آزمون‌ و خطاها در تغییرات ساختار آموزش و پرورش +نمودار

به گزارش حلقه وصل، چند سالی است که موضوع کوچک‌سازی و چابک‌سازی دولت مطرح است که در این راستا مقرر شد که دستگاه‌ها و وزارتخانه‌ها به سمت کوچک‌سازی حرکت کنند. 

وزارت آموزش و پرورش نیز از چند سال پیش برای تغییر ساختار، دست به کار شد تا برنامه مناسبی را در این راستا طراحی کند. 

آموزش و پرورش دارای ۶ معاونت شامل «معاونت آموزش ابتدایی»، «معاونت آموزش متوسطه»، «معاونت پرورشی و فرهنگی»، «معاونت تربیت بدنی و سلامت»، «معاونت حقوقی و امور مجلس» و «معاونت توسعه مدیریت و پشتیبانی» است همچنین رؤسای «سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی»، «سازمان مدارس غیردولتی و مشارکت‌های مردمی»، «سازمان آموزش و پرورش کودکان استثنایی»، «سازمان نهضت سوادآموزی» و «سازمان نوسازی، توسعه و تجهیز مدارس کشور» نیز معاون وزیر آموزش و پرورش محسوب می‌شوند که در مجموع ۱۱ معاون است.

۱۷ فروردین ۹۷، علی الهیار ترکمن معاون برنامه‌ریزی و توسعه منابع وزارت آموزش و پرورش درباره وضعیت ادغام معاونت‌ها در آموزش و پرورش در راستای کوچک‌سازی ساختار تشکیلاتی اظهار کرد: بر اساس مصوبه‌ای که در دولت اعلام شده است، آموزش و پرورش باید به عنوان یکی از وزارتخانه‌ها موضوع ادغام معاونت‌ها را مورد توجه قرار دهد و بر اساس این مصوبه تصمیم گرفته شده تا ۵ معاونت در وزارت آموزش و پرورش داشته باشیم.اگر رؤسای سازمان‌ها را کنار بگذاریم، قرار بود، ۶ معاونت آموزش و پرورش به ۵ معاون کاهش پیدا کند؛ آذر سال ۹۶ بود که موضوع ادغام معاونت تربیت بدنی و سلامت با معاونت پرورشی و فرهنگی مطرح شد نگرانی‌های را نیز در این جهت ایجاد کرده بود.

وی ادامه داد: خط قرمز ما در کوچک‌سازی ساختار تشکیلاتی حفظ معاونت‌های آموزشی،‌ پرورشی و تربیت‌بدنی است و در حال بررسی هستیم تا زمینه را برای تداوم فعالیت این معاونت‌ها مشخص کنیم.

هشتم تیر ۹۷ سید محمد بطحایی وزیر وقت آموزش و پرورش در گفت‌وگو با خبرنگار آموزش و پرورش در خصوص ساختار جدید این وزارتخانه و کم شدن یک معاونت، اظهار کرد: این ساختار پس از بررسی‌های فراوان آماده شده است و بزودی به سازمان امور اداری و استخدامی ارسال می‌شود و باید در سازمان امور اداری و استخدامی جلساتی را برگزار کنیم و در خصوص ساختار وزارت آموزش و پرورش به تفاهم نهایی برسیم.

وی در پاسخ به این پرسش که در ساختار جدید وزارت آموزش و پرورش چه معاونت‌هایی با هم ادغام خواهند شد، گفت: با توجه به اینکه اعلام این موضوع حساسیت‌های را ایجاد می‌کند تا زمان نهایی شدن آن، اعلام نمی‌کنیم؛ ما یک مدل پیشنهاد برای ساختار جدید آموزش و پرورش آماده کرده‌ایم.

اما دی ماه سال ۹۷، در راستای همان تغییر ساختاری در آموزش و پرورش، مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش و دفتر وزارتی ادغام  اشد و قائم‌مقام وزیر و سرپرست مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی منصوب شد.

۲۵ اردیبهشت ۹۸ نیز در نهایت نمودار سازمانی وزارت آموزش و پرورش با تأیید سازمان امور اداری و استخدامی کشور، ابلاغ شد. در رأس این نمودار، وزیر آموزش و پرورش قرار دارد و ۶ معاونت آموزش متوسطه، آموزش ابتدایی، پرورشی و فرهنگی، تربیت‌بدنی، حقوقی و امور مجلس، برنامه‌ریزی و توسعه منابع در زیرمجموعه آن قرار دارد.

در نمودار سازمانی جدید مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی با دفتر وزارتی تلفیق‌ شده و مرکز امور هماهنگی، ارتباطات و حوزه وزارتی را تشکیل می‌دهند و همچنین مرکز برنامه‌ریزی و فناوری اطلاعات در زیرمجموعه‌های معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع تلفیق‌ شده است.

در معاونت متوسطه، ۲ دفتر آموزش فنی‌وحرفه‌ای و کاردانش در هم تلفیق‌ شده و دفتر جدیدی را تشکیل داده‌اند و در معاونت آموزش ابتدایی برای اولین بار دفتر توسعه عدالت آموزشی و عشایر تأسیس‌ شده است.

همچنین با مقایسه ۲ نمودار قبلی و جدید مشاهده می کنیم، معاونت تربیت‌بدنی از سه دفتر به دو دفتر، معاونت متوسطه از چهار دفتر به سه دفتر، معاونت آموزش ابتدایی از سه دفتر به دو دفتر در نمودار جدید کاهش پیدا کرده است و معاونت برنامه‌ریزی و توسعه منابع از چهار دفتر به پنج دفتر در نمودار سازمانی جدید افزایش‌ یافته است.

مرداد ۹۸، سید جواد حسینی سرپرست وقت وزارت آموزش و پرورش به اصلاح ساختار در وزارت آموزش‌ و پرورش اشاره کرد و گفت: احیای روابط عمومی ابلاغ‌ شده است. همچنین در راستای عدالت ترجیحی، فعالیت دفتر امور زنان و خانواده با عنوان مشاور وزیر و چند پست زیرمجموعه‌اش، ادامه خواهد داشت.

وی افزود: پیگیر استقلال پژوهشگاه مطالعات آموزش ‌و پرورش هستیم. همچنین مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی در معاونت توسعه برنامه‌ریزی و پشتیبانی ادغام‌ شده است. البته امور اداری، مالی و بودجه وقتی تلفیق شوند کار روان‌تر پیش می‌رود اما کمیته برنامه‌ریزی و ساماندهی را خواهیم داشت.

این نگرش به تغییر ساختار آموزش و پرورش به زمان دوره سرپرستی حسینی قد نداد و با آمدن محسن حاجی‌میرزایی، دوباره ساختار وزارت آموزش و پرورش دستخوش تغییر شد و مرکز اطلاع‌رسانی و روابط عمومی آموزش و پرورش ایجاد شد. اینکه آیا این تغییرات نیاز به تأیید سازمان اداری و استخدامی دارد یا خیر، موضوع دیگری است اما به نظر می‌آید این تغییرات ساختاری، تمام شدنی نیست.

در این راستا حجت الاسلام والمسلمین علی ذوعلم رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی در پاسخ به پرسش مبنی بر اینکه آیا تغییرات ساختاری که در آموزش و پرورش انجام می شود، پیوست پژوهشی دارد، اظهار کرد:  درباره تغییرات ساختاری خود مسؤولان باید توضیح دهند اما درباره پیوست پژوهشی برنامه‌ها، حتماً باید فعالیت‌ها در آموزش و پرورش از نقطه عزیمت پژوهشی آغاز شده باشد هر جایی که خلاف این موضوع باشد نمی‌توانیم به توفیق کافی دست پیدا کنیم.

وی ادامه داد: گاهی الزامات اداری یا محدودیت های مالی و امکانات، مجموعه های ما را به سمتی سوق می‌دهد که از آن نگاه پژوهشی خارج می‌شود؛ در این خصوص همه پژوهشگران در تمام نقاط دنیا نیز این گله‌مندی را دارند ولی از آن طرف اقتضائات واقعی را نیز باید مورد توجه قرار داد.

ساختار تشکیلاتی آموزش و پرورش در دوره‌های مختلف، به طور مداوم تغییر پیدا می‌کند؛ تغییراتی که به نظر می‌آید فقط یک دور باطل را طی می‌کند. علیرضا علی‌احمدی وزیر وقت آموزش و پرورش در سال ۸۷ نیز به دنبال تغییر ساختاری این وزارتخانه بود و به عنوان مثال پیشنهاد داد که در طراحی ساختار جدید وزارت آموزش و پرورش، نام «اداره کل روابط عمومی» و «دفتر وزارتی» به ترتیب به عناوین «اداره کل روابط عمومی و همکاری‌های رسانه‌ای» و «دفتر وزارتی و همکاری‌های فراسازمانی» تغییر یابد.

البته ناگفته نماند که تغییرات ساختار تشکیلاتی در آموزش و پرورش، به تمام معاونت‌ها و سازمان‌ها تعمیم یافته و تنها به بخش روابط عمومی، اختصاص ندارد و عنوان کردن روابط عمومی، من باب مثال است.

حالا مسؤولان آموزش و پرورش در دوره‌های مختلف باید در این خصوص توضیح دهند که ضرورت انجام این تغییرات چقدر است؟! و چقدر در راستای این تغییرات، اهداف اصلی وزارت آموزش و پرورش که همانا «آموزش» و «پرورش» است، محقق شده است؟