حلقه وصل: رئیس حوزه هنری کودک و نوجوان در ابتدای این مراسم در سخنانی ضمن تبریک به دستاندرکاران و ناشر کتاب جهت مسألهشناسی و پرداختن به موضوع ادبیات کودک و نوجوان، با اشاره به بخشهای پایانی کتاب گفت: در بخشی از کتاب، نویسنده اینطور نوشته است که «ما باید کودکی کودکان انقلابمان را بررسی کنیم»، رهیافت نویسنده و پروژهشگر این کتاب واقعا قابل ستایش است. وقتی که روند شکلگیری و فعالیت مجله سلام بچهها و پیوند آن با بچهها را مرور میکند، به این درک و بلوغ میرسد. ما چطور میتوانیم در نسبت با کودکی کودکان انقلابمان یک پژوهش انجام بدهیم. این موضوع در کتاب سلام بچهها به نظرم نشان از بلوغ روند نویسنده کتاب در نسبت با مسأله دارد. این مسأله چیست که امروز در کف خیابانها هم احتمالا با آن مواجه هستیم.
چرایی توجه حوزه علمیه قم به ادبیات کودک
علی جانباز افزود: این مسأله، بازنمایی تصویر مخاطب هست که امروزه با آن به صورت تحریف شده، مواجه میشویم. یعنی تاریخ در مورد 40سال فعالیت خوب عدهای در حوزه کودک و نوجوان و اتصال آن به مفاهیم دینی و انقلابی قضاوت غلطی میکند. وقتی مواجه هستیم با اینکه عدهای در ابتدای انقلاب، مسألهای به اسم ادبیات دینی و مطبوعات کودک را دنبال میکنند، این نشان از آن دارد که احتمالا چیزی که امروز برای ما بهعنوان فکرهای نوآور خیلی جذاب و جدید هست، انگار در 20سال پیش هم به آن توجه شده که این موضوع، برای من خیلی جالب است و نقطه عطفی است که در این هم آن را کتاب میبینم.
بایستیم برای «سلام بچهها»
محمد حمزهزاده، مدیر سابق بنیاد ملی کتاب هم در سخنان خود در این نشست بیان کرد: برای من، تلاش این بزرگواران و ارادهای که داشتند تا بتوانند نشریهای را در قالب شهرستانی و با همان حس و روحیه شهرستانی تولید کنند، خیلی محترم و معتبر است.حمزهزاده با اشاره به عوامل ادوار مختلف نشریه سلام بچهها، گفت: باید به خاطر زحمتهایی که این دوستان کشیدند، به احترامشان بایستیم و دستشان را ببوسیم. بعد از انقلاب، ما چیزی با عنوان ادبیات کودک داریم که با کثرت در تولیدکنندهها و محتوا و میزان اثرگذاری بالا در آن و نیروی انسانیای که پرورش پیدا کرد، توانست بعدها بهعنوان نویسنده وارد حوزه کتاب شود و نشر کودک نوجوان را روانتر کند، پایگاه این نویسندگان، همین نشریات کودک بودند، یعنی بعید میدانم و یادم نمیآید که مثلا کسی گفته باشد من نویسنده کودکان هستم و هیچ نسبتی با این نشریات و حلقههای نویسندگی نشریاتکودک نداشتهام.
«سلام بچهها» در امتداد یک تاریخ شکل گرفت
مهدی خوجگی، محقق و نویسنده کتاب سلام بچهها هم در سخنانی درباره انتخاب موضوع کتابش بیان کرد: ما به دنبال سوژههای اثرگذار دهه ۶۰ برای روایت فرهنگی هنری بودیم که به مجله سلام بچهها، دفتر تبلیغات حوزه علمیه رسیدیم.
وی یادآور شد: در بستر انقلاب اسلامی، پارامترهایی بود که کمک کرد جریان سلام بچهها در آن رشد کند و ادبیات کودک را پلهای بالاتر ببرد. آن هم این بود که به کودک و نوجوان بهخاطر خود کودک و نوجوان بودنشان اهمیت داده شود.
یک مجله کودک، مسأله تریبون نمازجمعه
این پژوهشگر تاریخ شفاهی با اشاره به تاثیرگذاری و اهمیت نشریه سلام بچهها، عنوان کرد: نکته جالبی که در تحقیقاتم به آن برخوردم، این بود که این نشریه کودک آنقدر مهم میشود که در تریبون نماز جمعه قم درمورد آن حرف زده میشود و بعدا بهخاطر مطالبش، عدهای شیشههای دفتر این نشریه را میشکنند، وقتی تیراژ چند ده هزار تایی نشریه را نگاه میکنی، میبینید که چقدر این نشریه اثرگذار است.
چشمه جوشانی که کور شد
علی رمضانی، مدیرعامل خانه کتاب و ادبیات ایران در این نشست در سخنانی با اشاره به تولیدات نشر «راه یار»، عنوان کرد: در ابتدای سخنانم، از این مجموعه پرافتخاری که ستارههایش یکییکی رو میشود و تاریخی از انقلاب را به نسلهای بعدی نشان میدهد. اگر ما امروز مسأله تربیت نویسندگان را پیگیری کنیم، در آن اشکالاتی را میبینیم نه اینکه تربیت به شکل دیگری میشود بلکه نسل امروز به آن فراوانی اوایل نو نمیشود و تجربه نمیاندوزد به این دلیل است که ما دامنه را از بین بردهایم. دامنه، نشریات است تا با طی آن، نویسندگان بتوانند به قله نویسندگی و انتشار اثر مستقل برسند.
رمضانی با اشاره به انتشار 450 عنوان کتاب توسط نویسندگان اصلی مجله سلام بچهها، گفت: این چشمه جوشانی که در نشریات کودک و نوجوان داشتیم، اگر دوباره راه بیفتد، در حوزه تألیف ادبیات کودک نوجوان، دوباره به جایگاه اولیه برمیگردیم. به نظرم ما باید برگردیم به دوره مجلات هم در حوزه کودک نوجوان و هم در حوزه بزرگسال تا این دامنه تقویت نویسنده، ارتقای محتوا و همه این موارد را بتوانیم تدارک ببینیم./جام جم