«آپارات» چگونه مهسا امینی را به اسم رمز آشوب تبدیل کرد؟ +تصاویر

حلقه وصل: پس از حادثه تروریستی و دلخراش حرم شاهچراغ «سیدمحمود رضوی» تهیه کننده سینما در صفحه توییتر خود با انتشار عکسی نوشت: استارتاپ‌ها و مدیرانشان حادثه غم‌انگیز فوت  مهسا امینی که به مرگ طبیعی درگذشت را در اولین فرصت تسلیت گفتند، اما ۱۸ ساعت از حادثه تروریستی شاهچراغ شیراز گذشته و خون ۱۵ زن، مرد و کودک بیگناه به زمین ریخته اما ظاهرا نفع و سود ‌آنها در سکوت است. آقای جمهوری اسلامی حواست هست؟

عکسی که رضوی منتشر کرد نشان می‌دهد کسب‌وکارهای اینترنتی و استارتاپ‌های فراوانی که در راستای سیاست حاکمیتی بومی‌سازی  فضای مجازی از مزیت‌ حمایت‌های خاص برخودارند از جمله «دیوار»،«نوییتکس»، «فلایتیو»،«دیجی‌کالا»، «تپسی»، «ازکی»، «آپارات»، «مایکت»، «یکتانت»، «فیلیمو»، «اسنپ»، «کافه بازار»، «زرین پال»، «فیدیبو» ... مشغول هشتگ‌سازی با اسم رمز مرحومه مهسا امینی هستند.

«محمدجواد شکوری » یکی از مدیران مجموعه هولدینگ صبا ایده‌ و مدیریت پلت‌فرم‌های آپارات، فیلیمو در رشته توییتی در پاسخ به سید محمود رضوی نوشت: اول اینکه، آن توییت‌های همدردی کسب‌وکارها یک روز هم عمر نکرد و با انواع فشارها حذف شد؛ یعنی شما نمی‌دانستید؟

دوم اینکه، لابد این را هم نمی‌دانید که بیش از یکماه در سکوت اجباری خود حیران و غصه‌دار شدیم و برای همدردی با ایران -از تهران تا کردستان و زاهدان و حالا فارس- امکان بیان نداشتیم که حالا به خود اجازه تاویل و تفسیر می‌دهید!

سوم‌ اینکه، مگر کسی هست که برایش غم خانواده‌های مهسا امینی و دیگر فرزندان ایران در حوادث این چهل روز با غصه خانواده‌های زائران بی‌گناه شاهچراغ تفاوت کند؟ برای شما فرق می‌کند؟

دل اگر دل باشد زیر بار همه این غم‌ها خرد می‌شود؛ مگر می‌شود درد خانواده‌های غصه‌دار را وزن‌کشی کرد؟غمخانه، میوه‌فروشی نیست که سیب و پرتقالش را جدا کنیم!باید برای همه اندوه‌های بزرگ این سرزمین دراین روزها،و آخرین آن، حمله تروریستی به زائران مزار شاهچراغ، از عمق جان تسلیت گفت.

آخر اینکه؛ مشخصاً با امثال این توییت ها به دنبال جریان سازی و تشدید «دو قطبی» ای هستید که نه مرحمی بر زخم‌های امروز ایران و نه اسباب رو سپیدی آخرت شما است.

 مدیریت سامانه آپارات اذعان دارد که «توییت‌های همدردی» صفحات منتسب به سامانه‌هایش با انواع فشارها حذف شده است.این بخش نخست پاسخ شکوری، در نگاهی تحلیلی با توجه به موقعیت اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و ... بسیار سئوال برانگیز است. اساسا چرا سامانه‌های تحت مدیریت او و مورد حمایت حاکمیت باید در حادثه تروریستی شاهچراغ عقب نشینی کنند و در عوض اسم مرحومه مهسا امینی را تبدیل به اسم رمز کنند.

او تلویحا به صورت جزئی در قالب پاسخ به رضوی، خود را داغدار حوادث زاهدان و کردستان معرفی می‌کند. با اینکه مستندات فراوانی که از زاهدان مبنی بر حمله مسلحانه  به سوی یگان‌های امنیتی - انتظامی منتشر شده، اما مدیر هولدینگ صبا ایده بدون بررسی مستندات صحیح رخدادهای اخیر ، همچنان  اصرار به آگاهی حق به جانب در پاسخ  به رضوی دارد و موضوعات چالش‌ برانگیزی را که نسبت مستقیم با امنیت ملی کشور دارد را با جدل‌های سریالی‌اش با ساترا اشتباه گرفته است.

اگر در فرآیند کلی رخدادهای اقتصادی - سیاسی در نسبت با مجموعه‌های تحت مدیریت شکوری مزیت های ویژه‌ حاکمیتی نصیب مدیر هولدینگ صباایده نمی‌شد، این پاسخ در خور بررسی و تاویل نبود. اما خاندان شکوری تمامی موقعیت خود را مدیون جمهوری اسلامی هستند آیا در چنین آزمون حساسی ذره‌ای تشکیلات رسانه‌ای خود را در مسیر انتشار آگاهی صحیح در جامعه مقید می‌دانند؟

نگاهی به سوابق خاندان شکوری

خانواده شکوری‌مقدم به عنوان پدر صنعت رایانه‌ای کشور شناخته می‌شوند. بر اساس آنچه وب سایت سندیکای صنعت مخابرات منتشرکرده، شرکت این خانواده به عنوان اولین تولید کننده رایانه در ایران در سال ۱۳۶۴ تاسیس شده و طراحی سیستم‌های مالی، حقوقی و انبار نهادهای اقتصادی کلان و حساسی همچون شرکت‌های فولاد مبارکه، چیت‌ری، بانک‌های صنعت و معدن، صادرات را برعهده داشته اند و سخت‌افزار و نرم‌افزاهای ارگان‌هایی نظیر شهرداری تهران را تامین کرده‌اند. این شرکت از نخستین شرکت‌هایی ارائه خدمات دهنده فیبرنوری در ایران است.

در ساختار اقتصادی - تجاری شکوری‌ها «فن‌آوری اطلاعات ایران سیستم» به عنوان شرکت مادر محسوب می‌شود و شرکت «صنایع الکترونیک ایران سیستم»، «شرکت ارتباطی کامکار سیستم» و «صبا ایده» شرکت‌های زیرمجموعه فعال این «خانواده» در حوزه‌های مختلفی از جمله مخابرات، الکترونیک، اینترنت و نرم‌افزار فعالیت می‌کنند. بررسی ها حاکی از آن است که شرکت‌هایی مانند «تحقیقات رادیویی ایران سیستم»، «اطلاعات جغرافیایی ایران سیستم»، «امن افزار گستر شریف» و «پیک آسا» از زیرمجموعه‌های فعال شکوری‌ها محسوب می‌شود.

از موسسان و همکاران این شرکت‌ها می‌توان به «رسول جلیلی» از اعضای شناخته شده شورای عالی فضای مجازی اشاره کرد که در آبان‌ ماه ۱۳۹۱ در فهرست تحریم‌های وزارت خزانه‌داری آمریکا قرار گرفت. این وزارت‌خانه اعلام کرده بود که «جلیلی» از بهمن ماه ۱۳۸۷ به دنبال دستیابی به تجهیزات مربوط به نظارت بر تبادل پیام کوتاه (در شرکت پیک‌آسا) بوده است. «ایران سیستم» و سایر شرکت‌های وابسته از نظر توان مالی و سرمایه یک مجموعه قدرت‌مند به حساب می‌آید که گردش های مالی قابل توجهی نیز دارند.

علاوه بر این اطلاعات که در فضای مجازی وجود دارد، شنیده‌ها حاکی از آن است ارائه خدمات رایانه‌ای شرکت ایران سیستم محدود به بانک‌ها و نهادی صنعتی و تولیدی در کشور نبوده و مراکز حساس هم از خدمات رایانه‌ای ایران سیستم بهره‌مند شده‌اند و شاید در این عرصه طی چهار دهه فعالیت مستمر همچنان یکی از بی‌رقیب‌ترین شرکت‌های فعال هستند.

میهن‌بلاگ،لنزور، شبکه اجتماعی کلوب، فیلیمو اجرای طرح پلت‌فرمی مشابه یوتیوب (آپارات) پس از سال‌های ۱۳۸۸ (بخشی از طرح کلان صیانت فضای مجازی) را خاندان شکوری بنیان نهاده‌اند و جالب اینجاست که در مصاحبه‌های مختلفی که از  مدیر «هولدینگ صبا ایده» وجود دارد او ادعا کرده با فروختن پراید خود همراه با برادرش حدود ۱۱ سال پیش سامانه کلوب را راه‌اندازی کرده و تا امروز با تیمی که به ۶۴ نفر تبدیل شده سامانه‌های تحت مدیریت خود را اداره می‌کند.

با قدرت گرفتن سرویس آپارات در حوزه بارگذاری تولید رسانه ای همواره این سئوال مطرح است که فضای بارگذاری فیلم توسط کاربران فضای مجازی در جمعیت بیش از ۸۵  میلیونی ایرانی در دهه نود چگونه به سامانه آپارات واگذار شد؟

در واقع با توجه به داده‌های مندرج پیشین می‌توان این تحلیل را ارائه کرد، افراد قدرتمند فعال در پیکره حاکمیت به واسطه فعالیت‌های «ایران سیستم» به خانواده شکوری اعتماد کرده و در راستای طرح بزرگ صیانت فضای مجازی آپارات را جایگزین فضای رها شده یوتیوب کرده‌اند.

نکته قابل تاملی که به سادگی نمی‌توان از آن عبور کرد این است آیا این واگذاری می‌تواند بدون  ارزیابی نهادهای امنیتی – نظارتی صورت گرفته باشد؟

  آپارات تا قبل از فعالیت‌های سامانه‌های مشابه همچون نماشا و تماشا بدون رقیب توانست فعالیت‌هایش را دنبال کند اما در بزنگاه اغتشاشات آیا سامانه آپارات توانست خروجی محیط پلت فرم خود را در شرایط خاص امنیتی کشور، در راستای حفظ منافع ملی مدیریت کند؟

تصاویر بالا نشان می‌دهد که اسم رمزسازی از پروژه اغتشاشات اخیر در سامانه‌ای اجرا می‌شود که ذیل مدیریت شکوری تعریف می‌شود و نه تنها کارکرد این سامانه منافع امنیتی حاکمیت را تامین نمی‌کند، بلکه در مواردی (پیوست به مستندات مندرج) نقض کننده امنیت ملی کشور و آرامش افکار عمومی است.

این مطالبه بارها از سوی رسانه‌ها مطرح شده که فضای ولنگارانه آپارات باید توسط گردانندگان این سامانه مدیریت شود اما هربار با بهانه مختلفی مدیران آن با طرح گزاره‌هایی مثل نظارت بر بارگذاری محتواهای خشونت آمیز، مطالبه واقعی را نادیده گرفته‌اند و گلچین برنامه‌های شبکه‌های معاند درباره اغتشاشات اخیر همچنان در سامانه آپارات بارگذاری می‌شود. 

چندی قبل شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب، محمد جواد شکوری مقدم مدیر آپارات و فیلیمو و نماوا را به دلیل انتشار محتوای مبتذل در بستر آپارات به تحمل ۱۰ سال حبس محکوم کرد. با اینکه درباره نتیجه نهایی این حکم اطلاع رسانی دقیقی صورت نپذیرفته  اما آپارات ذیل مدیریت هولدینگ صبا  همچنان امر نظارت دقیق بر این سامانه را نادیده می‌گیرد.

در جدل مجازی مطرح شده میان رضوی و شکوری، مدیر صبا ایده او را به تشدید دو قطبی متهم می‌کند در حالیکه محتواهای دروغین شبکه‌های فارسی زبان با بارگذاری در آپارات این دوقطبی را ملتهب‌تر می‌کنند.

از سوی دیگر یکی از شرکای معروف شکوری‌ها «رسول جلیلی» در مقام ریاست دانشگاه شریف با نتیجه این التهابات دست به گریبان اند. ایشان که سال‌ها به عنوان یکی از اعضای شورای عالی فضای مجازی فعالیت کرده‌اند و بارها فرموده‌اند فضای مجازی صحنه مقابل ما با دشمنان است، می‌توانند با یک توصیه ساده به همکاران خود در شرکت «امن افزار گستر شریف»  مانع ادامه اسم رمز شدن مرحومه مهسا امینی و نیکا شاکرمی شوند. چون جلیلی امروز شاهد پیامد شدن این اسامی رمز در دانشکده تحت مدیریت خویش است.

با این اوصاف هیچ‌کدام از سامانه‌های آپارات و حتی مدیر متصل این هولدینگ با لجاجت هر چه بیشتری حاضر به درج کپشن تسلیت در خروجی پلتفرم های خود نبود و در صفحات توییتر مجموعه‌های خود این حادثه تروریستی را تسلیت نگفت. شاید این اتفافات سبب شود که حاکمیت در یافتن معتمدین خود کمی تجدید نظر کند./مشرق