به گزارش حلقه وصل، نشست خبری هفتمین دورهٔ آموزشی شعر جوان کشور (آفتابگردانها)، در موسسه فرهنگی هنری شهرستان ادب برگزار شد.
در آغاز این نشست علیمحمد مودب، مدیر عامل این موسسه، دربارهٔ ماهیت کلمه و رابطهٔ آن با زندگی انسانها گفت: «دعوا بر سر کلمه است؛ چه در میزهای مذاکره، چه در میدانهای نبرد، چه در شکنجهگاههای اسارت. یاسر و سمیه بهخاطر کلمات و گفتن یا نگفتن کلمه شکنجه میشوند.»
او ادامه داد: «آزادگان ما آزاده بودند؛ چون در بند و زنجیر، تن به کلمات نادرست ندادند. آزادی، زیستن ما در کلمات خودماناست و کلمات مرزها و پرچمهای ما هستند. کلمات هویت و هستی ما هستند و هر رشدی در کلمه اتفاق میافتد و هر ظلمی از ظلم به کلمه آغاز میشود. و زبان، مادری است و مادرانه، و کلمه، مادر است.»
مودب افزود: «اگر تمام حوزههای تمدنی ما توسعه پیدا کنند اما ما در زبان و کلمات دچار آسیب و انحراف باشیم، در این شرایط ما رشد نکردهایم، پوک شدهایم و به سمت نوعی گسستگی و نابودی حرکت کردهایم.»
این شاعر با بیان اینکه شعر از دو ایستگاه مرگ و زندگی حرکت میکند، اظهار داشت: «شعر از هر ایستگاهی که حرکت کند باید به سمت ایستگاه دیگر برود؛ یعنی شعری که از متن آغاز میشود در صورتی شعر رشید و سالمیست که از ایستگاه زندگی عبور کند و شعری که از ایستگاه زندگی عبور میکند، در صورتی شعر است که گذرش به ایستگاه مرگ بیفتد.»
او در ادامه گفت: «وقتی ما از آموزش شعر سخن میگوییم منظور تعلیم به معنای متعارف نیست، بحث توجه دادن شاعران جوان است به این ایستگاهها. به اینکه اگر شما تحت جاذبهٔ متون برجستهٔ ادبی، - چه متونی که از میراث ما هستند مثل سعدی، حافظ و مولوی، و چه متون معاصر - شعرت را شروع کردهای، حتما باید به سمت زندگی و زندگیِ خودت بروی. و اگر از زندگیات آغاز کردهای، اگر به سراغ میراث ادبی ما نروی، شعر تو رشد و شایستگی و بایستگی لازم را برای اینکه بخشی از شعر ایران باشد، نخواهد داشت.»
مدیرعامل شهرستان ادب با اشاره به اینکه ما باید توجه داشته باشیم که شاعر جوان قرار است در آیندهٔ شعری خودش، در شب شعری شعر بخواند که پیش از او سنایی، مولوی، نظامی و حافظ در آن شعر خواندهاند، چنین شاعری را متوجه به دو ایستگاه مرگ و زندگی دانست و افزود: «هرکس در مطالعهٔ آثار برجستهٔ ادبیات فارسی کم گذاشته باید در سیر مطالعاتی خودش این را اصلاح کند، و اگر در زیست شاعرانه و ادراک خودش از زندگی کاستی داشته، بایستی در سلوک و مجاهدات خودش به جبران این نقیصه بپردازد.»
مودب در پایان صحبتهایش هدف دورهٔ آموزشی شعر آفتابگردانها را هدایت شاعران به سلوکی مطمئن و جامعنگر در فعالیت شعریشان عنوان کرد و گفت: «نباید در اثر نقص مجاهدات و مطالعاتمان به دام متنزدگی و تشبه به بزرگان بیفتیم یا بخاطر توجه به خود و زندگیمان از بلاغت و داشتن زبان و کلماتی شایستهٔ شعر امروز فارسی غفلت کنیم.»
در بخش دوم این نشست خبری، میلاد عرفانپور، رییس دفتر شعر موسسه شهرستان ادب و دبیر دورههای شعر آفتابگردانها، با بیان اینکه این موسسه طی هفت سال گذشته توانسته امیدها، برکات و رویشهای تازهای را در عرصهٔ شعر انقلاب و شعر جوان کشور پدید آورد، گفت: «مهمترین هدف و رویکرد ما شناسایی و پرورش استعدادهاییست که میخواهند در هنر اول ایرانیان پیش بروند و دست به تولید، خلاقیت و نوآوری در شعر بزنند. استعدادهایی که پیش از چنین دورهها، شناساییها و کشفها، در گمگوشههای این سرزمین بدون آنکه بهانه و راهنمایی داشته باشند، منزوی شده بودند.»
این شاعر، با اشاره به اینکه دورهٔ هفتم آفتابگردانها از فراخوانی که پاییز ۹۶ در رسانهها منتشر شد، آغاز به کار کرد، اظهار داشت: «در این دوره بیشترین اقبال شاعران نوجوان و جوان کشور را شاهد بودیم. برای عضویت در این دوره آثار، میزان مطالعات و سوابق شاعران جوان و نوجوان مورد بررسی قرار گرفت و ۵۳۱۰ اثر از ۴۹۰ شاعر به دست ما رسید که این تعداد در سالهای گذشته بیسابقه بود.» عرفانپور ادامه داد: «اکثر قریب به اتفاق شرکتکنندگان، شاعرانی هستند که بهطور جدی وارد شعر شدهاند. بنابراین به سبب استقبال بیشتری که امسال داشتیم، بهناچار اعضای این دوره را در مقایسه با سال گذشته ۲۰٪ افزایش دادیم و از ۴۹۰ شاعر، ۱۵۹ شاعر از ۲۶ استان کشور، به عضویت در هفتمین دورهٔ شعر آفتابگردانها درآمدند.»
وی خاطر نشان کرد: «تفاوت این دوره با دورههای پیش در این است که به جای یک سال، ۱۸ ماه با اعضا در ارتباط هستیم و قرار است که برنامههای آموزشی را در بازهٔ طولانیتری اجرا کنیم.»
به گفتهٔ او، استانهای تهران، قم، خراسان رضوی، فارس، اصفهان، گیلان و زنجان در مقایسه با دیگر استانها بیشترین اعضای دورهٔ هفتم را تشکیل میدهند که شهر تهران با ۳۱ عضو در صدر سایر استانها قرار دارد.
عرفانپور دربارهٔ نخستین اردوی آموزشی هفتمین دورهٔ آفتابگردانها گفت: «اولین اردوی این دوره، با حضور بانوان عضو دورهٔ هفتم، ۱۷ تا ۲۰ تیر در مجتمع آموزشی آدینه برگزار خواهد شد که در حقیقت ۳۱مین اردوی آفتابگردانها پس از ۶ دورهٔ گذشته است.» این شاعر افزود: «در این اردو میزبان ۱۵ شاعر پیشکسوت و سرشناس و همچنین کارشناسان و شاعران جوانِ فعال در حوزهٔ شعر و البته ۶۷ بانوی شاعر آفتابگردانی خواهیم بود. کلاسهای ادبی و کارگاههای نقد شعر در کنار برنامههای فرهنگی و تفریحی، خلاصهای از برنامهٔ ما برای این بانوان شاعر است.»
او در پایان نقد تلفنی و مکتوب آثار شاعران جوان این دوره را در کنار بستههای رایگان مطالعاتی از امتیازات عضویت در آفتابگردانها عنوان کرد.
بخش پایانی این نشست به صحبتهای افسانه غیاثوند، بانوی شاعر و دبیر انجمن صبح موسسه شهرستان ادب اختصاص داشت. این شاعر ضمن ابراز خرسندی از تعامل با این موسسه فرهنگی هنری، صحبتهای علیمحمد مودب دربارهٔ اهمیت کلمه و سخن را مورد توجه قرار داد و گفت: «نظامی نیز در مخزنالاسرار دربارهٔ اهمیت سخن صحبت میکند و کلمه تنها ابزاریست که شاعر میتواند به وسیلهٔ آن نظرش را اعلام کند. چنانکه گاهی یک کلمه بهتنهایی میتواند مضامین گستردهای با خود داشته باشد، واژه باید خود باد، واژه باید خود باران باشد... ».
غیاثوند با اشاره به اینکه شاعرانی که در گروه سنی پایینی قرار دارند، در حال سرشار شاعری هستند و باید به آنها کمک کرد، اظهار داشت: «شعر به پشتوانهٔ شعور و آگاهیست و رسالت ما هدایت این جوانان و نوجوانان شاعر است. اینکه شهرستان ادب شاعر را از استعدادیابی تا چاپ اثر همراهی میکند، توفیقیست. چرا که بسیاری از بزرگان ما از چاپ اولین مجموعهشان پشیمان هستند و این پشیمانی حاصل شتابزدگیست.»
غیاثوند در بخش دیگری از سخنانش تاکید کرد «رسالت آموزگاران شعر نمایش عملی قدرت سخن و در نتیجه هدایتِ احساس محض به سمت شعر است».
در پایان، مودب در پاسخ به سوال یکی از خبرنگاران دربارهٔ اهمیت ورود مسائل اجتماعی روز به شعر شاعران گفت: «عشق، آشیانهٔ شعر است، اما این پرنده برای دفاع از آشیانهٔ خود به قلههای دیگر پرواز میکند. شاعری که در خلوت خود شعر میگوید برای خودش حرف میزند، اما وقتی نگاه ملی به او داریم، در دورهای مثل دورهٔ شعر آفتابگردانها میتواند متناسب با زمان خودش برای همگان حرف بزند.»