نمایشگاه کتاب سی‌ودوم افتتاح شد/ رئیس جمهور غایب اصلی مراسم

سرویس حاشیه‌نگاری: مراسم افتتاحیه سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، محسن جوادی معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و رئیس نمایشگاه کتاب، قادر آشنا مدیرعامل مؤسسه نمایشگاه‌های فرهنگی و قائم‌مقام نمایشگاه کتاب، نیکنام حسینی‌پور مدیرعامل خانه کتاب و دیگر مدیران و دست‌اندرکاران معاونت فرهنگی وزارت ارشاد و نمایشگاه کتاب برگزار شد. این مراسم قرار بود با حضور رئیس‌جمهور برگزار شود اما شب گذشته(دوشنبه دوم اردیبهشت) اعلام شد رئیس‌جمهور به‌دلیل برنامه پیش‌بینی‌نشده در این مراسم حضور نخواهد داشت.

* صالحی: کتاب، دیوار بی‌اعتمادی،‌ تکفیر و تحریم را فرو می‌ریزد
سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آئین افتتاحیه سی و دومین نمایشگاه کتاب تهران اظهار داشت: خوشحالیم همزمان با ۴۰ سالگی پیروزی انقلاب اسلامی سی و دومین نمایشگاه کتاب را آغاز می‌کنیم. وی افزود: کتاب پدیده بشری و خارق‌العاده‌ای شبیه خود انسان است. همانطور که انسان پدیده‌ای است با لایه‌های بسیار متنوع و کارکردهای بسیار گوناگون، کتاب هم مخلوق این انسان است چون انسان با کارکردهای بسیار متنوع فعال است و شاید هیچ پدیده‌ای پدیده بشری مثل کتاب نباشد که آئینه خود انسان است.

به گفته وزیر ارشاد کارکردهایی از قبیل تولید علم، از جمله این مسائل است چرا که دانش بشری بر مرکب کتاب حرکت کرده و به انسان رسیده اما از دیگر کارکردهای آن می‌توان به پالایش زبان اشاره کرد زیرا زبان ملل بر اساس کتاب پرورش و پالایش یافته است. اگر تاریخ بیهقی،‌گلستان، بوستان و مثنوی نبود زبان فارسی به این نقطه نمی‌رسید. در هر ملتی هم این چنین است زیرا کتاب مسیری است که پرورش زبان را فراهم می‌کند.

صالحی تصریح کرد: اگر انسان دو ساحت مهم وجودی یعنی تفکر و عواطف را دارد کتاب این دو بال را با هم پیش می‌برد اما در ادامه می‌توان فهرست بلند بالایی از کارکردهای کتاب را در طول تاریخ بشریت ذکر کرد.

وی به دو نکته و عدم حضور رئیس‌جمهور در مراسم افتتاحیه اشاره کرد و گفت: قرار بر این بود که رئیس‌جمهور در جمع ما امروز حضور داشته باشند اما به اعتبار برنامه‌ای پیش‌بینی نشده عذر خود را به جمع حاضر منتقل کردند. بنده نیز قرار بود در حضور ایشان به جایگاه نشر در مقطع کنونی اشاره کنم. اما به دلیل برنامه پیش‌بینی نشده ایشان نتوانستند در این مراسم حضور یابند.

وی افزود: باید به نقش کتاب در حوزه اقتصاد و صنعت توجه کرد. رهبر انقلاب امسال را سال رونق تولید نام نهادند. در این عنوان مهم صنعت نشر را نباید نادیده گرفت زیرا این صنعت در اقتصاد ملی کشورها جایگاه مهمی داشته و دارد چه به صورت مستقیم و چه به صورت غیرمستقیم، به شکل مستقیم درآمدی در اقتصاد ملی ایجاد می‌کند سازمان وایپو آماری ارائه می‌کند که در آن از ۱۱ کشوری که صنعت نشر در این کشورها درآمد ایجاد کرده گزارش می‌دهد. در این گزارش آمده ۴۶ میلیارد دلار درآمد حاصل از این صنعت است. همچنین سهم قابل توجهی صنعت نشر در حوزه حلقه اشتغال دارد.

این مقام مسئول ضمن اشاره به آمار وایپو از سال ۲۰۱۶ گفت: کشور چین مهمان این دوره از نمایشگاه کتاب ماست. در آمار وایپو آمده در این کشور ۴۶ میلیون نفر به عنوان کسانی که در صنعت نشر چین حضور دارند در حال فعالیت هستند. یعنی رقم قابل توجهی را صنعت نشر با حلقه‌های متنوعی که دارد می‌تواند در اشتغال مستقیم سهیم باشد اما تاثیرات اشتغال غیرمستقیم هم دارد که بسیار اساسی است.

صالحی در بخش دیگری از سخنان خود به آتش‌سوزی در کلیسای نوتردام در فرانسه اشاره کرد و گفت: این کلیسا در ۱۸۳۱ ساخته شد اما کمتر مورد توجه بود ولی وقتی ویکتورهوگو کتاب گوژپشت نوتردام را نوشت این رمان باعث شد کلیسا مجددا مورد توجه قرار گیرد و در سال ۱۸۴۴ بازسازی شود. هر چند این بازسازی ۲۵ سال به طول انجامید. اما سرانجام این بنا به کلیسای مؤثر در صنعت گردشگری فرانسه مبدل شد و این نشان می‌دهد یک کتاب چگونه فرصت اقتصادی برای یک کشور ایجاد می‌کند.

وی در ادامه با بیان اینکه کتاب و صنعت نشر علاوه بر کارکردهایی که ذکر شد کارکردهای مهم دیگری دارد، گفت: کتاب به عنوان یک رسانه قدیمی در آموزش و جامعه‌پذیری تاثیرگذار است و صنعت نشر را در حوزه اقتصاد باید جدی گرفت و اگر ما از رونق تولید سخن می‌گوییم نباید کتاب را فراموش کنیم.

صالحی تصریح کرد: کتاب به عنوان یک سفیر و سفارتخانه باید مورد توجه باشد. امروز از دیپلماسی عمومی زیاد سخن گفته می‌شود زیرا پایدار و مستمر است. دیپلماسی فراگیر است و در میان دیپلماسی عمومی دیپلماسی فرهنگی و کتاب و نشر سهم اصلی را در دیپلماسی عمومی دارد و تصویری که از ما در جهان وجود دارد این است که ایران را به شاهنامه، مثنوی،‌گلستان و بوستان، شفای بوعلی و ... می‌شناسند. همانطور که ما ملل دیگر را به کتاب‌هایشان می‌شناسیم. خط ارتباطی وجودی و ذهنی ما با ملل دیگر از طریق کتاب است بنابراین کتاب یک سفیر سیار و فعال است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین با بیان اینکه اگر بدخواهان می‌خواهند دیوار ما را با جهان بلند و بلندتر کنند دیپلماسی کتاب است که آجرها را برمی‌دارد و دیوارها را فرو می‌پاشد، گفت: اگر کسانی می‌خواهند ملت با تمدنی چون ایران را منزوی کنند این کتاب و ارتباط با کتاب است که این توهم را از بین می‌برد. بنابراین دیوار بی‌اعتمادی،‌تکفیر، تحریم با کتاب فرو می‌ریزد و نابود می‌شود. سابقه تاریخی بشر چنین بوده و امروز هم ما می‌توانیم در این دوره سخت که بدخواهان ایران تلاش می‌کنند کمربند تحریم را دور ما محکم‌تر کنند این کمربندها با تفکر و کتاب باز و بازتر می‌شود و این چیزی است که به نظر می‌آید در سال ۹۸ ایران باید بیشتر مورد توجه قرار دهد و آن دیپلماسی فعال فرهنگی به ویژه کتاب است. ما با کاغذ جاده‌ها را ساخته و ابریشمی کرده‌ایم. امیدواریم مسیر پیش رو را هم اینگونه پیش ببریم.

* جوادی: امیدوارم دوباره نام ایران با کتاب و کتاب‌خوانی شناخته شود
محسن جوادی در این مراسم با اشاره به شعار نمایشگاه کتاب «خواندن توانستن است» اظهار کرد: با این شعار به استقبال بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی کشور عزیزمان می‌رویم. امسال علاوه بر ۲۴۰۰ ناشر داخلی، حدود ۸۰۰ ناشر خارجی به صورت مستقیم و غیرمستقیم آثار خود را ارائه می‌دهند و در معرض دید کتاب‌دوستان می‌گذارند.  همچنین علاوه بر ارائه ۴۰۰ هزار عنوان کتاب، ده‌ها رویداد فرهنگی از جمله رونمایی کتاب و برنامه‌های پژوهشی و گفت‌وگومحور کتاب برگزار خواهد شد.

رئیس نمایشگاه کتاب افزود: ایران با دانشمندان و شاعران و کتاب  در جهان شناخته می‌شود؛ امیدوارم دوباره نام ایران با کتاب و کتاب‌خوانی و دانشمندانش شناخته شود و نمایشگاه کتاب گامی به سوی این هدف بلند است.

جوادی سپس با اشاره به حضور چین به عنوان میهمان ویژه نمایشگاه کتاب تهران بیان کرد: به وسیله کتاب دوستی‌های پایدار میان دولت ایران و چین برقرار می‌شود. به قول سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، حضور چین به عنوان احیای جاده ابریشم از طریق کتاب است.

او خاطرنشان کرد:چیزی که در  معرض دید بازدیدکنندگان قرار می‌گیرد نتیجه تلاش نویسندگان، ناشران و مساعدت نهادهای مختلف است.

اضافه می شود ٣٠ کشور در این دوره مهمان نمایشگاه هستند همچنین کشور چین مهمان ویژه امسال نمایشگاه است که با هیاتی ۱۵۰ نفره وارد تهران شده است.

سی و دومین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با بر شعار «خواندن توانستن است» از ۴ تا ۱۴ اردیبهشت ماه در مصلی امام خمینی(ره) از ساعت ۱۰ تا ۲۰ پذیرای علاقه مندان است.