به گراش حلقه وصل، علیرضا مرزبان نامی آشنا در فوتبال ماست. مردی که به دلیل سالها زندگی حرفه‌ای در فوتبال اروپا، فوتبال مدرن را خیلی خوب می‌شناسد و در این فوتبال هم در تیم‌های فراوانی کار کرده است که سپاهان یکی از آنهاست. او همراه با کرانچار فقید هم در سپاهان فعالیت داشت و هم همراه با تیم ملی مونته نگرو در ومبلی مقابل تیم ملی انگلیس قرار گرفت (که ان بازی مساوی شد).
مرزبان که یک فصل در پرسپولیس فعالیت داشت این فصل در سپاهان، رقابتی نزدیک با پرسپولیس داشت. درباره این فصل، سپاهان، محرم نویدکیا و فوتبال ایران با مرزبان حرف زدیم. این گفتگو را از دست ندهید:
فصلی که گذشت چطور بود؟
فصل برای سپاهان فوق‌العاده بد شروع شد. به خصوص شکست در اولین بازی فصل مقابل گل‌گهر. نه تنها نتیجه بسیار بدی گرفتیم (شکست ۳ بر یک) که بازی بدی را هم از تیم دیدیم. در ۵ بازی اول فصل، دو شکست در کارنامه ما بود و این برای ما دردناک بود و باید خیلی سریع نسبت به این روند واکن نشان می‌دادیم. بعد از هر بازی جلسه آنالیز می‌گذاشتیم تا بازیها را از نظر ساختار دفاعی و هجومی تیم خودمان و همین طور تیم حریف، ارزیابی کنیم. این ارزیابی بلافاصله بعد از هر بازی انجام می‌شد و تمام معیارهای دنیای حرفه‌ای فوتبال را مد نظر قرار می‌دادیم. عملکرد فنی بازیکنان یک وجه ماجرا بود و رفتار روانی آنها بعد دیگر ماجرا. عکس‌العمل‌های بازیکنان در زمان استرس بالا باید کنترل می‌شد و دید بازیکنان نسبت به فصل، تغییر می‌کرد. خوشبختانه سرانجام موفق شدیم نگرش بازیکنان را دگرگون کردیم. محرم نویدکیا سالها کاپیتان تیم بود و به خوبی با فضای شهر اصفهان و تیم آشنا بود و به دلیل سالها بازی در بالاترین سطح حرفه‌ای در ایران و اروپا، خیلی خوب وارد شد و ایرادها را گفت و به عنوان رهبر ارکستر تعیین کرد که بازیکنان چگونه کار کنند و چگونه به هماهنگی برسند.
سپاهان از ابتدا تا پایان فصل مدعی بود. چه کردید که به این سطح فوق‌العاده رسیدید؟
یکی از مواردی که خیلی مهم بود رسیدن به نقاط ضعف ما بود. در ضربات ایستگاهی آسیب‌پذیر بودیم. در جلسات آنالیز و با تصمیم نهایی محرم نویدکیا به این نتیجه رسیدیم که ترکیبی از یارگیری من تو من و فضا را اجرا کنیم. با شکل و افراد خاص و اتفاقا خیلی هم موفق بودیم. دستور بعدی برای سیستم بازی ما بود تا هافبک‌های مرکزی بیشتر به کمک خط دفاعی بیایند. انتخاب دو هافبک دفاعی به تیم ما کمک کرد تا روزنه‌های دفاعی ما پوشیده شود. در کار دفاعی بررسی وضعیت بازیکنان در پرسینگ در دستور ما قرار گرفت که تیم به خوبی به نقطه مطلوب رسید. تمرینات بسیار خوبی در این زمینه سازماندهی شد که نقش محمود کریمی به عنوان یک مهاجم باکلاس خیلی پررنگ بود چون همه آنچه مهاجمان در مواجهه با مدافعان ما برنامه‌ریزی می‌کردند را او می‌گفت. محرم هم با توجه به اینکه دیدی بسیار خوب و حرفه‌ای دارد تصمیم‌های درست در این زمینه گرفت. هفته به هفته بهتر شدیم. بازیکنان مسئولیت‌پذیری بسیار بالایی از خود نشان دادند و وضعیت بدنی آنها هم کمک کرد تا تیم راه خود را به سمت بهتر شدن پیدا کند. علی ربانی بدنساز تیم خیلی عالی کار کرد و بازیکنان هم به فرم مطلوب رسیدند. تکسیرا مربی پرتغالی وظایف فنی خود را به خوبی انجام می‌داد و طراحی تمرینات را مطابق با برنامه بازیها انجام می‌داد که این کمک می‌کرد. رحمان احمدی به عنوان یک گلر باسابقه کمک کرد تا دروازه‌بان‌های خوب ما در تمرین و مسابقه بهترین عملکرد را داشته باشند. در کنار ما فرهاد بهادرانی هم بود که سابقه و تجربه بالایی در سپاهان داشت. تیم پزشکی ما بسیار عالی کار می‌کرد و در اختیار بود. * سپاهان فصل بعد هم برای قهرمانی می‌آید * پرسپولیس خیلی خوب از بحران بعد از لیگ قهرمانان آسیا خارج شد * ۳ امتیاز فوق‌العاده ارزشمند را در مسجدسلیمان از دست دادیم که هنوز زخمش پاک نشده است. آن ۳ امتیاز می‌توانست ما را قهرمان کند. * مقابل سرخابی‌ها خوب نتیجه گرفتیم؛ اما باکیفیت‌ترین فوتبالمان را مقابل نساجی و مس بازی کردیم * آن زمانی که گفتم رقیب ما برای قهرمانی، استقلال است، این تیم بهتر بازی می‌کرد و پرسپولیس هم در بحران محرومیت آل‌کثیر بود * کرانچار انسانی فداکار با روحی بسیار زیبا بود
خیلی تلاش کردید که از همه اعضای کادر فنی اسم ببرید.
به دلیل اینکه هر یک از آنها وظایف خود را به درستی انجام دادند. ما یک تیم بودیم. به معنای واقعی کلمه یک تیم بودیم. مجموعه با مسئولیتی کنار هم بودند تا سپاهان موفق شد. حالا که حرف به اینجا رسید باید بگویم بازیکنان با بالاترین کیفیت بازی کردند و بهترین نمایش‌ها را ارائه دادند. آنها وفادار به آرمان‌های تیمی بودند از بازیکن ثابت تا نیمکت‌نشین همه کمک کردند و باید از همه آنها تشکر کنم.
آیا برای هر بازی برنامه متفاوتی تعریف می کردید؟
بله. برای هر بازی برنامه داشتیم. عملکرد انفرادی بازیکنان حریف و همین طور کار تاکتیکی و گروهی تیم مقابل به صورت مشخص بررسی می‌شد تا برنامه بازی ما نوشته شود. باید قدرت و ضعف آنها را می‌شناختیم تا استراتژی ما در هر بازی تعریف شود. در مجموع بعد از آنالیز و بررسی و تعیین سیستم بازی باید به راهی می‌رسیدیم که تیم را به سمت موفقیت ببرد و آن را پیدا کردیم.
ساختار حرفه‌ای باشگاه سپاهان چقدر و به شکل کمک کرد؟
آقای ساکت، آقای رضا فتاحی و همکارانشان در باشگاه، کاملا در کنار ما بودند. هر آنچه از نظر سخت‌افزار نیاز داشتیم باشگاه فراهم می‌کرد تا تیم، آرامش داشته باشد. از نظر وضعیت تغذیه گرفته تا جکوزی و حوضچه یخ. آنقدر تیم مدیریتی باشگاه حرفه‌ای عمل کرد که دیگر به مشکلات فکر نمی‌کردیم چون همه حل شده بود. همین باعث شد به جای مشکلات به برنامه‌های پیش رو فکر کنیم و یک چند گام جلو باشیم.
کار با محرم نویدکیا چطور بود؟
قبل از آنکه درباره کارهای فنی و حرفه‌ای محرم نویدکیا صحبت کنم باید بگویم از نظر انسانی فوق‌العاده شخصیت قوی و قدرتمندی دارد و انسانی فکر می‌کند. او یک انسان مهربان و بزرگوار است که احساس خوبی به همکارانش می‌دهد. ما همه ۱۰ درصد از پولهایمان را در حسابی می‌ریزیم تا او به انسانهای نیازمند کمک کند و خبر دارم که این کار همیشه در زندگی‌اش بوده است. کار با محرم به هر دو دلیل فنی و انسانی لذتبخش و شیرین بود. او فوتبال را در بالاترین سطح بازی کرد و در زمان بازی مسئولیت‌پذیر بود و حالا هم این حس در او پررنگتر شده است. تمام تجربه بازی در اروپا و سطح اول فوتبال ایران را به خدمت گرفته تا از نظر فنی هم بهترین شود. او یکی از بهترین مربیان حاضر در ایران است. او درک بسیار خوبی از فوتبال دارد و بسیار علاقه دارد در یک خانواده و یک تیم کار کند. محرم آنقدر صادقانه رفتار می‌کند که همکارانش برای او هر ایثاری می‌کنند. انسانهای وفاداری در کنار محرم هستند که برای موفقیت محرم و تیمش هر کاری می‌کنند و حاضرند خود را قربانی کنند تا به محرم آسیبی نرسد. محرم نویدکیا از نظر تشکیلاتی هم دنیای مدرن فوتبال را خیلی خوب می‌شناسد. او حتی در زمینه فنی فوتبال‌های روز دنیا را خیلی خوب تحلیل می‌کند و نظرات کاملا درستی در مورد تغذیه، روانشناسی و بدنسازی می‌دهد در صورتی که سرمربی فقط می‌تواند روی کوچینگ تمرکز کند.
برخی بازیکنان ثابت فصل قبل در این فصل به ترکیب تیم نرسیدند و جای شگفتی داشت که تیم بدون آنها خوب کار کرد.
عوامل مختلفی موجب شد آنها به ترکیب اصلی نرسند. بعضی مصدومیت‌ها و البته موضوع کرونا که چند بازیکن را از تیم دور کرد و مهمتر از همه سیستم انتخابی سرمربی. در هر پست که دو مهره خیلی خیلی خوب داشتیم، به بازیکنی اعتماد می‌کردیم که عملکرد مناسب‌تری داشته باشد. کادر فنی همیشه به بازیکنی اعتماد داشت که بهتر عمل می‌کرد. هر سرمربی حق دارد بازیکنان مناسب برای سیستم مورد نظر خود را انتخاب کند و محرم نویدکیا هم دقیقا همین کار را کرد. او برای خروج از بحران ابتدای فصل باید دست به تغییر می‌زد تا از بن‌بست خارج شویم و این کار را کرد.
خط حمله سپاهان بهترین خط حمله فصل شد. این میل بازی تهاجمی از کجا نشات گرفت؟
محرم خودش فوتبال تهاجمی را خیلی دوست دارد. برنامه‌ای که برای حمله تیم تدارک دیده شد این بود که وینگرهای خیلی زیاد به برنامه تهاجمی اضافه شوند تا در هر حمله ۵ بازیکن را در نقاط خطرناک حریف داشته باشیم تا راحت‌تر ضربه بزنیم. تعداد زیاد بازیکن اجازه می‌دهد برنامه‌های متنوعی برای حمله طراحی کنید.
و البته تعداد گلهایی که پذیرفتید هم کم نبود. ۲۴ گل در فصل آمار ۰.۸ گل در هر بازی را نشان می‌دهد.
بسیاری از این گلها را همان ابتدای فصل پذیرفتیم که هنوز اشتباهات را برطرف نکرده بودیم و در خطر دفاعی آسیب‌پذیر عمل می‌کردیم. اما مرحله به مرحله بهتر شدیم و تقریبا به ثبات رسیدیم.
بهترین و بدترین بازی این فصل از نظر شما کدام بود؟
بدترین بازی این فصل ما بازی با نفت مسجدسلیمان در هفته پنجم بود. هیچ بهانه‌ای هم نیاوردیم که زمین کیفیت بد دارد یا مسائل دیگر. تیم ما از نظر انگیزه‌های حرفه‌ای در حد مطلوبی نبود. ۳ امتیاز فوق‌العاده ارزشمند را در مسجدسلیمان از دست دادیم که هنوز زخمش پاک نشده است چون همان ۳ امتیاز می‌توانست ما را به قهرمانی برساند. یکی از بهترین بازیهای ما در برابر نساجی و مس رفسنجان برگزار شد که هم فوق‌العاده خوب بودیم و فوتبال خوبی بازی کردیم و هم نتیجه لازم را گرفتیم. اگرچه در بازی با تیم‌های بزرگ تهران عملکردی قابل دفاع داشتیم یعنی دو مساوی مقابل پرسپولیس داشتیم و هر دو بازی مقابل استقلال را به سود خود تمام کردیم؛ ولی از نظر تاکتیکی باید به بازی با مس رفسنجان و نساجی اشاره کنم چون برنامه‌های تاکتیکی از قبل طراحی شده ما کاملا پیاده شد.
بدون شک پرسپولیس به دلیل رقابت با سپاهان اینقدر خوب عمل کرد. احساس بدشانسی نمی‌کنید که با این همه امتیاز (که از قهرمانان فصل‌های قبل هم بیشتر بود)، نایب قهرمان شدید؟
وقتی پرسپولیس از لیگ قهرمانان برگشت، خسته بود. عیسی آل‌کثیر را هم از دست داده بود و واقعا خوب فوتبال بازی نمی‌کرد. در آن مقطع من گفتم رقیب ما استقلال است و برای این حرفم استدلال داشتم. استقلال در آن روزها خیلی خوب بازی می‌کرد. اما پرسپولیس به شکلی باورنکردنی خود را ترمیم کرد و خیلی خوب جمع شد که باید به کادر فنی پرسپولیس برای این هنر تبریک بگویم. بازیهای حساس آن روزها را با یک گل بردند و هفته به هفته بهتر شدند تا به روند خوب خودشان رسیدند و آرام آرام در جدول بالا آمدند. البته اضافه شدن بازیکنان باکیفیتی مثل مهدی ترابی و شهریار مغانلو به آنها کمک فراوانی کرد. در سال جدید محرومیت آل‌کثیر هم تمام شد تا پرسپولیس از بحران بعد از لیگ قهرمانان خارج شود. ما می‌دانستیم اگر پرسپولیس از آن بحران خارج شود رقیب سرسختی خواهد بود و همین هم شد. بعد از آنکه پرسپولیس بحران را پشت سر گذاشت و وارد فازی تازه شد، ما می‌دانستیم نباید در این رقابت پایاپای حتی یک امتیاز هم از دست بدهیم. اما آنچه برای ما اهمیت داشت این بود که کیفیت فوتبالی خوبی از خودمان به نمایش بگذاریم و خوشحالم که هواداران از این کیفیت راضی بودند. ما احساس بدشانسی نمی‌کنیم چون هدف ما ارائه یک فوتبال زیبا و باکیفیت بود. انتظار ما از بازیکنان این بود که بهترین عملکرد را داشته باشند. ما فصل را خوب شروع نکرده بودیم؛ اما با نمایش خوب تمامش کردیم. از نظر امتیاز و نتیجه هم پرسپولیس موفقتر بود. محرم به پرسپولیس تبریک گفت و من هم به پرسپولیس تبریک می‌گویم. چون این یک رقابت فوق‌العاده زیبا و حساس بود. این یک رقابت فوتبالی بود که می‌تواند به زیبایی‌های فوتبال کمک کند. امیدوارم این رقابت قشنگ را در فصل‌های بعد هم ببینیم چون اعتقاد قلبی من این است که سال بعد سه یا چهار تیم به جمع مدعیان اضافه خواهند شد.
محرم نویدکیا خودش یکی از نوادر فوتبال ایران در میانه زمین بود؛ اما در مقطعی از فصل گفت بازیکنی دارم که از خودم بهتر است. این بازیکن کیست؟
منظورش یاسین سلمانی است. بازیکن جوانی که از آکادمی سپاهان بالا آمد و در دیدارهای تدارکاتی و حتی بازیهای رسمی عالی عمل کرد و نظر همه به او جلب شد. در بازی با استقلال از زمانی که وارد زمین شد، کیفیتی بسیار بالا از خودش نشان داد. من هم معتقدم این بازیکن بسیار آینده‌دار است و در فصل‌های بعد از او خیلی خواهید شنید و به تیم ملی هم خواهد رفت. من فکر می‌کنم او سالهای بسیار زیادی در فوتبال ایران و با پیراهن سپاهان خواهد درخشید. محرم بازیکنان باکس تو باکس رو خیلی دوست دارد. یعنی بازیکنان که محوطه جریمه خودی تا محوطه جریمه حریف کاملا موثر بازی کنند و در هر دو باکس حضور فعال داشته باشند. یاسین چنین خصوصیتی دارد.
احسان حاج صفی، محمد محبی و پیام نیازمند سه بازیکن اصلی شما از تیم جدا شده‌اند. جای آنها خالی نمی‌ماند؟
بازیکنان باکیفیتی از تیم ما جدا شده‌اند؛ اما هر انسانی جایگزین دارد. ما از آنها متشکریم که تمام توان خود را برای اهداف تیم گذاشتند. ما همین حالا بهترین و باکیفیت‌ترین بازیکنان ایران را در اختیار داریم و بازیکنانی هم در حال اضافه شدن به تیم هستند بازیکنان بسیار باکیفیتی هستند. مطمئنم محرم حتما به موضوع مهم احساس خوب در رختکن فکر خواهد کرد.
سپاهان می‌تواند ریتمش را برای فصل بعد حفظ کند؟
قطعا سپاهان فصل بعد هم یکی از مدعیان جدی قهرمانی خواهد بود و در کنار فوتبال زیبا به نتایج عالی هم فکر می‌کند. ما بازیکنان بسیار زیادی را از دست نداده‌ایم. هنوز بازیکنان فراوانی داریم که هم فرهنگ فوتبالی‌شان و هم شکل فوتبال آنها به سیستم سپاهان می‌خورد پس می‌توانم بگویم ریتم ما همچنان برای فصل بعد هم حفظ خواهد شد. این بازیکنان در فصل اخیر خیلی خوب در کنار یکدیگر بازی کرده و به توانایی‌های هم احترام گذاشته‌اند. بازیکنی که در نبردهای یک به یک ضعیف است می‌داند که بازیکنی باکیفیت‌تر می‌تواند جای او بازی کند.
و آخرین سوال. شما در سپاهان و در تیم ملی مونته‌نگرو با کرانچار همکاری داشته‌اید. این روزها که به سپاهان برگشتید به خاطراتتان با کرانچار فقید فکر می‌کنید؟
خاطرات بی‌نهایت زیبایی از او در ذهن من نقش بسته است. از اولین روزی که من در وین اتریش او را دیدم (و تازه قرار بود همکاری‌مان را آغاز کنیم) تا آخرین روز همکاری همواره صداقت بین ما بود و خاطره خوب. ما همراه با هم در تیم ملی مونته‌نگر بهترین نتایج تاریخ فوتبال مونته‌نگرو را گرفتیم و با تیم‌های ملی انگلیس، سوییس، ولز و بلغارستان بازیهای برابری انجام دادیم. همکاری ما در باشگاه سپاهان هم عالی بود و به قهرمانی سپاهان در لیگ منجر شد. کرانچار انسانی با روح زیبا بود. بسیار فداکار بود و دنیای فوتبال را خیلی خوب درک می‌کرد. خیلی صادقانه بگویم همکاری با کرانچار برگ افتخاری در پرونده کاری من بود.
