تهران: داستان انقلاب در آستانه یک تحول قرار دارد/ ادبیات انقلاب اسلامی روایت ایرانی دارد

به گزارش حلقه وصل، داستان انقلاب، به معنای اثری که به حوادث انقلاب اسلامی بپردازد، در مقایسه با دیگر حوزه‌های ادبی انقلاب اسلامی توفیق چندانی نداشته و نتوانسته جایگاه مناسبی در جریان‌های ادبی کشور داشته باشد. کارشناسان علل مختلفی را برای این موضوع ذکر می‌کنند؛ از عدم تحقیق و پژوهش نویسندگان گرفته تا قرار گرفتن داستان انقلاب در سایه داستان دفاع مقدس و ..

جشنواره داستان انقلاب که هرساله از سوی حوزه هنری برگزار می‌شود، تلاش دارد تا خلأهای موجود در این زمینه را برطرف کرده و زمینه پرورش نویسندگان تازه‌نفس در این حوزه را فراهم کند. منیژه آرمین، داستان‌نویس که در کارنامه کاری خود آثار متعددی در حوزه ادبیات انقلاب اسلامی دارد، در دهمین دوره جشنواره داستان انقلاب به عنوان دبیر علمی این دوره معرفی شده است. او درباره کیفیت آثار ارسال شده به این دوره جشنواره می‌گوید: در سال جاری در بخش نوجوان اتفاقات خوبی رخ داده و رمان‌های قوی نوشته شده است. این یک نوید برای ادبیات انقلاب اسلامی است؛ زیرا بسیاری از این دست از آثار توسط نویسندگان جوان نوشته و پرداخته شده است. اهتمام قشر جوان نویسندگان به این حوزه و تحقیق در این زمینه یک اتفاق مبارک است. سال گذشته در بخش نوجوان نفر برگزیده نداشتیم، اما با توجه به کیفیت آثار پیش‌بینی می‌شود که در این دوره بتوانیم در این بخش نفرات برگزیده را اعلام کنیم. جهشی که در بخش نوجوان صورت گرفته، نویدبخش در حوزه داستان انقلاب می‌دانم.

آرمین با مقایسه کیفیت آثار ارسال شده به این دوره در قیاس با سال گذشته ادامه می‌دهد: سال گذشته در بخش نوجوان آثار برجسته‌ای نداشتیم. خوشبختانه در بخش رمان بزرگسال هم کارها عمیق‌تر و درونی‌تر شده و به شخصیت‌ها بیشتر توجه شده است. تمام این‌ها حکایت از این دارد که بعد از 40 سال، نویسندگانی هستند که با وجود اینکه سال‌های پیروزی انقلاب را شاهد نبوده‌اند، اما به مدد تحقیقات انجام شده و همذات‌پنداری به نتایج خوبی رسیده‌اند.

دبیر علمی دهمین دوره جشنواره داستان انقلاب در پاسخ به این پرسش که مدتی است کارشناسان از «سبک ادبیات انقلاب اسلامی» یاد می‌کنند، آیا آثار نوشته شده در سال‌های اخیر می‌تواند این گزاره را تأیید کند، می‌گوید: نمی‌توانم بگویم به این مرحله رسیده‌ایم، اما می‌توانم ادعا کنم که به نقطه خوبی در حوزه داستان انقلاب رسیده‌ایم. اگر این دوره را با دوره‌های گذشته مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که شرایط خیلی تغییر کرده و نویسندگان توجه بیشتری به ساختار داستان و این ژانر دارند. ما در نقطه‌ای ایستاده‌ایم که به نوعی سکوی پرش است.

داستان انقلاب در آستانه یک تحول

نویسنده «شباویز» با تأکید بر اینکه داستان انقلاب در آستانه یک تحول قرار دارد، اضافه می‌کند: از سوی دیگر، نویسندگان نیز عمیق‌تر به موضوعات داستان نگاه می‌کنند. به عبارت دیگر، در گذشته نویسنده در سطح موضوعات باقی می‌ماند و به بیان اتفاقات و حوادث بیرونی اکتفا می‌کرد، از این جهت شاهد بیان موضوعات و فضاهای تکراری در دل داستان بودیم، اما در آثار سال‌های اخیر ما شاهد رویکرد جدیدی به ادبیات داستانی انقلاب اسلامی هستیم. نویسندگان به این امر واقف شده‌اند که کار تکراری نکنند و از سوی دیگر، تعدد موضوعاتی که در فراخوان جشنواره داستان انقلاب یاد شده به نویسندگان این امکان را می‌دهد که در موضوعات مختلف و مضامین گوناگون کار کنند. هم در محتوا و هم در ساختار تغییرات خوبی در داستان انقلاب صورت گرفته است.

به گفته آرمین؛ این تغییرات از دو موضوع نشأت گرفته است؛ نخست از سوی نویسنده. نویسندگان ادبیات انقلاب اسلامی متوجه حساسیت موضوع داستان‌نویسی شده‌اند. از سوی دیگر، روند به صورتی است که به این نتیجه می‌رسیم که آموزش‌های داده شده در این سال‌ها دارد نتیجه می‌دهد.

ادبیات انقلاب اسلامی روایت ایرانی دارد

این نویسنده در پاسخ به این پرسش که آیا داستان انقلاب اسلامی به روایت ایرانی رسیده و آیا می‌تواند مخاطب جهانی داشته باشد، تأکید می‌کند: امیدواریم که به این نقطه برسد. در حال حاضر در زمینه ترجمه معکوس با مشکلات عدیده مواجه هستیم. خوشبختانه در سال‌های اخیر کارهای خوب و برگزیده منتشر شده در زمینه ادبیات انقلاب اسلامی منتشر شده‌اند‌،امیدواریم که مرحله بعد ترجمه این دست از آثار باشد.

آرمین به تجربه چند سال گذشته در زمینه ترجمه آثار ادبیات دفاع مقدس اشاره و اضافه می‌کند: ادبیات انقلاب اسلامی روایت ایرانی خود را دارد؛ از این رو می‌تواند مخاطب جهانی داشته باشد. در دیگر کشورها نیز مخاطبانی هستند که علاقه‌مند به مطالعه در این زمینه هستند. داستان‌های دفاع مقدس در سال‌های اخیر این توفیق را داشته‌اند که با ترجمه در بازارهای جهانی عرضه شوند و مخاطب جهانی داشته باشند، فکر می‌کنم که ادبیات انقلاب اسلامی هم می‌تواند به این تجربه دست یابد.