نظامیان آمریکایی در راه خروج از عربستان

به گزارش حلقه وصل، آینده روابط آمریکا و عربستان در پی حضور «جو بایدن»، در کاخ سفید به چالشی جدی برای ریاض مبدل شده است.

انتشار خبر خروج دارایی‌های نظامی آمریکا از عربستان به عنوان نشانه‌ای مهم از این چالش از جهات مختلفی می‌تواند مورد بررسی قرار بگیرد.

رابطه عربستان و آمریکا در دوره ریاست جمهوری «دونالد ترامپ»، رییس جمهور پیشین آمریکا که براساس مزایا و منافع مالی این کشور توصیف و اجرایی می‌شد، در پی حضور جو بایدن در اتاق بیضی شکل کاخ سفید با ابهام‌های جدی مواجه شد.

ریاض در دوره مذکور از مهم‌ترین و اصلی‌ترین خریداران تسلیحات آمریکایی بود و ارزش معامله‌های تسلیحاتی اش با این کشور بالغ بر صدها میلیارد دلار می‌شد.

چنین قراردادی که برای آمریکا به معنای درآمدزایی و اشتغال بود، مبنا و اساس رابطه ۲ کشور بود؛ این امر به دفعات در سخنرانی‌ها و اظهارنظرهای ترامپ در مورد روابط میان عربستان و آمریکا، مورد تاکید قرار گرفته بود.

اما ورود بایدن به کاخ سفید سبب شد تا روابط حسنه دو کشور، گام به گام با تغییراتی جدی مواجه شود؛ از جمله اقدام‌های بایدن پس از ادعاهای وی مبنی بر خاتمه حمایت‌های واشنگتن از عربستان در جنگ یمن که نشان دهنده تغییر در رویکرد آمریکا در قبال عربستان بود، خروج نام انصارالله یمن از فهرست گروه‌های تروریستی، محدودیت در فروش تسلیحات تهاجمی به عربستان و انتشار گزارش سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا در پرونده قتل «جمال خاشقجی»، بود.

انتشار پرونده قتل خاشقجی در واقع اقدام به خدشه دار کردن چهره بین المللی عربستان از سوی آمریکا بود که عربستان را با واقعیت تغییر رویکرد کاخ سفید در قبال ریاض مواجه کرد؛ اکنون عربستان باید با طیف گسترده‌ای از چالش‌ها در سیاست خارجی مقابله کند.

چالش‌های سیاست خارجی عربستان

انتقادهای گسترده منطقه‌ای و بین المللی به نقض حقوق بشر در عربستان، برای ریاض به کابوسی تبدیل شده که تمام تلاش‌های این کشور برای ارائه چهره‌ای بین المللی از بین می‌برد.

باتلاق جنگ یمن نیز علاوه بر تحمیل هزینه‌های مادی، نظامی، جانی و امنیتی متعدد و سنگینی که برای عربستان در پی داشته، به پاشنه آشیل عربستان در بحث حقوق بشری مواجه شده است؛ چرا که جنگ ۶ ساله علیه یمن سبب شده تا این کشور اکنون شاهد بزرگترین و بدترین بحران بشردوستانه جهان باشد.

واکنش عربستان

ریاض در مواجهه با چالش جدی در روابط با آمریکا، تصمیم به اتخاذ سیاست چندجانبه منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای کرده است.

در واقع عربستان قصد دارد از این طریق از شدت اقدام‌های ضد سعودی احتمالی واشنگتن در منطقه بکاهد و نگرش آمریکا نسبت به خود را تغییر دهد تا بتواند مجددا به عنوان دوست واشنگتن مطرح شود.

بیهودگی ادعاهای آمریکا

نگاهی به میراث مخرب و ویرانگر رویکرد آمریکا در غرب آسیا، بیهودگی ادعاهای رییس جمهور آمریکا در مورد تحول در رویکرد خاورمیانه‌ای آمریکا را به چالش می‌کشد.

بررسی اقدام‌های اخیر دولت آمریکا در مورد عربستان نیز می‌تواند موید بیهودگی شعارهای وی در تحول در رابطه با عربستان باشد؛ چرا که آمریکا در محدودیت فروش تسلیحات به عربستان قید ممنوعیت فروش تسلیحات تهاجمی و بلامانع بودن فروش تسلیحات دفاعی را ذکر کرده است.

سکوت آمریکا در قبال نقض گسترده حقوق بشر در عربستان، توقف حمایت از عربستان در جنگ یمن با تاکید بر ادامه حمایت از عربستان در دفاع از خود و انتشار گزارش پرونده قتل خاشقجی بدون در نظر گرفتن تنبیه و جریمه‌ای برای شخص «محمد بن سلمان»، ولیعهد عربستان، مقصر اصلی پرونده مذکور به زعم این گزارش، مواردی هستند که نشان می‌دهند تغییرهای ایجاد شده در روابط میان عربستان و آمریکا تغییراتی جدی نیستند.

این تغییرها در خوش بینانه‌ترین حالت، تلاش‌های واشنگتن برای همسو ساختن بیشتر ریاض با سیاست‌های خود است.