به گزارش حلقه وصل، قرار است طی امروز و فردا، ایران سومین گام خود را درراستای کاهش تعهدات برجامی خود بردارد. این عمل البته مشروط به این است که اروپا طی این دو روز اقداماتی را برای انتفاع جمهوری اسلامی ایران از برجام به‌ویژه در حوزه روابط نفتی و بانکی انجام ندهد. این موضوعی بود که رییس‌جمهوری کشورمان روز گذشته در مجلس مطرح کرد.
آماده برای گام سوم
روز گذشته حسن روحانی، رییس‌جمهوری کشورمان در جلسه رأی اعتماد به دو وزیر پیشنهادی آموزش‌وپرورش و گردشگری، با اشاره به مذاکرات فشرده ایران و طرف‌های اروپایی به‌ویژه با فرانسه طی هفته‌ها و ماه‌های اخیر، گفت: «هنوز به توافق نهایی نرسیدیم اما در عین حال مذاکرات ادامه دارد ولی این مذاکرات اگر تا روز پنجشنبه به نتیجه نهایی نرسد، مرحله سوم را در کاهش تعهدات اعلام خواهیم کرد». روحانی در بخش دیگری از اظهارات خود، شرط توقف گام‌های ایران و بازگشت به نقطه صفر را در «پیش‌خرید نفت» کشورمان دانست و گفت: «اساس بحث ما با کشورهای اروپایی این است که اگر بتوانند نفت ما را به صورت نقد یا به صورت نسیه پیش‌خرید کنند و پولش در اختیار ما باشد. این اقدام شرایط را برای اینکه ما بتوانیم گام‌هایی که برای کاهش تعهدات برنداریم، تسهیل می‌کند.»
شرط ایران برای آمریکا
رییس‌جمهوری کشورمان، سیاست ایران در قبال آمریکا و رایزنی با این کشور را این‌گونه تشریح کرد: «بحث مذاکره دوجانبه با آمریکا به‌طور اصولی و اساسی مطرح نیست؛ آن چیزی که مهم است تحریم است و اگر آمریکا تحریم‌ها را بردارد، باز حضور این کشور مثل قدیم در جلسه 1+5 امکان‌پذیر است اما مشروط به آن است که کل تحریم را بردارد». موضع‌گیری روحانی درباره شرط حضور دوباره آمریکا در جلسات 1+5 در حالی است که امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه، طی هفته‌های گذشته با میدان‌داری روابط ایران و آمریکا، از دیدار روسای‌جمهوری دو کشور ابراز امیدواری کرده و این واقعه را زمینه‌ساز حل مناقشه موجود عنوان کرده بود. تلاش مکرون البته با در بسته از سوی جمهوری اسلامی مواجه شد. همان زمان روحانی با رد پیشنهاد فرانسوی‌ها، صراحتاً با تخطئه سیاست «مذاکره برای مذاکره» اعلام کرد که «کسی نمی‌تواند با من عکس یادگاری بگیرد.»
عراقچی: مفهومی تحت عنوان 1+5 نداریم
حضور آمریکا در 1+5 پیشنهادی بود که پیش از گام دوم ایران در تاریخ 16 تیر سال جاری، طی تماسی تلفنی از سوی مکرون به روحانی ارائه شد. همزمان با آغاز گام دوم ایران، سیدعباس عراقچی، معاون وزیر خارجه در نشست خبری همراه علی ربیعی و بهروز کمالوندی، با پرداختن به فحوای این مذاکره تلفنی، شرط پذیرش پیشنهاد آمریکایی‌ها را «لغو تحریم‌ها» از سوی این کشور عنوان و اظهار کرد: «آقای روحانی صحبتی که داشتند این بود که به‌شرطی که تحریم‌ها برداشته شود، حضور آمریکا در گفت‌وگوهای 1+4 مانعی ندارد. البته آمریکا از برجام خارج شده و ما مفهومی تحت عنوان 1+5 نداریم و چهارچوب آن 1+4 است.»
طرح‌های خیالی
عزم جزم ایران برای برداشتن گام سوم، معلول اهمال یک سال و چندماهه اروپایی‌ها(پس از خروج آمریکا از برجام) در عمل به تعهدات خود است. مقامات ایران از جمله مقامات دولتی بارها اعلام کرده‌اند در صورت مشاهده قدم‌های عملی از اروپا، حاضر به بازگشت از گام‌های قبلی خود هستند. با این حال آنچه تاکنون از طرف‌های اروپایی رصد نشده، همین قدم‌های عملی بوده است؛ در عوض تا امکانش بوده، وعده‌های خیالی و طرح‌هایِ صرفِ روی کاغذ، در میانه سخنان و مکاتبات آن‌ها جولان داده است. به مورد آخر که پیشنهاد ایجاد خط اعتباری میان ایران و اروپاست، بپردازیم. لودریان، وزیرخارجه فرانسه، روز گذشته با شکننده توصیف‌کردن مذاکرات با ایران گفت: «مذاکرات در جریان است. هنوز اقدامات زیادی برای حفظ برجام باید انجام شود. مذاکرات با ایران درباره ایجاد یک خط اعتباری نفتی است. این خط اعتباری منوط به اعطای معافیت از سوی آمریکاست.»
خط اعتباری 15 میلیارد دلاری
پیشنهاد ایجاد خط اعتباری میان ایران و اروپا، موضوعی بود که اخیراً علی مطهری، نماینده مجلس نیز به آن پرداخت. مطهری درباره بسته پیشنهادی مکرون گفت: «رییس‌جمهوری فرانسه راه‌اندازی خط اعتباری 15 میلیارد دلاری برای پیش‌خرید نفت از ایران را پیشنهاد داده است و اینکه گفته می‌شود این مبلغ کمک بلاعوض و وام است، درست نیست.» نماینده تهران در مجلس با اشاره به‌دلیل ارائه پیشنهاد مزبور از سوی فرانسوی‌ها به ایران تاکید کرد: «مکرون پیشنهاد داده تا در برابر این مبلغ فعلاً جمهوری اسلامی ایران گام سوم خود را اجرا نکند و احتمالاً از گام اول و دوم خود هم به جایگاه اولیه در برجام بازگردد.» در همین‌باره، «پکا هاویستو» وزیر خارجه فنلاند، روز گذشته با جدی ارزیابی کردن ابتکار فرانسه، این احتمال را که بسته پیشنهادی به ایران، اعطای خط اعتباری 15 میلیارد دلاری و اجازه صادر کردن 700 هزار بشکه نفت در روز را شامل شود، رد نکرد.
گذر از شعار، ورود به وادی عمل
همان‌طور که بارها اعلام شده، هدف اصلی اروپایی‌ها از طرح پیشنهادهای مختلف به ایران، اقناع جمهوری اسلامی برای توقف گام‌های خود در راستای کاهش تعهدات برجامی است؛ قدم‌هایی که برداشتن آن‌ها از روز 18 اردیبهشت سال جاری و همزمان با نخستین سالگرد خروج غیرقانونی آمریکا از برجام و در واکنش به انفعال اروپایی‌ها در عمل به وظایف مندرج خود در برجام، آغاز شد. در طول این مدت چندماهه، اروپایی‌ها به هول و ولای بازگرداندن ایران به نقطه صفر افتاده‌اند. در این میان، فرانسه نقش بی‌بدیلی در مقایسه با دو کشور دیگر عضو گروه 1+4 یعنی انگلیس و آلمان بازی کرده است. سفرهای مشاور دیپلماتیک مکرون به تهران، مذاکرات تلفنی فشرده مکرون با همتای ایرانی خود و نیز سفرهای عراقچی به نمایندگی از رییس‌جمهوری به پاریس و ملاقات با شخص رییس‌جمهوری فرانسه، خود موید گزاره بازیگری پررنگ این کشور در نبرد دیپلماتیکِ ماه‌های گذشته بوده است. امروز نیز که مذاکرات فی‌مابین به نقطه حساس خود رسیده، باید دید طرف اروپایی تا چه اندازه برای اثبات حسن نیت خود، اراده سیاسی عملی به خرج خواهد کرد. ناگفته پیداست چنانچه طرح‌های انتزاعی اروپا ولو در آرمانی‌ترین حالتش، وجه انضمامی و عینی به خود نگیرند و نتوانند منافع بحق و قانونی جمهوری اسلامی را تأمین کنند، یقیناً و قطعاً ایران در جامه عمل پوشاندن به گفته‌های خود از جمله در حوزه گام‌های کاهش تعهد، هیچ خلف وعده‌ای نخواهد کرد. اروپا برای منصرف کردن ایران، باید از خیر حرف‌درمانی بگذرد و وارد وادی عمل شود.
منبع :صبح نو
