مهمانان ویژه نمایشگاه کتاب در یک دهه چه عملکردی داشتند؟

به گزارش حلقه وصل: نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هر ساله در اردیبهشت‌ماه برگزار می‌شود و بزرگ‌ترین رویداد فرهنگی ـ کتابی کشور به شمار می‌رود. نمایشگاه کتاب میزبان ناشران، نویسندگان، عاشقان کتاب و کتابخوانی است، اما مهمانانش تنها به مردم داخلی محدود نمی‌شود و از سایر کشورهای دیگر هم در این مراسم حضور دارند. 

در ۱۰ سال گذشته، مهمانان ویژه‌ای به این نمایشگاه پا گذاشته و دستاوردهای علمی و فرهنگی خود را برای رقابت با کشورمان به میدان آورده‌اند. در این خبر به عملکرد مهمانان ویژه نمایشگاه کتاب در سال‌های ۱۳۹۳ تا ۱۴۰۲ می‌پردازیم.

سال ۱۳۹۳ (بیست و هفتمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۳ کار خود را با شعار «بهشت دانایی در ضیافت کلمات» آغاز کرد و افغانستان مهمان ویژه آن سال بود. ۱۸ غرفه این نمایشگاه به ناشران افغانستان اختصاص داده شد و نزدیک به ۲۰ ناشر و ۳۰ کتاب جدید برای فروش از سراسر افغانستان به ویژه از شهرهای کابل،‌ قندهار،‌ مزارشریف، هرات، جلال‌آباد و غزنی حضور داشتند. همچنین ۶ ناشر با بیش از ۲ هزار و ۳۰۰ عنوان کتاب و موضوعاتی متنوع در تمام بخش‌ها در کنار ۳۰ عنوان جدید که برای اولین‌بار در نمایشگاه حضور داشتند.

نشست‌های تخصصی درباره ادبیات داستانی افغانستان، شعر زنان افغانستان، اجرای موسیقی سنتی افغانستان، بررسی وضعیت نشر و بازار کتاب در افغانستان، دانشجویان افغان و رسالت نوشتن، بررسی پایان‌نامه‌های دانشجویان افغان داخل ایران و بررسی مطبوعات افغانستان از جمله برنامه‌هایی بود که کشور افغانستان در نمایشگاه کتاب تهران برگزار کرد.

سال ۱۳۹۴ (بیست و هشتمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۴ فعالیت خود را با شعار«خواندن، گفت‌وگو با جهان» آغاز کرد و عمان مهمان ویژه آن سال بود. البته حضور این کشور در حد وزیر بود. فعالیت‌های کشور عمان در این نمایشگاه شامل ایجاد گفت‌وگو، ارائه نسخ خطی، فیلم‌های مستند و صنایع دستی بود.

سال ۱۳۹۵ (بیست و نهمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۵ کار خود را با شعار «فردا برای خواندن دیر است» آغاز کرد و روسیه مهمان ویژه آن سال بود. روسیه در بیست و نهمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران با بیش از ۵۰ ناشر، حدود هزار و ۲۰۰ کتاب را عرضه کرد. همچنین نویسندگان همراه با هیأتی متشکل از ناشران، مدیران مراکز آموزشی و روزنامه نگاران، کاروان فرهنگی روسیه را تشکیل دادند.

در غرفه‌هایی در قالب مجموعه ملی «کتاب‌های روسیه» تازه‌ترین عناوین انتشار یافته ادبی، آموزش زبان روسی، ادبیات کودکان، کتاب‌های علمی و پژوهشی و دیوان‌های اشعار و آلبوم‌های تصاویر ارائه شد. همچنین برای کودکان و نوجوانان کارگاه‌های آموزشی و انس دادن آن‌ها با کتاب، هنر، نقاشی و آموزش هنر روسی در غرفه‌های روسیه برگزار و درباره نخستین پرواز انسان به فضا سخنرانی شد که رئیس دانشگاه هوافضا «سامارا» اطلاعاتی در مورد وضع فضانوردی در روسیه و جهان ارائه داد.

سال ۱۳۹۶ ( سی‌امین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران) 

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۶ فعالیت خود را با شعار «یک کتاب بیشتر بخوانیم» آغاز کرد و ایتالیا مهمان ویژه آن سال بود. نمایش آثار ایتالیایی، فروش آثار نویسندگان این کشور و همچنین آثار ترجمه شده از نویسندگان ایرانی به ایتالیایی به نمایش در آمد. نشست‌هایی ادبی با موضوعات مختلف توسط کارشناسان و استادان دانشگاه ایتالیایی ساکن در ایران برگزار شد.

سال ۱۳۹۷ (سی و یکمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۷ کار خود را با شعار «نه به کتاب نخواندن» آغاز کرد و صربستان مهمان ویژه آن سال بود. صربستان بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب در زمینه‌های ادبیات، تاریخ، هنر، گردشگری و... در معرض دید بازدیدکنندگان قرار داد. همچنین ۳۰ نفر از مقامات صربی، نویسندگان، شاعران، ناشران، خبرنگاران و گروه موسیقی‌ صربی حضور داشتند و بیش از ۲۰ نشست و میزگرد برگزار شد. در این نمایشگاه از کتاب «مربای شیرین» نوشته هوشنگ مرادی کرمانی به زبان صربی رونمایی شد.

سال ۱۳۹۸ (سی و دومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال ۱۳۹۸ فعالیت خود را با شعار «خواندن توانستن است» آغاز کرد و چین مهمان ویژه آن سال بود. چین با هیأتی ۲۰۰ نفره به صورت رسمی و ۹۴ ناشر و مسئول رایت در نمایشگاه حضور داشت. تراکم برنامه‌های کشوری که مهمان ویژه شده بود در چهار روز نخست نمایشگاه بسیار بالا بود؛ به صورتی که در این روزها ۳۵ برنامه در داخل نمایشگاه و ۱۵ برنامه در خارج از نمایشگاه برگزار کرد. همچنین ۵۰۰ متر فضا برای ناشران و عرضه کتاب‌ها و ۱۰۰ متر نیز به تصویرگران اختصاص داده شده بود. چینی‌ها ۱۵ هزار کتاب در نمایشگاه عرضه کردند که بخشی از این کتاب‌ها نوشته‌ شی‌جین پینگ، رهبر جمهوری خلق چین و شامل دیدگاه‌های او بود.

سال ۱۴۰۱ (سی و سومین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب بعد از ۲ سال تعطیلی به علت شیوع ویروس کرونا، در سال ۱۴۰۱ کار خود را با شعار «با کتاب سلامتیم» آغاز کرد و «قطر» این همسایه جنوبی، مهمان ویژه آن سال بود. وزیر فرهنگ قطر، رئیس نمایشگاه کتاب دوحه و جمعی از نویسندگان شاخص و ناشران مطرح کشور قطر در ایران حضور داشتند. مهمان ویژه نمایشگاه با بیش از ۳۵۰ عنوان کتاب در موضوعات مختلف از جمله ادبیات کلاسیک و معاصر قطر، دین، گردشگری، تاریخ و ... رقابت خود را با ناشران ایرانی و بین‌المللی آغاز کرده بود. 

سال ۱۴۰۲ (سی و چهارمین دوره نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران)

نمایشگاه کتاب در سال جاری فعالیت خود را با شعار «آینده خواندنی است» آغاز کرد و کشور همزبان تاجیکستان مهمان ویژه آن بود. حدود ۵۰ تن از اهالی فرهنگ و ادب و چند ناشر از این کشور در نمایشگاه کتاب امسال حضور داشتند. 

تا برپایی سی و پنجمین نمایشگاه کتاب تهران، حدود ۳ ماه باقی مانده و مهمان سی و پنجمین دوره نمایشگاه بین‌المللی تهران هنوز مشخص نشده است. علی‌الحساب، وزیر ارشاد پس از دیدار رؤسای جمهور ایران و ترکیه اعلام کرد که از این کشور برای مهمان شدن در نمایشگاه ۲۰۲۵ یا همان ۱۴۰۴ دعوت کرده‌ایم.