
به گزارش حلقه وصل: کریدور حمل و نقل بینالمللی شمال-جنوب (INSTC) توسط ایران، روسیه و هند در سپتامبر ۲۰۰۰ در سنپترزبورگ به توافق رسید. این کریدور شامل مسیر کشتیرانی، ریلی و جاده ای برای جابهجایی کالا بین هند، روسیه، ایران، اروپای شرقی و غربی، آسیای مرکزی، قفقاز، اقیانوس هند و خلیج فارس است.
هدف اولیه این کریدور اتصال و ارتقای همکاریهای تجاری و اقتصادی بین هند، ایران، روسیه و اروپا عنوان شده بود که به عنوان جایگزینی برای مسیر دریایی سنتی کانال سوئز عمل میکرد.
اعضای فعلی این کریدور هند، ایران، روسیه، آذربایجان، قزاقستان، ارمنستان، بلاروس، تاجیکستان، قرقیزستان، عمان، سوریه، ترکیه، اوکراین و بلغارستان (ناظر) هستند. ترکمنستان در حال حاضر عضو رسمی نیست اما احتمالاً پس از دعوت رسمی مودی، نخست وزیر هند، به این کریدور ملحق خواهد شد.
چند روز پیش، شرکت حمل و نقل ریلی پاکستان اعلام کرد که عملیات آزمایشی قطار باری بینالمللی پاکستان-روسیه احتمالا تا ۱۵ مارس ۲۰۲۵ میلادی (فروردین ۱۴۰۴) آغاز خواهد شد. به گفته مقامات این کشور، هدف از اجرای این پروژه، تقویت تجارت منطقهای با ایران، ترکمنستان، قزاقستان و روسیه است.
این قطار باری، پاکستان را به مقصد ایران ترک خواهد کرد و از آنجا مسیرش را به سمت شمال یعنی به سمت ترکمنستان، قزاقستان و در نهایت روسیه ادامه خواهد داد.
قرار است آغاز به کار آزمایشی این پروژه با همکاری شرکت حمل و نقل بار ریلی پاکستان (PRFTC) و اتاق بازرگانی و صنعت این کشور انجام شود.
در چهارچوب این پروژه، ایستگاه تفتان در پاکستان، نقطه ورودی برای کالاهای در حال حرکت در امتداد این کریدور بینالمللی خواهد بود و مسائل مربوط به استقرار مأموران گمرک در مبادی ورودی تفتان تقریباً حل شده است.
مقامات پاکستان میگویند که روسیه میتواند از این مسیر نفت، گاز طبیعی، فولاد و کالاهای صنعتی خود را مستقیماً به پاکستان صادر کند و صادرکنندگان پاکستانی نیز دسترسی بهتری به ایران، ترکمنستان، قزاقستان و بازارهای روسیه برای منسوجات، محصولات غذایی و کالاهای کشاورزی از جمله برنج، گندم و پنبه خواهند داشت.
پاکستان و روسیه در حاشیه بیست و هفتمین مجمع اقتصادی بینالمللی سن پترزبورگ (SPIEF) در ژوئن ۲۰۲۴ میلادی یادداشت تفاهمی برای همکاری در بخش راه آهن امضا کردند.
سردار اویس لغاری، وزیر انرژی پاکستان، در جریان این سفر رسمی به مسکو، طی مصاحبه با شبکه تلویزیونی راشا تودی اظهار کرده بود یک دیدگاه اصولی و مشترک بین پاکستان و روسیه وجود دارد که روابط ما هرگز علیه هیچ کشور یا علیه منافع هیچ طرف ثالثی نیست.
وزیر نیروی پاکستان اظهار داشت که غربی ها نباید از روابط و همکاریهای ما با روسیه نگران باشند چرا که در وضعیت فعلی جهان ارتباط کشورهای درحال توسعه با قدرتهای بین المللی به ویژه با کشورهای حوزه بریکس اجتناب ناپذیر است.
وی در این مصاحبه خبر داده بود که «قرار است در ماه مارس ۲۰۲۵ پروژه حرکت قطار باری از روسیه به پاکستان در قالب کریدور شمال-جنوب از مسیر جمهوری اسلامی ایران به صورت آزمایشی راهاندازی شود و همزمان دو کشور در تکاپوی برقراری خطوط پروازی مستقیم به پایتخت های یکدیگر هستند».
خاطرنشان میشود اوایل تیرماه امسال پاکستان به صورت اصولی دعوت فدراسیون روسیه را برای پیوستن به کریدور بین المللی شمال-جنوب پذیرفت.
«محمد خالد جمالی» سفیر پاکستان در مسکو نیز اخیراً در یک نشست بینالمللی به میزبانی روسیه اعلام کرده بود که پاکستان آماده پیوستن به کریدور بینالمللی حملونقل شمال-جنوب (INSTC) است.
سال گذشته نیز نشریه تریبیون پاکستان با انتشار گزارشی از تصمیم مسکو برای سرمایه گذاری در ساخت و بهسازی خط ریلی کویته-تفتان خبر داد. این نشریه مبلغ مد نظر روسیه برای سرمایه گذاری در پروژه مذکور را بین ۵۵۰ الی ۶۶۰ میلیون دلار اعلام کرده که مورد توافق اسلام آباد نیز قرار گرفته است.