اکران عمومی «ضد» بالاخره بعد از دو سال؛ روایتی از نفوذ کشمیری‌ها

به گزارش حلقه وصل: فیلم سینمایی «ضد» به نویسندگی حسین تراب‌نژاد، دومین ساخته سینمایی امیرعباس ربیعی است، داستان این فیلم که همراه با روایتی از نفوذ در سال‌های ابتدایی انقلاب و درباره یک عشق در دلِ حوادث سیاسی است که پس از سال‌ها دوباره شعله‌ور می‌شود. قصه این فیلم از زمستان سال ۱۳۵۹ شروع می‌شود و تا تابستان ملتهب سال ۶۰ ادامه می‌یابد.

محمدرضا شفیعی تهیه‌کننده فیلم سینمایی «ضد» به کارگردانی امیرعباس ربیعی درباره برنامه‌ریزی برای اکران عمومی این فیلم بعد از دو سال از رونمایی آن در جشنواره فیلم فجر گفت: فیلم سینمایی «ضد» روایتی از پشت‌پرده واقعه هفتم تیرماه سال ۶۰ است که بعد از یک پژوهش دو تاسه ساله و بازنویسی چندباره فیلم‌نامه در سال ۹۹ کلید خورد و در جشنواره سال ۱۴۰۰ رونمایی شد.

وی افزود: برآیند ما از بازخوردهای حضور فیلم در جشنواره فیلم فجر این بود که هم منتقدان و اصحاب رسانه با وجود برخی انتقادات از کلیت فیلم راضی بوده‌اند و هم از منظر داوری توانست در چند رشته نامزد سیمرغ شود و دو سیمرغ هم دریافت کند.

این تهیه‌کننده تأکید کرد: این جنس از فیلم‌ها فرآیند ساخت دشواری دارند و «ضد» در قیاس با استانداردهای سینمای ایران و به‌عنوان فیلم دوم یک کارگردان جوان، فیلمی رو به جلویی محسوب می‌شود. امیرعباس ربیعی پیش‌تر فیلم «لباس شخصی» را ساخته بود که آن هم هنوز اکران نشده و این فیلم دومین فیلم او است. در مجموع «ضد» را برای این کارگردان می‌توان حرکتی رو به جلو به‌حساب آورد.

وی درباره دلیل اصلی تأخیر دو ساله در اکران این فیلم هم توضیح داد: زمانی که فیلم «ضد» در جشنواره فجر سال ۱۴۰۰ اکران شد، بنای اصلی ما اکران در سال ۱۴۰۱ در همین حوالی فصل پاییز بود اما این برنامه‌ریزی هم‌زمان شد با فضای ملتهب سال گذشته و این فضا فاصله عمیقی میان جریان حرفه‌ای سینما و فیلم‌هایی از این دست ایجاد کرد. به همین دلیل با مشورت دوستان‌مان در سازمان سینمایی سوره به‌عنوان صاحب کار، به این جمع‌بندی رسیدیم که اکران فیلم را به تعویق بیندازیم، اما متاسفانه این تأخیر یک سال طول کشید!

شفیعی مطرح کرد: از آنجایی که فصل پاییز را فصل مناسب اکران می‌دانستیم و همزمانی آن با روز دانشجو را از ابتدا مدنظر داشتیم، بنا داریم امسال بالاخره در نیمه آذرماه فیلم را اکران کنیم. هر دو شخصیت اصلی فیلم دانشجو هستند و همزمانی آن با روز دانشجو می‌تواند مخاطبان خاص خود را به سینما بکشاند.

این تهیه‌کننده درباره شائبه‌های به‌وجود آمده درباره مشکل ممیزی فیلم «ضد» و تأثیر آن بر تأخیر به‌وجود آمده در اکران عمومی، گفت: اینکه فیلم اول امیرعباس ربیعی چرا هنوز به اکران درنیامده است، من بی‌اطلاعم و شاید مانند فیلم ما تنها برنامه‌ریزی برای اکران آن دچار تعویق شده است اما آنچه می‌دانم این است که درباره فیلم ما، چنین نکته‌ای وجود نداشته است. فیلم «ضد» در جشنواره فجر هم حتی بدون یک اصلاحیه توانست اکران شود. البته امروز هم که فیلم پروانه نمایش دریافت کرده است، با برخی اصلاحات جزئی و قابل تفاهم اکران می‌شود. 

وی افزود: تیم تولید فیلم «ضد» از ابتدا این مراقبت را داشت که در عین خلق جذابیت‌های داستانی، فیلمی تولید نشود که بخواهد دچار حاشیه شود. نسخه‌ای از فیلم که در جشنواره فجر اکران شد در حدود ۱۱۵ دقیقه بود و نسخه‌ای که امروز در آستانه اکران قرار دارد، ۱۱۱ دقیقه است. این تایم را هم خودمان با هدف ریتم بهتر فیلم در تدوین کوتاه کرده‌ایم. 

تهیه‌کننده «ضد» درباره اکران این فیلم در شرایطی که فیلم‌های کمدی سایه سنگینی بر گیشه سینماها و چرخه اکران دارند، گفت: بالاخره این موضوعی است که همه جریان‌های رسانه‌ای کشور در آن دخیل هستند. به‌ویژه که در چند سال اخیر حجم تولیدات سرگرم‌کننده در تلویزیون به‌شدت پایین آمده و بحران‌هایی مانند کرونا در فروش همه سینمای ایران تاثیر داشته است. 

وی افزود: قطعا مردم نیاز به طنز و فیلم‌های سرگرم‌کننده دارند، به همین دلیل امروز حجم بالایی از ظرفیت اکران و سانس‌بندی سینماها به فیلم‌های کمدی اختصاص پیدا کرده است اما این اتفاق به بدنه سینما و مشخصا سینمای استراتژیک ایران، ضربه وارد خواهد کرد. در این زمینه سیاست‌گذارانی مانند سازمان سینمایی و یا سازمان سینمایی سوره باید تمهیدی بیندیشند و نیازهای متنوع را مخاطبان در همه ابعاد در نظر بگیرند. اگر بخواهیم با توجیهاتی از جنس انتخاب سینماداران همه فضای رسانه‌ای را در اختیار یک جنس فیلم خاص قرار دهیم، یعنی در حاکمیت فرهنگی، مسیر غلطی را در پیش گرفته‌ایم. مسیر امروز سینمای ایران مسیر درستی نیست و در عمل منجر به کم‌فروشی به مخاطبان سینما شده است.

تهیه‌کننده فیلم «ضد» درباره رویکرد محتوایی این فیلم نسبت به سوژه منافقین و مساله نفوذ هم توضیح داد: این فیلم درباره سازمان مجاهدین یا همان منافقین نیست. این فیلم درباره جریان نفوذ است که همچنان زنده است. در هر دوره‌ای این جریان بازیگران مختلفی دارد؛ زمانی بازیگران این جریان سازمان منافقین بوده‌اند و امروز بازیگران دیگری در این جریان حضور دارند. از این زاویه معتقدم فیلمسازی درباره مساله «نفوذ» همچنان تازه و جدی است.

وی در پایان اظهار کرد: اگر امروز سازمان منافقین تبدیل به سازمانی مفلوک شده است که از همه جا رانده می‌شود، معنایش این نیست که دیگر نباید درباره آن‌ها فیلم بسازیم. تم اصلی فیلم «ضد» هم درباره نفوذ است که معتقدم همچنان سوژه تازه‌ای است. کمااینکه همه تحولات پیرامونی خود در سال‌های اخیر را هم می‌توانیم از منظر نفوذ بررسی کنیم و هنوز هم از این جریان ضربه می‌خوریم.