هنر پس از انقلاب، در سبد خانواده‌ها قرارگرفت/انقلاب اسلامی تئاتر را از تباهی و انحطاط نجات داد

سرویس معرفی: بیستمین نشست شنبه های انقلاب با موضوع دستاوردهای انقلاب اسلامی در حوزه تئاتر و نمایش به همت جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب اسلامی در خانه هنرمندان برگزار شد.

در این نشست چهره هایی چون؛ کوروش زارعی بازیگر و مدیر مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری انقلاب اسلامی، اعظم بروجردی نویسنده و کارگردان تئاتر، امیر نصیربیگی رئیس سازمان بسیج هنرمندان، علی محمد رادمنش نویسنده و کارگردان تئاترخیابانی، حسین مسافرآستانه دبیرکمیته تئاتر جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب اسلامی، ندا ثابتی کارگردان تئاتر، محمدعلی شهنی دشتگلی مدیر پیشین اداره کل هنرهای نمایشی، دکتر نصرالله قادری نویسنده، کارگردان و پژوهشگر تئاتر، دکتر احمد جولایی نویسنده و کارگردان تئاتر و دیگر کارشناسان این حوزه حضور داشتند.

تئاتر مساجد یکی از عوامل مهم مردمی شدن تئاتر و تربیت مخاطب است

کورش زارعی رئیس مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری در ابتدای این نشست در سخنانی با اشاره به بخشی از سخنان مقام معظم رهبری اظهار کرد: رهبر انقلاب تاکید دارند که لازم است تا هنر انقلاب، مردمی شود و درد مردم را بیان کند؛ ایشان مردم را دعوت کردند تا به آثار شکسپیر و اتلو مراجعه کنند تا نگاه اسلام و غرب نسبت به زن را بدانند.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی نگاهی متفاوت به تئاتر دارد از همین رو در ابتدا جشنواره تئاتر فجر راه اندازی شد و اکنون در عرصه بین المللی برگزار می شود به نحوی که تئاتر بین المللی فجر در عرصه جهانی برند شده است.

زارعی گفت: تئاتر انقلاب اسلامی در سطح بین المللی اجرا و بر روی صحنه می رود و حضور فعالی در این عرصه دارد.

وی با بیان اینکه بعد از انقلاب نسل جدیدی در زمینه تئاتر روی کار آمد خاطرنشان کرد: براین اساس دانشکده و دانشگاه‌های تئاتر ایجاد شد در حالی که قبل از انقلاب تنها یک یا دو دانشگاه آموزش تئاتر وجود داشت و باید گفت انقلاب اسلامی در این زمینه تحول ایجاد کرده است.

این کارگردان تئاتر گفت: در حال حاضر از تئاتر روز دنیا جلوتر هستیم و می توانیم با بهره‌گیری از جوانان و نسل جدید اتفاقات خاص و بی نظیری در دنیا رقم بزنیم.

وی با اشاره به چهره‌سازی انقلاب در حوزه تئاتر گفت: استاد مشایخی و نصیریان از پیشکسوتان تئاتر هستند که تئاتر انقلاب را به دنیا معرفی کردند و همچنین نیروی انسانی خوبی در این عرصه آموزش دادند.

رئیس مرکز هنر های نمایشی حوزه هنری با اشاره به دیدگاه غرب نسبت به انقلاب اسلامی به ذکر خاطره‌ای در این زمینه پرداخت و گفت: نمایش آیینه روی سقف با موضوع مقاومت در برابر انگلیس در جشنواره آلمان اجرا شد؛ برخی از افراد حاضر در نشست خبری هنرمندان کشورهای مختلف دنیا که در آنجا حضور داشتند از اجرای این نمایش در قم و تهران متعجب بودند و تصور آن ها این بود که در جمهوری اسلامی ایران نمی‌توان تئاتر اجرا کرد.

وی ادامه داد: عده‌ای نیز آمده بودند که نمایش سال آینده که در خصوص داستانی از شاهنامه بود را به هم بزنند اما پس از  80 دقیقه اجرا خود آنها بیان کردند که چنان مجذوب شده بودند که نتوانستند خللی ایجاد کنند.

این بازیگر عرصه تئاتر گفت: در جمهوری اسلامی تئاتر رشد زیادی چه در حوزه کیفیت و چه از منظر تربیت نیروی انسانی داشته است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه در حوزه هنری جریان جدیدی آغاز شده است، تصریح کرد: هنرمندان در مسجد تربیت می شوند و در عرصه هنر کار حرفه ای انجام می دهند؛ افرادی همچون حاتمی کیا، سلحشور، شورجه، مجیدی، دری و... دستاورد های انقلاب اسلامی در حوزه سینما هستند.

زارعی ادامه داد: هنر تئاتر ما در دنیا زبان زد خاص و عام است، در هزار پایگاه مسجد تئاتر اجرا می‌شود و برای این منظور در 27 استان دفتر تئاتر مساجد ایجاد شده است و در حال حاضر تئاتر مردمی در مساجد در شکل نوینی در حال اجرا است.

رئیس مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری اظهار کرد: تئاتر مساجد یکی از عوامل مهم مردمی شدن تئاتر و تربیت مخاطب است به نحوی که در 10 سال آینده جمعیتی که با تئاتر تربیت می‌شود 10برابر می‌شود که تربیت شده مساجد هستند.

زارعی گفت: ایجاد تشکل های تئاتر از جمله کارهای مردمی است که پیوند خوبی بین هنرمند و مخاطب این حوزه با تفکر انقلابی ایجاد می کند.

 انقلاب اسلامی تئاتر را به دست مردم سپرد

اعظم بروجردی مدیر پردیس تئاتر تهران نیز در ادامه بیستمین شنبه انقلاب اظهارداشت: انقلاب اسلامی هنر را مردمی و به آنان اعتماد کرد و این هنر را به دست مردم سپرد.

وی با اشاره به افتتاح کانون تئاتر بانوان بعد از انقلاب ادامه داد: حضور بانوان در تئاتر قبل از انقلاب بسیار کم بود و در حوزه‌های نویسندگی و کارگردانی تئاتر تعداد آنان انگشت شمار بود و حتی می توان گفت بانوان در حاشیه بودند.

بروجردی افزود: قبل از انقلاب در حوزه تئاتر برای زنان امنیتی وجود نداشت ولی امنیت و احترام به بانوان در حوزه تئاتر بعد از انقلاب به وجود آمد.

این نویسنده و کارگردان تئاتر گفت: درنخستین جشنواره تئاتر بانوان برگزار شده بعد از انقلاب، از 16 اثر ارائه شده به جشنواره 10 اثر برای آقایان و 6 اثر برای بانوان بود و در جشنواره های بعدی 26 اثر از از 76 اثر ارائه شده به بانوان اختصاص داشت.

وی با بیان اینکه نسبت آثار بانوان در ادامه برگزاری جشنواره های تئاتر افزایش پیدا کرد گفت: در جشنواره بعدی شاهد بودیم که از 300 اثر ارائه شده، 100 اثر مخصوص بانوان و در دوره نهم این جشنواره از 900 اثر ارائه شده 600 اثر آن برای بانوان بود و همین موضوع از حضور گسترده بانوان در حوزه تئاتر بعد از انقلاب اسلامی اشاره دارد.
بروجردی در ادامه سخنان خود با اشاره به گسترده شدن تئاتر در استان ها و شهرستان ها بیان کرد: امروز برگزاری نمایش ها و تئاترها در استان ها با حضور گسترده بانوان همراه است که این را می توان یکی از دستاورد های مهم انقلاب قلمدادکرد.

وی گفت: الان در حوزه تئاتر برای بانوان امنیت بسیار بالایی در ابعاد محتلفی ایجاد شده است که این امنیت هیچگاه در دروان پهلوی برای بانوان فعال در حوزه تئاتر وجود نداشت.

 بعد از انقلاب تئاتر کودک دارای هویت شد

یدالله وفاداری نویسنده و کارگرد ان تئاتر هم در بخشی از این نشست گفت: با تئاتر می‌توان کودکان و نوجوانان را برای آینده تربیت کرد به گونه‌ای که در آینده انسان فاضلی شوند.

وی با اشاره به وضعیت هنر در دوران پهلوی خاطرنشان کرد: در دروان طاغوت توجهی به مسائل هنر مرتبط با کودکان نمی شد و اساسا تئاتر کودک هویت نداشت و تنها جای موجود برای کودکان خانه فکری بود که در سال 50 تاسیس شد.

وفاداری گفت: بعد از انقلاب به کودکان و نوجوانان اهمیت زیادی داده شد که نمونه های آن را می توان به برگزاری جشنواره های کودکان به صورت منظم اشاره کرد.

وی تاکید کرد: می توانیم از طریق تئاتر انسان ها را از کودکی با زندگی آشنا کنیم تا بتوانند در آینده زندگی پرباری داشته باشند.

 تعداد انگشت شمار تئاتر خیابانی در دروان پهلوی

در ادامه بیستمین نشست شنبه‌های انقلاب با موضوع تئاتر و نمایش علی‌محمد رادمنش نویسنده و کارگردان تئاترخیابانی نیز به سخنرانی پرداخت. وی در بخشی از سخنان خود گفت: کهن ترین شکل تئاتر، تئاتر بیرونی است و حتی مدرن ترین شکل تئاتر هم تئاتر خیابانی است و تئاتر خیابانی حتی توانسته است هنر سینما را در خود جای دهد.

وی تاکیدکرد: قبل انقلاب تعداد تئاترهای خیابانی انگشت شمار بود که آن میزان هم به وسیله خارجی ها در کشور اجرا می شد و حتی گروه های منسجمی هم برای تئاتر های خیابانی در کشور وجود نداشت.

رادمنش همچنین به برگزاری تئاتر در جبهه اشاره کرد و گفت: تئاتر در جبهه شکل سرگرمی ساز، هنری و دفاعی داشت که پس از دفاع مقدس این مهم در مسجد پیگیری شد و مساجد کانون تئاتر شد. وی گفت: طرح میان پرده از دیگر زیر مجموعه‌های تئاتر خیابانی است که عرصه بزرگی را در بر می‌گیرد.

بخش رقابتی جشنواره فجر، جشنواره تئاتر خیابانی مریوان را رقم زد

نویسنده و کارگردان تئاترخیابانی کشورمان با اشاره به حضور فعال تئاتر خیابانی در جشنواره ها گفت: در کنار جشنواره فجر، بخش رقابتی آن موجب امیدواری استان ها شده و جشنواره تئاتر خیابانی مریوان از جمله این نمایش هاست که در بخش رقابتی شکل گرفته است.

وی تشریح کرد: در دورانی حضور بانوان در اجرای تئاتر خیابانی به لحاظ فرهنگی، تمدنی، اسلامی و رسالت تربیتی و مادری بانوان چالش برانگیز بود اما پس از انقلاب اسلامی با رعایت اصول، بانوان توانستند در اجراهای خیابانی در کنار آقایان قرار گیرند.

این فعال تئاتر خیابانی اظهار کرد: سفرهای نمایشی از دیگر حوزه های تئاتر خیابانی است که گروه های جوان به مناطق مختلف سفر کرده و نمایشی سرگرمی ساز اجرا می کنند؛ اجرای عروسکی و کودکان زیر مجموعه سفرهای های نمایشی اجرا می شود. این

کارگردان تئاتر خیابانی با اشاره به اینکه خصلت تئاتر خیابانی اعتراضی است، گفت: در حال حاضر با آزادی عملی که جمهوری اسلامی ایران به هنرمندان تئاتر خیابانی داده است، نقد های اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و سلامت به صورت گسترده در حال اجرا است.

وی ادامه داد: تئاتر خیابانی به زمینه انتقدی به کمک دولت، مجلس و حتی قوه قضاییه آمده و قوانین و فرامین نهادها را اموزش می دهد.

30 هزار تئاتر خیابانی فعال داریم
رادمنش با اشاره به درآمد زا بودن تئاتر خیابانی و تامین اقتصاد هنرمندان از این راه گفت: هنرمندان تئاتر خیابانی به دلیل اجراهای مستمر و ارتباط با نهادها و سازمان‌ها ضرورت وجودی خود را اثبات کرده اند و توانسته‌اند اقتصاد خود را از این راه تامین کنند.

وی ادامه داد: تئاتر خیابانی در سایر کشور های جهان، دارای اسپانسر است و یا هنرمندان درآمد خود را از راه‌های دیگر کسب می کند اما این رویه در ایران متفاوت است و هنرمند از طریق هنر کسب درآمد می کند.

وی تصریح کرد: اجرای خیابانی در کشور های غربی مانند فرانسه و انگلیس به صورت ارائه آثار آکروباتیک و طرح دستی است؛ برخلاف غرب در ایران تئاتر خیابانی با آثار انسانی و دارای محتوا اجرا می شود به نحوی که در حال حاضر اجرای تئاتر خیابانی از 30 هزار اجرا فراتر می رود.

وی گفت: از همان ابتدا مدیریت حوزه تئاتر خیابانی توسط افراد فعال در این عرصه انجام شد و این نکته قابل توجه و یکی از نقاط قوت این هنر محسوب می‌شود و می تواند چشم انداز خوبی را در این بخش رقم بزند.

وی در خصوص چشم انداز پیش روی تئاتر خیابانی گفت: باتوجه به رشد زیاد تعداد کسانی که به این حوزه می‌پیوندند لازم است چشم انداز 5 ساله تئاتر خیابانی تدوین شود و برای پیشرفت بهتر در این حوزه لازم است تا داوران جشنواره این تئاتر از خود افراد فعال در این حوزه انتخاب شوند.

انقلاب اسلامی شرایط ورود دانشگاهی به تئاتر خیابانی را فراهم کرد

رادمنش با بیان اینکه پژوهش هایی در حوزه تئاتر خیابانی در حال انجام است گفت: دانشگاه هایی که به صورت تخصصی بر روی تئاتر خیابانی کار می کنند و مجلات و مقالاتی که به صورت تخصصی به این حوزه پرداخته اند از دیگر دستاوردهایی است که بعد از انقلاب اسلامی ایجاد و ظرفیتی عظیمی درباره آن فراهم شده است.

 برگزاری روزانه بیش از 100 تئاتر در تهران برگرفته از نیاز مخاطب است

محسن سلیمانی مدیر انجمن تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس از دیگر سخنرانان این نشست، با اشاره به نگاه امام راحل به عرصه هنر و نمایش گفت: امامین انقلاب دیدگاه ویژه و مثبتی نسبت به هنر دارند و معتقدند، هر اثری که قرار است ماندگار شود باید در قالب هنر باشد.

وی با اشاره به فضای حاکم بر تئاتر در دوران پهلوی گفت: باتوجه به نوع آثاری که قبل از انقلاب ارائه می شد و با آموزه های دینی ما سازگار نبود، خانواده‌ها تا چند سال پس از انقلاب اسلامی فرزندان خود را از رفتن با تئاتر منع می کردند و این دیدگاه در خصوص سینما نیز وجود داشت.

سلیمانی افزود: پس از انقلاب تئاتر آرام‌آرام در سبد خانواده‌ها نشست و در حال حاضر خانواده‌ها برای هنر شأنیت قائل هستند. در شبانه روز در تهران بیش از 100 تئاتر اجرا می شود و این به خاطر نیاز خانواده‌ها و اقبال مردمی است.

تئاتر میدانی پس از انقلاب اسلامی خلق شد

مدیر انجمن تئاتر انقلاب اسلامی و دفاع مقدس گفت: پس از انقلاب تئاتر هایی خلق شد که در آن انبوهی از مردم حضور داشتند؛ تئاتر هایی که در حوزه مذهب اجرا می شد از صحنه های بزرگ به میدان های بزرگ انتقال یافت و به تئاتر میدانی معروف شد.

وی ادامه داد: تئاتر نمایشی شب آفتابی، از هبوط تا ظهور، سینا سینا عباس (با موضوع شهدای مدافع حرم)، میلاد کوثر، دریادلان و نجم الثاقب(برون مرزی) از نمونه تئاتر های میدانی است.

جشنواره تئاتر دفاع مقدس در دهمین دوره خود بیش از هزارگروه متقاضی داشت

سلیمانی گفت: تئاتر میدانی به خاطر استقبال مردمی تداوم دارد و جشنواره تئاتر دفاع مقدس در دهمین دوره خود بیش از 1000 گروه متقاضی داشت که با توجه به ظرفیت بالابرخی از  این نمایش ها به تئاتر میدانی تبدیل شد.

امام(ره) معتقد بود ذات هنر دارای فساد نیست

امیر نصیر بیگی رئیس سازمان بسیج هنرمندان و دبیر جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت نیز گفت: امام راحل معتقد بود که فساد موجود در هنر قبل از انقلاب به ذات هنر ارتباط ندارد و هویت هنر و تئاتر دارای فساد نیست.

رئیس سازمان بسیح هنرمندان افزود: جشن شیراز که دارای فساد گسترده ای بود موجب شد تا خانواده‌ها و هنرمندان از این هنر فاصله بگیرند. در دوران پهلوی هنر کشور های غربی به ایران وارد می شد، هنرهای رادیکالی که اصلا متناسب با نیاز مردم نبود و پهلوی ها غافل بودند از اینکه در حال آسیب زدن به مردم هستند.

نصیر بیگی با اشاره به وضعیت هنر تئاتر قبل از انقلاب گفت: نقل قولی از سفیر انگلیس دوره پهلوی وجود دارد که گفته بود اگر این نمایش ها را هنرمندان انگلیسی در کشور خود انجام داده بودند از میدان جان سالم به در نمی بردند. این اتفاقات در حالی رخ داد که شاه ایران از این رویداد ها به سادگی عبور می کرد.

انقلاب در نوع نگرش جامعه به هنر تحول ایجاد کرد

دبیر جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت گفت: انقلاب اسلامی در تمام ابعاد عرصه هنر تحول ایجاد کرد و این تحول تاثیر به سزایی در نوع نگرش اجتماعی به هنر شد و همه پیشکسوتان عرصه هنر بر این موضوع تصریح دارند.

وی با اشاره به برگزاری جشنواره های مختلف پس از انقلاب گفت: جشنواره هایی همچون جشنواره فجر، مقاوت، تئاتر رضوی، سوره مهر، کودک و... پس از انقلاب اسلامی ایجاد شد.

نصیر بیگی ادامه داد: پس از انقلاب با توجه به گستردگی منطقه ای و تنوع اقلیمی جشنواره های استانی و منطقه ای تشکیل شد. جشنواره تئاتر آیینی سنتی نیز پس از انقلاب طراحی و اجرا شد که منشع برکت در عرصه تئاتر است.

تشکیل جشنواره کوثر بعد از انقلاب موجب تحول هنر زنان شد

وی با اشاره به نگاه ویژه انقلاب اسلامی به هنرمندان زن گفت: جشنواره تئاتر کوثر در حوزه زنان ایجاد شد که موجب تحول در هنر زنان شد.دبیر جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت اظهار کرد: لازم بود هنرمندان و دانشجویان عرصه هنر دارای فضایی باشند تا یکدیگر را بشناسند، ارتباط بگیرند و آثار خود را اجرا کنند که جشنواره های مختلف این زمینه را ایجاد کرده است. وی گفت: جشنواره ها فرصتی برای هنرمندان بود تا آموخته ها و هنر خود را ارئه کنند و مورد نقد و بررسی قرار گیرند به نحوی که هیچ هنرمند منصفی تاثیر جشنواره بر رشد هنر تئاتر را منکر نیست. نصیر بیگی بااشاره به تاثیرات جشنواره ها بر رشد هنر تئاتر گفت: از دیگر ویژگی جشنواره ها استعداد یابی است. جشنواره ها فرصتی ایجاد کردند که هنرمندان شهرستان رشد کنند و بتوانند در عرصه کشوری فعالیت کنند.

توسعه عدالت فرهنگی به واسطه جشنواره ها

رئیس سازمان بسیج هنرمندان بابیان اینکه محرومیت زدایی فرهنگی از دیگر دستاورد برگزاری جشنواره ها بود، تشریح کرد: جشنواره ها توسعه عدالت فرهنگی به صورت واقعی ایجاد کرد. برگزاری جشنواره ها در استان ها نیز موجب شد تا زیر ساخت ها با توجه به این جشنواره ها و ایجاد شده و رشد کنند. وی بااشاره به استفاده ابزاری از زنان در تئاتر قبل از انقلاب گفت: شرایط حاکم بر تئاتر قبل از انقلاب و نگاه آن ها بر زنان موجب شد تا خانواده‌ها از این عرصه فاصله بگیرند اما انقلاب اسلامی این نگاه را عوض کرد به نحوی که در حال حاضر شاهد حضور گسترده بانوان در عرصه تئاتر هستیم.دبیر جشنواره بین المللی تئاتر مقاومت ادامه داد: داوران، بازیگران، نویسندگان، کارگردانان زن رشد قابل توجهی کرده اند و زنان در عرصه مدیریت تئاتر نیز وارد شده اند و در حال راهبری هستند.وی گفت: بالا رفتن تولیدات با توجه به گستردگی موضوعی از دیگر دستاورد های جشنواره تئاتر پس از انقلاب است.

جشنواره کودک و نوجوان ظرفیت بالایی دارد

نصیربیگی تصریح کرد: یکی از جشنواره هایی که می تواند اتفاقات خوبی در عرصه تئاتر رقم بزند جشنواره کودک و نوجوان است. این جشنواره ظرفیت دارد تا به جشنواره مرجع انقلاب اسلامی مبدل شود. رئیس سازمان بسیج هنرمندان بااشاره به اینکه در حوزه سیاست گذاری تئاتر هیچ نقصی وجود ندارد گفت: اگر مشکلی در عرصه تئاتر وجود دارد از سمت کارگزاران این حوزه است زیرا منشور اصلی تئاتر بی نقص است.

تئاتر از ساحت کیفی با پیش از انقلاب تفاوت صوری و ماهوی دارد

نصرالله قادری نویسنده، کارگردان، منتقد و استاد دانشگاه در بخش دیگری از این نشست اظهار کرد: زمانی که به مقوله تئاتر در قیاس با دوران جدید و عمل انقلاب اسلامی با پیش از آن می‌پردازیم،  پارامتر سومی به وجود می‌آید و آن قیاس تئاتر انقلاب با انقلاب‌های جهان است که در تئاتر انقلاب اسلامی چه اتفاقی رخ‌داده است.

قادری تشریح کرد: آنچه به‌عنوان دستورالعمل و سند در دنیای انقلاب اسلامی نوشته‌شده است، نگاه به هنر انقلابی و هنر قدسی است. بدون تردید آنچه اجرا می‌شود به خاطر این که زیر نظر کارگزار خاصی انجام می‌شود؛ تمام آنچه در سند وجود دارد؛ نیست.

این استاد دانشگاه افزود: آنچه مهم است، نوع دیدگاه کسانی است که اسناد، آیین‌نامه‌ها و قانون‌ها را نوشته‌اند. از این رو پس از انقلاب تئاتر بسیار از ساحت کیفی با پیش از انقلاب تفاوت صوری و ماهوی دارد؛ چراکه پیش از انقلاب نگاه مسئولین و کارگزار به تئاتر یک امر مصرفی کالایی برای مبارزه با مذهب بود که در اجرا شبه مذهب عمل می‌کردند.

نویسنده کتاب آنوتمی ساختار دارام با اشاره به اینکه ریشه تئاتر از منظر نظریه‌پردازان مطرح مردم‌شناس جهانی ریشه در مذهب دارد؛ تصریح کرد: کارگزاران و سیاست‌گذاران قبل از انقلاب سعی می‌کردند نحوه‌ای برنامه‌ریزی کنند که کیفیت تئاتر را فدا بکنند و آنچه ذات تئاتر است از بین برود.

وی ادامه داد: در بعد از انقلاب در آنچه به‌عنوان آیین‌نامه و سند نوشته شد؛ کیفیت حقیقی تئاتر موردتوجه قرار گرفت به این معنا که هنری قدسی است و پای در عالم والا و معنویت دارد و این اولین و مهم‌ترین نکته مطرح‌شده بود.

قادری تصریح کرد: در بررسی ممیزی قبل از انقلاب و قیاس انقلاب اسلامی با انقلاب‌های جهانی خواهیم دید که انقلاب اسلامی دستورالعمل خاصی برای اینکه فقط تئاتر خاص مذهبی شیعه روی صحنه باشد و غیرازاین امکان اجرا وجود ندارد در هیچ سندی یافت نمی‌شود.

این منتقد سینما و تئاتر افزود: اما اگر به انقلاب روسیه نگاه شود در آن دستورالعملی وجود دارد که فقط تئاتری می‌تواند اجرا شود که دستورالعمل کانالیزه حاکمیتی است و در آن کانال مشخص کرده تنها هنر پورلتاریا قابل اجرا است و غیرازاین هیچ هنرمندی را نمی‌پذیرد.

وی با اشاره به ممیزی شدید در دوران ستم شاهی گفت: اگر به ماهیت این واقعه نگاه کنیم (نه آنچه در جهان سیاست‌زده یا نوعی نقدگری که ژورنالیستی است و نه نگاه عمیق فلسفی) اتفاقی که در دنیای ممیزی تئاتر رخ می‌دهد و آدم‌هایی که خودخواسته به تبعید می‌روند یا آدم‌هایی که در محاکمات قضایی محاکمه می‌شوند نه به دلیل ارتکاب یک امر فرهنگی است که مغایر با دستورالعمل حاکمیت بوده؛ بلکه در ارتباط باکارهای سیاسی غیر تئاتری بوده که انجام دادند مثلاً در حزب  خاصی کار خاصی را انجام داده‌اند و به آن دلیل نیز محاکمه می‌شوند.

قادری با اشاره به شرایط حال حاضر افزود: جذابیت مهم‌تر اینکه زمانی که از زندان برمی‌گردند می‌توانند کار خود را انجام دهند و این مطابق ذوق و سلیقه خود آن‌ها است نه به دلیل اینکه اگر از زندان آزاد شدید برای اینکه بتوانید به‌سادگی زندگی کنید باید این نمایش‌های سفارشی را کار بکنید، ولی اگر به عهد پیش برگردیم حزب خاصی که از آن صحبت شد، زمانی که دستگیر می‌شدند و توبه می‌کردند و برمی‌گشتند دقیقاً موظف بودند آن چیزی که حکومت به آن‌ها داده اجرا کنند و به دستورالعمل کلی، بدون ذره‌ای تخطی از آن عمل کنند.

این استاد دانشگاه تصریح کرد: این دستاورد انقلاب است که آزادی داد. رهبر انقلاب به‌روشنی و وضوح اعلام کرد که هنری ارزشمند است که بتواند درد جامعه را بگوید و با قشر مردم ارتباط برقرار کند و شهامت و جرات مطرح کردن این درد را داشته باشد.

قادری گفت: برای مطرح کردن درد یک شکل پروپاگاندا وجود دارد که نوع خاص تئاتر سیاسی است که مصرفی است. این نوع تئاتر در ابتدای انقلاب روی صحنه در خیابان اجرا می‌شد اما وظیفه همه تئاتر این نیست که به مسائل تبلیغاتی چه له و چه علیه بپردازد. تئاتر باید بتواند ذهن مخاطب را به چالش برانگیزد که کنش‌گر باشند و مخاطب بتواند عمق مسائلی که مطرح می‌شود بدون حضور شخص دیگر ادراک کند. در نهایت ارتباط در برخورد با مسائل اجتماعی که به وجود می‌آید با بیان ادراک تصمیم بگیرد.

وی تصریح کرد: بدون تردید هنر پس از انقلاب اسلامی پیشرفت بسیار بالایی داشته، ما نویسندگان بسیار قدرتمندی را در این دوره شاهید هستیم، افرادی که پس از انقلاب در ایران ماندند و آثار این افراد در خارج از مرزها ترجمه‌شده و در سایر کشورها اجرا شد؛ تئاترهایی که در جشنواره‌های معتبر جهانی اجراشده‌اند و لازم است بدانید که جشنواره‌های بزرگ برخلاف جشنواره‌های معمولی جایزه‌ای اهدا نمی‌کنند و این امر تنها در تئاتر رخ می‌دهد.

این استاد دانشگاه اظهار کرد: با توجه به آزادی هنرمند، تئاتر از ساحت کمی رشد وسیعی در دوران پس از انقلاب انجام داده است. زمانی که از هنرمند صحبت می‌شود مهم است که هنرمند باشد یا شبه هنرمند، اگر هنرمند باشد قدرت فردی مانند شکسپیر را دارد که می‌تواند در دربار شاه نمایش اجرا کند و علیه تفکر فرهنگ شاهنشاهی حرف خود را بزند. پس در وهله اول باید فرد، هنرمند باشد. هرگز نمونه‌ای را نمی‌توانیم بیاوریم که هنرمند اجرای هنرمندانه ای انجام داده باشد و این موضوع به دلیل دستور العمل مورد ممیزی قرارگرفته باشد.

وی تشریح کرد: به این دلیل که انقلاب اسلامی یک انقلاب عقیدتی بوده است، طبیعتاً این عقیده یک مرام‌نامه‌ای از منظر باورمندان به این انقلاب دارد که این مرام‌نامه نوشته‌شده بشری نیست بلکه مرام‌نامه‌ای است که وحی است به پیامبر و سپس توسط معصومین تبیین شده است پس طبیعتاً در این جهان اگر قرار شود به پیامبر و دین آن توهین شود این جزو منع دنیای هنری است و بی‌شک جلو این‌گونه کارها گرفته‌شده است و این به دلیل دستورالعمل عام دینی موجود است.

قادری ادامه داد: از منظر دموکراسی هم، توهین و تحقیر یک اندیشه یا یک فکر قابل‌قبول نیست اما در این جامعه نقدگری موردقبول است به‌شرط آنکه نقد تبدیل به دشنام نشود. این موضوع در دستورالعمل‌های کلی و اسناد وجود دارد اما بدون تردید من این را باور دارم که کارگزاران زمانی که قصد اجرای آن دارند به گونه دیگر اجرا کرده‌اند و خلاف آن خواسته اتفاق افتاده است.

نویسنده کتاب آنوتمی گفت: اگر از این منظر انقلاب اسلامی را با سایر انقلاب‌های دیگر مقایسه بکنید به لحاظ کمیت، کیفیت، سخت‌افزار و تولید متون نمایشی و چه از منظر اجرا ما رشد کیفی و کمی بالایی داشته‌ایم و هیچ‌کس نمی‌تواند منکر آزادی که برای همه هنرمندان به وجود آمده است، بشود.

وی تصریح کرد: اگر صادقانه به مدارک و شواهد نگاه بکنیم، کسانی که موضع انتقادی داشته و ظاهراً باید سرکوب بشوند امکانات بسیار بیشتری در اختیار آن‌ها قرارگرفته و تجلیل‌های والایی از آن‌ها شده است. حتی این افراد به‌عنوان چهره ماندگار سال و مرد سال انتخاب‌شده‌اند و از آن‌ها تقدیر شده است و هرگز  به آن‌ها دستور داده نشده که آنچه به شما دیکته می‌کنیم اجرا کنید.

این استاد دانشگاه با اشاره به دستاورد های انقلاب اسلامی در حوزه تئاتر گفت: در این دوران دستاورد والایی را پس از انقلاب داریم که در جهان برای اولین بار است اتفاق می‌افتد و آن اپرای عروسکی است که استاد بزرگ تئاتر آقای بهروز غریب پور این نوع نمایش را به جهان عرضه کرد.

این هنرمند تئاتر گفت: رشدی که تئاتر پیرامونی و خیابانی ما داشته به این خاطر که تئاتر را از قشر خاصی جدا کند و آن را مردمی بکند، دستاوردی است که قابل‌انکار نیست و توانسته مردم را با تئاتر آشتی دهد. طبیعتاً در این رشد و سیر صعودی گاهی مسائل اقتصادی و اجتماعی موجب شده که فاصله‌ای بین مردم و تئاتر اتفاق بیافتد اما اینکه مانند دوران قبل از انقلاب مردم تئاتر را عملی مطربی بشناسند و آن را با این نگاه که دیدن آن به نفع خانواده و صلاح جامعه نیست؛ دیگر وجود ندارد.

وی گفت: آنچه به‌عنوان دستورالعمل مدون شده و گاهی کارگزار به آن عمل‌نکرده است به دست خود هنرمند نوشته‌شده است. سند تئاتر ملی ایران هرچند که هنوز تصویب نشده است را خود هنرمندان نوشته‌اند و این  سند را بیش از آنکه نیروهای هوادار انقلاب نوشته باشند دگر اندیشان نوشته‌اند و حاکمیت آن را به‌عنوان سند پذیرفته است و قرار است در مجلس تصویب شود اما در نقد بررسی‌ها نگه‌داشته شده است.

وی با اشاره به دستاورد انقلاب اسلامی در حوزه نیروی انسانی گفت: از ساحت زیادشدن تعداد دانشجوها و دانشگاه‌ها و نوع آموزشی که در تئاتر داده می‌شود ، در دوره قبل از انقلاب به گواه اشخاص این عرصه، تنها برشت ارائه شد اما پس از انقلاب پیسکاتور که استاد برشت است مطرح می‌شود، راینهارت مطرح می‌شود.

قادری ادامه داد: پس از انقلاب تمام شیوه‌ها آزاد هستند و آموزش داده می‌شوند اما دستورالعملی که این شیوه خاص برای تبیین باورهای دینی و انقلابی باشد هرگز صادر نشده است. از این مناظر تئاتر ما از ساحت متن، اجرا، بازی و هنری، نه‌تنها در سطح ایران بلکه در سطح جهان رشد گسترده و قابل استاند و افتخاری داشته است.

برگزاری هنرهای آیینی مذهبی در دوران پهلوی با محدودیت همراه بود

در ادامه این نشست، احمدجولایی استاد دانشگاه و پژوهشگر هنر تئاتر در سخنانی اظهار داشت: سن چهل سالگی سن پختگی است که از لحاظ حیات اجتماعی بسیار حائز اهمیت است زیرا در این سن یک انسان و یا یک حکومت بالغ و کامل می شود که انقلاب اسلامی اکنون به این پختگی رسیده است.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی تا حدودی معیارها را در نمایش ها و تئاتر تغییر داد و این طبیعی است چون هر حکومتی دارای انتظاراتی از جامعه خود است و در این خصوص امتیازاتی را می دهد و شرایطی به وجود می آورد که این شرایط نیازها را هم تغییر می دهد که به نفع جامعه است.

جولایی تصریح کرد: قبل از انقلاب در اجرای تئاترها برخی حرکات نمایشی انجام و یا جملاتی گفته می شد که بر خلاف ارزش های جامعه بود؛ این نوع نمایش‌ها بعد از انقلاب متوقف شد و یا تغییر کرد.

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: بعد از انقلاب بعضی از نمایش ها و تئاترها نیز از حالت سنتی به حالت صنعتی درآمد که نمونه آن را می‌توان در کاراکترهای موجود در برنامه های رادیویی و تلویزیونی مثل صبح جمعه مشاهده کرد.

این استاد دانشگاه و پژوهشگر هنر تئاتر بیان کرد: نمایش‌ها بعد از انقلاب از حالت برگزاری مثل گذشته به حالت مدرن درآمده اند که می توان به هنر تعزیه اشاره کرد که اکنون برای خود یک دفتر اختصاصی دارد.

وی گفت: بعد از انقلاب نمایش تعزیه در کشور فراگیر شد این درحالی است که قبل از انقلاب در این زمینه محدودیت‌های شدیدی وجود داشت و جامعه از این هنر آیینی و مذهبی محروم بود.

حسین مسافرآستانه، دبیر کمیته تئاتر و نمایش جنبش مردمی پاسداشت چهل سال انقلاب اسلامی، در بخش دیگری از این نشست، در سخنانی اظهار داشت: طاغوت تئاتر را وسیله ای برای انحراف و به قهقرا بردن جامعه می دانست اما امروز مقام معظم ولایت، تئاتر را به مثابه منبری برای رشد و تعالی و هدایت مردم می دانند.

وی ادامه داد: انقلاب اسلامی تئاتر را از تباهی و انحطاط نجات داد و به آن رفعت و جایگاه بخشید.

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی با اشاره به دوران خفقان طاغوت گفت: در زمان شاه، سانسور شدید به حدی بود که حتی کلمات مشابه ای همچون پَهلوُیِ (به معنی کنار) که مشابه فامیلی خاندان شاهی بود از متون نمایشی حذف می شد.

وی تصریح کرد: در آن زمان ابتذال در تئاتر به جایی رسیده بود که از وحشت خطر اعتراض شدید مردمی ، ساواک و سفارت انگلستان به شاه هشدار می داد

مسافر آستانه ادامه داد: قبل از انقلاب صدور مجوزهای نمایش به جای کارشناسان بر عهده رئیس شهربانی شهر بود که پس از انقلاب ، نظام اسلامی، اداره و نظارت بر هنر های نمایشی را در تمام سطوح به  هنرمندان واگذار کرد.

وی افزود: انقلاب اسلامی تئاتر را که قبل از انقلاب، مختص طبقه خاصی بود ازانحصار خارج و آن را مردمی کرد.

مسافر آستانه تاکید کرد: انقلاب اسلامی باتمرکززدایی وعدالت درتوزیع، تئاتر را در سراسر کشور، گسترش داد.

وی گفت: افزایش 20 برابری اعتبارات تئاترکشور دردوره انقلاب اسلامی نشان از جایگاه والای هنر نمایش درتفکر اسلامی است و تعداد سالن های نمایشی بارشد13 برابری از 80سالن در سال 57 به 1050سالن در سال 97 رسیده است.

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی خاطرنشان کرد: توسعه مؤسسات اموزشی بخش خصوصی از صفر به 202  در سراسر کشور از افتخارات حوزه تئاتر انقلاب اسلامی و نماد مشارکت هنرمندان در این عرصه می باشد.

وی اضافه کرد: شد 20 برابری نشریات تخصصی تئاتر در عرصه های مکتوب و مجازی بیانگر ازادی حضور تمام سلایق هنری در متن هنر انقلاب می باشد.

مسافر آستانه همچنین ادامه داد: افزایش 140 برابری تولیدات تئاتری از 50 عنوان نمایش در سال در رژیم ستم شاهی به 6930 عنوان نمایش در سال 96، نماد پرکاری، شادابی و حضور ازادانه سلایق متنوع در عرصه تئاتر کشور است.

وی گفت: رشد نجومی تعداد اجراهای نمایشی در یک سال  و رسیدن به عدد 101 هزار اجرا در سال 96 از افتخارات نظام اسلامی است.

مسافر آستانه ادامه داد: تأسیس دفتر انجمن هنرهای نمایشی در همه استان های کشور و اختصاص بودجه به تئاتر استان ها،  حاکی از توجه ویژه انقلاب اسلامی به تئاتر و عدالت توزیعی آن دارد و بعد از انقلاب دفتر تعزیه در مرکز هنرهای نمایشی راه اندازی شد.

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی تاکید کرد: سازماندهی و تأسیس کانون نمایش های خیابانی به دست هنرمندان پس از انقلاب و اختصاص اعتبار ویژه در اداره کل هنرهای نمایشی به آن، از دستاوردهای تئاتر انقلاب است.

وی افزود: غیر از هزاران هنرمند ثبت نشده تئاتری، با رشد 10 برابری پس از انقلاب، تعداد 20 هزار هنرمند حرفه ای در حوزه تئاتر در سرتاسر کشور فعالیت و از تعداد انگشت شمار گروههای تئاتر حرفه ای شهرستانی پیش از انقلاب، به 800 گروه حرفه ای ثبت شده بعد از انقلاب، رسیده ایم.

مسافر آستانه با بیان  این که پس از انقلاب اسلامی، مخاطبان تئاتر بیش از هزار برابر شده است گفت: بیش از 30 هزار اجرای نمایش های تئاتر خیابانی در سرتاسر کشور، نشان از توجه ویژه به این بخش دارد.

وی تصریح کرد: وجود 550 گروه تئاتر معلولین، برگ زرین دیگری در کارنامه تئاتر انقلاب اسلامی است و نشان دهنده عمق تفاوت دیدگاه طاغوت و انقلاب اسلامی دارد.

مسافر آستانه ادامه داد: وجود بیش از 1250 گروه تئاتری در مساجد، نشان از حمایت انقلاب اسلامی ازگسترش تئاتر و رویش های جوانانه دراین هنر والا دارد.

وی گفت: افزایش 50 برابری هنرمندان فعال تئاتری، بیانگر اهمیت رویکرد هنری نظام اسلامی است. 

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی با اشاره به رشد و احیاء نمایش های سنتی، آیینی و مذهبی ادامه داد: رضا خان، رایج ترین و مردمی ترین گونه نمایشی کشور یعنی تعزیه را به کلی ممنوع کرد و تکیه دولت که نماد و محل برگزاری نمایش های ایینی، سنتی و مذهبی بود به دست وی تخریب شد.

وی افزود:  بعد از انقلاب، تعزیه  به عنوان هنر ملی ایرانیان در فهرست آثار معنوی  یونسکو به ثبت رسید.

مسافر آستانه تاکید کرد: بعد از انقلاب، جشنواره های متعدد آیینی و سنتی با هدف حمایت و رشد این هنر پرمخاطب، به طور مرتب و سالیانه برگزار می گردد و در سایه انقلاب اسلامی، هنرمندان تئاتر با توسعه نمایش های آیینی، سنتی و مذهبی، این هنر رو به نابودی را احیاء کردند.

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی اضافه کرد: هم اینک بیش از 3،700  نفر عضو انجمن تعزیه کشور می باشند که این هنر فاخر را به صورت حرفه ای دنبال می کنند و نمایش های آیینی و سنتی که باورود تئاتر غربی و به دستور رژیم سابق به محاق و انزوا رفته بود در دوران انقلاب اسلامی احیاء و رونق ویژه یافت.

وی با بیان حضور چشمگیر بانوان در عرصه های تئاتر کشور گفت: حضور بانوان در رشته های گوناگون تئاتر در بعد از انقلاب نشان از اهمیت انقلاب اسلامی به حضور بانوان در عرصه های هنری دارد.

مسافر آستانه افزود: رشد 100 برابری حضور بانوان در عرصه های گوناگون تئاتری از جمله نویسندگی و کارگردانی و بازیگری و درخشش انها در جشنواره های تئاتری، مرهون نگاه انقلاب اسلامی به این رشته هنری است و بیش از 40 درصد از فارغ التحصیلان تئاتر کشور را بانوان تشکیل می دهند.

وی ادامه داد: پاکی، سلامت و امنیت فضای تئاتر پس از انقلاب اسلامی، موجب اعتماد خانواده ها و حضور چشمگیر زنان در این رشته هنری شد.

مسافر آستانه با بیان توجه ویژه  تئاتر در بعد از انقلاب به عرصه های علمی ،  پژوهشی ودانشگاهی گفت: رشد 9 برابری مراکز آموزش عالی تئاتر در بخش دولتی و خصوصی و توزیع جغرافیایی در سراسر کشور، ره اورد انقلاب اسلامی است.

وی تاکید کرد: ظرفیت آموزش عالی تئاتر، بارشد 30 برابری از 40 نفر به  1200نفر افزایش یافته است.و همچنین با افزایش چشمگیر مقالات از حداقل های قبل از انقلاب به ارائه بیش از3 هزار مقاله علمی و پژوهشی در سمینارهای بین المللی تئاتر از برکات انقلاب اسلامی است .

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی گفت: برگزاری 50 جشنواره ملی تئاتر و 161 جشنواره استانی و شهرستانی، نشان از اهمیت ویژه و جایگاه والای این هنر در انقلاب اسلامی دارد و جشنواره های موضوعی و تخصصی از ابتکارات انقلاب اسلامی است.

وی با بیان این که انقلاب اسلامی با پایه ریزی جشنواره های بین المللی در رشته های مختلف، ارزش های ویژه خودش را به تئاتر جهان معرفی کرده است ادامه داد: زمینه سازیحضور و کسب جوایز و افتخارات گروههای متنوع تئاتری با سلایق گوناگون درعرصه های بین الملی، نشان از حمایت تفکر انقلابی از تئاتر دارد.

مسافر آستانه با اشاره به برگزاری جشنوارهای تئاتری در بعد از انقلاب گفت: برگزاری 37 دوره جشنواره بین المللی تئاتر فجر 18 دوره جشنواره آیینی، سنتی در کشور، 17 دوره جشنواره بین الملی تئاتر عروسکی، 16 دوره جشنواره تئاتر مقاومت، بیست و یکمین جشنواره تئاتر فتح خرمشهر و برگزاری 20 دوره جشنواره بین المللی تئاتر دانشگاهی از افتخارات انقلاب اسلامی در حوزه تئاتر است.

وی همچنین اضافه کرد: برگزاری جشنواره های متعدد تئاتری ویژه معلولین در سرتاسر کشور از جمله جشنواره خلیج فارس در بوشهر ، جشنواره افتاب در اصفهان ، جشنواره طلوع در اذربایجان شرقی ، جشنواره خزر در مازندران ، جشنواره کویر در سیستان و بلوچستان ، جشنواره زاگرس در ایلام و .... می توان اشاره کرد.

دبیر کمیته تئاتر جنبش مردمی ادامه داد: با برگزاری 25 دوره جشنواره تئاتر سوره و 6 دوره جشنواره تئاتر شهر و همچنین 13 دوره جشنواره تئاتر رضوی  و 12 دوره جشنواره تئاتر بسیج و 25 دوره جشنواره تئاتر کودک و نوجوان می توان نام برد

وی در پایان با اشاره به تئاترهای خیابانی گفت: برگزاری جشنواره های متعدد تئاتر خیابانی در شهر های متعدد از جمله جشنواره تئاتر خیابانی مریوان، شهروند لاهیجان، خلیج فارس، بصیرت وایثار، مرصاد، لاله های سرخ، منطقه آزاد ارس، فسا، رضوی و .... از افتخارات انقلاب اسلامی در حوزه تئاتر است.