تهران: محصولِ خوب حمایت نمی‌خواهد

سرویس تجربیات: موسسه آسمانه از چندین سال پیش در حوزه‌ی تولیدات رسانه‌ای شروع به کار کرده است. این موسسه از آن جا که به صورت کاملا خصوصی اداره می‌شود، تجربیاتی در اختیار دارد که می‌تواند برای بسیاری فعالان فرهنگی که قصد ورود در این عرصه را دارند، نکات مفیدی داشته باشد.

***

لطفا خودتان را معرفی بفرمایید.

مهدی عباسی هستم و حدود پانزده سال است که در حوزه‌ی کار فرهنگی فعالیت دارم. کار بنده در حوزه‌ی گرافیک در موسسات خصوصی و کمی هم در هیأت‌های مذهبی آغاز و دنبال شده است. فعالیت موسسه فرهنگی آسمانه را با توجه به تجربیات گذشته در حوزه‌ی نرم‌افزار از خرداد 86 آغاز کرده‌ام.

این موسسه چگونه تشکیل شد و چرا شما به تاسیس آن اقدام کردید.

واقعیت این است که امروز محتواها و پیام‌های دینی غالبا شکل رسانه‌ای ندارد و در این حوزه، باید با متون حجیم و خسته‌کننده مواجه باشیم. ما با تاسیس این موسسه خواستیم یک زبان جدید برای بیان این محتوا پیدا کنیم. من یک مثال خدمت شما عرض کنم: حضرت آقا می‌فرمایند امروز باید جوانان تاریخ 150 ساله‌ی ایران را بدانند. ما سعی کردیم با استفاده از تصاویر و متن‌های کوتاه‌شده، اطلاعات مفیدی را به جوانان انتقال دهیم.

مثلا در مورد جنگ‌هایی که در طول این تاریخ انجام شده است، با استفاده از تصاویر مربوط به نقشه‌ی ایران در طول تاریخ، نشان دادیم هر بار قسمتی از خاک ایران از آن جدا شده است. بعد جنگ ایران و عراق را نشان دادیم که در آن حتی یک وجب هم از خاک ایران کاسته نشد. در یک کار دیگر کتاب ولایت فقیه حضرت امام را، که به عنون مبنای اعتقادی تشکیل حکومت اسلامی به شمار می‌آید، به صورت چند کلیپ چند دقیقه ای، به صورت شرح تصویری درآوردیم و در نرم‌افزار قرار دادیم. کاربر روی هر کدام از این کلیپ‌ها کلیک کند، می‌تواند آن را تماشا کند؛ یک روحانی شروع به شرح مسائل می‌کند و در حین آن، تصاویری پخش می‌شود.

این کتاب در حالت عادی، زیاد از سوی جوانان مورد اقبال واقع نمی شود، ولی به این شکل، آن‌ها رغبت بیشتری برای آن دارند. در یک کار دیگر، با استفاده از یک بازیگر، آن چه را در مورد سرگشتگی و درماندگی شیطان در روز غدیر می‌شنویم، نشان دادیم که حاصل آن یک کلیپ سه دقیقه‌ای شد. در عین حال یک روحانی نیز در کلیپ‌های کوتاه با استفاده از جذابیت‌های بصری، توضیحاتی در مورد غدیر ارائه می‌کرد که بسیار جذاب بود.

ما با استفاده از این قالب‌ها، یک قالب به نام «مالتی مدیا» یا «چندرسانه‌ای» را برای انتقال پیام ایجاد کرده‌ایم که در عین این که روزنامه و کتاب و متن نیست، می‌تواند کارکرد آن را داشته باشد.

چه کسانی در تاسیس موسسه موثر بودند.

اصل کار با خودم بود ولی در این کار از دوستان هم استفاده کردم.

چرا این قالب را برای فعالیت خود انتخاب کردید؟

چون این قالب انعطاف بسیار زیادی دارد. ما به سراغ موسسه فنی نرفتیم، چون دغدغه‌ی ما فرهنگی بود، نه فنی. من اعتقاد دارم اکثر نرم‌افزارهایی که در بازار هست، چندرسانه‌ای نیست، چون معمولا در آن سخنرانی و متن و تصویر به صورت جداگانه گنجانده شده است. چندرسانه‌ای کاری است که تمام این‌ها را با هم تلفیق کرده باشد.

قبل از تاسیس موسسه، به چه کارهایی مشغول بودید؟

من در رشته‌ی آی‌تی به صورت مشغول به تحصیل بودم، ولی به دلیل مشکلات مالی، آن را رها کردم. قبل از آن در یک شرکت خصوصی و هم زمان در یک هیأت محلی در شهرک اکباتان مشغول فعالیت بودم. به این شکل بود که وارد این فضا شدم.

نیروهای فکری موسسه چه کسانی هستند؟

به نظر من مهم‌ترین سرمایه‌ی یک موسسه، نیروی انسانی آن است. حتی اگر یک کارخانه مهم‌ترین سرمایه‌اش پول و تجهیزاتش باشد، یک موسسه‌ی فرهنگی باید نیروی انسانی داشته باشد. من نیروی انسانی موسسه را در سه بخش تقسیم می‌کنم: واحد تولید که انصافا افراد خبره‌ای در آن جا در حال فعالیتند، واحد اداری و پشتیبانی و واحد مالی.

در قسمت تولید محتوا، بار فکری موسسه را یک هسته و شورای تولید بر دوش می‌کشد که متشکل است از افراد خوش‌فکری که برخی از آن‌ها دانشجو هستند. البته با دوستان و روحانیانی نیز که با زمینه‌های فعالیت ما آشنایی دارند، به عنوان کارشناس مشورت می‌کنیم. در فعالیت‌های ما، خط اصلی بر اساس فرمایشات مقام معظم رهبری انتخاب می‌شود، ضمن این که بر اساس مناسبت‌های مختلف هم تصمیم می‌گیریم فلان نرم‌افزار متناسب را تولید کنیم.

چشم‌انداز موسسه‌ی شما چیست؟

من در تولید به این مسأله فکر می‌کنم که مخاطبانم باید هر روز در حال افزایش باشد. به همین خاطر مثلا در سال 92 استراتژی موسسه را بر این اساس قرار دادیم که در عین وابسته نبودن به سازمان‌های دولتی، کیفیت نرم‌افزارها و تعداد مخاطبان را هر چه بیشتر کنیم. در حال حاضر عمده‌ی بازار ما را سازمان‌های دولتی تشکیل می‌دهند. البته نکته این است که ما از آن‌ها به صورت مستقیم پول نمی گیریم، بلکه محصولات خود را به آنان می‌فروشیم. باید در آینده کاری کنیم که بازار ما در بین مردم هم رشد پیدا کند.

برای توسعه‌ی موسسه خود چه کارهایی انجام داده‌اید؟

همین که موسسه تمرکز خود را از تولید به توزیع و فروش منعطف کرده است، برای زمینه‌سازی همین توسعه است. به دست آوردن بازار، یکی از بزرگ‌ترین مشکلات موسسات فرهنگی است. البته به دست آوردن بازار باید به صورت علمی و حساب‌شده صورت گیرد. به نظر من هنوز در این زمینه کار علمی صورت نگرفته است. ما به دنبال این هستیم که یک شیوه‌ی علمی برای توزیع در پیش گیریم تا در صورت موفقیت، بتوانیم آن را به عنوان یک الگوی عام، به دیگر موسسات نیز عرضه کنیم. البته همین که چنین موسسه ای بدون حمایت هنوز زنده و سر پاست، نشان از موفقیت آن دارد. شما به فعالان این بازار نگاه کنید که همه یکی یکی در حال ورشکست شدن هستند...

شما چگونه نیروهای فعال موسسه را انتخاب می‌کنید؟

چون این موسسه خصوصی است، نگاه ما به انتخاب نیرو بسیار بهینه است، یعنی باید از نظر اقتصادی به صرفه باشد. معمولا آگهی استخدام منتشر می‌کنیم. گاهی هم در مساجد و دیگر مراکز فرهنگی نیروها را شناسایی و جذب می‌کنیم. نکته این جاست که افراد مدنظر ما باید دغدغه‌ی مذهبی داشته باشد. افراد معمولا بعد از گذراندن چند فیلتر، وارد مصاحبه می‌شوند و اگر حداقل‌ها را به دست آورند، جذب می‌گردند.

البته مشکلات مالی ما باعث شد حجم کارمان کاهش پیدا کند. ما در مقطعی سی نفر نیرو داشتیم ولی در حال حاضر این تعداد کمتر شده است. ضمن این که یک دفتر سه طبقه در خیابان جمالزاده داشتیم که بعدا مجبور شدیم به یک ساختمان کوچک‌تر انتقال پیدا کنیم.

دخل و خرج و گردش مالی شما چگونه است؟

ما از جایی حمایت نمی شویم. من معتقدم کار فرهنگی نباید حمایت شود، بلکه باید روی پای خودش بایستد. کسی که محصول خوب تولید می‌کند، باید بتواند آن را بفروشد. این که کتابی مثل «دا» به خوبی فروش داشته است، تصادفی نیست، آن‌ها خوب تبلیغات کردند و این فروش حاصل آن بود.

واقعیت این است که اگر موسسه‌ی من سودآوری کلان ندارد، من مقصرم، تقصیر وضع اقتصادی و عدم حمایت‌های دولتی نیست. من زمانی با یکی از مسئولان صحبت می‌کردم، گفتم حمایت مالی نمی خواهم، فقط بستر فعالیت مرا فراهم کنید. حتی با واسطه از قول حضرت آقا شنیدم که ایشان به شدت مخالفت خود را با این گونه حمایت‌ها اعلام کرده‌اند.

استقبال از برنامه‌های شما چگونه بوده است؟

ما در سطح کشور بستر مناسبی برای توزیع نداریم. با این حال به نظر من نباید نهادهای حاکمیتی به هیچ وجه به حوزه‌ی توزیع ورود پیدا کنند. باید برای توزیع تعریف اقتصادی وجود داشته باشد. با وجود این، در همین عرضه‌های محدودی که داشتیم، مخاطبان بازخوردهای مثبتی از خود نشان داده‌اند، هر چند هنوز اطلاعات دقیقی در مورد مخاطب عام نداریم.

مهم‌ترین تولیدات شما در این موسسه چیست؟

البته من به این سوال شما بدون فکر کردن جواب می‌دهم... یک نرم افزار در حوزه‌ی دفاع مقدس، به نام «جنگی که بود، جنگی که هست» تولید کردیم که نگاهی خوب و مختصر به جنگ داشت. سید جواد‌هاشمی هم برای بازی در برخی قسمت‌های نرم‌افزار دعوت شد و محصول متفاوتی از آب درآمد. نرم‌افزار دیگری با نام «روز بصیرت» داشتیم که در موضوع 9 دی تولید شده بود. یک نرم‌افزار دیگر هم به نام «غدیرنامه» داشتیم که کار خوبی شد.

این موسسه یک پایگاه اینترنتی نیز به نشانی www.monasebat.com دارد که در حال حاضر به دلیل تغییراتی که در برنامه‌نویسی آن رخ داده، با اشکالاتی مواجه شده است، ولی به زودی به صورت مستمر به‌روزرسانی خواهد شد.

در حال حاضر مشغول چه کاری هستید؟

ما چند وقتی است کار روی اپلیکیشن‌های موبایل را شروع کرده‌ایم. جدیدترین کار ما یک نرم‌افزار به نام «روح الله» است که به بررسی خط امام در بیانات حضرت آقا می‌پردازد. نرم‌افزار آماده شده است و درصدد هستیم آن را در یکی دو هفته‌ی آینده عرضه کنیم.

مجموعه ای مالتی مدیا که قبلا تولید کرده بودیم، در حال حاضر در حال آماده‌سازی برای ارائه شدن تحت وب است. از این طریق چند مجموعه ای که قبلا به صورت محدودتر منتشر شده بود و قابلیت عرضه‌ی بهتر را داشت، عمومی‌تر و به صورت ویژه‌نامه‌ی مالتی مدیای تحت وب ارائه خواهد شد. این محصول می‌تواند با مخاطب عام هم ارتباط برقرار و هدف ما برای گسترش مخاطبان را برآورده کند. کسانی که علاقمند هستند از این محصولات جذاب بهره ببرند، میتوانند به این لینک ها مراجعه کنند:

در پایان اگر صحبتی دارید بفرمایید.

برای شما آرزوی موفقیت می‌کنم. من این سال‌ها در این حوزه تلاش بسیاری انجام دادم، خیلی وقت‌ها کسی نبود مرا کمک و راهنمایی کند. اگر کار شما خوب باشد، کسی مثل من می‌تواند با چنین موسساتی آشنا شود و از تجربیات آنان بهره ببرد.