تهران: «تنگه ابوقریب» روایت گوشه‌ای از واقعیت/ «شعله‌ور» بهترین فیلم نعمت‌‌الله

به گزارش حلقه وصل، محمدرضا شجاعی طراح صحنه سینمای ایران ؛ دارنده سیمرغ بلورین جشنواره فیلم فجر برای طراحی صحنه «ایستاده در غبار»، تنها فعالیتش در سال 96 معطوف به طراحی صحنه فیلم «تنگه ابوقریب» ساخته بهرام توکلی شد که در جشنواره فیلم فجر به نمایش در می آید. شجاعی طراحی فیلم سینمایی «شعله ور» ساخته حمید نعمت‌الله را در بخش مسابقه دارد. 

فیلم «تنگه ابوقریب» به واقعه تنگه ابوغریب در جنگ تحمیلی اشاره دارد و یکی از کارهای شاخص دفاع مقدس به شمار می‌آید . ماجرای تنگه ابوغریب  پس از پذیرش قطعنامه 598 توسط ایران رخ داد، عراقی ها در منطقه فکه (شمال غرب خوزستان) حمله‌ای را از طریق تنگه ابوغریب بر علیه ایران انجام دادند. 

محمدرضا شجاعی درباره طراحی صحنه این پروژه توضیح داد:  ایده این فیلم مربوط به آقای سعید ملکان (تهیه‌کننده) بود. ایشان سالها دغدغه ساخته شدن این کار را داشت و بالاخره به انجام رسید. ملکان مدت زیادی روی این کار تحقیق کرد و از زمانی که  بهرام توکلی را برای کارگردانی این فیلم انتخاب کرد او نیز با جدیت هرچه تمام‌تر و انرژی مضاعف به سراغ تحقیق درباره فیلم رفت. 

وی در ادامه گفت: فیلم استناد تاریخی دارد و به  روز خاصی از جنگ (21 تیرماه 67) چند روز بعد از پذیرش قطعنامه اشاره دارد.  از زمانی که من به گروه پیوستم در خدمت این بزرگوارن بودم و براساس منابعی که در اختیار داشتیم در حد توان تلاش کردیم، فضای آن روزها را بسازیم. 

زحمات تهیه وتولید فیلم را نباید نادیده گرفت

طراح صحنه «بادیگارد» در ادامه به زحمات گروه تهیه  و تولید فیلم اشاره کرد و گفت: در این پروژه زحمات تیم تهیه، تولید و تدارکات را نباید نادیده گرفت اگر  بخواهیم با انصاف نگاه کنیم بخش زیادی از زحمات در حوزه صحنه برعهده گروه تهیه و تولید بود همچنین  همکاری خیلی خوب شهرک دفاع مقدس  به گروه بسیار کمک کرد.

مشورت با افرادی که تجربه حضور در منطقه را داشتند 

وی در پاسخ به این پرسش که چقدر برای نزدیک شدن به فضای آن دوران مطالعه و تحقیق داشتید، گفت: بخش اعظم تحقیقات توسط آقایان ملکان و توکلی انجام شده بود منابع زیادی جمع آوری شده بود  من علاوه بر استفاده از منابعی که توسط این عزیزان جمع آوری شده بود با  دوستانی که تجربه دفاع مقدس و حضور در منطقه را داشتند، مشورت کردم .

زمان زیادی صرف ساخت «تنگه » شد

طراح صحنه فیلم «آرایش غلیظ» درباره ساخت و سازهای انجام شده در فیلم گفت: حقیقتاً ساخت و ساز‌های فیلم  حجم زیادی نداشت اما امکانات و ادوات جنگی بسیاری نیاز داشتیم که تاجایی که مقدور بود برای ما فراهم شد.  انرژی و زمان زیادی برای ساخت خود «تنگه ابوغریب» صرف شد.  ساخت سنگر، جاده و  کانال کارهای جانبی بود. 

وی ادامه داد: لوکیشن تنگه خارج از شهرک و اطراف ورامین ساخته شد. در شهرک هم یکسری تغییرات روی زمین داشتیم . سنگر و کانال را ساختیم . بخشی از صحنه‌ها نیاز به  تجهیزات و ادوات جنگی داشت که براساس لیستی که در اختیار دوستان قرار می‌دادیم تا جایی که ممکن بود در اختیار پروژه قرار می گرفت. 

فیلم «تنگه ابوقریب» گوشه‌ای از واقعیت است

شجاعی درباره نمایش واقعه «تنگه ابوغریب» در فیلم گفت: واقعه «تنگه ابوغریب» بسیار عظیم تر از آنچیزی است  که در فیلم به نمایش گذاشته شده است ما سعی کردیم گوشه‌ای از این واقعه را به نمایش بگذاریم . احتمالا افرادی که آن شرایط را تجربه کردند از منتقدان فیلم خواهند بود. اما باید به این مهم توجه کنند که این فیلم بخشی از آن واقعه عظیم است زیرا کار در حد یک اثر سینمایی است و بودجه محدود و معقولی در اختیار داشت و نمی‌توانستیم با این شرایط محدود، آن واقعه عظیم را به نمایش بگذاریم . اگر می‌خواستیم در حجم آن واقعه کار کنیم باید ده برابر بودجه صرف شده  و امکانات در اختیار قرار داده شده هزینه می‌شد تا فیلمی به اندازه آن واقعه ساخته می شد. متاسفانه سینمای دفاع مقدس بازگشت سرمایه ندارد و بدون حمایت امکان تولید فیلم در این حوزه وجود ندارد. 

نمایش ابعاد دیگری از دفاع

وی درباره فیلم و ارتباط آن با مخاطب گفت: «تنگه ابوقریب» در قالب فرم و حتی در بخش محتوا حرف جدیدی برای گفتن دارد و مخاطب ابعاد دیگری از دفاع مقدس را در فیلم می‌بیند که تا به حال دیده نشده است. 

«شعله ور» جزء بهترین کارهای نعمت الله 

طراح صحنه فیلم «آرایش غلیظ» درباره کار در فیلم «شعله‌ور» و همکاری مجدد با حمید نعمت الله گفت: این فیلم سال گذشته به جشنواره فیلم فجر نرسید و  80 درصد فیلم در زاهدان و زابل فیلمبرداری شد. کار کردن با حمید نعمت الله بسیار لذت بخش است و علیرغم اینکه کار برای تهیه کننده  فرسایشی شد و  حدود چهار ماه فیلمبرداری به طول انجامید اما به عقیده من فیلم جزء بهترین کارهای نعمت‌الله است. او جزء کارگردانی است که موجز و دقیق کار می‌کند. 

وی درباره ویژگی‌های این فیلم توضیح داد: «شعله‌ور» نسبت به کارهای اجتماعی که غالباً در فضاها و لوکیشن‌های محدود روایت می‌شود متفاوت است و نعمت الله معتقد است با توجه به  گستردگی کشور باید در مناطق دیگر کار کرد به خصوص در شهرهایی که به لحاظ رسانه‌ای افراد ذهنیت چندانی از آن ندارند، این نگاه بسیار ارزنده است .

صرفه‌جویی در بخش خصوصی لازمه کار است

شجاعی درباره تولید فیلم و امکانات طراحی صحنه در بخش خصوصی گفت: به مراتب ساخت و ساز در کارهایی که در بخش خصوصی ساخته می شود در حجم کمتری صورت می گیرد و  دست طراح باز نیست . باید  با توجه به گردش اقتصادی سینما  صرفه جویی های لازم انجام شود . تولید در شهرستان  زحمات و هزینه بیشتری در بردارد  ما سعی کردیم از جلوه‌های جالب و جذاب منطقه استفاده کنیم . انتخاب لوکیشن و استفاده از لوکیشن‌های آماده و تغییر در جزئیات در «شعله‌ور» دیده می‌شود. بیشترین ساخت و ساز در این فیلم ساخت کارگاهی است که در کار دیده می شود که در منطقه چاه نیمه زابل انجام شد.