به گزارش حلقه وصل، حجتالاسلام والمسلمین عبدالحسین خسروپناه رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه در یادداشتی به تقسیمبندی حضور روحانیت در زمینههای فرهنگی و سیاسی پرداخت که متن آن در ادامه میآید:
روحانیت را در زمینههای فکری، فرهنگی و سیاسی به سه دسته تقسیم میکنیم که شامل جریان سنتی، جریان نواندیشی التقاطی و جریان نواندیشی اجتهادی میشود.
1- جریان سنتی در عرصه فکر در نظام روحانیت جریانی است که همه دغدغههای آن میراث گذشته اسلامی است و دغدغههای مسائل جدید را ندارد و خود را با مسائل نو درگیر نمیکند، اگر از جریان سنتی درباره مدرنیته و مؤلفههای مدرن سؤال شود نمیداند و در این فضا قرار ندارد. جریان سنتی در عرصه فرهنگ صرفا نقاد است؛ به عنوان مثال وقتی این جریان با بدحجابی مواجه میشود نقادی میکند، اما اینکه نسبت به مقولههای دنیای مدرن مانند موسیقی جدید چه باید کرد برنامهای ندارند. نسبت به مسائل سیاسی کشور بیتفاوت است و تا رهبر انقلاب مسأله حوزه انقلابی را مطرح میکنند تفسیر نادرستی شده و علیه آن حملهور میشوند.
2- جریان نواندیش التقاطی وقتی با مسائل جدید مواجه میشود میخواهد مقولههای جدید در دنیای مدرن را اصل قرار دهد و از میراث حوزوی برای توجیه آنها استفاده کند. به عنوان مثال این جریان از واژه رشد در قرآن استفاده میکند تا توجیه توسعه مدرن کنند. این جریان میگوید موسیقیهای جدید را میگیریم با مباحث فقهی توجیه و حلال میکنیم. همچنین وقتی با مقوله حضور بانوان در ورزشگاهها روبهرو میشود میگویند اشکالی ندارد و به دنبال توجیه آن میروند.
3-جریان نواندیش اجتهادی اینگونه نیست که مانند جریان سنتی نسبت به مقولههای جدید بیتفاوت باشد و نه اینکه مثل نواندیشی التقاطی منفعل عمل کند، بلکه خود را درگیر مقوله توسعه کرده و میگوید باید با اجتهاد جواهری مسائل و پرسشهای زمان خود را حل کنیم. شورای نگهبان و مجمع تشخیص مصلحت نظام ساختار نوی اجتهادی استو.