به گزارش حلقه وصل، نشست خبری کنگره شعر بقیع با عنوان «آخرین حرم» امروز، 16 مردادماه، با حضور هادی جانفدا، محمود حبیبی کسبی و رضا بیات؛ از اعضای هیئت علمی کنگره و محمدعلی مجاهدی دبیر علمی این دوره کنگره در حوزه هنری برگزار شد.
مجاهدی در این نشست با اشاره به درگذشت زندهیاد غلامرضا شکوهی گفت: درگذشت شاعر مشهور آئینی زمانه ما، جناب شکوهی، لطمه بزرگی را به ارکان شعر عالی ما در زمان معاصر وارد کرد. جای خالی او به این زودیها پر نمیشود، مگر اینکه شعرای جوان ما همت کنند و در مسیری که امثال شکوهیها سالهای سال قدم برداشتند و قلم زدند، حرکت کنند.
وی ادامه داد: شکوهی یکی از چهرههای نامآشنا و از مفاخر شعر آئینی معاصر بود. اگر آثار چاپ شده او را تورق کنیم، به این باور میرسیم که بهترین سرودههای او صبغههای آئینی و ولایی دارد. اگر از این شاعر به عنوان شاعر آئینی نام میبریم، کار درستی انجام میدهیم. آنهایی که معتقدند ایشان شاعر آئینی بود ولی کارهای دیگری هم داشت که در اولویت کارهای آئینی او قرار دارد، برای ادعای خود باید دلیل قابل قبول ارائه کنند. منظور از شعر آئینی، تنها مدح و مرثیه نیست، قلمرو آن از اخلاق، توحید، پند و نصیحت گرفته تا اعتراض به شرایط نامطلوب در یک جامعه اسلامی ادامه دارد.
مجاهدی به شکوفایی شعر آئینی در سالهای گذشته اشاره کرد و افزود: چه بخواهند و چه نخواهند، شعر آئینی در 10 سال گذشته رشد قابل توجهی داشت و این دهه را باید دهه بالندگی شعر ولایی دانست. درگذشت این چهره ماندگار و اثرگذار را از صمیم قلب به اهل ادب تسلیت میگویم.
دبیر علمی کنگره شعر «آخرین حرم» در ادامه سخنان خود به لزوم توجه شاعران به بقیع و اقدامات وهابیت در سالهای گذشته تأکید و اضافه کرد: تا حدود 100 سال پیش در همین منطقه که الان بقیع در آن واقع شده، بقعههایی وجود داشت. بقعههایی که مزار ائمه ما در آنجا بود و بسیاری از چهرههای معروف خاندان نبوی در آنجا به خاک سپرده شده بودند و تربت آنها مزار شیعیان جهان بود. تا اینکه استعمارگر آن زمان، انگلیس، با تقویت یک گروه قبیلهای و شناسایی برخی از چهرههای مطرح در اهل سنت مثل ابن تیمیه سعی کردند نظریات جدید را مطرح کنند. ما پیش از این فتواهایی نداشتیم که بگوید ساختن بقعه بر روی مزار بزرگان بدعت و حرام است و باید منهدم شود. کمکم تشکل اینها پا گرفت و توانستند با این دیدگاههای مذهبی که کاملاً فرهنگ بالنده شیعی را هدف قرار داده بود، ظهور کنند و بارگاه ائمه(ع) و شخصیتهای دیگر را نابود کنند. هرچه در خزانه این اماکن بود به غارت بردند تا اینکه حکومت عثمانی مدینه را از دست آنها بیرون آورد و به دستور سلطان محمود ثانی نوسازی و بازسازی این اماکن صورت گرفت.
به گفته مجاهدی؛ حسامالسلطنه، فرزند عباس میرزا به عنوان یکی از کسانی که به چشم خود بقیع را در آن زمان دیده است، در سفرنامه خود ذکر میکند که در 1297 هجری قمری به مدینه رفته و بارگاه امامان(ع) را زیارت کرده است. بیش از 10 بنا و بارگاه در این مکان وجود داشته است و به گفته او؛ بیتالاحزان حضرت زهرا(س) نیز پشت بقعه ائمه(ع) بود. در سالهای بعد از آن، گزارشهایی از نحوه تخریب بقیع آمده است؛ در حالی که مدفن هر یک از این بزرگواران مشخص بوده است.
این شاعر پیشکسوت آئینی با بیان اینکه اقدام آل سعود خشم بسیاری از مسلمانان شیعی و سنی را در آن زمان در پی داشت، افزود: آل سعود تلاش کرد تا با کمک گرفتن از استعمار پیر انگلیس، بر منابع نفتی عربستان دست یابد و اربابان خود را از این سفره رنگین متمتع کند. عقایدی که توسط ابن تیمیه و شاگردان او مطرح شد، تا پیش از ظهور آنها وجود نداشت و سابقه تاریخی ندارد. اگر واقعاً چنین است که هر نوع بقعهای را باید از بین برد و این بدعت است، چرا مزار پیامبر(ص) را از بین نبردید؟ این خودش نشان میدهد که در میان فقهای آنها اتفاق نظر در این رابطه وجود نداشته و از تبعات کار هراسنکار بودهاند.
دبیر کنگره «آخرین حرم» با بیان اینکه وهابیت تلاش داشته که در سال های اخیر نقاب روی چهرهاش کنار نرود، به تاثیر انقلاب اسلامی در مشخص شدن اهداف آنها اشاره کرد و گفت: خودکامگان سعودی بعد از پیروزی انقلاب و جهتگیری نظام جمهوری اسلامی در برابر استکبار جهانی احساس کردند که بنای سلطنت آنها رو به تزلزل است و سعی کردند بیشتر از گذشته به استکبار جهانی دل ببندند. اخیراً هم وارد مذاکره با ترامپ شدهاند و قراردادی با آمریکا میبندند که تمامی ذخایر حجاز را که متعلق به مسلمانان آن منطقه است،در اختیار قدرتی قرار میدهند که درصدد نابودی اسلام است. امروز وهابیت بیش از گذشته با صهیونیست و آمریکا در تعامل است و خوابهای شومی را برای خاورمیانه دیدهاند.
این شاعر پیشکسوت در ادامه به پیشینه شعر ولایی در ادب فارسی اشاره کرد و گفت: پیشینه شعر آئینی در سرودههای افرادی مانند دقیقی طوسی نشان میدهد که موضوع بقیع و مسائل مطرح در صدر اسلام، به عنوان نمادی از مظلومیت و غربت یاد شده است.
وی به وظیفه شاعران امروز اشاره کرد و ادامه داد: اعتراض به شرایط غیر بشری در جوامع اسلامی امروز یکی از وظایف شاعران متعهد است. شاعر متعهد نمیتواند نسبت به این مسائل چشم خود را ببندد. وهابیت امروز بینقاب به میدان آمده و وظیفه من شاعر آئینی این است که این ابهت پوشالی را با استفاده از هنر شعر در هم بشکنم و سعی کنم تا جامعه اسلامی بیدار شود. باطل جولانی دارد، اما حق ماندگار است؛ به همین دلیل من به عنوان عضو کوچکی از جامعه شعر آئینی از تمامی شاعران خواهش میکنم که در فرصت باقیمانده نسبت به آفرینش اثر فاخر اقدام کنند.