معرفی کتاب «سفر بمباران» و دو ترانه استکبارستیز انقلابی

سرویس معرفی: به مناسبت فرا رسیدن هفته حقوق بشر آمریکایی در نظر داریم سه محصول فرهنگی از محصولات متنوع جبهه فرهنگی انقلاب با موضوع استکبارستیزی و جنایات آمریکا را به مخاطبین عزیز معرفی کنیم.

کتاب «سفر بمباران»

کسانی که شعر امروز را دنبال می‌کنند بی‌گمان با آثار و نام علی‌محمد مودب آشنا هستند. اگرچه نخستین مجموعه شعر او فضایی کاملاً عاشقانه و تغزلی داشت اما تجربه‌های بعدی او بیشتر در فضایی مذهبی- انتقادی سروده شده‌اند. نتیجه تحلیل سروده‌های او درک این واقعیت است که مودب شاعری موج‌سوار نیست و ابراز‌های شاعرانه او با تغییر روحیه جامعه‌ ادبی و سیاسی دستخوش تحول نمی‌شود. بر همین اساس می‌توان قاطعانه گفت مودب شاعری ایدئولوژیک است و اشعارش را براساس ایدئولوژی بارز و مشخصی می‌سراید که در خلال سال‌های گذشته تغییر محسوسی در آینه خلقیات او نداشته است. هر خواننده دقیقی با مرور اشعار او درخواهد یافت که این نحوه سرایش ارتباط تنگاتنگی با شیوه زندگی و نگرش او به دنیای پیرامونی‌اش دارد.  مرور نخستین شعر این مجموعه بر خواننده این نکته را روشن می‌کند که نام‌گذاری این مجموعه بر پایه آگاهی ‌و اشاره به کتاب‌های آسمانی قرآن و تورات است. انتخاب کلمه «سِفر» که بر پیشانی برخی ابواب کتاب مقدس است تصادفی نیست.

نام این کتاب از آنجا که درون‌مایه‌ای ضداستکباری دارد، القاکننده بدعتی است که در کتاب مقدس اتفاق افتاده؛ چنانکه «اسپینوزا»ی یهودی ثابت کرده 5 سِفر عهد عتیق، بی‌شک بعد از حضرت موسی به این کتاب افزوده شده است. شاعر با این آگاهی فصل تازه‌ای با نام «بمباران» را بر آن متصور شده است. لمس این پارادوکس از آنجا بر دل می‌نشیند که مستکبران در هر لباس و هر نامی سعی در مقدس نشان دادن فعالیت‌های ضدبشری خود دارند. از همین رو شاعر «بمباران» را به عنوان نماد نسل‌کشی در کنار سِفر که واژه‌ای ‌است مقدس، نشانده است.

نگاه شاعر در فضای جاری سفر بمباران معطوف به نشاندن اسطوره‌های خارجی و داخلی در کنار یکدیگر است البته نه جهت برتری‌بخشی اسطوره‌نماهای داخلی بر اسطوره‌های بیگانه. تاختن شاعران بر چرایی رنگ‌باختن ارزش‌های داخلی در مقابل ارزش‌های وارداتی بیگانه با فرهنگ ما امر تازه‌ای نیست اما مودب گامی به جلو نهاده و ارزش‌های نوساخته داخلی را نیز همچون ارزش‌های بیگانه با فرهنگ ما سزاوار ستیز دانسته است.

در نگاه مؤدب در بسیاری از مواقع سیاهی‌ها و پلیدی‌ها چنان با زندگی صاف و ساده ما درهم‌آمیخته که گویی به وحدتی پذیرفته‌شده رسیده‌اند و جمهوری آنها راوی استعماری مسالمت‌آمیز است. از همین رو پراید و پرشیای ایرانی‌شده را در مقابل الگانس و ماکسیمای هنوز بیگانه قرار داده و اندیشه چمران را در مقابل چه‌گوآرا در دانشگاه غریب می‌بیند. وابستگی‌های غیرضروری مهم‌ترین چیزی است که در این سطور به چشم می‌آید.

یکی دیگر از شگرد‌هایی که مودب در سفر بمباران برای تاثیر بیشتر کلام از آن بهره برده است طنز آمیخته با کنایه است. استفاده از این تکنیک در سفر بمباران بسیار فراوان است و می‌توان نمونه‌های زیادی از آنها به دست داد. در اینجا به چند نمونه اشاره می‌کنیم:

و شاهکارمان مسؤول روابط عمومی است/ که smsهای خوبی می‌فرستد/ و استاد تشکیل ستاد خبری است/ حتی وقتی همه می‌دانند/ که هیچ خبری نیست!

ایهام طنزآلود «هیچ خبری نیست» مؤید وعده‌‌های پی‌درپی و خسته‌کننده‌ای‌ است که مردم از مسؤولان در سطوح  مختلف مکرر شنیده‌اند و با تمام جان با آن درگیرند. وعده‌هایی که از فرط فراوانی به پیامک‌های تبلیغاتی‌ای می‌مانند که تاثیر خویش را از دست داده‌اند.

شاعر در اغلب شعرهای این کتاب نشان داده نگاه او محدود به جامعه و تحولات داخلی آن نیست. این رویکرد با اصطلاح دهکده جهانی بیگانه نیست و اصولا در دنیای امروز تمام اتفاقات جهانی می‌تواند در سرنوشت دیگر کشورها و سیاست‌های‌شان تاثیرگذار باشد و با وجود فرسنگ‌ها فاصله در شمار خطوط قرمز سیاسی- فرهنگی ‌آنها به شمار بیاید. با این توصیف نگاه شاعر در این کتاب فراجناحی و انسانی است و محدود به سیاست و مذهب نمی‌شود؛ چنانکه معترف است:

حتی برای عراقی‌ها با گریه شعر گفته‌ام/ با آنکه وقتی به سربازی رفتند/ پسرعموهایم را کشتند!

مؤدب برای هائیتی‌ای شعر گفته‌ است که تا چندی پیش برای جامعه ما نقطه‌ای ناشناخته بوده است. با چنین دقت و تاملی در اوضاع جهان نباید تعجب کرد که شاعر برای مظلومیت غزه و افغانستان چیزی بنویسد یا بر آمال بربادرفته افغانستان بگرید.

در هر صورت این کتاب با گوشه کنایه‌هایی که به انسان امروز می‌زند در پی رسیدن به آرمان‌شهری است که قرن‌ها بشر از آن فاصله گرفته است. بی‌شک این کتاب نیز مانند تمام دیگر آثار ادبی دچار فراز و فرودهایی است اما همانطور که در آغاز کلام گفته شد هدف از این نوشتار تحلیل زیبایی‌ها بوده است که اکثریت متن را تشکیل می‌دهند. با این توصیف خواننده را به مرور عمیق‌تر این کتاب دعوت می‌کنیم و معتقدیم این کتاب با زبانی نزدیک به زبان مردم جامعه، می‌تواند انتظار عموم مخاطبان را برآورده کند.

ترانه «مرگ بر آمریکا» از محمد مهدی سیار با صدای حامد زمانی

ترانه‌ باشکوه «مرگ بر آمریکا» با صدای حامد زمانی و ترانه دکتر محمدمهدی سیار  از سوی از طرف دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی  منتشر شده است. تنظیم این موسیقی را «امید رهبران» و میکس و مستر را «رضا پوررضوی» انجام داده است.

ترانه ماندگار «آمریکا آمریکا ننگ به نیرنگ تو» با صدای اسفندیار قره باغی

«آمریکا، آمریکا، ننگ به نیرنگ تو» یکی از سرودهای انقلابی معروف ایران است که شعر آن را حمید سبزواری سروده‌است و آهنگش را احمدعلی راغب ساخته‌است. اجرای این سرود با صدای اسفندیار قره‌باغی است. این ترانه یکی از ماندگار ترانه های انقلاب اسلامی درباره استکبار ستیزی نیز محسوب می‌شود.