تهران: ابوالقاسم طالبی:کسانی که قلاده‌های طلا را ندیده درباره آن قضاوت کرده بودند از من حلالیت طلبیدند/خاک پای بسیجی‌ها هستم/فیلم می‌سازم و پایش می‌ایستم

به گزارش حلقه وصل، عصر امروز کارگاه انتقال تجربه کارگردان مطرح سینما «ابوالقاسم طالبی» با حضور اصحاب رسانه‌ و جمعی از علاقه‌مندان در پردیس سینمایی ملت برگزار شد. طالبی در این کارگاه گفت: انقلاب و حکومت مال من است نه من برای حکومت. بهترین دوستان من به قول فیلم «دست‌های خالی» یا زیر خاک هستند یا حافظ خاک این سرزمین. من طالب اندیشه‌های حاکمیت هستم و خودم را یک فیلمساز انقلابی می‌دانم

 وی در این نشست که اجرای آن را سعید الهی برعهده داشت، با اشاره به این که جشنواره بین المللی فیلم مقاومت خانه من است، گفت: از ابتدای کارم همیشه به این فکر می کردم که باید در چه جایگاهی از هنر قرار داشته باشم. در این عرصه دو جبهه حق و باطل وجود دارد.

این فیلمساز که با فیلم «یتیم خانه ایران» در سه بخش بهترین کارگردانی، بهترین فیلم و بهترین فیلمنامه نامزد دریافت جایزه شده است، افزود: من خودم را در جبهه حق می دانم. اما این که چقدر در کارم خالصانه رفتار می کنم را دیگران باید قضاوت کنند. من ایده هایم را از دفاع مقدس می گیرم. به اندازه توانم در عرصه فیلمسازی دفاع مقدس فعالیت کرده ام و دستمان هم همیشه برای رو کردن دست شیطان حیله گر خالی بوده است. برای رو کردن دست شیطان دست هنرمندانه ای لازم است. زیرا سینما خود هم یک امر وارداتی است که تبدیل کردن آن به مفاهیم ایرانی و اسلامی و بومی اهمیت دارد. زیرا در سینمای هالیوود به محض خالی بودن دست کارگردان از قصه یک صحنه غیر اخلاقی یا بسیار خشن به فیلم اضافه می شود. اما ما باید جایگزین های اخلاقی برای این تصاویر در سینما پیدا کنیم.

کارگردان «قلاده های طلا» همچنین ادامه داد: از خدا می خواهم به من اخلاص بدهد تا کارم را در جبهه ایستادگی و حق پیش ببرم. سینماگر باید بداند در کدام جبهه قرار دارد و اگر در هیچ جبهه ای نیست، از خود بپرسد که با بی طرفی اش به کدام جبهه ضرر می رساند و به کدام منفعت؟! اما خود من این را می دانم که مخالفان و موافقان من هر دو به صراحت لهجه ام در فیلمسازی اشاره می کنند.

وی در پاسخ به این که آیا قبول دارد هنر باید عاری از مطالبات حکومتی و سیاسی باشد یا نه، خاطر نشان کرد: روزی که «قلاده های طلا» را می ساختم، به من می گفتند آدم حکومت هستی؟ من گفتم: انقلاب و حکومت مال من است نه من برای حکومت. بهترین دوستان من به قول فیلم «دست های خالی» یا زیر خاک هستند یا حافظ خاک این سرزمین. من طالب اندیشه های حاکمیت هستم و خودم را یک فیلمساز انقلابی می دانم و در این راستا حرف خودم را در فیلمی که می سازم، بیان می کنم. من یک بسیجی ام و خاک پای بسیجی‌ها هستم. این که «من و تو» و بقیه شبکه های معاند من را مسخره می کنند و درباره من چند نقد منفی در مطبوعات چاپ شود، برایم اهمیتی ندارد. من همینی هستم که هستم. فیلم می سازم و پایش می ایستم. «یتیم خانه ایران» هم یکی از آثار سه گانه ای است که علیه انگلیس به دنبال سریال «به کجا چنین شتابان» و فیلم «قلاده های طلا» ساخته ام.

طالبی در پاسخ به این که چه بنیادها و سازمان هایی و به چه ترتیبی وظیفه حفظ و حراست از تفکر دفاع مقدس و انقلاب را برعهده دارند، توضیح داد: دفاع مقدس دفاع مردم بوده است و حالا بنیاد شهید، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج و... متولیان آن هستند. زیرا آن ها بودند که بسیج مردمی را در سال های جنگ شکل دادند و وظیفه محافظت از این تفکر را دارند. اگرچه نباید اندیشه های خود را تحمیل کنند اما باید مانع از تحریف تفکر دفاع مقدس باشند.

این نویسنده و کارگردان با اشاره به این که حتی در بین عوامل و بازیگران «قلاده های طلا» نیز رای انتخاباتی از رای وی متفاوت بود، گفت: در «قلاده های طلا » شاید دو نفر فقط با رای من نظر مشابهی داشتند. اما این اختلاف نظرها مانع از همکاری ما نشد و هیچ مشکلی هم پیش نیامد. به نظر من ما تحت یک پرچم و میثاق ملی در این کشور فیلم می سازیم و هنرمند فراتر از چپ و راست است. همچنین کارگردان مرجع تقلید یک بازیگر نیست که اگر بازیگری با او همکاری نکند، یعنی عقایدش را قبول ندارد.

وی در پاسخ به این که آیا در جریان فیلمسازی ارزشی خود تحت فشار قرار گرفته است یا نه، خاطر نشان کرد: خب طبیعی است که وقتی سیاست های انگلیس و آمریکا در یک فیلم زیر سوال می رود، نمی توان انتظار داشت که مورد ستایش و تمجید آن ها قرار بگیریم.

بخش بعدی این نشست به پرسش و پاسخ حاضران اختصاص یافت. طالبی در پاسخ به این که چرا فیلم «قلاده های طلا» به مذاق عده ای خوش نیامد، بیان کرد: به هر حال عده ای بر اساس اندیشه شان این فیلم را نپسندیدند. عده ای دیگر هم واقعا باور کرده بودند که در انتخابات تقلب صورت گرفته است. برخی که فیلم من را ندیده بودند و درباره اش قضاوت کردند، بعدا از من حلالیت طلبیدند. من 5 سال برای یک سریال کار کردم و نزدیک به 160 کتاب و خاطرات سربازان و ژنرال های انگلیسی درباره دفن 9 میلیون نفر از مردم ایران را خواندم. حتی «قلاده های طلا» را به دو خانواده شهید نشان دادم که طرفدار دو کاندیدای مختلف انتخابات 88 بودند و نظر مثبتی به فیلم داشتند. اما متاسفانه قبل از نمایش این فیلم سم پاشی درباره آن صورت گرفت و بی.بی.سی و سایر رسانه های معاند در ایجاد این جو تاثیر گذار بودند. بنابراین حرف هایی مبنی بر تحت فشار بودن بازیگران این فیلم آنقدرها هم صحت ندارد و جو آنقدرها هم سنگین نبود.

وی در پاسخ به این سوال که چه تجربه هایی را برای رسیدن به این جایگاه طی کرده است، عنوان کرد: کار در سینما آسان نیست. من در جوانی ورزش می کردم. فرمانده عملیات توپخانه بودم. تکواندو کار می کردم و هیچ رابطه ای بین من و سکته وجود نداشت! اما در میانه فیلم «دست های خالی» از فشار کار و استرس راهم به بیمارستان باز شد و سکته کردم. وقتی قرار است صدها نفر تو را در سینما تخریب کنند باید تلاش کنی و تبدیل کردن تکنیک سینما به یک گفتمان با ایدئولوژی شخصی هنرمند کار سختی است. یادم است با اصغر فرهادی در سینمای جوان اصفهان در دهه 60 کار می کردیم. بعد از آن من سراغ تئاتر رفتم. کارگردانی روی صحنه انجام دادم. فیلم کوتاه ساختم و قصه می نوشتم و دانشجوی حقوق هم بودم. در همه این دوران می خواندم و می نوشتم تا این که شعبانعلی اسلامی تهیه کننده سینما از من خواست فیلمنامه‌ای را که نوشته بودم خودم بسازم و این شروع فعالیت جدی من در سینما بود.

طالبی با انتقاد از شخصیت پردازی در فیلم های اجتماعی کنونی خاطر نشان کرد: متاسفانه در فیلم های اجتماعی امروز آدم بدهای فیلم ها، چادری ها، دینداران و مذهبی ها هستند و آدم خوب های فیلم ها کسانی که اجازه می دهند ناموس شان بی حجاب بگردد یا آزادانه رفتار کند! اما من در غرب هم چنین مفاهیم و بی اخلاقی ها را سراغ ندارم. سینمای اجتماعی امروز ما داستان مثلث های عشقی است و دعوا بر سر یک معشوقه که در این میان باید یک آدم هم برای نظارت در فیلم باشد و اتفاقا بد نشان داده شود. جالب است که این فیلم ها از بنیاد فارابی و برخی نهادهای دولتی و حکومتی هم کمک مالی می گیرند و دست آخر به سینما انتقاد هم می‌کنند.

وی در پاسخ به این که چرا درباره چهره های تاریخی ایران در سینما کمتر فیلم ساخته می شود، بیان کرد: فیلمساز یک فرد مختار در جامعه است و نمی توان گفت که برای فیلمسازی درباره این شخصیت ها با ممنوعیت رو به روست. با وجود این که با وزارت ارشاد فعلی و برخی مسئولان دولتی همسویی فکری ندارم، اما معتقدم هرکس بخواهد درباره هر شخصیت برجسته ای فیلم خوب بسازد، با ممنوعیت رو به رو نمی شود. اما نوشتن درباره این افراد کار سختی است و همین سختی باعث می شود که فیلم هایی درباره شخصیت های تاریخی کمتر بسازیم یا نسازیم. زیرا باید دست کم 100 کتاب درباره یک شخصیت خواند. سینما سخت است. حتی اگر در سینمای هالیوود که تجلی گاه سینمای دنیاست، دقت کنیم سالانه شاید ده فیلم خوب ساخته نشود. زیرا فیلمسازی امر سختی است.