تهران: ‏«آداب روزه‌داری و احوال روزه‌داران»‏ در بیانات رهبرانقلاب

به گزارش حلقه وصل، در ماه رمضان مجالس وعظ و نیایش رونق دیگری دارد. معمولا افراد سعی می‌کنند وقتی را هم به مطالعه امور دینی و اعتقادی خود اختصاص دهند.

یکی از کتاب‌های مفید و قابل استفاده در این ماه مبارک، کتاب «آداب روزه داری، احوال روزه‌داران» است. کتاب گزیده ای از مجموعه‌ی توصیه‌ها، نصایح، تحلیل‌ها و مواعظی است که رهبر معظم انقلاب، در ماههای رمضان در طول ۲۳ سال گذشته بیان فرمودند.

یکی از جنبه‌های فرمایشات رهبر معظّم انقلاب که تحت الشعاع مسایل سیاسی قرار می گیرد و کمتر به آن توجه می‌شود، توصیه های معنوی ایشان است. این مهم در چند سال اخیر مورد توجه قرار گرفته است، «آداب روزه داری، احوال روزه داران» یکی از مجموعه‌های خوب در این زمینه است.

علیرضا مختارپور قهرودی معاون انتشارات موسسه انقلاب اسلامی با مرور بیانات رهبر معظّم انقلاب در ماههای رمضان از سال ۱۳۶۹ تا ۱۳۹۰، این بیانات را بر اساس سیر تاریخی گردآوری کرده است.

مختارپور در مقدمه کتاب یکی از وجوه چشمگیر بیانات رهبر معظّم انقلاب را در پیوستگی و انسجام مطالب در موضوعات مختلف می‌داند. با این ویژگی که حتی اگر موضوعی واحد چند بار، آن هم در طول سال‌های مختلف مورد تاکید قرار گرفته، هر بار یا از زاویه‌ای جدید به موضوع نگریسته شده یا نکته‌ای جدید به ابعاد موضوع یا تحلیل آن افزوده شده است.

یکی دیگر از ویژگی‌های بیانات رهبر معظّم انقلاب در باره ماه رمضان و آداب روزه‌داری، عدم غفلت از جنبه‌های اجتماعی توصیه‌های دینی است. در این مجموعه بیانات به معروف‌هایی همچون اطلاع از وضع محرومان، رسیدگی به مستضعفان، محبت به ایتام، دستگیری از ضعفا امر می‌شود و منکراتی چون اسراف، تبذیر، و تفرقه و امثال آن مورد نهی قرار می‌گیرد. بدین ترتیب توصیه به کسب فضایل و پرهیز از رذائل اخلاقی از محدوده شخصی و فردی خارج شده و به مشخصه ای برای جامعه مطلوب اسلامی تبدیل می‌شود.

توجه به سرنوشت مسلمانان سراسر جهان و ملت‌های تحت ستم و خصوصا ملت مظلوم فلسطین یکی دیگر از نکات اصلی و ثابت در بیانات رمضانی رهبر معظّم انقلاب است. روز قدس که به ابتکار حضرت امام خمینی (ره) – رهبر کبیر انقلاب اسلامی – در آخرین جمعه ماه مبارک رمضان صورت می گیرد، دایره نصایح و مواعظ مربوط به آداب ماه مبارک رمضان را با توجه به شرایط و مقتضیات زمان و مکان از محدوده جامعه و کشور هم فراتر می‌برد و در سطح جهان اسلام گسترش می‌دهد.

با توجه به روزهای باقیمانده ماه مبارک رمضان و مناسبت شب های قدر و همچنین روز قدس فراز هایی از کتاب «آداب روزه داری، احوال روزه داران» را در ادامه می‌خوانیم.

رمضان؛ ‌ شهر اسلام

شهر اسلام، ‌ یعنی شهر «اسلام الوجه لدی الله»؛ ‌ «در مقابل خدا تسلیم بودن.» خوب؛ ‌ انسانی جوان است و وقتی روزه می گیرد، ‌ گرسنه است، تشنه است و تمام غرایز، ‌ او را به سمت هوس و اشتهایی می خواند. ولی او، ‌ در مقابل همه ی این غرایز می‌ایستد. برای چه!؟ برای اجرای امر پروردگار. و این تسلیم در مقابل پروردگار است.

در هیچ روزی از روزهای سال، ‌ یک مسلمان، به طور عادی، ‌ این همه در مقابل خدا تسلیم نیست که در روزهای ماه رمضان به طور عادی تسلیم است. پس، ‌ «شهر اسلام» شهر تسلیم است. (صفحه ۹۷)

 شب قدر بهترین فرصت در ماه رمضان

امروز که خدای متعال اجازه داده است که شما به زاری، ‌ تضرع و گریه بپردازید، ‌دست ارادت به سوی او دراز کنید، ‌اظهار محبت نمایید و اشک صفا و محبت را از دل گرم خودتان به جشمهایتان جاری سازید. این فرصت را مغتنم بشمارید، ‌ والا روزی هست که خدای متعال به مجرمین بفرماید: لاتجاروا الیوم ۱؛ ‌ بروید، ‌ زاری و تضرع نکنید، فایده ای ندارد: انکم منا لاتنصرون ۲. این فرصت، ‌ فرصت زندگی و حیات است که برای بازگشت به خدا در اختیار من و شماست و بهترین فرصتها ایامی از سال است که از جمله ی آنها ماه مبارک رمضان است و در میان ماه مبارک رمضان، ‌شب قدر!        

شب قدر هم در میان این سه شب است. طبق روایتی که مرحوم محدث قمی نقل می‌کند، ‌سوال کردند که کدام یک از این سه شب- یا دو شب بیست و یکم و بیست و سوم- شب قدر است؟ در جواب فرمودند: چقدرآسان است که انسان، ‌ دو شب- یا سه شب- را ملاحظه ی شب قدر کند. چه اهمیت دارد بین سه شب مردد باشد. مگر سه شب چقدر است؟ کسانی بوده اندکه همه ی ماه رمضان را از اول تا آخر، شب قدر به حساب می آوردند و اعمال شب قدر را انجام می دادند! قدربدانید.

ملتی که دل خود را با خدای خود این گونه صاف کند که در خانه ی خدا برود، ‌ از خدا صادقانه بخواهد و به خدا صادقانه پناه ببرد، ‌ هرگز بدبخت و روسیاه نخواهد شد؛ دچار فساد، دچار  ذلت، ‌اسیر دشمن و دچار اختلاف داخلی نخواهد شد. آنچه از این بدبختیها بر سر ملتها می آید، فبما کسبت ایدیکم ۳؛ ‌ بر اثر کوتاهیها، غفلتها، ‌ گناهان و فسادهایی است که خودمان برای خودمان درست می کنیم! کسی که در خانه ی خدا می رود، خود را یک قدم به عصمت  و به حفظ و نگهداری از گناه نزدیک می‌کند.

به خدا پناه ببریم، از خدا بخواهیم، ‌ برای خدا کار کنیم و قدم برداریم  و دلها را به خدا بسپریم. صفای دلهایمان را با یاد خدا روزافزون کنیم. وقتی دلها با صفا شد؛ وقتی دلها چنگ در دنیا نزد و اسیر دنیا و مادیات نشد، ‌آن وقت جامعه، ‌ جامعه ای می شود با مردمی حقیقتا نورانی و با صفا و پاک. چنین مردمی، ‌خوب تلاش میکنند، ‌خوب کار می کنند، ‌ دنیای خودشان را هم خوب می سازند. دلبسته نبودن به دنیای شخصی، ‌ معنایش نساختن دنیا نیست؛ آبادی دنیا، ‌ کاری برای خدا و جزو کارهای اخروی است. آنچه که به آبادی زندگی مادی می‌انجامد، ‌چیزی است که خدا از ما خواسته است و این هم یک عمل اخروی است. همین هم وقتی با یاد خدا همراه باشد، ‌بهتر، روانتر، ‌ شیرینتر و کاملتر انجام می‌گیرد.

این روزها را قدر بدانید. شب‌های قدر را حقیقتا قدر بدانید. قرآن صریحا می‌فرماید: خیر من الف شهر؛ یک شب بهتر از هزار ماه است! این خیلی ارزش دارد. شبی است که ملائکه  نازل می شوند. شبی است که روح نازل می شود. شبی است خدای متعال آن را به عنوان سلام دانسته است. سلام، ‌ هم به معنی درود و تحیت الهی بر انسانهاست، ‌هم به معنای سلامتی، ‌ صلح  و آرامش، ‌ صفا میان مردم برای دلها وجانها وجسمها و اجتماعات است. از لحاظ معنوی، ‌ چنین شبی است! شبهای قدر را قدر بدانید و برای مسائل کشور، مسائل خودتان، ‌مسائل مسلمین و مسائل کشورهای اسلامی دعا کنید.

کشورهای اسلامی چقدر مشکلات دارند! ‌ حل آن مشکلات را از خدا بخواهید. برای همه ی انسانها دعا کنید. برای هدایت انسانها، ‌ برای خودتان، ‌ برای زندگیتان، ‌ برای مسئوولینتان، ‌ برای کشورتان، برای گذشتگانتان وبرای آن چیزی که می خواهید خدای متعال به شما بدهد، ‌دعا کنید. این ساعات و دقایق را قدر بدانید. بنده هم از همه ی شما برادران و خواهران عزیز، ‌ در شبهای مبارک قدر، ملتمس دعا هستم. در خطبه‌های نماز جمعه ی تهران- ۲۶/۱۰/۱۳۷۶            

اهمیت روز قدس، ‌ یادگار برجسته ی امام (ره)

هفته آینده- جمعه- روز قدس است؛ ‌ این یکی از برجسته ترین یادگارهای امام عزیز ماست؛ ‌ نشانه ی دلبستگی انقلاب و دلبستگی ملت ما به ماجرای قدس شریف و ماجرای فلسطین است. به برکت روز قدس، این نام را ما توانستیم هر سال در دنیا زنده نگه داریم. خیلی از حکومت‌ها وخیلی از سیاستها می‌خواستند، ‌ مایل بودند، ‌ تلاش کردند، ‌ پول خرج کردند که مسئله ی فلسطین فراموش شود. اگر تلاش جمهوری اسلامی نبود، ‌اگر ایستادگی جمهوری اسلامی با تمام قوا در مقابله این سیاست خباثت آلود نبود، ‌ بعید نبود که بتوانند مسئله ی فلسطین را بتدریج به زوایه بکشانند؛ ‌اصلا فراموش کنند.

الان هم خود دستگاه استکبار و خود صهیونیستهای خبیث معترفند، ‌ معتقدند و ناراحتند از اینکه جمهوری اسلامی پرچم فلسطین را برافراشته است و نمیگذارد که با  سازشکاری‌هائی که می‌خواهند انجام بدهند، مسئله ی فلسطین را از دور خارج کنند. روز قدس، روز زنده کردن این یاد و این نام است. امسال هم به توفیق الهی، به هدایت الهی، ‌ ملت عظیم ما در تهران و در همه ی شهرستانها روز قدس را گرامی خواهند داشت، ‌ راهپیمائی خواهند کرد.

در کشورهای دیگر هم بسیاری از مسلمانان در روز از ملت ایران تبعیت میکنند. روز قدس، روز متعلق به مسئله ی قدس است و ضمنا مظهر وحدت ملت ایران است. مراقب باشید در روز قدس کسانی نخواهند از این اجتماعات برای ایجاد تفرقه استفاده کنند. از تفرقه باید ترسید. با تفرقه باید مقابله و معارضه کرد. تفرقه نباید به وجود بیاید؟ آن وقتی ملت ایران میتواند پرچم قدس را با افتخار بلند کند که یکپارچه باشد. در طول این سالها سعی کردند این را هم به هم برنند، ‌ اما بحمدالله نتوانستند؛ ان شاء الله بعدا هم نخواهند توانست.   در خطبه های نماز جمعه ی تهران- ۲۰/۶/۱۳۸۸