به گزارش حلقه وصل، ماده سه کنوانسیون اروپایی حقوق بشر که یکی از اسناد حقوق بشری مهم قاره سبز به شمار میآید، برخوردهای خشونتآمیز و غیرانسانی با ابنای بشر را ممنوع اعلام کرده است در حالیکه پلیس کشورهای اروپایی بهعنوان اصلیترین عامل اجرای این ماده مورد توجه بوده اما یک بررسی مبتنی بر اعداد و ارقام از نحوه برخورد پلیس در سه کشور مهم اروپایی یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس نشان میدهد که این کشورها تا چه اندازه به این الزامات قانونی وفادار هستند.
فرانسه؛ مراقب چشمانتان باشید
اوضاع در فرانسه تقریباً اسفبارتر از هر کشور دیگر اروپایی است؛ درگیریهای مختلف میان نیروهای پلیس و شهروندان فرانسوی تا به امروز صحنههای خشن، تلخ و دردناکی را به ثبت رسانده است.
برخوردهای خشونتبار گاهبهگاه پلیس فرانسه باعث شد تا گروههای حقوقبشری در این کشور در تلاش برای تصویب قانونی در راستای اعمال محدودیت بر میزان کاربرد اسلحه از سوی نیروهای پلیس باشند، هنوز این تلاشها در نیمه راه بود که اعتراضهای موسوم به «جلیقه زردها» در این کشور درگرفت.
شدت خشونتی که پلیس در شهرهای مختلف فرانسه علیه معترضان به کار گرفته است، صدای سازمان عفو بینالملل را هم بلند کرد تا این سازمان حقوقبشری اعلام کند که نگران ادامه روند برخوردهای پلیس با معترضان است.
بنابر گزارش رسانههای فرانسوی در طی اعتراضهای جلیقهزردها که از میانه سال 2018 آغاز شده است، بیش از 11 نفر جان خود را از دست داداند و یک هزار و 900 نفر دیگر نیز در اثر خشونتهای پلیس مصدوم شدهاند.
شدت این مصدومیت درباره 220 نفر به حدی بوده که آنها از چند ساعت تا چند روز در بیمارستان بستری شوند.
یکی از جراحتهای ناشی از شلیک این گلولهها که نگرانیهای بسیاری در پی داشت، اصابت گلولهها به چشمان معترضان و کور شدن آنها بوده است.
روزنامه لیبراسیون در این باره نوشت 108 نفر در اثر برخورد این گلولهها به شدت مصدوم شده و از میان آنها 18 تن نیز بینایی یکی از چشمان خود را برای همیشه از دست دادهاند.
در پی این برخوردها، سازمان ملل متحد اعلام کرد که تحقیقات مستقلی درباره آستانه خشونتهای پلیس فرانسه علیه معترضان به کار خواهد گرفت، به این ترتیب، پلیس فرانسه در فهرستی قرار گرفته که کشورهایی همچون هائیتی، سودان و زیمبابوه قرار دارند.
سازمان ملل متحد، درباره میزان قوه قهرهای که پلیس این کشورها علیه مردم استفاده میکنند، تحقیقات انجام میدهد.
اما این، همه برخوردهای خشونتبار پلیس با معترضان نبوده، معترضان بعد از بازداشت نیز با خشونتهای دیگری روبهرو شدهاند، نگهداری در سلولهای انفرادی فاقد هرگونه پتو یا لوازم استراحت، نگهداری در اتاقهای سرد و تاریک، انجام کارهای فیزیکی سخت و طافتفرسا و... از دیگر برخوردهای خشونتبار پلیس فرانسه بوده که نهادهای حقوقبشری آنها را در حد شکنجه اعلام کردهاند.
بعد از افزایش انتقادها به رفتار پلیس، مقامات فرانسوی اعلام کردهاند که بهزودی تحقیقات جامعی درباره نوع برخورد پلیس با معترضان آغاز خواهند کرد.
آلمان؛ خشونتی بیشتر از حد انتظار
آلمانیها به نظم و انضباط و رعایت قانون شهره هستند، این موضوع نه فقط در میان جامعه مدنی بلکه در دستگاههای دولتی نیز قابل مشاهده است، بیدلیل نیست که ضریب رعایت نظم اداری در این کشور را در سطح «ممتاز» طبقهبندی کردهاند.
با وجود این، وقتی نوبت به رفتار پلیس میرسد، انگار آسمان همه جا یک رنگ است، نگاهی به آمارهای موجود از برخورد پلیس با اقشار مختلف مردم از سال 2000 به این سو نمایانگر استفاده شدید و بعضاً غیرمجاز پلیس از قوه قهریه است.
به طور میانگین از سال 2000 به بعد، هشت نفر در آلمان جان خود را در اثر برخورد پلیس از دست دادهاند، بیشترین این آمار مربوط به سال 1995 با 21 کشته و کمترین آن به سال 2003 برمیگردد، سالی که 3 نفر جان خود را در اثر خشونت پلیس از دست دادند.
ناگفته نماند که تلفات، تنها نتیجه برخوردهای افراطی پلیس آلمان نیست؛ از آنجا که آلمان یکی از مقاصد همیشگی پناهجویان به شمار میآید، برخورد پلیس با این دسته از افراد همواره محل نگرانی بوده است؛ سازمان عفو بینالملل در گزارشهای خود درباره برخوردهای نیروهای پلیس در سراسر جهان همواره متذکر نگرانیهای خود از نحوه تعامل پلیس با مهاجران و اقلیتهای حاضر در آلمان شده است.
به طور میانگین سالیانه دو هزار پرونده توسط این افراد علیه پلیس در نهادهای قضایی آلمان تشکیل میشود.
انگلیس؛ از بازداشتگاهها بترسید
از سال 2004 و با تشکیل «کمیسیون مستقل رسیدگی به شکایات پلیس» نظارتها بر برخوردهای خیابانی نیروهای پلیس در لندن و سایر شهرهای انگلیس افزایش پیدا کرده است.
این نظارت، تأثیر خود را داشت و شمار تلفات خیابانی ناشی از برخورد پلیس را به نحو ملموسی کاهش داد، در سال 2016 تنها یک نفر در اثر برخورد پلیس کشته شد اما هر چقدر که میزان تلفات ناشی از برخوردهای خیابانی پلیس در انگلیس پایین گزارش میشود، تعداد کشتهشدههای بازداشتگاهها در این کشور قابل توجه است.
بنابر گزارشهای موجود تعداد 17 نفر در بازداشتگاههای پلیس در سال 2016 جان خود را از دست دادهاند، اطلاعات دقیقی درباره چگونگی مرگ این افراد در دست نیست اما رسانههای انگلیسی انگشت اتهام درباره این مرگها را به سوی پلیس انگلیس گرفتهاند.
قابل ذکر است که علیرغم کاهش رفتارهای خشونتبار علنی پلیس در انگلیس، تحقیقاتی که از سال 2014 انجام شده، نشان میدهد که میزان اعتماد عمومی به پلیس این کشور سال به سال کاهش پیدا میکند.
نتیجه یک تحقیق گسترده در سال 2015 نشان میدهد که 6 هزار و 828 مورد شکواییه درباره برخورد پلیس در مناطقی که اقلیتها در آن سکونت دارند، گزارش شده، این در حالی است که عموماً به دلیل بیاعتمادی اقلیتها و سیاهپوستان به نظام قضایی در انگلیس، آنها کمتر مایل به طرح شکایتهای حقوقی هستند.
از سال 1990 به بعد، 140 سیاهپوست یا دیگر اقلیتها در بازداشتگاههای بریتاتیا جان خود را از دست دادهاند، این آمار به خوبی نشان میدهد که چرا اقلیتها در انگلیس نسبت به پلیس این کشور همواره حسی توأم با بیاعتمادی فزاینده دارند.