بازخوانی ترور نافرجام خالد مشعل در اردن به دست موساد

به گزارش حلقه وصل، با نزدیک شدن به بیست و پنجمین سالگرد تلاش نافرجام رژیم صهیونیستی برای ترور «خالد مشعل»، از  رهبران حماس در اردن، وب سایت عبری (تایمز اسرائیل) مصاحبه‌ای را با «افرایم هالوی»، رئیس سابق موساد که نقشی کلیدی در تلاش برای حل بحران ناشی از این اقدام با اردن ایفا کرد، ترتیب داد.

به نوشته روزنامه رأی الیوم، این سوء‌قصد نافرجام در ۲۵ سپتامبر ۱۹۹۷، و پس از آن‌که رژیم صهیونیستی تصمیم گرفت، مشعل را که در آن زمان، فرمانده شاخه نظامی حماس بود و در «امان» به سر می‌برد،  ترور کند، صورت گرفت.

بر اساس این گزارش، قرار بود دو مامور موساد در خیابان، ماده‌ای سمی به سوی مشعل بپاشند. یکی از این دو مامور، می‌بایست یک بطری نوشیدنی را پیش روی مشعل باز می‌کرد تا توجه او را جلب کند و نفر دیگر می‌بایست ماده‌ای سمی را بروی گردن  مشعل می ریخت. این نقشه به این ترتیب پیش رفت که مشعل از خودرویش پیاده شد تا وارد دفترش شود، اما فریادهای ناگهانی دخترش در ماشین، موجب شد تا در لحظه‌ای که یکی از مامورها، ماده سمی را بر روی مشعل می‌پاشید، وی به ناگاه به پشت سر نگاه کند و وی موفق نشود، کارش را تمام کند، ضمن این‌که مامور دیگر نیز که  سردرگم شده بود، نتوانست، بطری را باز کند.

بر این اساس، مشعل بلافاصله متوجه شد که مورد حمله قرار گرفته است و به سرعت از صحنه خارج شد. از سوی دیگر در حالی که دو مامور قصد فرار داشتند، توسط پلیس اردن دستگیر شدند. سایر عوامل موساد که در حومه شهر بودند نیز به سفارت رژیم صهیونیستی گریختند. ماده سمی استفاده شده در این سوء‌قصد، از فیتانیل مشتق شده بود که می‌تواند انسان را در عرض چند ساعت از طریق تماس با بدن از بین ببرد. مشعل به سرعت به بیمارستان منتقل شد و وضعیت او به سرعت رو به وخامت رفت.

هالوی در این خصوص گفت: حسین، شاه وقت اردن در آن زمان، به شدت عصبانی شده بود، احساس می‌کرد؛ اسرائیل به کشورش توهین کرده و این تصور را ایجاد کرده که بین دو کشور در این عملیات همکاری وجود داشته است. لذا تهدید کرد که اگر مشعل بمیرد، دو مامور [موساد] نیز همان سرنوشت را پیدا خواهند کرد. به همین دلیل در حالی که پزشکان در امان تلاش می‌کردند جان مشعل را نجات دهند، مقامات اسرائیلی نیز برای ارائه پادزهر و توصیه‌های پزشکی به اردنی‌ها به سرعت وارد عمل شدند.

وی ادامه داد: «ناراحتی اردنی‌ها بسیار زیاد بود. آنها احساس کردند که اسرائیل به آنها احترام نمی‌گذارد و با اردن به عنوان یک کشور کوچک و ضعیف که می‌تواند بدون مجازات از آن خلاص شود، رفتار می‌کند».

دنی یاتوم که در دوره ریاست او بر موساد، عملیات سوء‌قصد به جان مشعل انجام شد، در توصیف وضعیت آن روزها چند سال پیش گفت: «امیدوار بودم، عملیات با موفقیت انجام شود و خالد مشعل بمیرد و پس از شکست این عملیات آرزو می‌کردم بهبود یابد تا شدت بحرانی که با اردن به وجود آمده، فروکش کند».

بر اساس این گزارش، هالوی که در آن زمان سفیر اسرائیل در اتحادیه اروپا بود، به دلیل روابط نزدیکش با ملک حسین، از سوی تل‌آویو برای کمک به حل این بحران فراخوانده شد و در آنجا در یک جلسه اضطراری به دعوت بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر وقت، شرکت کرد.

رئیس سابق موساد افزود: «تمام پیشنهادهایی که در این جلسه ارائه شد، مرتبط نبود. در پایان این جلسه، من نظر خود را بیان کردم که اقدامات آشتی‌جویانه ما در قبال اردن باید اقداماتی باشد که جهان عرب آن را به عنوان غرامت اسرائیل به اردنی‌ها تعبیر نکند اما آن را به عنوان قدرت اردن تعبیر کند».

بر این اساس، هنگامی که نتانیاهو از او پرسید منظورش چیست، هالوی توضیح داد که معتقد است اسرائیل باید شیخ احمد یاسین، رهبر معنوی حماس را آزاد کند. نتانیاهو در ابتدا این پیشنهاد را رد کرد. اما از آنجایی که بحران بدون هیچ راه حلی تشدید شد، وی مجبور شد که با هالوی تماس بگیرد و به راه‌حل پیشنهادی او تن دهد.

هالوی در این خصوص گفت: «صدای نتانیاهو گرفته بود، بیمار به نظر می‌رسید. او دو کلمه به انگلیسی به من گفت: "آن را انجام بده" و تلفن را قطع کرد».

سفیر وقت رژیم صهیونیستی در اتحادیه اروپا، به همین دلیل به اردن رفت. وی در مصاحبه با وب‌سایت تایمز اسرائیل توضیح داد: «اما من بلافاصله با شاه ملاقات نکردم. قبل از اینکه او برای دیدار با من موافقت کند، لازم بود چند مرحله را پشت سر بگذارم، گفت‌وگو پرتنش بود و شاه عصبانی بود، وقتی موضوع آزادی شیخ یاسین را به عنوان اقدامی فوری توسط اسرائیل مطرح کردم، شاه بلافاصله موافقت کرد».

وی افزود: «هنگامی که به موضوع عوامل موساد رسیدیم، این دو نفر در بازداشت پلیس امان بودند و چهار نفر دیگر که در حومه شهر بودند به سفارت گریخته بودند و در محاصره بودند. نیروهای اردنی سفارت را محاصره کرده بودند. تنها فکر کردن به این صحنه، آن هم سه سال پس از امضای معاهده صلح، همه چیز را در مورد عمق بحران نشان می‌دهد».

هالوی ادامه داد: «من دوباره به او متوسل شدم و به او گفتم که در مورد مأموران موساد باید "رحمت سلطنتی" را نشان دهد. شاه ساکت به من نگاه کرد. بعد پرسید دقیقا منظورم از "رحمت سلطنتی" چیست. زیرا نمی‌داند معنایش چیست. احساس کردم جوابم به این سوال سرنوشت‌ساز خواهد بود.. واضح گفتم اگه پادشاه بودم می‌دانستم رحمت سلطنتی چیست. پادشاه مدت کوتاهی سکوت کرد و بعد از آن گفت: به سفارت برو و مأموران را با خود ببر».

مشعل از این سوء‌قصد جان سالم به در برد و پس از آن، رئیس دفتر سیاسی حماس شد. با وجود خشم اردن، امان مدت کوتاهی پس از حوادث تصمیم گرفت مشعل و دیگر مقامات حماس را اخراج کند و از آن زمان به این جنبش اجازه فعالیت در اردن داده نشد. اما در مورد هالوی، او به عنوان رئیس موساد منصوب و جایگزین  یاتوم شد و از سال ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۲ در این سمت بود.

یاتوم که در دوره ریاست او بر موساد، عملیات سوء‌قصد به جان مشعل انجام شده در همان زمان می‌گفت: «امیدوار بودم، عملیات با موفقیت انجام شود و خالد مشعل بمیرد و پس از شکست این عملیات آرزو می‌کردم بهبود یابد تا شدت بحرانی که با اردن به وجود آمده، فروکش کند».