پرواز کبوتر خیال در هشتمین شهر عشق +صوت

سرویس معرفی: به مناسبت میلاد با سعادت امام رضا علیه السلام چند کتاب و ترانه از نویسندگان و خوانندگان مطرح کشورمان که به موضوع سلطان علی ابن موسی الرضا علیه السلام   اختصاص دارد تقدیم مخاطبان عزیز می شود.

 * اقیانوس مشرق
نویسنده: مجید پورولی‌کلشتری
 انتشارات: عصر داستان
«اقیانوس مشرق»، نوشته مجید پورولی‌کلشتری، داستان سرگشتگی عمران و وصالش به ولایت علی‌بن‌موسی‌الرضا(ع) است. شخصیت اصلی داستان جوانی که به‌دنبال چشمه آب حیات است، در بیایانی گرفتار می‌آید و به عنایت امام رضا(ع) از بیابان نجات پیدا کرده و با پیرمردی از شیعیان امام آشنا می‌شود. در مسیری با پیرمرد همراه می‌شود و با او و دیگران درباره امام رضا(ع) و مساله امامت گفت‌وگو می‌کند. ماجراها و حادثه‌هایی که در رمان اتفاق می‌افتد، گفت‌وگوها را زیبا کرده و آنها را از حالت تصنعی خارج کرده است. این رمان بر پایه کتب حدیثی معتبری چون کافی، ارشاد و... نوشته شده است. جوایزی که این اثر مفتخر به دریافت آن شده است: کتاب سال پژوهش‌های دینی در سال 1392 و همچنین کتاب سال رضوی در شاخه رمان در همان سال است. عمران زیر تیغ آفتاب چونان ماری که زخم خورده باشد، افتاده بر خاک تفتیده کویر با جامه‌ای دریده و مندرس، غلتان و خیزان خود را پیش می‌برد. دهانش به دهان ماهی از دریا دورمانده‌ای می‌ماند که پی آبی که نیست، مدام بازوبسته می‌شود و درنهایت بی‌صدایی آب می‌طلبد. دست‌های استخوانی و رنجورش را پیشتر از تن خسته‌اش بر خاک می‌گذارد و خود را پیش می‌برد و رمل برهوت را می‌شکافد. رد خشکیده‌ای از خون بر بازویش پیداست، نفس‌هایش کشدار و خشدار، نوبت‌به‌نوبت از دهان خشکیده‌اش بیرون می‌آید. لب‌های ترک‌خورده و ورم‌کرده‌اش از بی‌آبی سپید شده است. به‌یک‌باره سایه‌ای بر سرش می‌افتد... .

* ولادت
نویسنده: سعید تشکری
انتشارات: نیستان
«ولادت»، نخستین کتاب از مجموعه‌آثاری است که سعید تشکری، نویسنده و نمایشنامه‌نویس صاحب‌سبک خراسانی قصد تالیف آن را داشته و دارد و موضوع آن به هجرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) از مدینه به مرو، پذیرش ولایتعهدی و شهادت ایشان می‌پردازد، با این تفاوت که تشکری در این اثر به‌دنبال روایت صرف چندین‌باره داستان زندگی و هجرت امام رضا(ع) که به تعبیر خود به‌دنبال بازنمایش تاثیر حضور معنوی این دو معصوم در زندگی و منش ایرانیان است، نیست.  داستان ولادت از یافت‌شدن فرزندان دو شبان خراسانی، یکی کاتب و دیگری صحاف در ویرانه‌های شوش دانیال پس از دیدار با مولای خود امام موسی‌کاظم(ع) و در پی کشتاری که عباسیان برای تاراج پارسیان انجام داده‌اند، آغاز می‌شود. این دو شبان تصمیم می‌گیرند فرزندان‌شان را از بدو طفولیت در وصیتی مکتوب به‌نام هم بخوانند. لیلا و هاتف اکنون پس از گذشت سال‌ها و مرگ این کاتب و صحاف می‌خواهند با هم ازدواج کنند، اما پرسش ساده آنها از خودشان این است: ما که هستیم؟ و چرا فرزند مولای پدران‌مان، ولیعهد تازه عباسیان است؟  لیلا و هاتف برای یافتن پاسخ خود و ازدواج با یکدیگر به مدینه می‌روند تا حقیقت امام هشتم شیعیان را بیابند و زندگی خود را آغاز کنند. رسیدن آنان به مدینه مصادف است با هجرت اجباری حضرت امام رضا(ع) و حضرت معصومه(س) به مرو‌. اکنون هاتف و لیلا، یکی در پی امام هشتم به سفر می‌رود و دیگری با حضرت معصومه(س) همراه می‌شود. هاتف و لیلا درمی‌یابند که ولادتی تازه برای پارسیان رقم خواهد خورد و آن آغاز تابناک سلسله‌ای نیکوست که در آینده به‌بار خواهد نشست.  نکته قابل‌توجه در این رمان، نمایشی است که تشکری در آن از پذیرش امام و اندیشه و منش او در میان ایرانیان هم‌عصر وی به‌نمایش می‌گذارد.

* دخیل عشق
نویسنده: مریم بصیری
انتشارات: عصر داستان
مولف در «دخیل عشق»، داستانش را با سرگذشت جانبازی به‌نام رضا پیش می‌برد که پا‌ها و یک‌دست خود را در جبهه از دست داده است. جانبازشدن رضا باعث اختلاف بین پدر و مادر او می‌شود. پدر آنها را ترک می‌کند و بعد از گذشت ۱۰ سال از پایان جنگ رضا به‌دلیل فوت مادر به آسایشگاه منتقل می‌شود. داستان از یک آسایشگاه جانبازان جنگی آغاز می‌شود و خواننده وارد حال و هوای رزمندگان و عوالمی که آنها این‌روزها در آن سیر می‌کنند، می‌شود.  صبوره، دختری که زندگی و جوانی خود را وقف خدمت به جانبازان کرده، نذری دارد که با یک جانباز ازدواج کند، او شخصیت محوری و اصلی این داستان است که آرام‌آرام مخاطب با وی ارتباط برقرار می‌کند و در فراز و فرودهای داستان پا‌به‌پای او پیش می‌رود.  ادبیات دخیل عشق روان، خوش‌خوان و ساده است و نویسنده در طول داستان پرحرفی و روده‌درازی نمی‌کند و این مساله موجب می‌شود تا خواننده نسبت به متن، حس مثبتی داشته باشد و به‌سادگی از قید مطالعه آن رها نشود. مخاطب در طول داستان پیوسته با ذهنیات صبوره همراه است و راه‌های ابراز علاقه صبوره به رضا را می‌جوید که چطور علاقه خود را به رضا اعلام می‌کند.  در این رمان خواننده با این مساله روبه‌رو می‌شود که اگر فرد با یقین، خواست خود را از درگاه خداوند مسالت کند به نتیجه می‌رسد و این نکته در تار و پود داستان تنیده‌شده و مخاطب در پایان متوجه خواهد شد که پیام‌هایی در دل داستان نهفته بوده و این نشان از توانمندی نویسنده دارد.

* محسن چاووشی
وقتی این آهنگ را برای امام رضا(ع) خواند هنوز مجوز کار نگرفته بود. سال‌ها بعد که آثار چاووشی مجوز گرفت؛ این ترانه کلاغ روسیاه، در قالب کلیپ تصویری در تلویزیون پخش شد. محسن چاووشی این آهنگ را با ترانه‌ای از امیر ارجینی و آهنگسازی خودش 9 سال پیش اجرا کرد و توانست مخاطبان زیادی هم با این شعر و آهنگ پیدا کند و همه بعد از گوش‌دادن به این شعر دل‌شان هوایی شود برای حرمش در خراسان. کلیپ‌های زیادی در فضای مجازی و هم در تلویزیون برای این آهنگ ساخته شد.

کاشکی بازم تو حرم با کفترات بپرم
پیش تو پر بگیرم، ازت خبر بگیرم

دیگر قطعه‌ای که محسن چاووشی در سال ۸۹ به امام رضا(ع) تقدیم کرد، قطعه «کاشکی بازم تو حرم» است که مانند قطعه پیشین، ترانه‌سرای آن امیر ارجینی است. این قطعه برای اولین‌بار در آلبوم مناسبتی «هشت» در کنار هفت قطعه دیگر به امام رضا(ع) پیشکش شد و آهنگسازی آن نیز بر عهده خود چاووشی بوده است.

* رضا صادقی
دور بال کفترا رو خط بکش
همشون اسیر تقدیرت شدن
اومدن بلکه هوایی‌شون کنی
آخه می‌دونن زمین‌گیرت شدن
تو کدوم حقیقتی که هر دلی
حست‌رو ندیده باور می‌کنه
لحظه‌ای تصور خیال تو
حال عاشقات‌رو بهتر می‌کنه
رضا صادقی که همه او را به عنوان خواننده مشکی‌پوش می‌شناسند. حدود 9 سال پیش ترانه‌ای با عنوان «پابند» راخواند که ترانه‌اش را روزبه بمانی سروده بود.

* علیرضا افتخاری
دیده فرو بسته‌ام از خاکیان
تا نگرم جلوه افلاکیان
شاید از این پرده ندایی دهند
یک نفسم راه به جایی دهند
علیرضا افتخاری، خواننده پیشکسوت موسیقی سنتی ایران نیز در کارنامه کاری خود، چندین اثر پیشکش‌شده به محضر امام رئوف(ع) دارد. این آهنگ که در آلبوم «رازگشا» قرار دارد، «در حرم قدس» نام دارد و عباس خوشدل با ذوق و قریحه خوب خود برای آن آهنگ ساخته است. این اثر نیز در میان محبان امام رضا(ع) بالاخص آنان که موسیقی اصیل ایرانی را می‌پسندند، موردتوجه است. ترانه، گزیده‎ای از ابیات مثنوی بسیار زیبای زنده‎یاد استاد رهی معیری، شاعر بسیاری از تصنیف‎های ماندگار موسیقی سنتی است.

دولتمند خلف
شاه پناهم بده، خسته راه آمدم
آه نگاهم مکن، غرق گناه آمدم
گر بپذیری رضا، ور نپذیری قضا
زائر ناخوانده‎ام، خواه‌نخواه آمدم
«دولتمند خلف» یکی از مسلمانان اهل تاجیکستان است و مثل همه مسلمانان تاجیک، عاشق امام رضا(ع). او که بیشتر به خواندن اشعار زیبای مولانا شهره است، شعری از «محمود حبیبی‌کسبی»، شاعر جوان و موفق ایرانی  که موفقیت در جشنوار شعر فجر را نیز در کارنامه خود دارد، به آواز خوانده است. این آهنگ که از ترانه‌های‎ رضوی زیبا و محبوب سال‎های اخیر است، را «طویجان نیازی»، هنرمند تاجیکستانی آهنگسازی کرده است.

* رضا یزدانی
یه کبوتر دنبال یه گنبده
گنبدی اندازه خستگی‌هاش
گنبدی که از گذشته‌های دور
حسرت اون همنشین بوده باهاش
یه کبوتر با پر غرق به خون
دنبال گنبدی از آرامشه
رضا یزدانی درباره قطعه‌ «کبوتر» می‌گوید: «قطعه کبوتر» را با تنظیم بهروز صفاریان و آهنگسازی خودم در این آلبوم قرار دادیم. در کل ترانه این قطعه را خیلی دوست دارم و حس خیلی خاص نسبت به آن دارم. من پیش از این تجربه، کار گروهی را در کنسرت یونیسف با جمع دیگری از دوستان هنرمندم داشتم و آلبوم هشت تجربه خوب دیگری از یک کار‌گروهی بود که در کارنامه هنری من به ثبت رسید که از این بابت احساس خوبی دارم.» ترانه آهنگ رضا یزدانی را مصطفی منصوریار سروده است.

* علی اصحابی
ضامن هشتمین بی‌رقیبم، ستاره مشرقی غریبم
سوی کبوتری که شد فراموش
می‌شه که وا کنی دوباره آغوش
چندساله کار من شده شمردن لحظه‌ها
این نفسای خسته که دارن میفتن از پا
علی اصحابی، خواننده 36 ساله کار موسیقی را از 16 سالگی آغاز کرده و اولین اثرش در سال 85 منتشر شد. آهنگ ستاره مشرقی او که برای امام رضا(ع) خوانده است، در آلبوم هشت به همراه دیگر آهنگ‌هایی که برای امام رضا(ع) خوانده شده، آمده است. ترانه‌سرای این کار، هادی اصحابی برادر این خواننده است. علی اصحابی درباره این اثر و حضور در آلبوم هشت می‌گوید: «ساخت این قطعه خواست خدا بود. راستش خیلی‌وقت بود که هوس سفر به مشهد مقدس را داشتم اما بنا به‌دلایلی این سفر میسر نمی‌شد. تا اینکه رسول ترابی طی تماسی من را برای حضور در این پروژه دعوت کرد. من نیز از خداخواسته، صرفا به‌خاطر مناسبت خاص این آلبوم قبول کردم و روی ترانه‌ای از برادرم ملودی ساختم. در کل کار خوبی از آب درآمد. اما در اواسط کار من تصمیم گرفتم، ملودی این قطعه را به‌شکل سنتی و شرقی تغییر دهم که حسابی مورد قبول واقع شد. سپس آن را تحویل دکتر چراغعلی دادم که ایشان هم تنظیم خاصی برای این کار انجام داد، خدا را شکر می‌کنم که این کار موردپسند واقع‌شده و خاص بوده است. بعد از این جریان به برکت این حرکت اتفاقات خوبی در زندگی من شکل گرفت. این قطعه برای من خوش یمن بود.»

* محمدعلی کریمخانی
آمدم ‌ای شاه، پناهم بده
خط امانی ز گناهم بده
ای حرمت ملجأ درماندگان
دور مران از در و راهم بده
کمتر کسی است که این ترانه را با صدای محمدعلی کریمخانی نشنیده باشد. این اثر با شعری از شاعر سرشناس اهل بیت (ع)، مرحوم حبیب‌ا... چایچیان، متخلص به «حسان» hsj که استاد محمدعلی کریمخانی با صدای گرم خود آن را خوانده است. آهنگسازی و تنظیم این قطعه جاودان بر عهده آریا عظیم‌نژاد بوده است. این اثر اولین‌بار در «مستند ایران» که مجموعه تلویزیونی مستندی درمورد زیبایی‌های ایران به کارگردانی کریم مجتهدی است، پخش شد.

* بابک جهانبخش
راست می‌گن غریبی و غریبه‌ها رو می‌شناسی
راست می‌گن غم نشسته تو صدا رو می‌شناسی
 یکی از بس که دلش تو غصه سوخته، اومده
یکی هر هشتا النگوشو فروخته، اومده
آهنگ کاسه گندم بابک جهانبخش هم در آلبوم هشت آمده است، تک‌آهنگی که حامد عسگری ترانه‌سرایی کرده است و مثل همیشه با کلمات زیبا توانسته است حس خود را از زیارت امام غریب برای مخاطب عنوان کند.

* حجت اشراف‌زاده
من آمدم، من آمدم
خندان و گریان آمدم
دارالشفای من تویی
سوی خراسان آمدم
حجت اشرف زاده که با قطعه معروف «ماه و ماهی» در ذهن مخاطبان موسیقی مانده است، اثر زیبایی در رثای امام رضا(ع) خوانده است که «حج تهیدستان» نام دارد. ترانه این اثر متعلق به سعید بیابانکی است و حمید اکبرزاده، آهنگسازی آن را انجام داده است.

* محمد اصفهانی
بشکن سبوی باده را
مستی تویی، هستی تویی
در این سرای نیستی
هستی تویی، مستی تویی

مجموعه تلویزیونی «ولایت عشق»، اثر ماندگار مهدی فخیم‌زاده که حول محور زندگی امام رضا (ع) ساخته شده است، با تیتراژ پایانی خود در ذهن بینندگانش نقش بسته است. محمد اصفهانی با هنرمندی تمام، این تیتراژ را با ترانه‎ای از پیام پارسا اجرا کرده است و موسیقی فاخر زنده‌یاد بابک بیات نیز به یاری او آمده است. این قطعه، از بهترین‌های کارنامه استاد بیات است و اوج هنر او را نشان می‌دهد.

منبع: فرهیختگان