به گزارش حلقه وصل، خداوند در آیه 125 سوره مبارکه بقره خانه کعبه را مکانی امن برای اجتماع مردم بیان میکند و میفرماید: به ابراهیم واسماعیل تکلیف کردیم که خانه مرا براى طواف کنندگان و معتکفان وراکعان و ساجدان، پاک و پاکیزه کنید.
متن آیه
وَإِذْ جَعَلْنَا الْبَیْتَ مَثَابةً لِلنَّاسِ وَأَمْناً وَاتَّخِذُواْ مِن مَّقَامِ إِبْرَهیمَ مُصَلّىً وَعَهِدْنَا إلَى إِبْرَهِیمَ وَإِسْمَعِیلَ أَنْ طَهِّرَا بَیْتِىَ لِلطَّآئِفِینَ وَالْعَکِفِینَ وَالرُّکَّعِ السُّجُودِ
ترجمه
و (به یادآور) هنگامى که خانه (کعبه) را محل رجوع و اجتماع و مرکز امن براى مردم قرار دادیم (وگفتیم:) از مقام ابراهیم، جایگاهى براى نماز انتخاب کنید و به ابراهیم واسماعیل تکلیف کردیم که خانه مرا براى طواف کنندگان و معتکفان وراکعان و ساجدان، پاک و پاکیزه کنید.
نکتهها
خداوند بعد از اشاره به مقام والاى ابراهیم(ع) در آیه قبل، به یادگار او یعنى کعبه اشاره کرده و مىفرماید: کعبه را براى مردم «مثابة» قرار دادیم. کلمه «مثابة» از ریشه «ثوب» به معناى بازگشت به حالت اوّل است. کعبه محل بازگشت و میعادگاه همه مردم است، میعادگاهى امن و مقدّس.
مقام ابراهیم جایگاهى است با فاصله تقریبى 13 متر از کعبه، که بر حاجیان لازم است بعد از طواف خانه خدا، پشت آن دو رکعت نماز بگزارند و در آنجا سنگى قرار دارد که حضرت ابراهیم براى بالا بردن دیوارهاى کعبه، بر روى آن ایستاده است و آن سنگ فعلاً در محفظهاى نگهدارى مىشود.
مراد از «عهد» در این آیه دستور الهى است. «عهدنا» یعنى دستور دادیم.
خداوند جسم نیست تا نیازمند خانه باشد. کلمه «بیتى» در این آیه همانند «شهراللّه» درباره ماه رمضان است که به منظور کرامت بخشیدن به مکان یا زمانى خاصّ، خداوند آنرا به خود منسوب مىکند. و در عظمت کعبه همین بس که گاهى مىفرماید: «بیتى» خانه من. گاهى مىفرماید: «ربّ هذا البیت» خداى این خانه.
پیامها
شخصیّت حضرت ابراهیم، شخصیّتى جهانى است. در آیه قبل، ابراهیم را امام براى همه مردم قرار داد و در این آیه کعبه را میعادگاه همه مردم قرار داده است. «جعلنا البیت مثابة للنّاس»
جامعه نیازمند امام و امنیّت است. در آیه قبل فرمود: «انّى جاعلک للناس اماماً» و در این آیه مىفرماید: «واذ جعلنا البیت مثابةً للناس وأمناً»
کسى که در راه خداوند حاضر شود خود و همسر و فرزندش را تسلیم نماید، باید تمام سرها در جاى پاى او براى خداوند به خاک برسد. «مصلّى»
چون خانه از خداست؛ «بیتى» خادم آن نیز باید از اولیاى او باشد. «طهّرابیتى»
زائران بیتاللّه را همین کرامت بس که ابراهیم و اسماعیل، مسئول طهارت و پاکى آن بیت براى آنها بودهاند. «طهّرا بیتى للطائفین...»
عبادت با طهارت، پیوند دارد. «طهّرا... والرکع السجود»
عبادت و نماز به قدرى مهم است که حتّى ابراهیم و اسماعیل براى انجام مراسم آن مأمور پاکسازى مىشوند. «طهّرا بیتى لِ ... الرّکّع السجود»
مسجدِ مسلمانان باید پاکیزه و رغبتانگیز باشد. «طهّرا... الرّکّع السجود»
منبع: تفسیر نور