به گزارش حلقه وصل، آیین رونمایی کتاب «سلولهای بهاری»؛ دستیابی ایران به دانش سلولهای بنیادی و بزرگداشت دکتر پروانه فرزانه، مدیر بانک سلولی و جانوری کشور با حضور دکتر حسین بهاروند، راوی کتاب و همسر خانم فرزانه، بهنام باقری، نویسنده کتاب، روحالله نجابت، نماینده مردم شیراز در مجلس، حجتالاسلام مهدوی، معاون نهاد رهبری دانشگاه علوم پزشکی شیراز، دکتر ثنایی استاد دانشگاه علوم پزشکی، دکتر ایمانیه عضو هیئت علمی و هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی، فاطمه سادات لطیفی، فعال حوزه زنان و خانواده، مسعود ملکی، مدیر مدرسه سینمایی عمار و جمعی از اساتید، دانشجویان و علاقمندان در بیمارستان قلب الزهرا این شهر برگزار شد.
چراغی که خانم دکتر فرزانه روشن کردند
در ابتدای این مراسم، حجتالاسلام مهدوی، معاون نماینده نهاد مقام معظم رهبری در دانشگاه علوم پزشکی شیراز، در سخنانی با اشاره به مقام زن از دیدگاه اسلام گفت: در اسلام، وجود زن همچون مردان برای اداره زندگی مؤثر شناخته میشود در صورتی که قبل از اسلام، چنین نگاهی نبود و اصلا به زن توجهی نمیشد. همچنین در اسلام، مقام زن، یک مقام منحصر به فرد است در حالی که در تمدن غربی، اگر بخواهند خیلی به مقام زن اهمیت بدهند، او را مشابه مرد میدانند، در صورتی که اسلام بالاتر از این را عنوان می کند. در جامعهای که زن را مایه بیآبرویی میدانستند، ادامه نسل پیامبر از یک زن است. این مقام منحصر به فردی است که دین اسلام، بهشت را زیر پای مادران میداند، در هیچ مقطعی نمیتوانید چنین مسئلهای ببینید.
وی ادامه داد: امروز بزرگداشت بانویی است که در زندگی و عقیدهاش، استوار و محکم، قدم برداشته است، نوع زندگیشان، باعث افتخار این مرز و بوم است، ایشان حتی در سفر درمانی که به آلمان داشتهاند، دست از تحقیق و بازدید از مراکز تحقیقاتی آن کشور برنداشتهاند یا اینکه بسیاری از شبها را تا صبح برای کار علمی و خدمت به مردم بیدار بودهاند، یا اینکه به همکارانش گفته بودند که میدانند وضعیت و امکانات تحقیقاتی لازم در کشور وجود ندارد و لحظه به لحظه دشمنان دارند علیه ما کار میکنند، ولی نباید دست از تلاش برداریم.
مهدوی تاکید کرد: در بحثهایی که درباره توانایی کشور پیش میآید، خیلیها آیه یأس میخوانند ولی در کنار اینها امثال دکتر فرزانه را داریم. وقتی چراغی را در روز روشن میکنیم، نور آن، خیلی مشخص نمیشود اما در شب و ظلمات، اثر این چراغ مشخص میشود. این کارهایی که امروز صورت میگیرد اثرش هم برای آیندگان به خوبی ملموس و مخصوص خواهد بود. امروز بزرگداشت کسی را میگیریم که چراغی را روشن کرده و ما باید از نور این چراغ پاسداری کنیم.
وی با اشاره به تعبیر آیتالله جوادی آملی درباره حیات نباتی انسان گفت: بعضی از افراد حتی بعد از حیات نباتیشان هم زنده هستند، جسمشان از دنیا رفته ولی ماندگار هستند چون اثری بر جای گذاشتهاند که با عدم حضور فیزیکیشان از بین نمیرود، این بزرگداشت به خاطر زنده بودن دکتر فرزانه است که در طول زندگی، تلاش داشت و استوار بود.
هنوز کسانی هستند که در پتانسیل علمی بانوان تردید دارند
در بخش دیگری از این مراسم، خانم ثنایی، استاد تمام بخش عفونی دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در سخنانی بیان کرد: ما جهت یادآوری و تجلیل از مقام انسان بزرگ و والایی از خطه فارس جمع شدهایم که بار دیگر توانمندی عظیم بانوی مسلمان ایرانی را در جهت فتح قلههای علم و ایمان اثبات کرد. اگرچه اندک ولی هنوز هستند کسانی که در پتانسیل علمی بانوان تردید دارند.
وی با اشاره به آیه 72 سوره ص تصریح کرد: این آیه صراحتاً بیان میکند که روح انسان، جلوهای از وجود خداوند است. و دارای شرایط و منزلتی والاست و به جهت این شرافت است که خداوند متعال در همین آیه به ملائکه فرمود وقتی من از روح خود بر او دمیدم، بر او سجده کنید. آیتالله جوادی آملی در کتاب «زن در آینه جلال و جمال» میفرمایند که: «در انسان اصالت با روح است نه بدن و جنسیت امری است بدنی، روح و حقیقت انسان جنسیت ندارد. روح، موجودی مجرد که مذکر و مونث ندارد و در دین سخن از تزکیه و تعالی انسان است نه مرد یا زن.»
ثنایی ادامه داد: روح مجرد است و در قالب فیزیولوژی که قرار میگیرد تا حدی از آن فیزیولوژی میکند، در اسلام هیچ کمالی مشروط به مرد بودن نیست بهجز در شرایط خاصی که آن هم به فیزیولوژی زن و مرد مربوط میشود و به گفته آیتالله جوادی آملی، زنان نیز میتوانند مرجعیت علمی و معنوی داشته باشند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: من واقعاً معتقد هستم آنچه که خداوند به عنوان مسئولیت خانواده، به دست زن سپرده است، جامعهساز و سرنوشتساز است و ما نباید از آن غافل نشویم. این زن است که اساس و شالوده جامعه را از نظر اخلاقی، دینی و حتی علمی میسازد.
وی یادآور شد: صحبت از بانوی مؤمن و پرتلاش است که علیرغم بیماری مزمن و مصرف داروهای متعدد، با همتی بالا توانستند مدارج علمی را طی کنند و توانستند یکی از مهمترین مراکز علمی کشور یعنی مرکز ملی ذخایر ژنتیکی و زیستی را شکوفا کنند.
مشکل امروز ما، کمبود الگو است
دکتر محمدهادی ایمانیه عضو هیئت علمی و هیئت امنای دانشگاه علوم پزشکی شیراز نیز در سخنانی با اشاره به کتاب «سلولهای بهاری» گفت: به نظر من، مشکل جوانان فعلی ما، کمبود الگو است، وقتی با آنان صحبت میکنیم مرتب به یأس و ناامیدی دامن میزنند. در همین شرایط و وضعیتی که داریم، انسانهایی وجود دارند و خدمت میکنند که نهتنها باعث ارتقای ما ایرانیها هستند بلکه به عنوان یک شخصیت مسلمان واقعی عملکردهِ به دینش، میتواند مورد الگوبرداری قرار بگیرند.
ایمانیه با اشاره به بازخوردهای خوب کتاب «سلولهای بهاری» در میان فعالان علمی عنوان کرد: دکتر بهاروند بیش از یک سال و نیم روی پیشنویس این کتاب کار کردند. محتوای قوی و مفید این کتاب نمایانگر این تلاش و جدیت است. کتاب نوشتن باید با هدف این باشد که بتواند جمعی را هدایت کرده و مسیر را برایشان روشن کند. من در این کتاب دیدم که آقای دکتر بهاروند، بسیار احترام اساتید خود را حفظ کرده بودند، احترام استاد، احترام همسر، احترام فرزند و.... چنین احترامی که ایشان برای استاد خود، مرحوم دکتر سعید کاظمی آشتیانی داشتند و دارند نشاندهنده تواضعی است که از هر دانشمندی انتظار میرود که نسبت به استادش داشته باشد.
عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شیراز در ادامه سخنانش و با اشاره به بخشهایی از کتاب «سلولهای بهاری» تصریح کرد: هیچ پیشرفتی بدون صبوری و تلاش، میسر نمیشود. به غلط، عدهای صبر را به عنوان خوابیدن و تحمل کردن تلقی کردهاند. صبر یعنی مقاومت، یعنی اینکه محکم در میدان باشی و نتوانند خارجتان کنند و از سوی دیگر، تلاش و پشتکار است. پیام دیگر این کتاب به آنچه هستیم راضی نباشیم، حدیث معروفی است که کسی که دو روزش یکسان باشد، مغبون است. اگر امروزش بدتر از دیروزش باشد، ملعون است. بنابراین چیزی که پیامبر از ما خواستند، این است که امروزمان، بهتر از دیروزمان باشد.
وی با اشاره به بخشهای دیگری از کتاب بیان کرد: رهبری در یک دیداری که با محققان و دانشمندان داشتند، گفتند تلاش استعمارگران برای تحقیر ملت ایران، با وجود احساس ناتوانی و حقارت در جامعهی ایران در قرنهای اخیر همچون سدی مانع از استفاده از مخزن عظیم استعدادهای داخلی شده است. اما با زحمات دکتر بهاروند و همکارانشا و تلاشهای افتخارآمیزی مانند دستیابی به دانش تولید، تکثیر و انجماد سلولهای بنیادی جنینی، اینگونه سدها میشکنند و ایران را به مرحله استفاده از ظرفیت بیپایان انسانی خود نزدیک میکنند. آقای دکتر، در زرورق بزرگ نشدند، ایشان از دستفروشی شروع کردند. «سلولهای بهاری»، واقعا کتابی کمککننده برای تغییر ماهوی در این عقیده بچههای امروز ما و ایجاد انگیزه در آنهاست.
ایمانیه در بخش دیگری از سخنانش با اشاره به شخصیت خانم دکتر پروانه فرزانه، همسر دکتر بهاروند تاکید کرد: خانم دکتر فرزانه، یک شخصیت مثالزدنی و الگو برای دختران و همسران ما و حتی آقایان هستند. مشکل ما، کمبود الگو است. به همین دلیل، باید از الگوهایی که حضور دارند، استقبال کنیم. انسانهایی که خودشان را ساختند، بهتر میتوانند دیگران را بسازند.
امثال خانم فرزانه، نباید یک اتفاق باشند
در بخش دیگری از این مراسم، فاطمه سادات لطیفی از فعالان قرآنی در حوزه زنان و خانواده در سخنانی بیان کرد: وجود پربرکت و به معنای واقعی کلمه، مبارکِ امثال خانم دکتر پروانه فرزانه به ما زنان و دختران جوان این فرصت را می دهد که بتوانیم یک تعریف مصداقی از نقش زن مسلمان داشته باشیم.
وی تاکید کرد: خدمتی که ما به زنان امروزمان می توانیم بکنیم این است که امثال خانم دکتر فرزانه، یک اتفاق نباشد، بلکه یک روند باشد. یعنی در تئوری تمدن اسلامی بتوانیم روند قابل ارزیابی را تعریف کنیم که طی آن، زنان و دختران جوان ما با امثال ایشان آشنا شوند، روش و منش زندگی ایشان را ببینند، جامع الاطراف بودن زندگی ایشان را ببینند و بتوانند الگوبرداری کنند. ما نمی توانیم یک بذر بالقوه و توانمندی را رها کنیم، زنانمان را رها کنیم و بگوییم که اینها اگر می توانستند، پس باید حرکتی انجام می دادند. این روند، مسیری نیست که جامعهای که از یک تمدن صحبت می¬کند، بتواند درباره¬اش در جوامع بین-الملل پاسخگو باشد.
لطیفی تصریح کرد: کارهایی که دانشمندان زن در جهان انجام داده اند، ثمراتش فقط مربوط به خود آنها یا مثلاً کشورشان نیست بلکه مربوط به تاریخ بشریت است. پس اگر ما شرایطی را برای رشد و شکوفایی زنان توانمندمان فراهم نکنیم، به نوعی وقفه ای در حرکت بشریت به سمت تعالی خودش ایجاد کرده ایم. اگر ما مسلمان هستیم، اگر ما اعتقاد داریم که در دیدگاه اسلامی زن یک انسان خردمند است و تفاوتی با مرد در انسانیتش ندارد پس باید بسترهای قانونی، فرهنگی و اجتماعی آن را فراهم کنیم.
روحالله نجابت، نماینده مجلس شورای اسلامی نیز در بخشی از این مراسم در سخنانی خطاب به دکتر حسین بهاروند بیان کرد: به عنوان نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی، مایه مباهات ماست که دکتر بهاروند به این شهر آمدند. انشالله وجود دکتر بهاروند هم برای کشور پربرکت و مایه افتخار باشد و هم مدل زندگی مؤمنانه ایشان، الگویی برای جوانانی مثل من باشد که با پشتکار، تعهد و تخصص فعالیت کنیم.
جمهوری اسلامی به کسانی نیاز دارد که تا حد مرگ کار کنند
در بخش پایانی این مراسم، بهنام باقری، محقق و نویسنده کتاب «سلولهای بهاری» نیز در سخنانی عنوان کرد: یکی از نکاتی که برایم سؤال بود، این صحبت این بود که بعضی از دانشمندان کشور حتی آنهایی که دلسوز کشور بودند، وقتی که که خبر دستیابی به «سلولهای بنیادی» مطرح شد، نامهای به رهبر انقلاب نوشتند که آقا باور نکنید این حرفها، درست نیست، از خارج وارد کردهاند و این کار در کشور ما شدنی نیست که ماجرای این موضوع هم به طور مفصل در کتاب آمده است و این سؤالی که داشتم با این کتاب بر طرف شد که در واقع جوانان و دانشمندان عزیز و پرتلاش ما بودند که توانستند به این دانش مهم دست پیدا کنند.
باقری با اشاره به فعالیتهای مرحوم دکتر پروانه فرزانه اظهار داشت: این جمله امام خمینی(ره) همیشه برای من جالب بود که گفتند «از دامان زن، مرد به معراج میرود»، نمیتوانستم درک کنم که یعنی چی، نقش زن در زندگی چقدر میتواند باشد که مرد فقط با اتکا به زن به معراج میرود که این مسئله هم در جریان این کتاب و با توجه به ارتباطی که طی دو- سه با آقای دکتر بهاروند و خانواده ایشان داشتیم، برای من حل شد.
وی با اشاره به بخشی از کتاب تصریح کرد: الان جمهوری اسلامی نیاز به مسئولانی دارد که تا سرحد مرگ کار کنند، نیاز به چنین افراد و مسئولانی دارد تا به آن قلههای پیشرفت علمی و تمدن نوین اسلامی دست پیدا کند. حُسنختام صحبتهایم درباره مرحوم دکتر فرزانه است که در بستر بیماری هم به فکر رشد و پیشرفت علمی کشور بودند.
باقری در پایان سخنانش ضمن اشاره به بخش دیگری از کتاب تاکید کرد: خانم دکتر فرزانه وقتی همسرشان را برای سفر علمی به کشور آلمان راهی میکنند، خطاب به دکتر بهاروند میگویند وقتی ساک شما را برای این مسافرت علمی آماده میکنم، مانند زاننی هستم که همسرشان را به جنگ میفرستند، در واقع، خانم دکتر فرزانه چنین نگاه متمدنانهای به مقوله علم و پیشرفت کشور داشتهاند.
براساس این گزارش، کتاب «سلولهای بهاری» که تحقیقونگارش آن برعهده بهنام باقری بوده، در 408صفحه و قیمت 55هزار تومان توسط انتشارات «راه یار» منتشر شده است و علاقمندان جهت تهیه آن، علاوه بر کتابفروشیها، میتوانند از طریق صفحات مجازی ناشر @raheyarpub و سایت vaketab.ir نسبت به سفارش کتاب اقدام کنند.