تهران: افزایش جایزه کتاب سال از دوره بعد/ کاهش جایزه بخش ترجمه در این دوره

به گزارش حلقه وصل،  نشست خبری سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال و بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی با حضور دبیر این جایزه در خانه کتاب برگزار شد.

* هیچ کتابی کنار گذاشته نمی‌شود

حجت‌الاسلام محمدمهدی مهدوی‌راد دبیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه پس از الکترونیکی شدن ثبت‌نام در این جایزه گفت: مؤلفان، مترجمان و محققان از این طریق می‌توانند خودشان کتابشان را به جایزه معرفی کنند، زیرا ممکن است ناشری ده کتاب داشته باشد که پنج عنوان آن را قابل شرکت کردن در جایزه بداند و با این کار، ما این امکان را فراهم کردیم که حقی از هیچ اهل قلمی پایمال نشود، همچنین ما 2500 داور شناخته شده در طول این سی و پنج سال داریم که به آنها گفته می‌شود کتابهای قابل بررسی را معرفی کنند تا چیزی از قلم نیفتد. 

وی افزود: در این دوره مجموعه میراث مکتوب سال 1395 بررسی شده که مجموعه آثاری که در فهرست این دوره بود حدود 55 هزار عنوان کتاب را دربر می‌گرفت که  از این میان 255 اثر به مرحله دوم که در 11 موضوع اعم از دین، علوم اجتماعی، فلسفه، هنر، ادبیات، تاریخ و جغرافیا و کودک و نوجوان بود، رسیده است که در این 11 موضوع، خانه کتاب 72 گروه دارد که در موضوعات ریز شده و کار کرده است. این گروه‌ها 255 اثر را بررسی می‌کنند تا آثار به مرحله نهایی راه پیدا کند. 

دبیر جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه اختتامیه جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران چهارشنبه 18 بهمن رأس ساعت 8 صبح در تالار وحدت با حضور رئیس‌جمهور برگزار می‌شود، گفت: در این مراسم 28 اثر تألیفی، 13 اثر ترجمه‌ای و 2 کتاب تصحیح شده معرفی خواهند شد. امسال تغییراتی در آئین‌نامه داده شده که یکی از تغییرات به نسبت سال قبل محسوب می‌شود و خوب است اهل قلم و تحقیق نظرات و انتقادات خود به نحوه داوری‌ها و آئین‌نامه را برای ما ارسال کنند، اما جا دارد همین جا باز هم تأکید کنم کسانی که در ارزیابی‌ها شرکت می‌کنند، متخصصان درجه یک آن حوزه هستند، همچنین طی دو دوره‌ای که ثبت‌نام را به عهده پدیدآورندگان گذاشته‌ایم، این تبصره را نیز لحاظ کرده‌ایم که اگر اثری از قلم افتاد، در سال بعد امکان بررسی آن وجود داشته باشد. 

او در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه ارزیابی‌اش از منظر کمی و کیفی به نسبت سال قبل چطور است، گفت: در حوزه تألیف، ما در تمام حوزه‌ها از نظر محتوا مشکل داریم، امروز دسترسی ابزار پژوهشی آسان شده اما می‌بینیم درونمایه‌ها آنچنان که باید تحول پیدا نکرده بلکه پسرفت هم داشته است واین مشکلی است که برای آن باید چاره‌اندیشی شود، هر چند منکر آثار خوبی که تألیف شده نیستم که البته آنها استثنا هستم و تولید این قبلی آثار هنوز تبدیل به قاعده نشده است، اما در مجموع، آن توقعی که می‌رود هنوز برآورده نشده است. 

حجت‌الاسلام مهدوی راد در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه برخی از آثار دیده نمی‌شوند و مورد داوری قرار نمی‌گیرند، گفت:‌ما اصلاً نمی‌پذیریم از نویسندگان و کتابسازان دوران ساز عبور کنیم اما خب برخی خط قرمزها هست که در همه جای دنیا هم وجود دارد که برخی از آنها مسائل ایدئولوژیک است، اما این قول را می‌دهم که هیچ کتابی که دارای وزن علمی باشد و از وزارت ارشاد هم مجوز گرفته باشد، کنار گذاشته نمی‌شود و حتماً مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. 

* افزایش جایزه کتاب سال از دوره بعد/ کاهش جایزه بخش ترجمه در این دوره

مجید غلامی جلیسه مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به حضور رئیس‌جمهور در مراسم اختتامیه گفت: امسال شاهد اتفاقات خوبی در جایزه کتاب سال هستیم و می‌بینیم هر قدر جلوتر رفته‌ایم، این جایزه و برگزیده‌هایش از ثبات و کیفیت بهتری برخوردار می‌شوند. محافل علمی و پژوهشگران نیز وقتی نتایج را می‌بینند، از نتایج داوری ها ابراز خشنودی می‌کنند. 

وی افزود: قریب به یک‌هزار داور در طول یک سال ما را همراهی می‌کنند و فرم‌های ارزیابی و اسامی داوران پس از مراسم اختتامیه منتشر خواهد شد تا شفافیت در انتخاب ها وجود داشته باشد. همچنین امسال با همت دبیر جایزه، توجه ویژه‌ای به بخش تألیف شده و از آنجا که تولید ملی مسئله مهم کشور است، با این کار می‌خواستیم از تولید ملی در حوزه علوم نیز حمایت کرده باشیم. به همین خاطر با توجه به اقبال بیشتری که نسبت به ترجمه وجود دارد، در این بخش امتیازها را برای اثر شایسته تقدیر به 85 تا 95 رساندیم و اثر برگزیده را نیز به 95 تا 100 امتیازش را ارتقا دادیم. همچنین در این بخش سختگیری‌ها بیشتر شد تا شاهد بالا آمدن آثار ارزشمند باشیم. 

مدیرعامل خانه کتاب با اشاره به توجه بیشتر به مسئله تألیف گفت: کاهش نسبی جوایز در بخش ترجمه در قیاس با بخش تألیف به این خاطر است که نشان دهیم تألیف برای ما اهمیت بیشتری دارد که این یکی از تغییرات مهم در این دوره است، همچنین در بخش تصحیح، مسیر داوری تغییر کرد و آثار در گروهی مجزا مورد داوری قرار گرفت و به همین خاطر آثار میراثی از این دوره مجزا مورد توجه و داوری قرار خواهد گرفت تا به این واسطه به این حوزه کمک کرده‌باشیم. 

او ضمن اشاره به اهمیت جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران گفت: از آنجا که این جایزه قدیمی‌ترین جایزه کتابی جمهوری اسلامی ایران است، توجه بیشتر مؤسسات، مجامع فرهنگی و رسانه‌ها را طلب می‌کند، به خصوص رسانه ملی، شایسته است پس از معرفی آثار از سوی هیأت داوران، سراغ پدیدآورندگان آنها برود تا جامعه با آنها بیشتر آشنا شود. 

غلامی جلیسه در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تکلیف بخش شعر و داستان به چه ترتیبی است، گفت: با توجه به اینکه جایزه کتاب سال و جلال آل احمد را معاونت فرهنگی وزارت ارشاد برگزار می‌کند، تصمیم گرفتیم که در بخش داستان و شعر، داوری انجام ندهیم و مسئولیت معرفی برگزیده‌ها را برعهده بنیاد شعر و ادبیات داستانی ایرانیان قرار دهیم و دو سال است که به همین روش کار کرده‌ایم، اما برگزیده‌های جایزه جلال و جشنواره شعر فجر، لوح تقدیر خود را در مراسم کتاب سال از دست رئیس‌جمهور دریافت می‌کند. 

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه تاکنون اسامی داوران منتشر نشده، گفت: در طول چهار سالی که من در خانه کتاب هستم، ویژه‌نامه کتاب سال جمهوری اسلامی منتشر می‌شود و در یکی از زمینه‌های آن، اسامی داوران همراه با پیشینه علمی آنها منتشر می‌شود و احیاناً اگر داوری می‌خواهد نامش منتشر نشود، طبیعتاً در داوری‌ها شرکت نمی‌کند، زیرا ما اساس فعالیت‌مان بر شفافیت است و داوری که انتخابی را انجام می‌دهد باید پای انتخابش بایستد. 

مدیرعامل خانه کتاب در پاسخ به سؤالی پیرامون تغییر در میزان جوایز، گفت: در بخش برگزیده‌های تألیفی، جوایز به روال سال قبل 30 سکه است که البته در نظر داریم برای سال آینده این میزان را افزایش دهیم و از آنجا که این تغییر نیاز به مساعدت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و معاونت فرهنگی او داشت، امسال این اتفاق نیفتاد، اما برای سال آینده شاهد تغییر در میزان جوایز بخش تألیف خواهیم بود، همچنین به منظور حمایت از بخش تألیف، در بخش ترجمه تعداد سکه‌ها را به 20 سکه برای برگزیده و 8 سکه برای اثر شایسته تقدیر کاهش دادیم، زیرا ممکن بود برابری جوایز بخش تألیف و ترجمه موجب ایجاد رخوت در اهل تألیف شود، زیرا آنان زحمت تألیف را بر خود هموار کرده‌اند، اما یک کتاب ترجمه‌ای نهایتاً ترجمه‌ای خوب از یک اثر تألیف‌شده و آماده بوده است، به همین خاطر تصمیم گرفتیم این جایزه را در بخش تألیف در قیاس با بخش ترجمه تغییر دهیم. 

*برگزیدگان جایزه جهانی کتاب سال از آمریکا تا ایران

احمد علی حیدری دبیر جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران با اشاره به اینکه دوره کنونی بیست و پنجمین دوره جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران است، گفت: در این دوره آثار انتهای 2016 تا 2017 را احصاء کرده‌ایم و از محتویات آنها مطلع شدیم که پس از آن 200 اثر مورد ارزیابی قرار گرفت که از آن میان 23 اثر به مرحله نهایی رسید و در نهایت 9 اثر برگزیده خواهیم داشت. 

وی افزود: مطالعات اسلام و ایران دو بخشی است که در این جایزه مورد توجه است که در حوزه‌هایی مانند علوم قرآنی، فقه، حقوق، هنر، فلسفه اسلامی، اسلام معاصر و... تألیف شده‌اند. در میان آثار، کتاب‌هایی از زبان‌های انگلیسی، فرانسه، آلمانی، چینی، عربی، ایتالیایی، ترکی، بوسنیایی، یونانی و... قرار داشت که در نهایت کشورهای آلمان، فرانسه، آمریکا، هند، ایتالیا، فنلاند، سوئد، سوئیس و ایران برگزیده خواهند داشت. 

دبیر جایزه جهانی کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در پایان سخنانش گفت: ویژگی این جایزه این است که نگاه از منظر غیر به ایران و اسلام را بررسی می‌کند و به پژوهشگران ایرانی این نگاه‌ها را می‌شناسانیم، کوشش ما این است که بخشی از این آثار، ترجمه و دراختیار پژوهشگران و علاقمندان قرار گیرد. 

در پایان این مراسم، از پوستر سی و پنجمین دوره جایزه کتاب سال جمهوری اسلامی ایران رونمایی شد.