تهران: مومنی شریف: مستند توانایی بیان حقایق انقلاب را دارد/ طالب زاده: مستندسازان انقلابی میوه جدید انقلاب هستند

به گزارش حلقه وصل، مراسم رونمایی از منشور مستند انقلاب اسلامی با حضور مدیران عرصه مستندسازی، اهالی فرهنگ و هنر و علاقمندان در حوزه هنری انقلاب اسلامی برگزار شد.

در ابتدای این مراسم محسن مومنی شریف رئیس حوزه هنری صحبت کرد و گفت: منشور مستند انقلاب اسلامی اختصاص به سینمای مستند به تنهایی ندارد و برای همه بخش‌های مختلف هنری رهگشا خواهد بود و جهت را نشان خواهد داد. در ایام بهمن ماه هستیم که بسیاری از روز‌های آن، ایام‌الله نام گرفت چرا که انقلاب بزرگ اسلامی در همین ایام پدید آمد. به قول شهید آوینی انقلاب اسلامی انسان‌های جدیدی را معرفی کرد. باید توجه داشت که همه هنرمندان ما تلاش کرده‌اند تا این انسان جدید را معرفی کنند، اما آن هنری که در بیان نوع انسان موفق‌تر عمل کرد مستندسازان بودند. در حقیقت سینمای مستند در بیان این بخش موفق‌تر بود.

وی ادامه داد: بعضی از وقایع مانند واقعه عاشورا آنقدر بزرگ هستند که حتی هنر نیز در برابر آن کم می‌آورد، حوادث انقلاب اسلامی در ابعاد کوچک‌تر از این نوع هستند؛ به گونه‌ای که بعضی از هنرها در برابر آن کم می‌آورند و مجبور می‌شویم از عناصری استفاده کنیم که به آن حقایق ضربه می‌زنند. مستند این توانایی را دارد که حقیقت را بیان کند. مطمئناً اگر حقیقت بیان شود، صاحبان فطرت پاک از آن استفاده خواهند کرد. امیدوارم که این جلسه تجدید عهدی با این آرمان‌ها باشد.

رئیس حوزه هنری  در بخش دیگری از صحبت‌های خود به جلسات رهبر انقلاب با هنرمندان اشاره کرد و گفت: سال گذشته رهبر انقلاب به دفترشان فرموده بودند که به دلیل ساعات خالی که در روز پنج‌شنبه دارند، مایل هستند تا دیدارهایی با هنرمندان داشته باشند و در آن دیدارها گفت‌وگویی صمیمی با هنرمندان حوزه‌های مختلف داشته باشند. در همین قالب، سال گذشته 12 جلسه از دیدارهای  اهالی هنر با رهبر انقلاب برگزار شد. بسیاری از نهادها فهرست‌هایی را برای دیدار با رهبر انقلاب آماده کرده بودند. دوستان ما نیز در حوزه هنری و در بخش مستند لیست داده بودند که امسال نوبت آنان شد و البته با خوش‌فکری آقای محسن یزدی این دیدار مخصوص مستندسازان در روز 21 دی ماه برگزار شد. این جلسه بسیار صمیمی بود و در آن مقام معظم رهبری پرسش‌های هنرمندان را جواب دادند و البته فردای آن روز پیام ارزشمندی را خطاب به مستندسازان نوشتند.

سخنران بعدی این مراسم سلیم غفوری مدیر شبکه مستند بود. او در صحبت‌های خود گفت: پیام مقام معظم رهبری منشور مستندسازان و به ویژه مستندسازان انقلابی است، جریان مستند انقلاب اسلامی از آغاز جنگ تحمیلی تا به امروز هم‌پای سینمای داستانی و حتی جلوتر از آن در عرصه هنر انقلاب حضور داشته است. هنرمندان مستندساز ما هم در تلویزیون، هم در جشنواره‌ها و هم در جریان‌سازی از سینمای داستانی جلوتر هستند. این موضوع به واسطه تلاش‌هایی است که در این سال‌ها انجام شده است.

وی ادامه داد: اگر بخواهیم راجع به مستندسازی انقلابی صحبت کنیم منظورمان تنها مستندسازی مقاومتی نیست، البته درست است که به عنوان مستندساز انقلابی موظف هستیم که راجع به انقلاب اسلامی، فضای مقاومت در عراق و سوریه، شهیدان و... کار کنیم، اما حتماً موظف هستیم که راجع به بحران‌های امروز کشور نیز مستند بسازیم. لازم است که راجع به موضوعاتی مانند بیکاری، معضلات اقتصادی کشور و... مستند ساخته شود. مستندساز انقلابی کسی است که درد جامعه خود را با نگاه درست تبدیل به فیلم مستند می‌کند. زیبنده جامعه اسلامی نیست که در آن آمار طلاق، بیکاری و بسیاری از موضوعات اجتماعی بالا باشد. اگر مستندسازان ما با نگاه درست راجع به این معضلات مستند بسازند حتماً این مستندساز انقلابی است. البته باید توجه داشته باشیم که وقتی می‌خواهیم راجع به این موضوعات مستند بسازیم نباید جامعه را ناامید کنیم و این همان نکته‌ای است که رهبر انقلاب در جلسه‌شان با مستندسازان بیان داشتند. ایشان فرمودند که من موافق هستم راجع به مسائل اجتماعی روز مستند بسازید اما حواستان باشد که جامعه ناامید نشود و عنصر امید از بین نرود. بنابراین ساخت این دست از مستندها باید توام با راه‌حل برون رفت از این مشکلات و معضلات باشد.

سلیم غفوری در بخش دیگری از سخنان خود بیان داشت: آن چیزی که در این مسیر می‌تواند راهنمایمان باشد این است که تلاش کنیم تا نگاه انقلابی‌مان حفظ شود و تحسین و تمجیدها باعث نشود که مقرور شویم. حفظ روحیه انقلابی به ما کمک می‌کند که نگاه درست‌مان را به جامعه منتقل کنیم. اساسا سینمای مستند به این جهت موفق بوده است که واقعیت‌ را از نگاه درست به جامعه و مردم منتقل کند. امیدوارم این پیام در بهتر شدن آثار کمک‌مان کند و در ادامه این مسیر موفق‌تر از گذشته باشیم.

در ادامه این مراسم محسن برمهانی صحبت کرد و گفت: من سعادت نداشتم که در دیدار مستندسازان با رهبر انقلاب حضور داشته باشم، اما بعد از شنیدن خبر جلسه و پیام ایشان احساس می‌کنم که روح تازه‌ای پیدا کردم. ان‌شاءالله اثر وضعی توجه ایشان در حال ما جاری و ساری باشد.

وی بیان داشت: مستندسازی و مستندسازان انقلاب اسلامی توانسته‌اند در تکنیک و فرم استخوان‌بندی خود را پیدا کنند و اکنون باید به این فکر باشند که این حرف را چگونه برای خارجی‌ها در حوزه بین‌الملل بسته‌بندی کنند. طبیعتاً چنین کاری باید دو ویژگی داشته باشد اول آن است که در بخش لحن و فرم دارای ویژگی‌هایی باشد که حرف او را بپذیرند. موضوع دوم نیز استفاده از متریال مناسب در فیلم مستند است. از مستندسازان خواهش می‌کنم که در فیلم‌های خود از موسیقی رایت استفاده کنند. اگر تصاویر نیز آرشیوی است باید رایت داشته باشد تا شبکه‌های خارجی بتوانند آن را نمایش بدهند.

مهدی نقویان، کارگردان مستند خارج از دید که این روزها از صدا و سیما پخش می‌شود دیگر سخنران این مراسم بود. او در ابتدای صحبت‌های خود به هجمه‌شدیدی که علیه مستند خارج از دید شکل گرفته است اشاره کرد و گفت: متاسفانه هجمه شدیدی به آقای طهماسب وارد شده است تا پخش این کار متوقف بشود. باید از ایشان تقدیر کنم و ادای دین نمایم.

وی ادامه داد: خداوند را شاکرم که در کنار پیشکسوتان مستند انقلابی و نسل جوان حضور داریم. سابقونی که همواره خط شکنان مستند انقلابی بوده‌اند، امروز نسل جوان مستندسازی انقلاب به میدان آمده است. می‌بینید که نفوذ رسانه‌ای و حملات دشمن نفوذی بی‌سابقه یافته است که دفاع در برابر آنان بر عهده مستندسازان است. کمتر دیده شده است که یک فیلم داستانی بتواند بر عقاید مردم اثرگذار باشد اما می‌بینید که در فیلم‌های مستندی که از شبکه‌های دشمن پخش می‌شود تلاش بسیار می‌کنند تا ابعاد حیاط شجره انقلاب اسلامی را بخشکانند. اما نسل جدید مستندسازی نیز مسلح است و با مقتضیات زمانه خود را سازگار کرده است. می‌بینید که از نظر کمی مستندهای انقلابی بسیاری ساخته شده است که بی‌سابقهاست. همچنین از نظر کیفی این مستندها توانسته‌‌ است در تراز بهترین مستندهای جهان عرض اندام کند. باید بیان داشت که مستند متعهد انقلابی در حال چرخش از موضع دفاعی به موضع تهاجم است. بدین معنی که مشکلات و شبهات را پاسخ داده و از دشمن سوال و پرسش دارد.

محسن یزدی سخنران بعدی این مراسم رونمایی بود. او راجع به دیدار مستندسازان با رهبر انقلاب صحبت کرد و گفت: در دیار با ایشان نکته‌ای که برایم جالب بود این بود که ایشان خیلی خوب گوش می‌کنند قاعده این است که وقتی به دیدار با یک بزرگ می‌روید شما باید حرف‌های ایشان را گوش بدهید اما می‌بینید که ایشان بسیار خوب به حرف‌های ما گوش دادند. از این جلسه متوجه شده‌ام که باید به دور از هیجانات جوانی به سمت سکون برویم، مسائل غیرمهم را کنار بگذاریم و راجع به مسائل مهم حرف بزنیم. متاسفانه گرفتار بعضی بی‌اخلاقی‌ها و مسائل غیر مهم شده‌ایم و باید خود را پالایش کنیم. این دقیقاً همان صحبتی بود که ایشان در این جلسه مطرح کردند. به نظرم دیدارمان با ایشان یک جلسه عملیاتی بود.

وی به درخواست یکی از مستندسازان از رهبر انقلاب در این جلسه اشاره کرد و گفت: در این جلسه یکی از مستندسازان درخواستی از مقام معظم رهبری در حوزه سوریه داشتند دقت نظر رهبر انقلاب و توجه ایشان موجب شد که این مستندساز تنها دو روز بعد بتواند با یکی از عالی‌ترین مقامات در این حوزه دیدار داشته باشد.

محمدمهدی خالقی به نمایندگی از مستندسازان شهرستانی در این مراسم صحبت کرد: او به بخش‌هایی از صحبت‌های رهبر انقلاب در این دیدار خطاب به مستندسازان اشاره کرد و نقل به مزمون گفت: مراقب باشید تا خط را گم نکنید، شما یک کار عظیم داریم و آن مقابله با دشمن است، البته دشمن هم مشغول کار است. به نظرم شما از دشمن قوی‌تر هستید، این را از روی منطق می‌گویم و می‌گویم که به نظرم ما از آمریکایی‌ها قوی‌تر هستیم. کار دشمن جنگ نرم است و شما می‌توانید در برابر آن ایستادگی کنید، قطعا خداوند کمک می‌کند و من نیز برایتان دعا می‌کنم.

در ادامه این جلسه بهروز نورانی‌پور کارگردان مستند A157 صحبت کرد و گفت: بسیاری از کشورهای دنیا مستند بین‌الملل را به عنوان ویترین کار خود استفاده می‌کنند. دغدغه مستندسازان ایران این است که سینمای مستند ما دارای تفاضل با سینمای داستانی در کشور است و بی‌عدالتی نسبت به سینمای مستند در برابر سینمای داستانی وجود دارد. به نظرم هنوز این درک به وجود نیامده است که مستند را به سبد فرهنگی جامعه اضافه کنیم. این کارگردان مستندساز به مشکلات ساخت در تولید فیلم A157 اشاره کرد و گفت: خاطرم هست وقتی که این مستند را تصویربرداری می‌کردیم هیچ بیمه‌ای نپذیرفت که ما را در خارج از ایران بیمه کند. متاسفانه حتی از یک بیمه ساده که باید توسط کارفرما انجام شود نیز محروم بودیم. به نظرم این دغدغه‌ها باید عملی‌تر شده و برای آن چاره‌اندیشی شود. این نابرابری همه جانبه‌ای که در سینمای داستانی وجود دارد باید آسیب‌شناسی و رفع شود. سینمای مستند محل و ویترینی برای نمایش اندیشه و آرای یک کشور و نظام است و باید از آن بهره‌برداری شود.

در بخش پایانی جلسه منشور مستند انقلاب اسلامی که پیام رهبر انقلاب خطاب به مستندسازان بود، توسط نادر طالب‌زاده رونمایی شد. طالب‌زاده پس از این رونمایی گفت: مستندسازان انقلابی میوه جدید انقلاب هستند. انقلاب اسلامی از همان ابتدا در معرض هجوم‌هایی بوده است که برای مقابله با آن گروه جدیدی را می‌طلبید که به میدان بیایند و دفاع کنند. مستندسازان ما در این حوزه بسیار خوب عمل کردند و بعضی از کارهایشان به گونه‌ایست که کسانی که با نظام مشکل دارند نیز آن را می‌بینند. برای مثال اگر یک کار راجع به خاندان پهلوی ساخته می‌شود آنقدر تصاویر آرشیوی قوی و منسجمی دارد که توجه همه را به خود جلب می‌کند. متاسفانه انحرافات و مسائلی که امروز به وجود آمده است با جلسه و صحبت حل نمی‌شود و باید به سراغ هنر مستند برویم. از صدا و سیما خواهش دارم که فیلم‌های مستندسازانی که این چنین هستند همراه با حضور کارشناس در شبکه‌های مهم پخش و بررسی شود.

در پایان این مراسم پیام مقام معظم رهبری خطاب به مستندسازان توسط نادر طالب‌زاده قرائت شد.