تهران: اردستانی: در فضای فیلمسازی مقاومت تا شهدا نباشند اتفاقی روی نمی‌دهد

به گزارش حلقه وصل، نشست تجربه‌نگاری مستند سازی جبهه مقاومت اسلامی با عنوان «یک روز یک تجربه» در حاشیه هشتمین جشنواره مردمی فیلم عمار برگزار شد که در آن حمید عبدالله‌زاده کارگردان مستند حرمان و محسن اردستانی، کارگردان مستند «ابوذر‌ها نمی‌میرند» به بیان تجربیات خود از فیلمسازی در شرایط بحران پرداختند. 

محسن اردستانی با تاکید بر این‌که مستند حرف‌های بر زمین مانده را بیان می‌کند؛ گفت: اعتقاد دارم عملیات و هیجان همه جا هست اما باید ببینیم که اگر این عملیات بین ایرانی‌ها و داعشی‌ها بود چه اتفاقی می‌افتاد. 

غیرقابل پیش بینی بودن لحظه به لحظه مستندسازی بحران

وی عنوان کرد: بار‌ها شده طرح یک کار را ریخته و برای آن برنامه ریزی کرده‌ام اما به سبب شرایط بحرانی نتوانستم آن را عملی کنم و باید قبول کنیم فضای مستندسازی در عراق و سوریه هم متفاوت است. 

اردستانی با بیان اینکه از دوازده مرتبه‌ای که در سوریه بوده‌ام، هفت روز را در یک اتاق محبوس بوده و نمی‌توانستم بیرون بروم، اظهار داشت: موقعیتی دست ما هست و باید هرکاری که می‌توانیم انجام دهیم و موقعیت جنگی روی کار ما تاثیر می‌گذارد. عملا فکری قبل از ساخت مستند وجود دارد اما همیشه آن چیزی نمی‌شود که قبلا تصمیم گرفته‌ایم. 

اردستانی اضافه کرد: همه کار‌ها از نور‌پردازی و تصویر برداری و تدوین در مستند جنگی با کارگردان است و در این میان همه می‌خواهند جلوی کار آدم را بگیرند و این نگاه‌ها مانع می‌شود کارمان را به راحتی انجام دهیم، یکی از موارد پیشنهادی برای ساخت کار این است که با نیروهای بومی و درونی ارتباط بگیریم؛ چرا که همیشه در دسترس هستند. 

وی با اشاره به این‌که اگر مستند ساز درگیر کارهای هماهنگی شود همه حواسش متوجه امور حاشیه‌ای می‌شود، عنوان کرد: من بر کارم تمرکز می‌کنم؛ چرا که وقتی ذهن آدمی خالی باشد عملاً بهتر می‌تواند فکر و عمل کند. 

این مستند ساز جوان با ابراز گله از کسانی که جلوی کارکردن مستندسازان بحران را می‌گیرند؛ افزود: برای زدن حرف باید ایستاد، ما گاهاً مجبور شدیم و برای رسیدن به مقصودمان تغییر قیافه دادیم و بعضاً پیش می‌آمد که برای پخش کارهام گریه کردم. 

سختی‌ها را برای رسیدن به هدفمان باید تحمل کنیم

اردستانی با بیان اینکه همیشه روی موضوعاتی دست گذاشتم که بقیه دست نمی‌گذارند؛ بحران را برای هرکس متفاوت دانست و افزود: سختی‌ها را باید تحمل کرد تا بتوانیم حرفمان را بزنیم و جای تأسف دارد که برای سخن گفتن از آرمان و اهداف انقلاب باید قوانین و مقررات جمهوری اسلامی را دور بزنیم. 

وی تصریح کرد: در دوران جنگ و زمان کاستی‌ها ما برنامه‌ای به عظمت روایت فتح داشتیم اما در برهه کنونی و پس از این همه پیشرفت و در حالی که ایران در دو کشور در حال مقاومت است برنامه در خور توجهی تولید نمی‌شود. 

این مستندساز جبهه انقلاب با ابراز گلایه از عدم اطلاع رسانی صحیح به مردم، گفت: سیستمی انحصاری در کشور هست که فکر می‌کنند فقط خودشان باید کار بسازند و این عرصه باید تنها در اختیار آن‌ها باشد. 

اردستانی با اشاره به اینکه کار بحران دشواری‌های خاص خود را دارد و هیچ فرش قرمزی برای کارگردانان این عرصه پهن نیست، عنوان کرد: از سخن گفتن پیرامون موضوع برخی کار‌هایم که هنوز کار تولیدشان به پایان نرسیده ترس دارم؛ چرا که ممکن است جلوی کارمان را بگیرند. 

وی با تأکید بر این‌که ما به سینمای اشراقی اعتقاد داریم؛ گفت: گاهاً در روند ساخت مستند مسائلی پیش می‌آید که دست ما نیست و شرایط آن را ایجاب می‌کند، به طور مثال زمانی که در لبنان بودیم، با یک همسر شهید مدافع حرم مصاحبه می‌کردیم و داشتیم سوال می‌پرسیدیم که به دخترت در مورد پدرش چه می‌گویی و‌‌ همان موقع فرزندش در کادر آمد و در آغوش مادرش رفت و این مسئله بدون پیش بینی ما صورت گرفت و ما هم کات ندادیم و صحنه زیبایی خلق شد. 

در فضای فیلمسازی مقاومت تا شهدا نباشند اتفاقی روی نمی‌دهد

این مستند ساز جوان با بیان اینکه در اتمسفر مقاومت و موضوعات اینچنینی تا شهدا نخواهند شما نمی‌توانید حتی یک فریم فیلم بگیرید؛ گفت: خیلی‌ها به به کشورهای عراق و سوریه رفته‌اند و نتوانستند تصویربرداری کنند. 

وی در ادامه تصریح کرد: جنگ سوژه نیست اگر رزمنده اسلحه دست گرفته من هم دوربین دست گرفته‌ام و فرقی با او ندارم و در حال انجام وظیفه هستیم و وظیفه‌ای نسبت به برخی آرمان‌های خود داریم که بایکوت شده‌اند و آمده‌ایم آن‌ها را با زبان سینما بیان کنیم. 

در بخش دیگری از این نشست حمید عبدالله‌زاده، اظهار داشت: نخستین مسئله‌ای که توجه مستندساز جنگی را جلب می‌کند این است که به خط مقدم برود اما باید در مستندسازیمان بیش از هرچیز به مخاطب فکر کنیم. 

کارگردان مستند حرمان در ادامه تصریح کرد: وقتی می‌خواستم تولید اثری را آغاز کنم، در ابتدا مخاطب و طرز تفکر او را بررسی می‌کردم و می‌گفتم چگونه می‌توانم شبهه‌های شکل گرفته در ذهن او را جواب دهم. 

وی با بیان این‌که در جنگ سوریه همه می‌گفتند چرا باید هزینه بدهیم؛ عنوان کرد: در مستند «ایرانی‌های مرتد» می‌خواستم به این شبهات پاسخ دهم، هرچند که برخی مخالف رسانه‌ای کردن این موضوعات بودند. 

کارگردان مستند حرمان با بیان اینکه ما باید یک قدم جلو‌تر از جامعه باشیم و جامعه را بشناسیم و از سوژه‌های موجود در منطقه استفاده کنیم، اظهار داشت: موقعیت بحرانی بر روند مستندسازی اثر می‌گذارد و هیچ چیز در مستند جنگی دست کارگردان نیست و همه با او مخالف هستند. در هنگام مستندسازی خودم را از برخی آدم‌ها پنهان می‌کردم که نخستین آن‌ها ایرانی‌ها بودند؛ چرا که می‌خواستند همه چیز را با آن‌ها هماهنگ کنیم. 

چالش‌های همیشگی پیش روی مستندسازان جبهه مقاومت

عبدالله‌زاده با اشاره به این‌که اگر با فرمانده گروه‌ها هماهنگ نباشیم باید از آن‌ها هم پنهان شویم؛ افزود: همیشه چالش‌ها و سدهایی در راه مستندساز است، که نباید به آن‌ها توجه کرد؛ چرا که تجربه می‌گوید هر تصویری بدون هماهنگی گرفته شده بهتر است و همواره سعی کردیم با گروه‌های بومی ارتباط بگیریم. 

وی با تأکید بر این‌که اگر مستندساز بتواند به زبان بومی منطقه‌ای که می‌خواهد در آن کارش را تهیه کند حرف بزند، مسیرش همواره‌تر خواهد بود، گفت: اکثر اوقات در کارهای جنگی یک بحران وجود دارد و آن هم کسانی هستند که مانع کار تولید می‌شوند، در مستند ایرانی‌های مرتد با یک نفر ارتباط گرفتم و وقتی نتیجه گرفتم که سوژه خوبی است فرمانده ارشد وی اجازه حضورش را نداد. 

عبدالله‌زاده، با بیان این‌که از هرچیزی که احساس کردیم به قدر کوچکی در کارمان اثر می‌گذارد باید استفاده کنیم؛ اظهار کرد: انتخاب دیالوگ به دیالوگ اثر من بر اساس تک خطی‌ای بود که برای کارم در نظر گرفته بودم و تنها به دنبال این نبودم که کاری کنم که برای مخاطب جذاب باشد. 

ابراز گلایه از عدم حمایت نهادهای فرهنگی

محسن اردستانی در بخش دیگری از این برنامه اظهار داشت: زمان‌هایی فکر می‌کنم که در پروسه تولید همه کار‌ها را باید خودم انجام دهم، ولی ترجیح‌ام این است که خودم همه کار‌ها را انجام ندهم. البته یک وقتهایی لازم است، کارگردان تصویر بگیرد ولی اگر شرایط اماده باشد، نباید این کار را کند. 

وی از شرایط پس از تولید کارهای مستند و عدم حمایت نهادهای فرهنگی از این آثار ابراز گلایه کرد و افزود: مدیران فرهنگی کارهایی انجام می‌دهند اما باید بیشتر از این‌ها به این مسئله اهتمام ورزند و در این میان شعار آتش به اختیار رهبری بهترین راهبرد است و باید خودمان دغدغه داشته باشیم که چکاری انجام دهیم. 

اطلاع رسانی صحیحی از اخبار جبهه مقاومت صورت نمی‌گیرد

این مستندساز بحران افزود: مردم کشور از اخبار و واقیعت‌های جبهه مقاومت اطلاع چندانی ندارند و هنوز در جامعه این سؤال است که چرا ما باید در آن طرف مرز‌ها هزینه کنیم و صدا و سیما هم در این زمینه هیچ خط و محور خاصی ندارد و در این میان سوژه‌های رسانه‌ای بسیاری در سوریه و عراق وجود دارد که از دست رفته‌اند. 

وی در پایان با بیان اینکه باید مخاطب سنجی و افکار سنجی انجام دهیم تا موضوعات روز برای ساخت مستند روشن شود؛ گفت: مستندساز اگر بخواهد کاری درخور توجه انجام دهد باید یک قدم جلو‌تر از جامعه باشد و رسیدن به این مهم نیاز به مطالعه و تحقیق دارد.