مسعود ده‌نمکی: در دادستان به پدیده نفوذ می‌پردازیم

 بارها در رسانه‌ها اعلام شده که سریال دادستان قرار است به مفاسد اقتصادی و موضوع عدالت‌خواهی بپردازد. حتی قرار است در بخش‌هایی از سریال به موضوع حمله داعش به مجلس بپردازید. مسلما شنیدن این موارد هر مخاطبی را  کنجکاو می‌کند. درباره شکل‌گیری طرح‌تان بگویید؟

  علاقه‌مندم روی موضوعاتی دست بگذارم که بتوانم مخاطبان را جذب کنم. البته این خواسته هر سازنده‌ای است و می‌خواهند باکاری مخاطب پسند روانه آنتن تلویزیون شوند یا روی پرده سینما باشند. درباره طرح سریال تلویزیونی دادستان باید بگویم طرح برای خودم است و آقایان کریمی و خودسیانی برای نگارش سریال همکاری کردند. همان‌طور که تأکید کردید موضوع این سریال عدالت‌خواهی و پدیده نفوذ است. البته سعی کرده‌ایم روایت قصه برای مخاطبان متفاوت باشد. درواقع بخشی از قصه درباره تشکل دانشجویی است که مطالبه‌گری می‌کند و در مسیر عدالتخواهی با مصائبی روبه‌رو می‌شود.

دادستان به‌هیچ‌وجه طنز نیست و کار جدی است. برخلاف کارهای قبلی‌ام از زبان طنز استفاده نکردم. فضای سریال دادستان هم پلیسی - امنیتی است و بازیگران هم سعی کرده‌اند با بازی متفاوت، نقش‌ها را به بهترین شکل اجرا کنند.  در سال‌های اخیر کارگردانان دست روی سوژه نفوذ می‌گذارند، به نظرتان سریال دادستان می‌تواند برای مخاطبان جذاب باشد و آنها را درگیر قصه کند؟

لطف خدا همیشه شامل حالم بوده و تا الان مردم کارهایم را دوست داشتند. امیدوارم این اتفاق هم در این کار بیفتد. به نظرم مخاطبان با تماشای سریال دادستان با ساختار و قصه‌ای متفاوت روبه‌رو می‌شوند. ان‌شاء‌ا... از تماشای سریال لذت ببرند.

 شما در آثار قبلی‌تان با زبان طنز به مسائل اجتماعی پرداخته بودید، آیا این اتفاق هم در سریال دادستان افتاده است؟

خیر، این سریال به‌هیچ‌وجه طنز نیست و کار جدی است. برخلاف کارهای قبلی‌ام از زبان طنز استفاده نکردم. فضای سریال دادستان هم پلیسی - امنیتی است و بازیگران هم سعی کرده‌اند با بازی متفاوت، نقش‌ها را به بهترین شکل اجرا کنند. حتی به نظرم بازی بازیگران نسبت به کارهای قبلی‌شان هم متفاوت است و همین می‌تواند برای مخاطبان جذابیت ایجاد کند.  

با توجه به این‌که به حمله داعش به مجلس هم می‌پردازید، فکر نمی‌کنید هنگام پخش با ممیزی روبه‌رو شوید؟

نه، چون روایت قصه به‌گونه‌ای است که ایجاد حساسیت نکند؛ ضمن این‌که این بخش از قصه جزو داستان‌های فرعی سریال است. از سوی دیگر معتقدم اگر تلویزیون به چنین موضوعاتی نپردازد، پس چه کسی باید به این موضوع توجه کند. اتفاقا گاهی ما فکر می‌کنیم پرداختن به مضامین جزو ممیزی‌هاست؛ درحالی‌که این‌طور نیست و می‌توان پرداخت. ما هم در سریال دادستان به پدیده نفوذ پرداخته‌ایم.

شنیده‌ایم در ابتدا طرح اولیه این سریال سینمایی بود اما چطور تبدیل به سریال شد؟

بله، ایده اولیه سریال سینمایی بود اما احساس کردیم قصه این ظرفیت را دارد که بسط بدهیم. به همین دلیل تبدیل به سریال ۱۵ تا ۱۶ قسمتی شده است.  

 داستان سریال مربوط به کدام دولت است؟

ما به دولت خاصی اشاره نکرده‌ایم. بنابراین شما با تماشای این اثر فکر نمی‌کنید ما درباره دولت خاصی حرف می‌زنیم، حتی مضمون قصه به‌گونه‌ای است که به‌نقد افراد نمی‌پردازیم و سعی کرده‌ایم فضای سریال جاسوسی و پلیسی باشد و همان‌طور که تأکید کردم به پدیده نفوذ می‌پردازیم. امیدوارم مخاطبان از تماشای سریال لذت ببرند و سریال را دنبال کنند.

 با توجه به این‌که این روزها با کرونا سروکله می‌زنیم، در این شرایط سخت نبود بازیگرانی را که جزو اولویت‌های شماست، جذب کنید؟

خوشبختانه آنهایی را که می‌خواستم برای پروژه دعوت کردم. البته باید بگویم بازیگران و عوامل سختی زیادی کشیدند، چون باید در شرایط کرونا کار می‌کردیم. مهم این است که پروژه را به پایان برسانیم و در حال حاضر مراحل فنی سریال طی و بهمن‌ماه روانه آنتن می‌شود.  

کی کلید خورد و با چند بازیگر؟

تصویربرداری سریال دادستان از یکم مرداد با رعایت پروتکل‌های بهداشتی آغاز شد و با ضبط سکانس‌های جدید در تهران ادامه پیدا کرد. گفته می‌شود در این سریال بیش از ۱۰۰ بازیگر مطرح و تئاتری بازی کرده‌اند. البته ده‌نمکی برای این سریال سراغ بازیگران نسل‌های متفاوت از بازیگران میانسال گرفته تا جوانترها رفته‌است. در واقع تلاش داشته یک اثر با حضور این تعداد بازیگران و با بازی‌های متفاوت را ارائه بدهد. در این سریال محمد کاسبی، سیدجواد هاشمی، هومن برق‌نورد،‌ برزو ارجمند، بهنوش بختیاری، علی سلیمانی، سحر قریشی، علیرضا استادی، محمود مقامی، نگار فروزنده، هلیا امامی، کاوه سماک‌باشی، اصغر نقی‌زاده، نیما شاهرخ‌شاهی، رضا توکلی، مجید شهریاری، شیوا خسرومهر، فریبا ترکاشوند، فرج‌ا... گل‌سفیدی، ابراهیم کوهخایی، حمید متقی، مختار ثائقی، مریم وانشانی، یاسمن ترابی، مجید قادری، امیر کوهخایی و ... بازی می‌کنند.  

از ابتدای پروژه اعلام شده بود که بخش‌هایی از سریال دادستان قرار است در خارج از ایران ضبط شود. بالاخره پس از سه ماه کار برنامه‌ریزی شده با ضبط سکانس‌های خارج از کشور در استانبول ترکیه، تصویربرداری سریال به پایان رسید. در حال حاضر تدوین، صداگذاری و کارهای پس‌تولید سریال در حال انجام است تا «دادستان» آماده پخش شود. البته هنوز شبکه پخش کننده سریال اعلام نشده، اما قرار است از یکی از شبکه‌های اصلی روانه آنتن شود. همچنین درباره بخش‌های خارج از ایران هم توضیحی داده نشده است. از قرار گروه سازنده تصمیم دارند مخاطبان را غافلگیر کنند. البته در بخش‌های استانبول بازیگران خارجی هم حضور داشتند.

پدرام کریمی، یکی از نویسندگان سریال دادستان درباره نگارش سریال و این‌که چطور تقسیم کار صورت می‌گرفت، توضیح می‌دهد: «در نگارش سریال دادستان (مثل اکثر نگارش‌های مشترک) چندین روز فقط در مورد شخصیت‌ها و پرورش آنها صحبت شد و پس از این مرحله (از آنجا که خط اصلی داستان تقریبا به شکل کلی مشخص بود ) وارد داستانک‌ها و طرح‌های هر قسمت شدیم. از اینجا به بعد به دو خط داستانی به عنوان جریان‌های اصلی رسیدیم که هر کدام یک مسیر را برای نگارش انتخاب کردیم. البته چون تفکیک این دو خط (به‌خصوص در کارهای معمایی و...) امکان پذیر نیست - به دلیل آن‌که در هر سکانس موقعیت‌ها و کاشت‌ها و نشانه‌گذاری‌هایی وجود دارد که به سکانس‌ها یا قسمت‌های قبل و بعد خود وابسته است - در هر لحظه و هر سکانس تعامل میان ما کاملا وجود داشت.»

پدرام کریمی یکی از نویسندگان سریال دادستان

وی درباره این‌که نگارش چقدر زمان برد؟ می‌گوید: «نگارش به صورت فشرده با بازنویسی‌ها و... تقریبا نزدیک به دوماه طول کشید.» این نویسنده در پاسخ به این پرسش که وقتی نگارش سریال پیشنهاد شد، چه ویژگی‌هایی شما را برای نویسندگی جذب کرد، می‌گوید: «سریال دادستان دارای وجوه اجتماعی و سیاسی و امنیتی است و این موارد برای هر نویسنده‌ای جذاب است اما بیش از اینها تم این سریال که بحث عدالتخواهی و مطالبه‌گری را مطرح می‌کند، برای من اهمیتی دوچندان داشت. از طرفی حضور خود آقای ده‌نمکی که همیشه کارهایشان جذاب و پرمخاطب است و اصولا برای جریان‌های اجتماعی و سیاسی مختلف حساسیت بر انگیز است.»

کریمی درباره این‌که چون موضوع سریال سیاسی، اجتماعی و اقتصادی بود، با ده‌نمکی برای در آوردن فضای کار تا چه میزان مشورت می‌گرفتید، تاکید می‌کند: «آقای ده‌نمکی از ابتدای نگارش کنار ما بود و کاملا برای این مرحله وقت می‌گذاشت...در بعضی مواقع پیش از شروع نگارش و بیشتر مواقع در مرحله بازنویسی نکات فنی و محتوایی مدنظرشان را به متن اضافه می‌کرد و بازنویسی مجدد صورت می‌گرفت.

بعضی از قسمت‌ها حتی به سه یا چهار بار بازنویسی هم رسید.» این نویسنده در پاسخ به این سوال که در بخش‌هایی که به حمله داعش به مجلس پرداخته‌اید از چه راهکاری در نگارش بهره بردید که درگیر حاشیه و ممیزی نشوید، اشاره می‌کند: «این بخش یکی از قسمت‌های جذاب است که خودم خیلی دوست دارم و این موقعیت از مواردی بود که خود آقای ده‌نمکی اصرار بر افزودن آن به داستان داشتند... برای این‌که به لحاظ منطق و فنی دچار مشکل نشویم داستان در فلاش‌بک از زاویه دید شخصیت‌های اصلی سریال روایت و دیده می‌شود...برای این بخش ساعت‌ها فیلم دیده شد و مطالب و مصاحبه‌های مختلف خوانده شد تا جای ممکن به واقعه اصلی وفادار بمانیم.»

وی درباره این‌که در سال‌های اخیر سریال‌هایی با موضوع نفوذ و جاسوسی روانه آنتن شده ‌است، شما از چه زاویه‌ای به این موضوع پرداختید تا برای مخاطبان جذاب باشد، می‌گوید: «برای پاسخ به این سوال ممکن است داستان اصلی را لو بدهد اما همواره سعی کرده ایم در این سریال از نمونه‌های دیده‌شده دور باشیم.خلاصه بگویم برخلاف سریال‌ها و فیلم‌های این روزها که به آقازاده‌ها می‌پردازند ما به خود آقاها پرداختیم!»  

ارجمند در قالب استاد دانشگاه در دادستان

برزو ارجمند طی این سال‌ها ثابت کرده هم می‌تواند نقش‌های جدی را بازی کند و هم نقش‌های طنز را. به همین دلیل کارنامه او پر از نقش‌های متنوع در تئاتر، سینما و تلویزیون است که می‌توان به آثاری همچون پشت‌کنکوری‌ها، ساعت‌شنی، صاحبدلان، زیر آسمان شهر ۲، نون و ریحون، نردبام آسمان، اشک‌ها و لبخندها، قهوه‌تلخ، روز سوم و جایی دیگر اشاره کرد. او در ماه رمضان چند سال پیش لباس روحانیت را برای بازی در سریال سر دلبران به کارگردانی محمدحسین لطیفی پوشید و بعد از آن در سریال تلویزیونی گشت‌ویژه به کارگردانی مهرداد خوشبخت لباس پلیس را به تن کرد.

برزو ارجمند در سال‌های اخیر بیشتر روی انتخاب‌هایش وسواس داشته و تلاش کرده نقش‌های متفاوت را از آن خود کند. آخرین سریال ارجمند در تلویزیون، وارش بود و حالا او در سریال تلویزیونی دادستان هم نقش استاد دانشگاه را بازی می‌کند. البته این نقش در کارنامه ارجمند تازگی دارد؛ ضمن این‌که در گذشته با ده‌نمکی همکاری داشته است.  

اصغر نقی‌زاده با بازی در فیلم «توبه‌نصوح» به طور حرفه‌ای وارد سینما شد و بعدها توانست در فیلم‌های دیگری چون مهاجر و سپس آژانس شیشه‌ای، خاکستر سبز، از کرخه تا راین، گاهی به آسمان نگاه کن و ... بازی کند. درباره نقش‌: در گذشته قبلا هم با ده‌نمکی همکاری داشتم. بنابراین دوست داشتم مجدد این همکاری صورت بگیرد.در سریال دادستان نقش یک سرگرد نیروی انتظامی را بازی می‌کنم. در این سریال نقشم جدی است و به‌هیچ‌وجه کار شوخی نیست و بازی‌مان هم جدی است.

همکاری با کارگردان: ده‌نمکی از آن دست کارگردانانی است که اعتقاد دارد باید بازیگر آورده‌ای با خودش سر صحنه بیاورد، در غیر این صورت نمی‌تواند بازی خوبی ارائه دهد. او هیچ‌وقت جلوی نوآوری و خلاقیت بازیگران را نمی‌گیرد و به‌درستی آنها را مدیریت می‌کند.

به‌هیچ‌وجه نگاهش به کار مکانیکی نیست و این‌که هر آنچه او می‌گوید ما باید اجرا کنیم. به پیشنهادهای بازیگران فکر می‌کند و بعد از نهایی شدن، از بازیگر می‌خواهد جلوی دوربین نقش‌اش را ایفا کند.همیشه سعی می‌کنم نقش‌هایم را متفاوت بازی کنم، اما نمی‌دانم چرا رسانه‌ها همیشه نقش‌های دفاع‌مقدسی‌ام را برجسته کرده‌اند. این اتفاق هم در سریال دادستان افتاده و سعی می‌کنم مردم از بازی‌ام لذت ببرند.

علیرضا استادی در نمایی از سریال دادستان

درباره نقش: در این سریال نقش شخصی را بازی می‌کنم که مثبت نیست و منفی است. البته بخت و اقبال همراهم بود و در این سریال نقش متفاوتی را بازی کردم. البته این خواسته همه بازیگران است و علاقه‌مند هستند که نقش‌های متفاوت در کارنامه‌شان رقم بخورد. آخرین سریال‌های من در تلویزیون، مجموعه‌های صفر و بیست و یک و از سرنوشت بود و حالا با سریال دادستان مهمان مخاطبان تلویزیون هستم. همه گروه سریال دادستان تلاش‌شان را کردند تا یک اثر جذاب تولید کنند که مردم از تماشای آن لذت ببرند. من هم با همه انرژی نقشم را بازی کردم. چه خبر از قصه: یکی از ویژگی‌های سریال دادستان فیلمنامه بسیار منسجم است که شخصیت‌ها به درستی شخصیت‌پردازی شدند و هر کدام برای خودشان داستانی دارند. همین نکته برایم جالب بود و با علاقه در این سریال بازی کردم. به نظرم آقای ده‌نمکی در هر یک از کارهایی که می‌سازد علاقه‌مند است با قصه‌ای متفاوت مردم را جذب کند و این اتفاق هم در سریال دادستان افتاده است. فیلمنامه را آقایان کریمی و خودسیانی نوشتند و به نظرم به‌درستی به مضامین اجتماعی و اقتصادی پرداخته شده و حتما مورد توجه مخاطبان هم قرار می‌گیرد.

یکی از ویژگی‌های سریال دادستان فیلمنامه بسیار منسجم است که شخصیت‌ها به درستی شخصیت‌پردازی شدند و هر کدام برای خودشان داستانی دارند. همین نکته برایم جالب بود و با علاقه در این سریال بازی کردم. به نظرم آقای ده‌نمکی در هر یک از کارهایی که می‌سازد علاقه‌مند است با قصه‌ای متفاوت مردم را جذب کند.

ضمن این‌که به اتفاقات سیاسی همچون حمله داعش به مجلس هم می‌پردازد. همه این موارد نشان از یک کار خوب می‌داد. بنابراین با جان و دل در سریال حاضر شدم. یکی از دغدغه‌های من به عنوان بازیگر این است که روی قصه‌هایی کار شود که مردم دوست دارند و با علاقه پیگیر ماجرا شوند. هر قدر سریال گره‌های متفاوتی داشته باشد، مسلما با اقبال بیشتر مخاطب روبه‌رو می‌شود. مخاطبان با تماشای سریال دادستان به این موضوع پی می‌برنند که سازندگان این اثر تلاش کردند روی دغدغه آنها متمرکز شوند. باید به مسائل روز و اتفاقات جامعه پرداخت و از طریق آثار نمایشی فرهنگ‌سازی کنیم.

همکاری با کارگردان: کار با آقای ده‌نمکی برایم تجربه خاصی بود و باور دارم او با زبان رسانه سعی می‌کند به مسائل اجتماعی بپردازد و همین ویژگی‌های کار اوست. در این سریال هم بیشتر بازی‌هایم با هنرمندانی همچون هومن برق‌نورد، علی سلیمانی، سحر قریشی و... بود. همچنین فضای سریال بر خلاف کارهای قبلی‌ام جدی است.

مخاطبان وقتی نام محمد کاسبی را می‌شنوند، ناخودآگاه به یاد او و داستان‌هایش با کامیون قرمزرنگش در سریال خوش‌رکاب می‌افتند که توانسته بود مخاطبان بسیار زیادی را جذب کند. این هنرمند که در آستانه ۷۰ سالگی قرار دارد تا امروز در آثار متفاوت سینمایی و تلویزیونی بازی کرده است.

البته کاسبی جزو کسانی است که از نوجوانی وارد عرصه هنر شده است. او از ۱۳سالگی کار تئاتر را آغاز کرد و اولین فعالیت سینمایی خود را با انقلاب شروع کرد و بعد از پیروزی انقلاب، اولین نفری بود که مسؤول بخش نمایش رادیو شد اما مسائلی پیش آمد که او را به‌عنوان یک بازیگر به حیطه مسؤولیت‌پذیری کشاند. آخرین سریال محمد کاسبی در تلویزیون سال۹۶ پخش شد که با سریال‌های بچه‌مهندس و سردلبران روی آنتن بود. او سه سال بود در تلویزیون بازی نکرده بود و حالا با سریال تلویزیونی دادستان روانه آنتن می‌شود. شنیده‌ایم او در این سریال نقش شهاب، نماینده مجلس را بازی می‌کند که در آستانه وزیر شدن است.

وی درباره پذیرش نقش در سریال دادستان توضیح می‌دهد: «ترجیح من این است در سریال‌هایی بازی کنم که حرفی برای گفتن داشته باشند. نقشی که برای من در سریال دادستان در نظر گرفته بودند، احساس کردم همانی است که می‌خواهم. یعنی نقش، هم حرفی برای گفتن دارد و هم این‌که من را به عنوان بازیگر به چالش دعوت می‌کند. به همین دلیل پذیرفتم.»

این هنرمند ادامه می‌دهد: «من از نوجوانی وارد عرصه هنر شدم و تا امروز در کارهای مختلف تئاتر، سینما و تلویزیون بازی کرده‌ام، اما در مجموع علاقه‌مندم نقشم برای بازی ویژگی‌ای داشته باشد که مرا به وجد بیاورد و این اتفاق در سریال دادستان افتاده است. احساس کردم نقش مال من است. البته نمی‌توانم درباره آن حرف بزنم، زیرا لو می‌رود و ترجیح می‌دهم  مردم سریال را ببینند و خودشان قضاوت کنند که محمد کاسبی چطور توانسته شخصیتی را  که به او سپرده‌اند بازی کند.»

کاسبی با اشاره به مضامین سریال می‌گوید: «این سریال به موضوعات اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و... می‌پردازد و همین قصه متفاوت سریال هم عاملی بود که من را برای بازی جذب کرد. تمام توانم را برای ایفای نقش گذاشته‌ام و با انرژی آن را بازی کرده‌ام.» این بازیگر با اشاره به مسعود ده‌نمکی، کارگردان تصریح می‌کند: «مسعود ده‌نمکی قبل از سریال دادستان برای یک یا دو کار دیگر به سراغم آمده بودم اما شرایط همکاری محقق نشد. تا این‌که قسمت شد و در سریال دادستان با او همکاری کردم. باید بگویم آقای ده‌نمکی جزو کارگردانان بسیار منطقی است و اصلا با او مشکلی نداشتم. بسیار اهل تعامل بود و با بازیگران برای نقش‌شان صحبت می‌کرد و وقت می‌گذاشت. کلا کار با او قابل قبول بود و فضایش را دوست داشتم. امیدوارم مردم هم دوست داشته باشند.»

آقای ده‌نمکی جزو کارگردانان بسیار منطقی است و اصلا با او مشکلی نداشتم. بسیار اهل تعامل بود و با بازیگران برای نقش‌شان صحبت می‌کرد و وقت می‌گذاشت. کلا کار با او قابل قبول بود و فضایش را دوست داشتم. امیدوارم مردم هم دوست داشته باشند.

وی درباره بازیگران نقش مقابلش عنوان می‌کند: «با اکثر دوستان قبلا بازی کرده بودم. به همین دلیل آشنا بودم و نقشی که در این سریال بازی می‌کنم یکی از نقش‌های محوری سریال است. البته با اکثر بازیگران بازی داشته‌ام اما بیشتر با برزو ارجمند، هومن برق‌نورد و سیدجواد بوده‌ام.» کاسبی درباره این‌که پیش‌بینی شما برای اقبال مخاطبان چیست، توضیح می‌دهد: «به نظرم قصه سریال دادستان برای مخاطبان گیراست و حتما می‌تواند آنها را جذب کند. قصه به مسائل جذابی می‌پردازد که بدون‌شک مخاطبان را جذب می‌کند. از سوی دیگر، قصه سریال تلویزیونی دادستان به روز است و به مسائل سیاسی و اجتماعی می‌پردازد. به نظرم سریال مناسبی است و مردم دوست خواهند داشت. امیدوارم رسانه‌ها هم هنگام پخش سریال نظرات واقعی خودشان را به دور از هیچ موضعگیری اعلام کنند. این روزها گاهی شاهد هستیم رسانه‌ها از کارهایی الکی تعریف می‌کنند و بعد کارهای خوب مورد توجه قرار نمی‌گیرد. باید منصفانه نگاه و بعد قضاوت کرد.»  

هومن برق‌نورد از اوایل دهه ۷۰ فعالیتش را با بازی در سریال هفتمین سفیر که از تولیدات برون‌مرزی بود، شروع کرد. او چند سالی کار کرد، اما خیلی به شهرت نرسید. تا این‌که با بازی در سریال طنز ساختمان پزشکان به کارگردانی سروش صحت توانست در میان مخاطبان شهره شود. در واقع می‌توان گفت تقابل بازی او و بهنام تشکر رنگ و لعاب خاصی به این سریال طنز داد. در ادامه برق‌نورد در سریال‌های در مسیر زاینده‌رود و چک‌برگشتی بازی کرد و توانست بر محبوبیتش بیفزاید. همچنین زوج او با بازی در سریال طنز دزد و پلیس باز هم درخشید و بعد از آن برق‌نورد در طول این سال‌ها سعی کرد نقش‌های متفاوتی را بازی کند. یکی از نقش‌های جالب او در سریال پرده‌نشین بود که نقش یک روحانی را بازی می‌کرد.

آخرین سریال این هنرمند به نام آچمز به کارگردانی مهرداد خوشبخت سال ۹۷ از شبکه سه پخش شد و حالا او در سریال دادستان بازی می‌کند. برق‌نورد در این سریال لباس یک مامور دولتی را پوشیده است. این دومین همکاری برق‌نورد با ده‌نمکی بعد از فیلم زندانی‌هاست. باید به انتظار نشست که او این نقش را چطور بازی کرده است. زیرا از قرار نقش‌ او در این سریال جدی است.