برج سکوت (16+) در سه کتاب منتشر شد

سرویس معرفی: ادبیات داستانی در تمامی سال‌های خود در دنیا رسالت بازنمایی وجوه زندگی انسان برای او را بر عهده داشته است. به عبارت ساده‌تر، رمان در یکی از معتبرترین تعاریف خود چیزی جز بازنمایی و شرح مکتوب زیست آدمی تعریف نشده است که این زیست می‌تواند از زاویه دیدهای مختلف و به شکل و سیاق‌های مختلفی انجام بپذیرد.

از کنار همین تعریف است که رمان برای بسیاری نه یک شرح داستان‌واره خیال‌انگیز، که طرحی مکتوب از یک زندگی و آن به شمار می‌رود و جای جای آن می‌تواند برای مخاطبان الهام‌بخش ادامه و اصلاح مسیر زندگی به شمار برود. با این تصور نمی‌توان تنها برای رمان کارکردی جزئی و به زبان ساده، پرکننده اوقات فراغت و مورد استفاده در مجال‌های غیر جدی متصور بود؛ بلکه بر مبنای این تعاریف و تفاسیر، رمان بخشی مهم از زندگی نویسنده و خلق آن جزئی حیاتی از کارکرد و فعالیت هنری آن به شمار می‌رود و در کنار آن مطالعه رمان نیز شکل‌دهنده بخشی مهم از سازوکار زیستی مخاطبان آن است.

در ایران و پس از ظهور داستان‌نویسی مدرن در عصر مشروطه، داستان و رمان بیش از هرچیز انعکاس‌دهنده بغض‌ها و فریادهای فروخفته سیاسی طبقه روشنفکر و قلم‌ به دست بوده است. خالقان داستان مدرن ایرانی در برهه نخست از حضور آن در ایران و در تلاش برای جدایی از سنت نثرنویسی کهن ایرانی، این قالب را در کنار روزنامه‌نویسی و طنازی مطبوعاتی و حتی کاریکاتور، روشی قالب‌شکنانه برای بیان تازه دیدگاه‌های خود انتخاب کرده و به واسطه آن بخش مهم از ایدئولوژی و باور سیاسی خود را در جامعه نشر دادند. این مسئله و اشتیاق روشنفکران ایرانی برای استفاده از ابزار ارتباطی تازه برای هدایت جامعه استبدادزده و سنت‌گرای پیرامونشان به سمت آنچه در آن دوران تجدد و دموکراسی یاد می‌شد ،استفاده کردند.

در سال‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی اما رمان در کنار این کارکرد، توانست در وجوه دیگری از کنش اجتماعی پیرامون خود وارد شده و در کنار بیان ایدئولوژی سیاسی حاکم بر ذهن نویسنده، به دور از فضاهای سیاسی و فکری طبقه روشنفکر، به جایگاهی جدی برای بازنمایی آسیب‌های اجتماعی در ایران نیز مبدل شود. بر این اساس اجتماعی‌نویسی به یکی از ژانرهای محبوب ادبیات در ایران مبدل شد و در کنار آن گونه‌های مختلفی از این نوع نوشتن اعم از داستان‌های شهری آپارتمانی تا رمان‌های عشقی اجتماعی ظهور کرد و از قضا با استقبال قابل توجهی نیز مواجه شد. با این حال پرداخت داستانی جدی و مستحکم به آسیب‌های اجتماعی زندگی مدرن از جمله اعتیاد کمتر مورد توجه نویسندگان ایرانی قرار گرفته و در صورت توجه و در مرکزیت رمان قرار گرفتن نیز به خاطر ناتوانی نویسنده در خلق ادبی در چهارچوب‌های حرفه‌ای، روایت مخاطب‌پسندی از آن حاصل نشده است.

انتشارات کتاب نیستان به تازگی و در همین قالب رمان سه جلدی «برج سکوت» را منتشر کرده است؛ رمانی به قلم نویسنده‌ای که این اثر نخستین اثر داستانی بلند وی نیز به شمار می‌رود.

این رمان روایت بکر و تکان‌دهنده‌ای از ساختارهای زیستی بخشی از ضعیف‌ترین و در معرض آسیب‌ترین طبقه اجتماع؛ معتادان را روایت می‌کند که از چند منظر قابل توجه است.

نخستین مسئله نوع مواجهه راوی با پدیده اعتیاد است. رمان در این زمینه همانند یک اثر مستند اما معتقد به قواعد درام داستانی به درون تمامی ساختارهای زیستی که یک عضو اجتماع را به پدیده اعتیاد سوق می‌دهد سرک می‌کشد. از جمع‌های دانشجویی تا طبقه‌های اجتماعی ضعیف اقتصادی و در معرض آسیب که می‌توانند مخاطب این پدیده شوم باشند در این نگاه هوشمندانه و ظریف فراموش نشده‌اند و ترکیبی از همه آنها در قالب روایت داستانی بکری پیش چشم مخاطب به صف کشیده می‌شوند. این مسئله اما به شکلی اتفاق می‌افتد که مخاطب به هیچ روی حس نمی‌کند که در حال نصیحت شدن و یا مواجهه با یک رخداد دراماتیک است بلکه او به عنوان یک شاهد متحیر در کناری ایستاده و شاهد است که آنچه بر ذهن و ایده و روان بخش‌های مختلف اجتماع پیرامونش می‌رود چگونه منجر به خروج آنها از ساختار طبیعی زندگی می‌شود.

از سوی دیگر این رمان از منظر زبان و شیوه روایت نیز اثری قابل توجه است. پیوند دقیق و حساب شده میان زبان محاوره با زبان معیار داستان‌نویسی در این میان، از مهم‌ترین نکاتی است که می‌تواند بسیار مورد توجه مخاطب قرار بگیرد.

جدای از اینها حرکت دقیق و ظریف مخاطب بر لبه تیغ روایت از پدیده‌ای که درباره آن اظهار نظرهای زیادی شکل گرفته است نیز از هنرمندی‌های این رمان است. نویسنده در حالی دست به روایت از پدیده شوم اعتیاد در بستر زیستی چند انسان زده است که این داستان با شروع بسیار جذاب، فلاش‌بک‌های دقیق و صحنه‌های تکان‌دهنده متعدد خود، ساعت‌ها مخاطبش را در جای خود میخکوب کرده و به دنبال کردن شرح زندگی راوی تشویق می‌کند.

کتاب نیستان رمان سه جلدی «برج سکوت» را در 1036 صفحه و با قیمت 66000 تومان منتشر کرده است.