به گزارش حلقه وصل، از نخستین روزهایی که ویروس کرونا وارد کشور شد، همکاری بی نظیر و مثال زدنی بین تمامی بخش های دولتی و خصوصی کشور برای مقابله با این ویروس شکل گرفت و از همان زمان هم شاهد اعمال مدیریت راهبردی به موقع توسط دستگاه های اجرایی مرتبط بودیم که فعالیت های مختلف مربوط به مقابله با کرونا را هدایت و ساماندهی کردند.
یکی از بخش هایی که در کنار دیگر آحاد جامعه به میدان مبارزه با کرونا وارد شدند و نقش مهمی را ایفا کردند، بخش علمی کشور بود. در این راه همه توان دانشگاهی، پژوهشی، فنی و فناور جامعه علمی کشور به کار گرفته شد و آنها توانستند با موفقیت و سربلندی از عهده بخش مهمی از مسوولیت های مقابله با کرونا برآیند و در نهایت نتایج اثربخشی در زمینه های مختلف از جمله تولید تجهیزات مورد نیاز، مطالعات علمی و پژوهش های کاربردی حاصل شد.
آخرین اقدامات پژوهشی و فناورانه برای مقابله با ویروس کرونا را از شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) به عنوان مسوول ایجاد هماهنگی و یکپارچگی در سیاست‌گذاری کلان اجرایی در حوزه علوم، تحقیقات و فناوری پیگیری کرده ایم و در این باره با مسعود برومند دبیر شورای عالی (عتف) گفت‌وگو کرده ایم.
در این باره ویدئوی زیر را ببنید:
*انجام پژوهش و برنامه‌های متعدد درباره کرونا در دستگاه‌های پژوهشی
اقدامات شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری (عتف) در مقابله با ویروس کرونا چه بوده است؟
برومند: پژوهش و برنامه‌هایی در حوزه کرونا در دستگاه‌های مختلف صورت گرفته که کمیسیون‌های مختلف شورای عالی علوم، تحقیقات و فناوری این پژوهش ها را جمع آوری، بررسی و جمع بندی می کنند تا اطلاعات و یافته های جامع و مستند در دوران کرونا و دوران پس از گذر از کرونا بدست آید.
پارک های علم و فناوری، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها از ارکان مهم علم و پژوهش در کشور هستند و با شیوع ویروس کرونا در کشور، وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، اقدام به فعال کردن همه ظرفیت های موجود در دانشگاه‌ها، پژوهشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی برای مقابله با ویروس کرونا کرد تا از همه توان خود برای کمک به ستاد ملی مبارزه با بیماری کرونا استفاده کند و همچنین در نامه ای به رؤسای همه دانشگاه ها و مؤسسات آموزش عالی از همه آنان خواسته شد که ظرفیت‌های دانشگاهی و پژوهشی را برای مقابله با ویروس کرونا فعال کنند. در این نامه بر انجام اقدامات عمومی و تخصصی در حوزه های مختلف برای مقابله با ویروس کرونا تاکید شد.
*بسیج سراسری مراکز رشد، پارک های علم و فناوری، دانشگاه ها و پژوهشگاه های سراسر کشور در مقابل کرونا
همکاری سراسری پارک های علم و فناوری، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها برای مقابله با کرونا چگونه شکل گرفت؟ برومند: از جمله اقدامات عمومی و تخصصی که از دانشگاه ها به عنوان ارکان اصلی علم و پژوهش در کشور انتظار می رفت، فعال کردن شرکت های فناور و دانش بنیان مستقر در مراکز رشد دانشگاهی و پارک های علم و فناوری بود و در این راه تمرکز و اولویت با شرکت ها و واحدهایی است که توانایی تولید محصول یا خدمت برای مقابله با ویروس کرونا را دارند. تاکید شد که دانشگاه ها با دیگر مجموعه های فعال در زمینه مقابله با ویروس کرونا همکاری کنند و به ویژه از دانشگاه های بزرگ در هر استان خواسته شد تا حد ممکن با دانشگاه های علوم پزشکی استان همکاری داشته باشند.
یکی از کارهای مهمی که در این باره انجام شد واگذاری مسوولیت به پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیست فناوری بود و به این پژوهشگاه ماموریت داده شد که همه ظرفیت های خود را در حوزه‌های بیولوژی و زیست فناوری برای مقابله با ویروس کرونا به کار بگیرد. همچنین از دانشگاه ها هم خواسته شد که در حد زیرساخت و امکانات موجود خود برای ارائه کمک علمی و پشتیبانی فنی به طرح‌های مقابله با کرونا به ویژه در شرکت های فناور و دانش بنیان مستقر در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری اقدام کنند و به این ترتیب پروژه های متعددی در دانشگاه ها در این باره شکل گرفت.
*نتایج مهم هم افزایی توان آکادمیک، پژوهشی، علمی و فناورانه کشور در برابر کرونا
ماحصل همکاری سراسری مراکز رشد، پارک های علم و فناوری، شرکت های فناور و دانش بنیان، دانشگاه ها و پژوهشگاه ها برای مقابله با کرونا چه پروژه هایی بوده است؟
برومند: از جمله پروژه های تولیدی که برای مقابله با ویروس کرونا در دانشگاه ها شکل گرفت، می توان به تولید واکسن، تولید داروهای مؤثر برای پیشگیری و کنترل بیماری ویروس کرونا، تولید کیت های تشخیص تست نمونه ویروس کرونا و تولید تجهیزات مورد نیاز و مواد ضدعفونی‌کننده برای مقابله با ویروس کرونا اشاره کرد.
علاوه بر تولید تجهیزات و مواد مقابله با کرونا، مطالعات و پژوهش های متعددی در حوزه های مختلف مرتبط با کرونا در دستگاه های مختلف انجام شده است که بسیاری از این پژوهش ها در دانشگاه ها انجام شده اند. انجام مطالعه ژنومی سویه های ویروس کرونا در ایران، مطالعه فاکتورهای مهار ویروس کرونا، مطالعه فاکتورهای تقویت‌کننده سیستم ایمنی بدن برای مقابله با کرونا، مطالعه اثر گیاهان دارویی بر درمان کرونا، مطالعه همه‌گیری شناختی گسترش و مهار ویروس در جمعیت ایران و جهان از جمله این پژوهش هایی است که برای شناخت ویروس کرونا صورت گرفته است.
علاوه بر حمایت از تولیدات فناورانه برای مقابله با ویروس کرونا و انجام پژوهش های علمی در این زمینه، پژوهش های کاربردی بخش دیگری از فعالیت های انجام شده است. در حال حاضر پژوهش های کاربردی متعددی در دانشگاه ها با موضوع کاهش اثرات و تبعات شیوع کرونا در همه بخش های کشور از جمله موضوعات اجتماعی، اقتصادی، سلامت، سلامت روان انجام شده است که این پژوهش های کاربردی به شرایط کشور در حین شیوع ویروس کرونا و پس از گذر از شیوع کرونا می پردازند. تاکنون نتیجه بسیاری از این پژوهش ها به صورت رسمی ارائه شده اند تا در تصمیم گیری ها توسط مسئولان مورد استفاده قرار گیرند.
*فعالیت بیش از چهارصد شرکت فناور و دانش بنیان برای مقابله با کرونا
نتیجه فعالیت شرکت های فناور و دانش بنیان در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری از نظر درآمدی چگونه بوده است؟
برومند: در نتیجه اقدامات انجام شده می بینیم که ارتباط نزدیکی بین پارک های علم و فناوری، مراکز رشد، دانشگاه ها، صنعت و جامعه برای شناخت نیازهای روز در زمینه مقابله با ویروس کرونا شکل گرفته است، به طوری که هم اکنون بیش از چهار صد شرکت فناور به میدان مقابله با کرونا وارد شده‌اند.در نتیجه این امر که پارک های علم و فناوری به سرعت به میدان مقابله با ویروس کرونا وارد شدند و فعالیت های خود را حول رفع نیازهای کشور شکل دادند، شاهد تولید محصولات فناورانه بسیاری برای مقابله با کرونا بودیم.
*دانش بنیان ها به اندازه بودجه یک وزارتخانه محصول فروختند
این فعالیت ها باعث درخشش بیشتر شرکت های خصوصی فناور و دانش بنیان در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری از ابتدای سال شده است، در سال قبل هم عملکرد خوبی را از شرکت های مستقر در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری شاهد بودیم، به طوری که می توان گفت در حالی که کل بودجه پژوهشی کشور حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان است یا حتی به تعبیر دیگر می توان گفت بودجه وزارت علوم حدود ۱۳ هزار میلیارد تومان است شرکت های خصوصی فناور و دانش بنیان در مراکز رشد و پارک های علم و فناوری در سال ۹۸ همین اندازه فروش محصول داشته اند که این امر نشان می دهد که سرمایه گذاری دولت در آموزش عالی منجر به فروش معادل آن در شرکت های فناور مستقر در مجموعه های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می شود.
۴۳ پارک علم و فناوری در کشور فعال هستند.
