تهران: روایت حاتمی‌کیا از همت در یک کتاب

به گزارش حلقه وصل،  آیین رونمایی از دو کتاب مؤسسه فرهنگی‌ هنری «روایت27 بعثت» با حضور فرماندهان دفاع مقدس برگزار می‌شود. دو کتاب «به روایت همت» و «سالار تیپ عمار» تازه‌ترین عناوینی است که از سوی این مؤسسه منتشر و پس از رونمایی، به زودی روانه بازار خواهد شد.

کتاب «به روایت همت» درس‌گفتارهای شهید حاج محمّد ابراهیم همّت فرمانده لشکر 27 محمد رسول‌الله(ص) است که در 3جلد به قلم حسین بهزاد نگاشته شده است. این کتاب در برگیرنده چهل و پنج درس از گفتارهای برگزیده از مجموعه مصاحبه‌ها و سخنرانی‌ها، بیانات توجیهی و ... سردار شهید حاج محمدابراهیم همت در حد فاصل بهار 1359تا زمستان 1362خورشیدی است. این 45 درس‌گفتار مقطع چهار ساله پایانی حیات دنیوی شهید همت از بدو حضور وی در پاوه تا یک هفته به شهادت او در عملیات آبی - خاکی خیبر را در برمی‌گیرد.

همچنین در این مراسم از کتاب «سالار تیپ عمار» نیز رونمایی خواهد شد. این کتاب سرگذشت نامه فرمانده تیپ یکم عمار لشکر 27محمد رسول الله(ص)، سردار شهید مهدی خندان است که به همّت حسین بهزاد و گلعلی بابایی نوشته شده است.

گلعلی بابایی، نویسنده و پژوهشگر، درباره کتاب «به روایت همت» و تفاوت‌های آن با دیگر آثار نوشته شده درباره شهید همت گفت: این اثر دربردارنده صحبت‌ها، سخنرانی‌ها و مصاحبه‌هایی است که از خود همت به جای مانده است، اما دیگر کتاب‌های نوشته شده درباره شهید همت عمدتاً در قالب زندگی‌نامه و داستان بوده‌اند. در این اثر نویسنده تلاش کرده تا تمامی گفته‌ها، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌ها و ... از شهید همت را جمع‌آوری کرده و در قالب یک اثر مجزا بنویسد.

وی درباره چرایی انتخاب یک بازه زمانی مشخص برای این کتاب گفت: در این اثر تلاش شده تا اطلاعات بیشتری در بازه زمانی خاص به مخاطب داده شود. به عبارت دیگر، در کتاب‌های قبلی نیز به این برهه از زندگی شهید همت پرداخته شده، اما نویسنده در کتاب «به روایت همت» تلاش دارد تا اطلاعات مربوط به این برهه از زندگی شهید را به صورت مفصل‌تر ارائه دهد. از سوی دیگر؛ آثار قبلی عموماً در قالب زندگی‌نامه و خاطرات بوده‌اند، به عنوان نمونه، در اثری که در قالب زندگی‌نامه شهید همت نوشته شده، به زندگی او پرداخته شده و نویسنده به سخنرانی‌ها و مصاحبه‌های این شهید به دلیل قالب اثر، نپرداخته است. همچنین نویسندگان در آثار قبلی به سراغ روایت همرزمان و خانواده شهید همت رفته‌اند، اما در این کتاب تنها به خود شهید همت پرداخته و از زبان خود ایشان نقل شده است؛ به همین دلیل هم مفصل است، چرا که نویسنده هر آنچه که درباره این فرمانده وجود داشته، جمع‌آوری کرده است.

به گفته بابایی؛ کتاب «به روایت همت» در قالب مجموعه جنگ به روایت فرماندهان نوشته شده که جزئیان عملیات‌‌ها در آن ذکر می‌شود. اولین‌بار این ایده سال 75 همزمان با نگارش کتاب «همپای صاعقه» به ذهن نویسنده رسید، ولی در سه سال اخیر نویسنده با صرف وقت اثر را به اتمام رساند.

وی همچنین به کتاب «سالار تیپ عمار» اشاره کرد و یادآور شد: این اثر مربوط به شهید خندان است که در ادامه کتاب‌های بیست و هفت در بیست و هفت است که به فرماندهان شهید لشکر 27 محمد رسول‌الله(ص) می‌پردازد و در قالب زندگی‌‌نامه نوشته شده است. پیش‌تر در این مجموعه به زندگی شهید قوجه‌ای، شهید همت، احمد متوسلیان، سید محمدرضا دستواره و عباس کریمی پرداخته شده است.

همت به روایت ابراهیم حاتمی‌کیا

بابایی به اسناد استفاده شده در دو اثر اشاره کرد و ادامه داد: برای تکمیل این دو اثر از منابع آرشیوی و نوارهای فیلم از مرکز اسناد دفاع مقدس استفاده شده است. همچنین بهزاد برای کتاب «به روایت همت» علاوه بر آرشیو مرکز اسناد، از آرشیو فیلم‌های ابراهیم حاتمی‌کیا که فیلم‌بردار چند جلسه بود نیز استفاده کرده است. حاتمی‌کیا سه‌ ماه در آنجا حضور داشته و از جلساتی که برگزار شد، فیلم تهیه کرد. همچنین از اسناد مرکز حفظ آثار سپاه محمد رسول‌الله(ص) استفاده شده است.

نویسنده کتاب «ماه همراه بچه‌هاست» به ضرورت نوآوری در عرصه ادبیات دفاع مقدس به ویژه در مستندنگاری اشاره کرد و یاداور شد: هر عرصه‌ای نیاز به نوآوری دارد، چه عرصه ادبیات و چه هنر و دیگر عرصه‌ها. نوآوری یکی از ضروریات هر عرصه است و ادبیات دفاع مقدس نیز از این امر مستثنی نیست. مستندنگاری جنگ نیز به نوآوری نیاز دارد. نوآوری ضرورت و لازمه کار است و قطعاً هم تا زمانی که این عرصه وجود دارد، این نوآوری هم باید باشد. نمی‌توان گفت که مستندنگاری جنگ به تکامل رسیده و نیازی به نوآوری ندارد.

بی‌صاحب‌ترین عرصه، عرصه ادبیات دفاع مقدس است

وی افزود: این نوآوری در برخی از آثار نوشته شده در سال‌های گذشته دیده می‌شود. به طوری که خاطراتی که این سال‌ها نوشته می‌شود، با آثاری که در دهه 60 نوشته می‌شود، فرق دارد، نکته سنجی‌ای که در آثار این سال‌ها دیده می‌شود، در کتاب‌های گذشته کمتر دیده می‌شود. متأسفانه در برخی از آثاری که در این سال‌ها نوشته می‌شود، زیاده‌روی هم وجود دارد، یعنی قالب داستانی بر قالب خاطره‌نگاری غلبه می‌یابد، به طوری که برخی از آثاری که در قالب مستندنگاری نوشته شده‌اند،‌ عنوان رمان هم می‌گیرند. به عبارت دیگر، نوعی سرگردانی در این نوع آثار دیده می‌شود.

باید چندین اثر بنویسیم تا وصله‌های نسبت‌داده شده را پاسخ دهیم

وی ضمن انتقاد رویه برخی از نهادها و بخش‌های خصوصی در زمینه مستندنگاری جنگ گفت: بی‌صاحب‌ترین عرصه، عرصه ادبیات دفاع مقدس است و کسی هم به آن کاری ندارد و نمی‌گوید که چه کار می‌کنید. حتی در برخی از آثار که مربوط به تاریخ جنگ‌اند، نیاز به تأیید راوی از سوی مرجع بالاتر هستیم که ببیند آیا این فرد صلاحیت اظهار نظر در این موضوع خاص را دارد یا نه، اما متأسفانه این روند دیده نمی‌شود. حتی برخی از ناشران خصوصی هم کارهایی انجام می‌دهند و آثاری را منتشر می‌کنند که بعداً باید چندین کتاب بنویسیم، تا وصله‌های نسبت‌ داده شده به برخی از وقایع را پاسخ بدهیم. متأسفانه عرصه ادبیات دفاع مقدس، صاحب ندارد.