جمهوری اسلامی آیا تغییر هویت انقلاب بود یا ادامه مسیر انقلاب اسلامی؟

به گزارش حلقه وصل، سید عباس صالحی در همایش ملی «بیانیه گام دوم انقلاب و تمدن نوین اسلامی» که صبح امروز به همت دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم در مرکز همایش‌های غدیر قم برگزار شد، با بیان این که بیانیه گام دوم انقلاب نقطه عطف انقلاب اسلامی محسوب می‌شود، اظهار داشت: کارهای زیادی در ادامه این بیانیه می‌توان ذیل فصولی انجام داد.

وی گفت: رهبر معظم انقلاب اسلامی یک دوره بندی را برای انقلاب اسلامی ارائه کردند که هم به گذشته و هم به آینده نگاه دارد؛ سه دوره تاریخی برای انقلاب اسلامی و آینده کشور برمی شمرند که مرحله اول آن انقلاب اسلامی، مرحله دوم جمهوری اسلامی و مرحله سوم به سمت تمدن اسلامی است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در مرحله اول از بیانیه این نکته شاید قابل توجه است که چه تصویری از انقلاب اسلامی داریم که این تصویر انتظارات ما را از مراحل بعد هم معنا دار می‌کند؛ انقلاب‌های متعددی در سده‌های مختلف شاهد بودیم اما تفسیری که در این بیانیه از انقلاب اسلامی ایران صورت گرفته، سه مشخصه خاص دارد.

وی با تأکید بر این که مشخصه اول این انقلاب اعلام آغاز یک عصر جدید است، افزود: این که از انقلاب اسلامی این تفسیر را داشته باشیم، انتظارات و برداشت‌های ما تغییر می‌کند، بنابراین، این انقلاب یک انقلاب درون گرا و جغرافیایی نبود، بلکه آغاز اعلام عصر جدید بود و مشخصه دوم، ترکیب دین و دنیا بود.

صالحی اظهار کرد: انقلاب اسلامی به دنبال ترکیب دین و دنیا است، همچنان که انقلاب‌هایی که یکی از این دو بال را مورد همت داشتند، به توفیق چندانی نرسیدند و مشخصه سوم آن، شعارهای ابدی و نه کوتاه مدت بود که از جمله آنها آزادی، اخلاق، معنویت، عدالت، استقلال و عقلانیت است.

وی گفت: نکته دومی که رهبر معظم انقلاب به آن توجه می‌کنند، پروسه ورود ما از انقلاب به جمهوریت بود؛ در این جا چند مشخصه وجود دارد که از جمله آنها ترکیب جمهوریت و اسلامیت بود یعنی این که انقلاب اسلامی در این ترکیب در ساختار فعلی قرار گرفت و رهبر معظم انقلاب نیز شیفته توجه همگان به این ترکیب هستند.

عضو هیأت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم با بیان این که راهبرد دوم انقلاب اسلامی برای رسیدن به جمهوری اسلامی، ترکیب جوشش انقلابی و نظم سیاسی بود، تصریح کرد: در انقلاب‌های شکل گرفته در کشورهای عربی در همین اواخر یکی از این دو بال وجود نداشت ولی مسیر انقلاب اسلامی مسیری بود که ترکیب جوشش انقلابی و نظم سیاسی را با هم پیش برد و به مرحله دوم یعنی جمهوری اسلامی رساند.

وی افزود: راهبرد سومی که انقلاب اسلامی طی کرد و به جمهوری اسلامی رسید، ترکیب قدرت با رحمت و مهر بود؛ ما انقلاب‌هایی داشته ایم که سریع به جبر اقتدارگرایانه انقلابی رسیده اند و انقلاب‌هایی که به اقتدار رسیدند، دچار یک نوع هرج و مرج شدند ولی ترکیب این دو با هم که قدرت و اقتدار با مهر و رحمت با هم بتواند حرکت کند، در انقلاب اسلامی و در بیانیه گام دوم دیده می‌شود.

صالحی اظهار کرد: رهبر معظم انقلاب در بیانیه گام دوم اشاره‌های مختلفی دارند که انقلاب اسلامی کمترین خون ریزی را در مسیر رسیدن به جمهوریت داشته است که این هم نکته مهمی در مرحله اول یعنی انقلاب اسلامی محسوب می‌شود.

وی با اشاره به این که در مقطع جمهوری اسلامی نیز چندین نکته حائز اهمیت است، گفت: یک سوال اساسی این است که جمهوری اسلامی آیا تغییر هویت انقلاب اسلامی بود یا ادامه مسیر انقلاب اسلامی؟ رهبری معتقدند که جمهوری اسلامی در حقیقت ادامه انقلاب اسلامی و تطور و تکامل آن است و هرگز جوهره انقلابی خود را از دست نداده است.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تصریح کرد: در بیانیه گام دوم انقلاب، سه نکته به وضوح در این باره دیده می‌شود؛ نکته اول این است که در این دوره چهل ساله، جمهوری اسلامی دستاوردهای وسیع، گسترده و متنوعی در ابعاد مختلف داشته که از جمله آنها باور «ما می توانیم»، فهم و درک سیاسی است.

وی افزود: نکته دوم در توصیف مرحله دوم یعنی جمهوری اسلامی، نقدهایی است که به این چهل ساله وارد است و رهبر معظم انقلاب نیز به این مسأله پرداخته اند؛ به عنوان مثال، در حوزه پیشرفت علمی علاوه بر این که تعبیرات محکمی برای تبیین پیشرفت دارند، به بیان توصیه‌های مهمی پرداخته و می‌فرمایند هنوز راه طولانی داریم و آغاز راه هستیم و در مورد عدالت و فساد در میان کارگزاران هم نقدهای جدی دارند.

صالحی با بیان این که گزاره سوم اعتبارسنجی این موارد است، اظهار داشت: ایشان در یک ترازوی دارای دو کفه، جمهوری اسلامی را مورد ارزیابی قرار داده اند؛ ایشان معتقدند که ایجابیات و مثبتات خیلی بیشتر از نقدها و نقص‌ها است؛ هرچند نقدها و نقص‌ها را رد نمی‌کنیم و ادبیات ایشان در بیانیه این است که رویش‌های انقلاب بیش از ریزش‌های آن بوده است و دست و دل‌های امین و خدمتگذار به مراتب بیشتر از مفسدان و خائنان است.

وی گفت: ایشان تصویر و تحلیل شأن نسبت به این دوره جمهوری اسلامی، دوره‌ای است که بخش پر لیوان بیش از بخش خالی آن است که ما باید بخش پر آن را بیشتر بشناسیم و معرفی کنیم.

عضو هیأت امنای دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم تصریح کرد: دوره سومی که ایشان با آن فلسفه بیانیه را تدوین کردند، مسیری به سوی تمدن اسلامی با آن تصویر از دوره اول و دوم است؛ طبعاً اولین مسأله ای که در این جا مطرح است، نوع نگاه ایشان به موضوع تمدن و مدنیت است، چون تمدن‌های مختلف در طول تاریخ جلوه‌های گوناگونی دارد ولی ایشان تمدن و مدنیت اسلامی را با تفسیر درستی تصویر و آن را پیشرفت همه جانبه تعریف می‌کنند.

وی با تأکید بر این که پیشرفت همه جانبه دارای سه ساحت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی اجتماعی است، افزود: در ساحت اقتصادی دو محور مطرح می‌کنند که یکی از آنها، اقتصاد قوی و مستقل و محور دوم، عدالت محوری و مبارزه با فساد است و ساحت‌های سیاسی و فرهنگی خود دارای محورهایی است و تمدن اسلامی بدون این سه ساحت میسر نمی‌شود.

صالحی اظهار کرد: نزدیک شدن به این مسیر با توجه به گزاره‌هایی ممکن است، اول این که آیا اصلاً ما ظرفیت تمدن سازی داریم یا خیر این یک ادعای گزاف است؟ آیا ظرفیت ورود به این مرحله سوم را داریم یا خیر؟ ایشان به سه ظرفیت اشاره می‌کنند که این سه، ظرفیت انسانی، ظرفیت مادی و ظرفیت جهانی است.

وی گفت: ما در این مرحله با تهدیدهایی نیز مواجه بوده ایم که به تعبیر رهبر معظم انقلاب این تهدیدها یکی تحریم‌های اقتصادی، دیگر تهدیدات جنگ رسانه‌ای و سبک زندگی است و ایشان تأکید دارند که ما می‌توانیم از پس این سه تهدید برآییم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که تمدن سازی نیازمند موتورهای پیشران است، تصریح کرد: ایشان در چهار ساحت به این مسأله پرداخته اند که ساحت اول، ساحت روانشناختی، ساحت دوم ساحت معرفت شناختی، ساحت سوم ساحت فناوری و مهارت و ساحت چهارم منابع انسانی است.

وی افزود: در سطح روانشناختی موتور پیشران ما امید است که به تعبیری رهبر معظم انقلاب کلید همه قفل‌ها است و اگر می‌خواهیم اتفاقاتی بیافتد، هر قدر بر ناامیدی بیافزاییم، این مسیر دست نیافتنی تر یا دیرتر دست یافتنی می‌شود.

صالحی اظهار داشت: اگر می‌خواهیم تمدن سازی شکل پیدا کند، باید حوزه معرفت تغییرات قابل توجهی پیدا کند و در حوزه فناوری تمدن سازی، تبدیل نرم افزار ظرفیت به قدرت است یعنی این که چطور می‌توانیم ظرفیت‌هایی که در جای جای بیانیه ذکر کرده اند را به قدرت تبدیل کنیم که از جمله آنها توجه به تجربه‌های غنی موجود است.

وی با اشاره به این که موتور پیشران منابع انسانی از نگاه رهبری به جوانان سوق داده می‌شود، خاطرنشان کرد: نه فقط در حوزه کارگزاری و مدیران، بلکه به فرموده رهبر معظم انقلاب، در حوزه دانشوران و فعالان نیز باید جوان گرایی جدی گرفته شود.