به گزارش حلقه وصل، چندی است فرانسویها بر خلاف تلاشهایی که در ماههای قبل برای حفظ برجام و به قول خودشان کاهش تنش صورت دادند، از اعزام فرستاده ویژه تا رایزنیهای تلفنی و طراحیهایی از جمله اعطای اعتبار ۱۵ میلیارد دلاری به ایران و ...، این بار شمشیر را از رو بسته و تهدیدآمیز سخن میگویند و باز هم شیوه پلیس بد دوران توافق ژنو را پیشه کردهاند.
البته آنگونه که وزیر امور خارجه فرانسه شهریور ماه در جمع خبرنگاران درباره طرح ابتکاری این کشور گفته بود: این طرح عبارت بوده از راهاندازی یک خط اعتباری با ضمانت پول نفت ایران در ازای بازگشت ایران به برجام، انجام مذاکراتی در خصوص امنیت خلیج فارس و منطقه و وضعیت توافق هستهای پس از سال ۲۰۲۵.
حال این روزها، از یک سو «امانوئل ماکرون» رئیس جمهور فرانسه که در این مدت رایزنیهای متعدد تلفنی با روحانی داشت تا ابتکار خود را به ثمر برساند و در نیویورک هم تلاشش برای مذاکره مستقیم ترامپ و روحانی ناکام ماند، از افزایش فشار به ایران سخن میگوید و از سوی دیگر «لودریان» وزیر خارجهاش ایران را به استفاده از مکانیسم ماشه تهدید میکند.
براساس این گزارش، همزمان با اعلام ورود ایران به گام چهارم کاهش تعهدات برجامی و غنی سازی در تأسیسات فردو، «امانوئل ماکرون» رئیسجمهور فرانسه در اظهاراتی عنوان کرد: «ما شاید با تصمیم ایالات متحده برای خروج از برجام مخالف باشیم، اما تصمیم به از سرگیری غنیسازی اشتباه است. با وجود تغییر سیاست ایالات متحده [در قبال برجام] اروپاییها توانستند برای ۱۵ ماه برجام را حفظ کنند.حالا هفتههای آینده صرف اعمال فشار بیشتر به ایران خواهد شد، تا ایران به چارچوب [برجام] بازگردانده شود و تحریمهای مشخصی کاهش یابد تا بتوان موازنه بهتری را احیا کرد».
او در حالی که پیش از این اعمال فشار بیشتر بر ایران را منجر به افزایش تنش خوانده بود، این بار تغییر موضع داده و از افزایش فشار بر ایران سخن گفت و افزود: «به طور کلی، آغاز این رویکرد [خروج از توافق] با ما نبوده است. ما همچنان یک طرف این توافق هستیم و ایالات متحده و ایران بودند که تصمیم گرفتند از آن خارج شوند. ما باید توافق هستهای را بر اساس بازههای زمانی کوتاهمدت و بلندمدت و همچنین در ارتباط با موشکهای بالستیک و ثبات منطقهای بازسازی کنیم. ۲ سال است که ما از این امر حمایت میکنیم».(جزییات بیشتر)
علاوه بر این، لودریان هم چهارشنبه ششم آذر ماه ایران را به امکان بهرهگیری از مکانیسم حل و فصل اختلافات در برجام و اعمال «مکانیسم ماشه» تهدید کرد که البته این اظهارات بدون واکنش نماند و سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران این اظهارات را غیرمسئولانه و غیرسازنده خواند و گفت که این اظهارات کارآمدی ابتکارات سیاسی برای اجرای کامل برجام را مخدوش میکند.
موسوی گامهای کاهش تعهدات برجامی ایران را در چارچوب ماده ۳۶ برجام خواند و در عین حال یادآور شد که برجام در شرایط کنونی به طرفهای اروپایی اجازه نمیدهد که در قبال اعمال حق مشروع جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به اقدامات غیرقانونی و یکجانبه ایالات متحده و نقض اساسی تعهدات طرفهای اروپایی، به این مکانیسم استناد ورزند. (بیشتر بخوانید)
به گزارش فارس، پس از آنکه روز جمعه هشتم آذر ماه ۶ کشور اروپایی فنلاند، سوئد، نروژ، بلژیک، هلند و سوئد از پیوستن به سازوکار مالی اینستکس خبر دادند، وزیر خارجه فرانسه باز هم در اظهاراتی: «امروز تصمیم مهمی از سوی ۶ کشور اروپایی برای پیوستن به اینستکس انجام شد. اروپاییها تعهد عمیقی برای حمایت از برجام و استقلال عمل اروپا نشان دادند. انتظار داریم ایران به تبعیت از برجام بازگردد.»
در بیانیهای هم که تروئیکای اروپایی (فرانسه، آلمان و انگلیس) بعد از اعلام آمادگی ۶ کشور برای پیوستن به اینستکس صادر شد، بار دیگر تلویحا ایران تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه شد. در این بیانیه (+) آمده بود: «ما بار دیگر تأکید میکنیم که آمادهایم برای حل موضوعات مربوط به اجرای تعهدات برجامی ایران، تمام ساز و کارهای موجود در برجام از جمله ساز و کار حل اختلاف، را مورد بررسی قرار دهیم. ما همچنان به پیگیری تلاشهای خود در جهت رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک در چارچوب برجام، متعهد هستیم.»
البته آنگونه که پیش از این نیز در اظهارات فرانسویها به صورت عینی نمود پیدا کرده بود، پاریس تنها به دنبال بحث هستهای نبود و انجام مذاکرات در حوزههای منطقهای و از جمله موشکی را نیز در دستورکار خود قرار داده بود. به نحوی که لودریان وزیر خارجه فرانسه دوشنبه ششم آبان ماه (+) طی سخنانی در دانشگاهی در «ابوظبی» گفته بود: «میخواهیم مذاکرات عمیقی با ایران انجام دهیم که نه تنها برنامه هستهای ایران، بلکه مسائل امنیتی منطقهای را شامل شود.» او پیش از آن هم در مصاحبهای با روزنامه «فیگارو» در پاسخ به این سؤال که آیا طرح «امانوئل ماکرون»، رئیس جمهور فرانسه با ایران «مرده است» گفت: «در بیاریتز و بعداً در نیویورک، رئیسجمهور فرانسه ابتکاراتی برای تنشزدایی و تعیین ملاکهای توافق بین دونالد ترامپ و حسن روحانی انجام داد. هدف از آن، متقاعد کردن ایران به پایبندی دوباره به تعهدات خود در توافق هستهای وین، آغاز مذاکراتی برای رایزنی درباره بحرانهای منطقه و بحث درباره آینده توافق بعد از سال ۲۰۲۵ است.»
گفتنی است بعد از آنکه ایران در پی بیانیه شورای عالی امنیت ملی در ۱۸ اردیبهشت ماه گامهای کاهش تعهدات برجامی را برداشت، فرانسویها در اظهاراتی خواستار بازگشت ایران به تعهدات خود شده و برداشتن این گامها را منجر به افزایش تنش خوانده بودند.
لازم به ذکر است، اقدامات فرانسویها به بحث برجام محدود نشده و پاریس در تلاش برای راهاندازی ائتلاف دریایی در منطقه خلیج فارس و در پایگاه دریایی فرانسه در ابوظبی است که به گفته «فلورنس پارلی» وزیر دفاع فرانسه از ماه نخست سال آینده میلادی و با مشارکت ۱۰ تا ۱۲ کشور شروع به کار میکند.
حال بماند که وزارت خارجه فرانسه 27 آبان ماه نیز در پی اغتشاشات اخیر در ایران، در اظهاراتی مداخله جویانه خواستار «احترام ایران به آزادی بیان و حق اعتراضات مسالمتآمیز» در ایران شده بود.
از سوی دیگر «اگنس وندرمول» سخنگوی وزارت خارجه فرانسه نیز 29 آبان ماه درباره حمله رژیم صهیونیستی به مواضعی در سوریه، ایران را به اقدام ثبات زدا در سوریه متهم و از ایران خواست که از هرگونه اقدام ثبات زدا در سوریه بپرهیزد.
خواستههای غیر منطقی فرانسویها و درخواست از ایران برای کاهش نفوذ منطقهای و از سوی دیگر تهدید به استفاده از مکانیسم ماشه حاکی از آن است که فرانسه آنگونه که ادعا میکند به دنبال حل موضوع و کاهش تنشها نیست، بلکه با رویهای که پاریس در پیش گرفته و اظهاراتی که این روزها از زبان فرانسویها شنیده میشود، به نظر میرسد پاریس به بلندگوی هیأت حاکمه آمریکا مبدل شده است.
البته در این میان اگر به رایزنیها و دیدارهای مقامات فرانسوی با آمریکاییها نظری بیفکنیم این موضوع بهتر نمود پیدا میکند. از جمله سفری که لودریان اواخر آبان ماه به واشنگتن انجام داد و پس از آن «مایک پامپئو» وزیر امور خارجه آمریکا دیدارش با لودریان را سازنده خواند و گفت که ایران و بازخواست این کشور به دلیل رفتارهایش در منطقه یکی از محورهای گفتوگویش با همتای فرانسوی بوده است.
*فرانسه به دنبال کسب امتیاز و خرج کردن در روابطش با واشنگتن
در همین خصوص، «ابوالفضل ظهرهوند» سفیر پیشین ایران در ایتالیا درباره نقش این روزهای فرانسه به خبرنگار فارس میگوید: فرانسه کماکان مثل گذشته در همان نقش پلیس بد ایفای نقش میکند و اگر هم در مقطعی شاهد بودیم که ادعا میکردند میخواهند تحرکی داشته باشند برای برقراری پل بین تهران و واشنگتن و دیدار دو رئیس جمهور، آن هم باز از منظر بهبود روابط با واشنگتن و تحمیل نقش فرانسه به طرف آمریکایی برای ایفای نقش در یک موضوع مهم بینالمللی در روابط با ایران و غرب آسیا بود و تغییر جدی در این زمینه رخ نداده است.
وی همچنین بر این باور است که تقسیم وظیفهای نیز در فرانسه صورت میگیرد به این نحو که ماکرون یک موضعی را اتخاذ میکند و لودریان وزیر خارجهاش مثل گذشته همواره ادبیات تند را به کار میگیرد.
سفیر پیشین ایران در رم خاطرنشان میکند: به نظر میرسد همان موضعی که آقای اردوغان راجع به ماکرون گرفته مبنی بر اینکه فرانسویها هم «دچار مرگ مغزی» هستند، یک مقدار مصداق دارد و فرانسویها در حوزههای دیگر نمیتوانند مسائل منطقه و اتحادیه اروپا را ببینند و در حوزه ملی هم چنین است و اگر میتوانستند واقعیتهای صحنه فرانسه را خوب ببینند جنبش جلیقه زردها بیش از یک سال ادامه نمییافت و الان هم جنبش جدیدی با ائتلاف همه جریانات ضد فرانسه راهاندازی نمیشد.
به گفته ظهرهوند اینها نشان میدهد فرانسه الان در موقعیت خوبی نیست و در حال حاضر با فشار به ایران اگر بتواند امتیاز بگیرد و در روابطش با واشنگتن خرج کند، برایش با ارزش است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل همچنین بر این باور است که اخلاق تاریخی فرانسویها نیز به همین صورت است و میافزاید: فرانسویها معمولا متوقع هستند و هیچ وقت تعهدات و مسؤولیتهای خود را نمیبینند و یک طرفه نگاه میکنند. در عوض اینکه بگویند اروپا و فرانسه در چارچوب برجام چه نقشی را باید ایفا میکرده، بیشتر منافع خود را دیده و انتظارات خود را مطرح میکنند.
در همین زمینه نیز رهبر معظم انقلاب 12 آبان در جمع دانشآموزان و دانشجویان طی اظهاراتی درباره نقش فرانسویها عنوان کردند: «حالا یک دولت هم -فرض کنید دولت فرانسه- میآیند واسطه میشوند اصرار میکنند، نامه، تلفن، بیا برو، ملاقاتهای متعدد در نیویورک و مانند اینها که «باید ملاقات کنید». رئیسجمهور فرانسه گفته بود اگر یک ملاقات بکنید همهی مشکلات حل میشود؛ آدم واقعاً تعجب میکند. یا باید بگوییم ایشان خیلی ساده است یا باید بگوییم همدستند با هم؛ یکی از این دو تا است. هیچ مشکلی با ملاقات و با مذاکره حل نخواهد شد؛ هیچ مشکلی! من یقین داشتم که این عملی نخواهد بود، اما برای اینکه برای همه روشن بشود گفتیم خیلی خب، اینها از خطایی که کردند و از برجام خارج شدند برگردند و همه تحریمها را بردارند، بعد در مجموعه برجام شرکت کنند، حرفی نداریم؛ بنده میدانستم این نمیشود، خب نشد، قبول نکردند. اگر مرضی ندارند، اگر راست میگویند خب همین را قبول کنند؛ نخیر هیچ مشکلی را نمیخواهند. خواستههای جدیدی را مطرح میکنند که طرف ایرانی قطعاً نخواهد پذیرفت؛ معلوم است دیگر؛ شما در منطقه فعال نباشید، شما به مقاومت کمک نکنید، شما در فلان کشور و فلان کشور حضور نداشته باشید، شما موشک نداشته باشید؛ از تحمیلات این جوری، یواش یواش میرسند به جاهای دیگر.»