هزینه پرداختی بنزین هر خانواده چقدر زیاد شد؟ / تصمیمی که اگر مدیریت شود به نفع اقشار ضعیف است +جدول

سرویس اقتصاد حلقه وصل - طبق آخرین آمارهای موجود، بیش از ۲۴ میلیون و ۲۰۰ هزار خانوار جمعیت ۸۳ میلیون و ۱۸ هزار نفری ایران در خود جای داده‌اند.

از این تعداد خانوار، براساس بررسی‌های آماری مرکز آمار ایران در سال ۹۷، قریب به ۵۳.۲ درصد خانوار شهری و ۳۲.۳ درصد خانوارهای روستایی خودرو شخصی دارند. به عبارت دیگر نیمی از خانوارهای شهری و یک سوم خانواده‌های روستایی مالک اتومبیل هستند.

همچنین به استناد به همین آمار در سال مورد اشاره، ۱۴.۱ درصد خانواده‌های شهری و ۲۸.۴ درصد خانواده‌های روستایی دارای موتورسیکلت بوده و برای حمل و نقل از این وسیله استفاده می‌کنند.

طبق برآوردهایی که از جمع‌اوری اطلاعات هزینه ای خانوارها در اختیار است، براساس گزارش بانک مرکزی از بودجه خانوار در مناطق شهری، متوسط هزینه سالانه بنزین (معمولی و سوپر) برای هر خانواده در سال ۱۳۹۶ (آخرین آمار موجود)، ۸۱۲ هزار تومان در سال است که اگر فرض را بر این بگیریم که تمام این مبلغ صرف مصرف بنزین عادی با نرخ آن زمان هر لیتر ۱۰۰۰ تومان باشد، بنابراین میانگین مصرف هر خانواده به طور متوسط در سال ۸۱۲ لیتر و در ماه ۶۸ لیتر بنزین است که ۶۸ هزار تومان هزینه آن می‌شد.

مشابه همین آمار و با جزئیات بیشتر براساس گزارش مرکز آمار ایران در سرشماری سال ۱۳۹۵ نیز موجود است که با توجه به اینکه قیمت بنزین در ۴ سال اخیر هیچ افزایشی نداشت و سهمیه‌بندی بنزین در سال مورد اشاره برداشته شده بود، کماکان از لحاظ میزان میانگین مصرف هر خانوار می‌تواند مورد توجه باشد.

براساس این گزارش بیشترین میزان مصرف بنزین ماهانه خانوارهای دارای خودرو در مناطق شهری مربوط به دهک ۱۰ درآمدی یعنی ثروتمندان است که بطور میانگین ماهانه ۱۳۲ لیتر بنزین مصرف می‌کردند و کمترین میزان نیز مربوط است به میزان مصرف خانوارهای دارای خودروی دهک اول که ماهانه تنها ۳۳ لیتر بنزین مصرف می‌کردند.

در خانوارهای روستایی دارای خودرو نیز به همین صورت است بطوریکه دهک اولی‌ها تنها ۲۹ لیتر در ماه مصرف داشتند و دهک دهمی‌ها ۹۰ لیتر بنزین می‌سوزاندند. البته همانطور که ذکر شد این آمار مربوط به سال ۱۳۹۵ است و ممکن است طی این سه سال میزان مصرف رشد داشته اما تغییرات آن به حدی نیست که اصل موضوع را خدشه دار کند.

همانطور که تا اینجا نیز مشخص است پردرآمدهای دارای خودرو بین ۳ تا ۴ برابر بیش از کم‌درآمدها بنزین می‌سوزانند و در واقع یارانه بیشتری دریافت می‌کنند.

در جدول زیر به بررسی میزان متوسط مصرف بنزین هر دهک درآمدی خانوار می‌پردازیم و مقایسه می‌کنیم با توجه به تصمیم جدید دولت که بنزین را سهمیه‌بندی و گران کرد، (۶۰ لیتر با قیمت ۱۵۰۰ و بیش از آن با قیمت ۳۰۰۰ تومان) چه میزان بر هزینه های مصرف بنزین خانوارها افزوده می‌شود و کدام خانوارها باید مصرف خود را کاهش دهند.

همانطور که در این جدول نیز مشخص است بیشترین هزینه این میزان افزایش قیمت بنزین متعلق به ثروتمندان شهری خواهد بود که باید ماهانه ۱۷۴.۰۰۰ تومان بیشتر بپردازند و کمترین میزان افزایش را نیز محرومان روستایی شاهد خواهند بود که باید ۱۵.۰۰۰ تومان بیشتر برای هزینه بنزین پرداخت کنند.

اما در طرف مقابل، همانطور که وعده داده شد قرار است در اوایل ماه آینده مبلغی حمایتی به ازای تعداد اعضای خانوار به حساب سرپرستان خانوار ۷ دهک کم‌برخوردار کشور واریز شود که این مبلغ می‌تواند بخشی از هزینه افزایش را جبران کند و مابقی آن نیز این امکان را به خانوارها می‌دهد تا بتوانند علاوه بر اینکه اثرات تورمی ناشی از افزایش قیمت بنزین را جبران کنند، بلکه خیلی ناچیز بسته به نوع مصارف و دهکی که قرار دارند معیشتشان را هم بهبود ببخشد.

از سوی دیگر با توجه به اینکه عمده خانوارهای ایران (۵۷.۵ درصد) سه و چهار نفره هستند، قرار است به خانوارهای سه نفره مبلغ ۱۳۸ هزار تومان و خانوارهای ۴ نفره مبلغ ۱۷۲ هزار تومان در ماه داده شود که با توجه به میزان رقم افزایش قیمت بنزین، بخش زیادی از آن باقی می‌ماند که برای حفظ قدرت خرید ناشی از تورم افزایش قیمت بنزین موثر است به شرطی که مسئولان دولتی بتوانند به خوبی با آثار تورمی ساختاری این افزایش قیمت مقابله کنند و همانطور که رئیس بانک مرکزی نیز اعلام کرد تنها ۴ درصد بر تورم افزوده شود.

همچنین دقت در اظهار نظر مسئولان دولتی که می‌تواند جو روانی منفی این تصمیم را به همراه داشته باشد و منجر به تورم انتظاری شده نیز دیگر اتفاقی است که باید مدیریت شود تا برنده اصلی این افزایش قیمت اقشار ضعیف‌تر جامعه باشند و وضع اقتصادی زندگیشان بهبود یابد.