تابستان داغ دانشجویان جهادگر در محروم ترین نقاط ایران

حلقه وصل: سالهاست که جوانان مومن و انقلابی کشورمان در قالب گروه های جهادی ایامی از سال را به مناطق محروم می روند و به مستضعفین و محرومین در امور عمرانی، بهداشتی، فرهنگی و خدمات اجتماعی یاری می رسانند. این اردوها در سالهای اخیر رونق بیشتری پیدا کرده و صدها گروه جهادی در اقسانقاط کشور به فعالیت می پردازند. تابستان امسال نیز طبق روال همه ساله گروه‌های جهادی دانشجویی برنامه ویژه‌ای را برای تابستان تدارک دیده  و هرکدام از این گروه‌ها به یکی از استان‌های کشور سفر کرده اند تا بتوانند در حد توان خود خدمات‌رسانی لازم را به مردم این مناطق داشته باشند.

روزنامه فرهیختگان در گزارشی به اردوهای جهادی دانشجویی پرداخته که در ادامه خواهید خواند: گروه‌های جهادی دانشجویی از ابتدای انقلاب کار خود را آغاز کردند. کمک‌رسانی به مناطق محروم جزء شعارهایی بود که دانشجویان انقلابی آن را محقق ساختند، اما جنگ باعث شد دانشجویانی که درحال مبارزه با محرومیت بودند به سمت جبهه‌های جنگ حرکت کنند. پس از جنگ و آرام شدن کشور دغدغه مستضعفان و محرومان دوباره به یکی از مسائل دانشجویان تبدیل شد. گروه‌های جهادی مختلفی که شاید مهم‌ترین آنها را بتوان گروه‌های جهادی بسیج دانشجویی دانست، در دانشگاه‌های مختلف کشور به وجود آمد، این گروه‌ها هرچند ابتدا رنگ و بوی عمرانی داشتند، اما به مرور و با توجه به نیازهای روزافزون مناطق محروم جلوه‌های دیگری ازجمله فرهنگی، آموزشی، اقتصادی، پزشکی و... به خود گرفتند و دانشجویان مختلف براساس توانایی‌ها و حوزه کاری خود وارد این گروه‌ها شدند. این سال‌ها تشکل‌های دانشجویی مختلف دیگری نیز اقدام به ایجاد گروه‌های جهادی کرده‌اند که نشان‌دهنده استقبال دانشجویان از چنین فعالیت‌هایی است. رهبر انقلاب نیز در دیدار اخیر خود با جهادگران ضمن با ارزش خواندن فعالیت‌های جهادی گفتند: «شعار «خدمت‌رسانی برای تحقق عدالت و پیشرفت» را همگانی کنید. منظومه‌ معرفتی اسلام در این‌باره را که مشتمل بر صد‌ها درس از لزوم انفاق و لزوم تعاون در بر و تقوا و لزوم نفع رساندن به مردم و لزوم قیام به قسط و امثال اینها است در برابر میلیون‌ها جوان کشور بگذارید.» در گفت‌وگو با فعالان مختلف این عرصه در دانشگاه‌ها و تشکل‌های دانشجویی مختلف به بررسی فعالیت گروه‌های دانشجویی پرداختیم.

پیگیری مسائل فرهنگی و عمرانی در اردوهای جهادی

معصومه بهمنی، عضو گروه جهادی انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه هرمزگان گفت: «با توجه به مناطق محروم استان هرمزگان، اردوهای جهادی در قالب‌های مختلف فرهنگی و عمرانی طی چند سال اخیر برگزار شده است. تیم برگزارکننده اردوها به خدمات عمرانی و سازندگی در کنار فعالیت فرهنگی توجه داشته، چراکه اینگونه فعالیت‌ها به لحاظ تقویت معنویت و کسب مهارت همیشه تاثیرات بسزایی بر افراد شرکت‌کننده در این اردوها دارد و از طرفی مردم این مناطق را با دانشجویان همراه‌تر می‌کند. اولویت‌ها و هدفگذاری‌ها در مناطق محروم نیز پس از مرحله شناسایی و بنا بر نیاز مخاطبان و شرایط تعیین می‌شود. در این روند علاوه‌بر تلاش برای محرومیت‌زدایی عمرانی و فرهنگی، یکی‌دیگر از اهداف برگزاری این اردوها خودسازی دانشجویان است. در بخش فرهنگی بر احیای نمازجماعت در مساجد، تبیین فرهنگ انتظار و اهمیت ولایت در قالب سه‌شنبه‌های مهدوی، سلسله‌جلسات آموزشی برای مخاطب کودک، نوجوان و جوان به روش‌های مختلف به مقتضای شرایط و امکانات اهتمام داشتیم و  در بخش عمرانی امکانات عمومی ازجمله بازسازی مدارس، تعمیر منازل افراد محروم و... را دنبال کردیم. در اردوهای جهادی برای جهادگران چالش‌هایی درنظر گرفته شده بود تا در کنار معنویت به لحاظ اخلاق و مهارت‌های تشکیلاتی خود را نیز محک زده باشیم.»

محرومیت‌زدایی در یکی از محروم‌ترین استان‌ها

محمدمهدی قاسمی، مسئول گروه جهادی معین دانشگاه یاسوج گفت: «استان کهگیلویه و بویراحمد جزء استان‌های محروم کشور محسوب می‌شود. ما در این استان در حال شناسایی مناطق محروم‌تر هستیم و همین موضوع نشان‌دهنده اهمیت تلاش برای مردم این منطقه است. متاسفانه در مناطق محروم روستایی این استان امکانات اولیه مانند خانه بهداشت یا مسجد و سایر امکانات وجود ندارد. این موضوع به همراه مشکلات فرهنگی در این مناطق باعث شده است با اولویت‌گذاری‌هایی برای رفع محرومیت از این مناطق برنامه‌ریزی شود. در اردوهای جهادی برگزارشده در این مناطق دانشجویان سایر دانشگاه‌ها ازجمله دانشگاه‌های فارس، هرمزگان، اصفهان و تهران با جمعیتی حدود 30 تا 40 نفر شرکت داشته‌اند که این امر می‌تواند نگاه دغدغه‌مند سایر دانشجویان نسبت به این مناطق را نشان دهد.

در محرومیت‌زدایی این خود مردم هستند که در صف اول می‌ایستند و براساس نیازهایی که شناسایی شده با همراهی دانشجویان اقدام به رفع مشکلات کرده و سعی می‌کنند نیازهای اولیه مناطق خود را برطرف کنند. در اردوهای جهادی نباید رویکردهای اجتماعی را نادیده گرفت و ما نیز سعی کرده‌ایم براساس مشکلات فرهنگی این مناطق برنامه‌ریزی‌هایی کنیم که در این راه از روحانیون، مشاوران خانواده و افراد آگاه استفاده کرده‌ایم. حتی در بحث پزشکی نیز از تیم پزشکی دعوت کرده‌ایم تا با مشکلات این مناطق آشنا شوند و مشکلاتی ازجمله خانه بهداشت را برای این خانوارها برطرف کنند.»

گروهی برای خدمت‌رسانی به دانش‌آموزان

محسن ارشادی، مسئول طرح تدریس جهادی وتر و دانشجوی دانشگاه تربیت شهید رجایی پیرامون فعالیت‌های جهادی این گروه گفت: «حدود سه سال است که گروه جهادی وتر کار خود را آغاز کرده است. ما اولین دوره این اردو را با همکاری دو استان آغاز کردیم که اکنون 13 استان در برگزاری این اردوی جهادی با ما همکاری می‌کنند. تیر امسال طبق دستور رهبر معظم انقلاب که در دیدار با معلمان فرمودند: «دانش‌آموزان آق‌قلا احتیاج به کمک دارند.»

اردوی جهادی را در مناطق سیل‌زده گلستان برگزار کردیم. در این اردو ۲۰ پسر و ۲۵ دختر دانشجومعلم از دانشگاه‌های فرهنگیان کشور حضور پیدا کردند و به مدت یک هفته در شهر آق‌قلا، شهر انبارالوم، روستاهای تازه‌آباد و وحدت اسلامی به دانش‌آموزان منطقه خدمت‌رسانی کردند و لوازم‌التحریر و وسایل مورد‌نیاز سال تحصیلی جدید دانش‌آموزان نیز توسط گروه جهادی وتر تامین شد. دوره جدید اردوهای گروه جهادی وتر از شهریور در استان‌های مختلف برگزار خواهد شد.  از اهداف طرح تدریس جهادی وتر می‌توانیم به نکاتی ازجمله 1- خدمت‌رسانی به دانش‌آموزان محروم مناطق مختلف کشور ۲- ایجاد تجربه معلمی برای دانشجومعلمان قبل از حضور در مدرسه به شکل رسمی ۳- ایجاد ارتباط بین معلمان هر استان به واسطه اردوها ۴- حفظ معلمان در فضای جهادی ۵- اجرای سند تحول بنیادین و برنامه درس ملی در مدارس توسط گروه‌ها اشاره کرد. همچنین در اردوهای ما علاوه‌بر دانشجویان دانشگاه تربیت دبیر شهید رجایی، از دانشگاه‌های فرهنگیان سراسر کشور و برخی دانشگاه‌های علوم پزشکی جهت خدمت‌رسانی بهداشتی شرکت می‌کنند.

اردوهای جهادی پزشکی و مساله دارویی

محمد شکیبا، مسئول گروه جهادی منتظران حضرت ولی عصر(عج) دانشگاه علوم پزشکی آزاد اسلامی تهران در مورد فعالیت‌های این گروه جهادی گفت: «سعی کرده‌ایم در بازه‌های زمانی مشخص و به صورت ماهیانه، اردوهای جهادی درمانی یک روزه‌ای را در مناطق محروم و کم‌برخوردار اطراف تهران برگزار کنیم. به‌طور میانگین حدود 50 نفر از دانشجویان در اردوهای جهادی شرکت می‌کنند که شامل گروه‌های مختلفی از جمله پزشک عمومی، دندانپزشکی، مامایی، آزمایشگاه سیار کاملا تجهیزشده، داروخانه، متخصص اطفال، متخصص تغذیه، روانشناسی، فرهنگی و آموزشی است. یکی از مشکلات برگزاری اردوهای جهادی پزشکی مساله دارویی آن است که برای تامین آن فراخوان جمع‌آوری دارو منتشر می‌کنیم و بخشی از داروها از طرف خیرین و بخش دیگر آن از طرف نهادهایی مانند بهداری سپاه، هلال‌احمر و سایر سازمان‌ها تامین می‌شود. در این اردوها با مشکلاتی از جمله کمبود دارو برای هر اردو، سخت بودن تامین یونیت و اقلام پر هزینه دندانپزشکی با توجه به بودجه و عدم وجود بودجه کافی برای هر اردو، برای برطرف کردن نیازهای مردم مناطق محروم روبه‌رو هستیم. البته بر اساس ارزیابی‌هایی که در مدت حضور در منطقه از مردم انجام می‌دهیم، اکثریت مردم از خدمات راضی هستند و خواهان حضور بیشتر گروه‌های جهادی در این مناطق هستند. ما در نظر داریم تا علاوه‌بر تیم درمانی، تیم عمرانی را نیز تشکیل بدهیم و گروه جهادی منتظران حضرت ولی‌عصر(عج) را گسترش دهیم.»

کارگروه‌هایی برای فعالیت‌های مختلف جهادی

جواد آزادزعیم، مسئول بسیج دانشجویی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج گفت: «گروه جهادی شهید محمد بلباسی دانشگاه آزاد اسلامی کرج، سعی کرده کارگروه‌های مختلفی را تشکیل دهد. دانشجویان حاضر در این کارگروه‌ها در زمینه‌های مختلفی ازجمله عمرانی و علمی تا اقتصاد مقاومتی و کار‌آفرینی فعالیت می‌کنند. با توجه به نیازهای مردم در مناطق مختلف هرکدام از این کارگروه‌ها فعالند. برای مثال کارگروه آموزش تلاش دارد در مناطقی که کودکان با مشکلات آموزشی روبه‌رو هستند، از طریق کلاس‌های تقویتی مشکلات آنها را بر طرف کند. البته در این میان علاوه‌بر خدمت‌رسانی برنامه‌هایی نیز برای خود‌سازی جهادگران تدارک دیده شده تا این فعالیت‌های جهادی نه اقدامی مقطعی بلکه فعالیتی اثر‌گذار در زندگی افراد شرکت‌کننده باشد. جهادگران گروه جهادی شهید بلباسی متشکل از ۷۰ جهادگر خواهر و برادر در روستاهای استان البرز به ارائه خدمات در زمینه‌های عمرانی، پزشکی، دامپزشکی، خدماتی، بهداشتی، فرهنگی- هنری، ورزشی، اقتصاد مقاومتی، مشاوره‌ای و آموزشی می‌پردازند.

جهاد برای اقتصاد مناطق محروم

مهدی عندلیب، مسئول گروه جهادی مهاجد دانشگاه سمنان گفت: «14 سال است که گروه جهادی مهاجد کار خود را آغاز کرده است. این گروه که در ابتدا در زمینه عمرانی کار می‌کرد، امروزه دارای فعالیت‌های گوناگونی از جمله عمرانی، فرهنگی، اقتصادی و دامپزشکی است. در مساله فرهنگی سعی شده است علاوه‌بر پیگیری مسائل فرهنگی مناطق محروم از طریق برگزاری کلاس‌های مشاوره‌ای برای بزرگسالان و برگزاری برنامه‌های فرهنگی که از پیش و بر اساس نیازهای آن منطقه برآورد شده است، به دانشجویان حاضر در این اردوها نیز توجه شود. درواقع کار فرهنگی به دو بخش کار فرهنگی درون‌گروهی و برون‌گروهی تقسیم می‌شود. در سال‌های اخیر نیز فعالیت‌های اقتصادی به این گروه اضافه و سعی شده است با برگزاری کارگاه‌هایی نیازهای اقتصادی مناطق محروم برطرف شود. از طرف دیگر دانشجویان دامپزشکی نیز با حضور در این اردوها به کمک روستاییان آماده‌اند و از این طریق به اقتصاد روستا و مناطق محروم کمک کرده‌اند. در روند عمرانی نیز سعی گروه جهادی مهاجد این بوده امکاناتی را در اختیار مردم قرار دهد که خصلت عمومی داشته باشد، هرچند در این مدت سعی شده است به افرادی که نیازمندند و توانایی ساخت مسکن را ندارند نیز کمک شود. در سال‌های اخیر گروه جهادی مهاجد در مناطق مختلفی مانند کرمان، سمنان، کرمانشاه و چهارمحال‌و‌بختیاری اقدام به فعالیت کرده و حال با توجه به مشکلاتی که بر اثر سیل در استان‌های غربی و جنوبی کشور به وجود آمده است، سعی شده برنامه‌های متمرکزی برای کمک به سیل‌زدگان در مناطق محروم انجام شود.»