علت کاهش بیکاری در کشور!

۱- جمیعت فعال و غیرفعال

- جمعیت فعال: بررسی‌ها نشان می‌دهد طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ ، جمعیت فعال در هر سال به طور متوسط ۵۹۸ هزار نفر افزایش داشته است که تقریباً ۵۳ درصد از آن مردان و مابقی زنان بوده‌اند. اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به فصل مشابه سال قبل، y فعال ۴۳ هزار نفر کاهش داشته است.

این کاهش عمدتاً به دلیل کاهش در جمعیت فعال زنان (حدود ۱۷۰ هزار نفر) رخ داده است و جمعیت فعال مردان در این فصل نسبت به فصل مشابه سال قبل ۱۲۷ هزار نفر افزایش یافته است.

البته همین افزایش جمعیت فعال مردان نسبت به متوسط این رقم در سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ ( ۵۲۰ هزار نفر افزایش در سال) به یک پنجم خود رسیده است.

نمودار زیر نشان می‌دهد افزایش جمعیت در سن کار کشور در این فصل نسبت به سال‌های قبل رشد داشته، بنابراین کاهش جمعیت فعال به دلیل خروج افراد از بازار کار رخ داده است.

به نظر می‌رسد کاهش جدی در جمعیت فعال، بیشتر به دلیل دلسردی افراد از یافتن کار رخ داده و این رویه در کاهش جمعیت فعال زنان بسیار مشهود است (حدود ۸۱ درصد از کاهش جمعیت فعال زنان از ناحیه کاهش جمعیت‌ بیکار زنان است.)

مرکز پژوهش‌های مجلس در بخشی از گزارش خود آورده است، ارائه تحلیلی دقیق از دلایل خروج افراد بیکار از بازار کار نیازمند دسترسی به داده‌های خام طرح آمارگیری نیروی کار است که این موضوع به دلیل عدم انتشار داده‌های خام به موقع از سوی مرکز آمار ایران، در حال حاضر امکانپذیر نیست.

- نرخ مشارکت: نرخ مشارکت در بهار ۹۸، ۴۰.۶ درصد بوده است که نسبت به بهار ۹۷ (۴۱.۱) ۰.۵ درصد کاهش داشته است و نرخ مشارکت زنان طی این دوره ۰.۷ درصد کاهش داشته و به ۱۶.۱ درصد و نرخ مشارکت مردان در حدود ۰.۳ درصد کاهش را تجربه کرده و به ۶۵ درصد رسیده است.

- جمعیت غیرفعال: در فصل بهار ۹۸، جمعیت غیرفعال ۸۴۰ هزار نفر نسبت به فصل مشابه سال قبل افزایش داشته است. این در حالی است که به طور متوسط طی سال منتهی به بهار ۹۷، جمعیت غیرفعال هر سال ۲۷۵ هزار نفر کاهش را نشان می دهد و در بهار ۹۷ نیز این رقم ۴۹ هزار نفر کاهش داشته است.

از ۸۴۰ هزار نفر افزایش جمعیت غیرفعال در فصل بهار ۹۸، ۳۰ درصد مربوط به جمعیت غیرفعال مردان و در حدود ۷۰ درصد آن مربوط به جمعیت غیرفعال زنان است.

۲-اشتغال

- تغییر در جمعیت شاغلان: طی سه سال منتهی به بهار ۹۷ به طور متوسط سالیانه ۷۲۳ هزار نفر به جمعیت شاغل اضافه شده است که ۳۶۷ هزار نفر آن مرد و ۳۵۶ هزار نفر آن زن بوده اند، اما در بهار ۹۸ نسبت به بهار ۹۷، ۳۲۱ هزار نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده است که در این میان ۳۵۴ هزار نفر آن مردان بوده اند و جمعیت شاغلان زن، ۳۲ هزار نفر کاهش داشته است.

- ترکیب بخشی اشتغال: از رقم نزدیک به ۳۲۰ هزار نفر افزایش اشتغال رخ داده در بهار ۱۳۹۸ ، حدود ۱۱۶ هزار نفر در بخش کشاورزی، ۴۰ هزار نفر در بخش خدمات و ۱۶۸ هزار نفر در بخش صنعت بوده است.

- ترکیب منطقه‌ای اشتغال: بررسی ترکیب شهری و روستایی افزایش اشتغال ۳۲۱ هزار نفری رخ داده در بهار ۱۳۹۸ نشان می‌دهد این افزایش اشتغال متوازن رخ نداده است به گونه‌ای که ۴۲۰ هزار نفر در مناطق شهری به شاغلان اضافه شده و ۹۸ هزار نفر در مناطق روستایی از تعداد شاغلان کاسته شده است. البته با توجه به در دست اجرا بودن قانون اشتغال روستایی، لازم است ارزیابی عملکرد این قانون با دقت نظر بیشتری مدنظر قرار گیرد و در حال حاضر مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی، این امر را در دستور کار خود قرار داده است.

نمودار بالا نشان می‌دهد، که از ۴۲۰ هزار نفر افزایش اشتغال رخ داده در مناطق شهری، ۹۷ هزار نفر آن به بخش خدمات، ۱۸۳ هزار نفر به بخش صنعت و ۱۴۰ هزار نفر به بخش کشاورزی مربوط است. همچنین در مناطق روستایی به ترتیب در بخش کشاورزی ۲۵ هزار نفر، در بخش صنعت ۱۶ هزار نفر و در بخش خدمات ۵۷ هزار نفر، کاهش اشتغال وجود داشته است.

۳-بیکاری

- تغییر در جمعیت بیکار: طی سه سال منتهی به بهار ۱۳۹۷ به طور متوسط سالیانه ۲۶۲ هزار نفر به جمعیت بیکار اضافه شده است که در این میان ۱۵۳ هزار نفر آن مرد و ۱۰۲ هزار نفر آن زنان بوده‌اند، اما در بهار ۱۳۹۸ نسبت به بهار ۱۳۹۷ ، جمعیت بیکار ۳۶۵ هزار نفر کاهش داشته است و جمعیت بیکار مردان ۲۲۷ هزار نفر و جمعیت بیکار زنان ۱۳۸ هزار نفر کاهش داشته است. همچنین جمعیت بیکار جوان ۲۴ - ۱۵ ساله، ۱۳۰ هزار نفر و بیکاری فارغ‌التحصیلان عالی نیز، ۲۰ هزار نفر کاهش را نشان می‌دهد.