مقصر آلودگی این روزهای هوای پایتخت

به گزارش حلقه وصل، یکی از معضلات اساسی کلان شهر تهران آلودگی هواست، در نیمه دوم سال به دلیل وارونگی هوا آلودگی در تهران افزایش می یابد اما امسال آلودگی هوا از تابستان آغاز شده است.مسؤولان شهری معتقد هستند که علت آلودگی هوا ازن است چرا که با تدابیر انجام شده  در شهر آلودگی ناشی از افزایش ذرات معلق کاسته شده است.

مدیریت جدید شهری در 2 سال گذشته طرح جدید ترافیک، مرحله دوم طرح کاهش و حذف طرح زوج و فرد را در دستور کار خود قرار داد تا آلودگی در شهر کمتر شود. سال گذشته شرایط جوی هم در تهران خوب بود و پایتخت اصلا وارد مرحله اضطرار نشد.

اما امسال از ابتدای تابستان آلودگی هوا افزایش یافت و مسؤؤلان معتقد هستند دلیل این امر ازن است نه چیز دیگر.

محسن پورسید آقایی معاون حمل و نقل ترافیک شهرداری تهران در این باره گفت: افزایش آلودگی هوا به دلیل افزایش ازن است. 

وی ادامه داد: در مجموع روزهای آلوده امسال حدودا 25 درصد نسبت به سال قبل کمتر بوده است.

معاون شهردار تهران به تدابیر اتخاد شده در شهر تهران برای کاهش آلودگی هوا و ترافیک اشاره کرد و گفت: بر اساس آمار و ارقام به دست آمده آلودگی هوا و ترافیک در تهران کمتر شده است.

وی با تاکید بر این موضوع که اجرای طرح ها با رویکرد درآمد زایی در شهر نیست، گفت:در زمینه طرح ترافیک در آمد ما نسبت به سال های قبل نیز کمتر شده است.

به گفته پورسید آقایی امسال میزان گرما و تابش نور خورشید افزایش داشته است.

گاز ازن یکی از اجزای اصلی اسماگ فتوشیمیایی و در گروه اکسیدان‌های فتوشیمیایی هواست که از واکنش اکسیدهای نیتروژن (NOx) و ترکیبات آلی فرار (VOCs) با افزایش نور خورشید (واکنش فتوشیمیایی) تشکیل می‌شود. بنابراین بیشترین ازون در روزهای آفتابی ایجاد می‌شود.

گاز ازن (O3) از ترکیب سه اتم اکسیژن ایجاد می شود و یک اکسید کننده قوی است. این گازتقریباً بی رنگ با بویی خاص شبیه بوی هوای تازه که در دمای معمولی به صورت گاز است و چگالی آن 5/1 برابر اکسیژن در شرایط استاندارد است.

ازن در سطوح بالایی اتمسفر که به ازن خوب مشهور است، از ورود اشعه ماوراء بنفش نور خورشید به زمین جلوگیری می کند و ازن در سطح زمین و یا ازن بد که به عنوان آلاینده از آن یاد می شود، جزو آلاینده های ثانویه  است.

این آلاینده به طور مستقیم در هوا منتشر نمی شود بلکه توسط واکنش های شیمیایی بین اکسیدهای نیتروژن و ترکیبات آلی فرار ایجاد می شود و میزان ازن در تابستان و در وسط روز بیش از سایر مواقع است. ازن هنگامی تشــکیل می شــود که آلاینده های منتشــره ازخودروها، نیروگاه ها، پالایشگاه ها، کارخانه های شیمیایی و سایر منابع در حضور نور خورشید واکنش شــیمیایی انجام می دهند.

خاصیت اکسیدکنندگی این گاز باعث می‌شود تا کاربردهای صنعتی زیادی داشته باشد و همینطور در غلظت‌های بالاتر از ۱۰۰ جزء در میلیارد، اثر تخریبی شدیدی بر مخاط و اندام‌های تنفسی جانوران و بافت‌های گیاهان بگذارد و همچنین در بافت ریه تاثیر گذاشته و باعث بروز بیماری های ریوی می شود. به همین علت ازن موجود در ســطح زمین یکی از آلاینده های اصلی هوا به شــمار می رود. 

در کلان شهر تهران بیشتر میزان آلایندگی بر اساس ذرات کمتر از 2.5 میکرون سنجیده می شود و تا زمانی که میزان ذرات به 50 نرسیده باشد هوا پاک و تا شاخص 100 هوا در شرایط سالم و تا 150 ناسالم برای گروه های حساس و بعد از آن وارد شرایط اضطرار می شود.

در حال حاضر میزان ذرات معلق بالاست نیست اما در برخی روزها به دلیل تابش شدید آفتاب و گرما میزان ازن بالا رفته و هوا در شرایط آلوده قرار می گیرد.

زمانی که میزان آلاینده ازن بالا رود بر سلامت کودکان و بزرگسالان تاثیر منفی داشته وبیماری های ریوی را تشدید می کند و باید این افراد از تردد در فضای باز امتناع کنند. البته برخی از افراد اقدام به خرید دستگاه های تصفیه خانگی می کنند که گفته می شود خیلی این امر در پاک کردن هوا تاثیر ندارد.

سید نواب حسینی منش مدیر عامل ستاد معاینه فنی خودرو شهر تهران در این باره گفت: 

افزایش آلاینده ازن با توجه به گرما و تابش نور خورشید است و با ترکیب هیدور کربن و گاز no2 آلایندگی افزایش می یابد.

وی با بیان اینکه سال گذشته هم مشکل ازن داشتیم، گفت: حدود 10 روز این مشکل در پایتخت وجود داشت.

وی به تجهیز سیستم سنجش آلایندگی‌ها در تهران اشاره کرد و گفت: امسال این سیستم‌ها افزایش یافته است و در تمام نقاط شهر تقریبا آلایندگی‌ها را دقیق نشان می‌دهند.

به گفته حسینی منش، تاثیر ازن بیشتر بر روی ریه است و باعث بروز آسم و .. می شود.

به گفته برخی کارشناسان میزان ازن در ارتفاعات بیشتر است و باید در مناطق 1،2،22و 5 (که در کوهپایه هستند) میزان ازن بالاتر باشد اما در مناطق 6 و 18 هم افزایش ازن داشته ایم.

با وجود اینکه مدیریت شهری معتقد است علت آلودگی هوای تهران در این روزها افزایش ازن است اما اعضای شورای شهر تهران این موضوع را قبول ندارند و انتقاداتی به عملکرد شهرداری تهران دارند.

افشین حبیب زاده عضو کمیسیون عمران و حمل و نقل شورای شهر تهران در این باره گفت:  سال هاست که در بحث آلودگی هوای تهران از برخی آلاینده ها غافل بوده ایم.

وی معتقد بود که وقتی ناکس در مقابل اشعه خورشید قرار می گیرد از آن ازن متصاعد می شود و از شهرداری خواست اقداماتی که در این باره انجام داده است را اعلام کند.

این عضو شورای شهر تهران تاکید کرد که در طرح کاهش آلودگی هوا حرفی از آلودگی هوا و کنترل آن شهرداری نزده است.

گرما باعث تشدید آلاینده ازن است. اکسیدهای نیتروژن هم ناشی از احتراق کاتالیست هاست و باید برای این امر فکری شود. همچنین خروج ناقص تاکسی های فرسوده از شهر هم از موضوعاتی است که آلایندگی هوا را تشدید می‌کند.

زهرا صدر اعظم نوری رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران در این باره گفت:افزایش آلاینده ازن به علت گرماست. گرما باعث تشدید این آلاینده می شود و مشکلاتی ایجاد می کند.

وی به موضوع ناکس(اکسیدهای نیتروژن) اشاره کرد و گفت: ناکس ناشی از احتراق کاتالیست هاست و وقتی کاتالیست خوب کار نکند باعث افزایش ناکس و افزایش ازن می شود.

رئیس کمیسیون سلامت شورای شهر تهران با تاکید بر این موضوع که آلاینده ازن ربطی به ذرات معلق کمتر از 2.5 میکرون ندارد، گفت: اما آلودگی ذرات معلق خطرناک تر از ازن است.

وی به موضوع خودروهای فرسوده در پایتخت اشاره کرد و گفت: باید جلوی تردد خودروهای فرسوده گرفته شود. خودروها استاندار نیستند و باید فکری برای خودروهای سنگین و موتور سیکلت ها که آلودگی تولید می کنند، شود.

مدیریت شهر معتقد است میزان آلودگی هوا کمتر شده و آمارهای در این زمینه ارائه می‌کننداما برخی اعضای شورای شهر معتقد هستند که آمار ها متفاوت است.

حجت نظری عضو شورای شهر تهران در این باره گفت که اگر بخواهیم آمار کیفیت هوای تهران را روز به روز با سال گذشته مقایسه کنیم عددهای متفاوتی با آنچه شهرداری ارائه می کند به دست می آید.

وی ادامه داد: حذف محدوده زوج و فرد از ابتدای تابستان آغاز و طرح کاهش شروع شد اما  هوای تهران هم آلوده تر شده است.

توسعه حمل و نقل عمومی در اولویت مدیریت شهری نیست و اگر مترو، اتوبوس و... توسعه یابد آلودگی و  ترافیک در تهران کاهش می یابد.محسن هاشمی رئیس شورای شهر تهران معتقد است که توسعه حمل و نقل عمومی رها شده و باید برای این امر کاری کرد.

بر اساس اعلام شرکت کنترل کیفیت هوای شهر تهران از ابتدای سال تاکنون 25 روز هوای پاک ، 72 روز سالم ، 19 روز ناسالم برای گروه های حساس جامعه و یک روز ناسالم برای تمامی افراد جامعه قرار گرفت.

البته گفته می شود تا پایان هفته میزان آلایندگی در تهران افزایش می یابد و همچنین در برخی موارد وزش باد وجود دارد.

بر اساس این گزارش، از ابتدای تیر میزان آلودگی هوا در تهران افزایش یافته است و همچنین مسؤولان شهری معتقد هستند این آلودگی ازن است و ربطی به ذرات معلق ندارد و بر اساس آمار آنها وضعیت هوا با اجرای طرح‌ها خوب است.