مارکسیست ها و لیبرال ها در دانشگاه تهران چه می کنند؟

سرویس حاشیه نگاری: روز گذشته دانشگاه تهران ظهر داغ و شلوغی را سپری کرد؛ جمعی از دانشجویان این دانشگاه در واکنش به برخی از تصمیمات مسئولان این دانشگاه مقابل پردیس هنرهای زیبا تجمع کردند.

یزدان محمدی روزنامه نگار روزنامه فرهیختگان در گزارشی به ابعاد این ماجرا پرداخته است که در ادامه خواهید خواند. ماجرا مربوط به تصمیم اخیر مسئولان دانشگاه تهران پیرامون وضعیت پوشش برخی دانشجویان این دانشگاه می‌شود که سروصدای آن ابتدا در فضای مجازی گروه‌ها و صفحات دانشجویی بلند شد و درنهایت کار به کارزار میدانی در محوطه دانشگاه کشید و دو گروه از دانشجویان سعی کردند صدای خود را از طریق برگزاری تجمع به گوش مسئولان برسانند؛ گروه اول به عملکرد حراست دانشگاه در برخورد با برخی دانشجویان انتقاد داشتند و گروهی دیگر با حضور خود از پوشش قانونی در دانشگاه حمایت کردند.

اما تجمعی که در ظاهر برای موضوع حجاب در دانشگاه شکل گرفته بود، با هدایت انجمن اسلامی دانشگاه تهران و جریان چپ مارکسیستی سمت و سوی سیاسی رادیکال گرفت. طرح برخی شعارهای ساختارشکن،‌ تلاش برای تسری یافتن تجمع به بیرون از دانشگاه و روزه‌خواری علنی در تجمع تنها برخی از این موارد است. از سوی دیگر پیوند خوردن جریان چپ مارکسیستی با تشکل انجمن اسلامی دانشگاه تهران که قاعدتا طبق پسوند اسلامی خود باید حامی قوانین شرع و اسلامی باشد، یادآور اقدام ضداسلامی «جبهه ملی» در خرداد سال 60 بود که در بیانیه‌ای علیه لایحه اسلامی «قصاص» ضمن «غیرانسانی» خواندن این حکم اسلامی، هواداران خود را به راهپیمایی در مسیر خیابان انقلاب به سمت دانشگاه تهران، در بعداز ظهر روز 25 خرداد دعوت کرد. انجمن اسلامی دانشکده فنی دانشگاه تهران چندی پیش در اعتراض به قانون رعایت حجاب اسلامی در محوطه دانشگاه پا را فراتر گذاشته و به برخورد با روزه‌خواری، معترض و تهدید کرده بود در صورت ادامه این روند به مقابله خواهند پرداخت.

 بیایید از اول حوادث چند هفته اخیر در دانشگاه تهران را مرور کنیم.

1 چند هفته‌ای می‌شود که دانشگاه تهران دستورالعمل جدیدی را در مواجهه با دانشجویان به کار بسته که از سوی برخی جریان‌های مارکسیستی به گشت ارشاد در دانشگاه معروف شده است؛ جریانی که این عنوان را برای اقدامات دانشگاه انتخاب کرده، مدعی است حراست با گشت‌زنی در دانشگاه به افرادی که پوشش‌های نامتعارف داشتند تذکر داده و آنها را تهدید به کمیته انضباطی کرده است. اما این همه ماجرا نبود؛ و حراست از سوی دیگر به صورت جدی‌تر اقدام به کنترل کارت‌های دانشجویی کسانی که قصد ورود به دانشگاه داشتند می‌کرد و این در حالی بود که حراست دانشگاه پیش‌تر در کنترل و ورود افراد به دانشگاه نوعی تسامح به‌خرج می‌داد. این تسامح و ... باعث شده بود شرایط نامتعارفی در صحن دانشگاه ایجاد شده و بنا بر ادعای مسئولان، هیات‌رئیسه دانشگاه به استناد شکایت‌های رسیده مبنی‌بر ناامنی و فضای ناهنجار اخلاقی دستورالعمل جدیدی را لحاظ کند. این اقدام نسبتا ضربتی در حالی بود که در طول حدود پنج سال ریاست دکتر نیلی احمدآبادی، نوعی سیاست‌های افسارگسیخته فرهنگی در دستور کار قرار داشت و طبیعی بود که اقدامات شتاب‌زده به‌خصوص در عرصه فرهنگ اصل ماجرا را به حاشیه می‌برد.

2 ادامه این شرایط باعث شد هفته گذشته جریان چپ مارکسیستی به آنچه مستقر شدن ماموران حفاظت فیزیکی زن در درهای دانشگاه و تذکر به دختران بابت حجاب‌شان می‌دانست، اعتراض و آن را در «ضدیت با زیست دانشجویی» مطرح کند.

کانال اطلاع‌رسانی جریان چپ مارکسیستی دانشجویان دانشگاه تهران نوشته بود باید پرسید در حال حاضر چه کسی رئیس دانشگاه تهران است؛ دکتر نیلی احمدآبادی یا دکتر سلیمانی رئیس حراست دانشگاه؟ و پاسخ داده بود که حراست کل نمی‌تواند بدون اطلاع مسئولان و مستقلا قوانین را تغییر داده و فعالیت کند. فعالان شورای صنفی در حالی‌که برخی اعضایشان به لیدرهای جریان چپ مشهور هستند، در کانال خود از سویی چک کردن کارت دانشجویی را نقض مستقیم حقوق دانشجویی و شهروندی دانسته و از سوی دیگر به صورت تلویحی به تصمیم مسئولان دانشگاه مبنی‌بر بسته ماندن بوفه‌های غذاخوری در ماه مبارک رمضان اعتراض می‌کند و می‌افزاید: «گویا تمامی وظایف مسئولان از بین بردن وجهه دانشگاه و در ضدیت با زیست دانشجویی است.»

چهار روز بعد نوبت انجمن اسلامی دانشکده فنی دانشگاه تهران بود که همسو با شورای صنفی علیه اقدام اخیر مسئولان دانشگاه موضع‌گیری کند.

این تشکل دانشجویی با اشاره به مشاهداتی مبنی‌بر تذکر به حجاب در سطح دانشگاه و سختگیری در ورود به دانشگاه، خطاب به نیلی احمدآبادی این اقدامات را مایه تأسف دانسته و نوشت: «همزمانی این اتفاق با آغاز ماه رمضان و صحبت‌های مطرح‌شده پیرامون مقابله با بدحجابی و روزه‌خواری ما را به این فکر سوق می‌دهد که نهادهای تحت نظر جنابعالی دست به اقداماتی سلیقه‌ای زده‌اند که خارج از شأن و جایگاه دانشگاه تهران است.»

در انتهای این نامه با ادبیاتی تهدیدآمیز ذکر شده بود: «چنانچه در هفته‌های پیش رو شاهد تکرار این رفتارهای نابهنجار مأموران حراست و حفاظت فیزیکی دانشگاه باشیم، به مقابله با این‌گونه رفتارها پرداخته و از شما انتظار می‌رود مانع رقم خوردن چنین اتفاقاتی شوید.» پس از این بیانیه برخی کانال‌های غیررسمی در فضای مجازی با گرایش‌های چپ و منسوب به شورای صنفی فراخوان‌هایی در جهت برگزاری تجمع در ۲۳ اردیبهشت منتشر کردند. به گفته سرسنگی، معاون فرهنگی دانشگاه تهران که روز گذشته در آمفی‌تئاتر شهید آوینی پردیس هنرهای زیبا سخن می‌گفت، همین بیانیه انجمن اسلامی دانشکده فنی بود که تجمع را شکل داد.

بیانیه انجمن اسلامی دانشکده فنی از آن‌رو مورد تعجب بود که این تشکل همواره خود را مقید به موازین اسلامی و حدود شرعی می‌داند، اما با این‌حال معترض برخورد با حجاب خارج از شأن دانشگاه و از آن مهم‌تر مقابله با روزه‌خواری در دانشگاه شد؛ اقدامی که بیشتر یادآور اقدام جبهه ملی درخصوص لایحه اسلامی قصاص بود.

3درنهایت ظهر روز گذشته دو گروه از دانشجویان که جمعیت هر کدام حدود ۲۰۰ نفر بود، مقابل پردیس هنرهای زیبا جمع شدند. یک گروه با دست‌نوشته‌های قرمزرنگ (نماد اعتراضی چپ مارکسیستی) خواستار عدم اجرای هرگونه قانون درخصوص وضعیت پوشش در دانشگاه شدند و در مقابل گروهی دیگر می‌گفتند دانشگاه جنگل نیست و در هر جای دنیا استانداردهایی برای افرادی که قصد ورود به دانشگاه دارند، لحاظ می‌شود. به گفته یکی از دانشجویان حاضر در تجمع روز گذشته، حراست دانشگاه قبلا در ورود افراد به دانشگاه جدیت خاصی نداشت و هرکسی می‌توانست وارد دانشگاه شود؛ همین موضوع باعث ایجاد برخی ناامنی‌ها در داخل دانشگاه شده بود و حتی چندباری شاهد سرقت در محوطه دانشگاه بودیم، اما در هفته‌های اخیر حراست اقدام به رویت کارت دانشجویی افرادی که قصد ورود به دانشگاه را داشتند، می‌کرد. او معتقد است این اقدام نباید مورد اعتراض باشد، چراکه هر دانشجویی دانشگاه را امن می‌خواهد، اما شرایط قبلی واقعا دانشگاه را ناهنجار و ناامن کرده بود و هرکسی می‌توانست وارد دانشگاه شود. این دانشجوی دانشکده فنی با ابراز تعجب از گروهی که حراست دانشگاه را به این دلیل محکوم می‌کردند گفت که تامین امنیت در دانشگاه خواسته همه دانشجویان است و کنترل کارت دانشجویی حداقل‌ترین کاری است که حراست باید انجام دهد.  دانشجوی دیگری درباره اقدام دیگر دانشگاه اما می‌گفت در برخی موارد حراست دانشگاه شیوه نادرستی را در برخورد با برخی پوشش‌های ظاهری نامتعارف داشته است و به این موضوع اعتراض داشت.

از سوی دیگر معاون فرهنگی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با رسانه‌ها از زاویه دیگری به این موضوع می‌پردازد و می‌گوید:‌ «هرساله به مناسبت ماه مبارک رمضان و با هدف حفظ حرمت این ماه تاکید می‌شد که مظاهر روزه‌خواری در سطح دانشگاه دیده نشود و وضع پوشش هم نباید به‌گونه‌ای باشد که حرمت ماه رمضان نادیده گرفته شود. در همین راستا نیروهای انتظامات در محوطه دانشگاه تهران حضور پیدا کردند تا به افرادی که حرمت روزه‌داری را حفظ نمی‌کنند، تذکر داده شود.» و ادامه داد: «هیچ آیین‌نامه یا بخشنامه جدیدی در حوزه برخورد با بی‌حجابی یا روزه‌خواری در سال جاری به دانشگاه اعلام نشده و آنچه اتفاق افتاده فقط روندی است که هرساله با هدف حفظ حرمت ماه رمضان روی داده است. مگر می‌شود ما بخشنامه یا آیین‌نامه‌ای در این زمینه اعلام کنیم که خودمان در جریان آن نباشیم، بنابراین نباید اتفاقات را به‌گونه‌ای جلوه داد یا به گونه‌ای رفتار کرد که نیروهای متدین در دانشگاه آزرده‌خاطر شوند.»

4 دیروز دانشگاه تهران روز آرامی را سپری نکرد و از فضای آکادمیک خود که قاعدتا باید محل تضارب آرا و گفت‌وگو باشد، خارج شد و در مقاطعی به زد و خورد فیزیکی نیز منجر شد. یکی از اساتید دانشگاه در صفحه مجازی خود نوشت: «‌کاش یک بلندگو داشتم که می‌شد صدایم را به آنان برسانم و از آنها بخواهم روی زمین بنشینند و سعی کنند با هم حرف بزنند.»

جالب اینکه آنارشی رخ‌داده از سوی جریان مدعی آزادی‌های فردی و اجتماعی شکل گرفت و حتی مانع خواندن و قرائت بیانیه جریان رقیب خود شد.

از سوی دیگر کم‌کم پای موضوعات دیگری همچون آزادی برخی زندانیان سیاسی نیز به تجمع باز شد. این گروه در حالی که تصاویری بدون حجاب از برخی زندانیان سیاسی در دست داشتند، دانشگاه تهران را متهم به پول‌گردانی، بیکاری و بیگاری می‌کردند.

جالب اینکه جریان یادشده بارها مورد تسامح و تساهل مدیریت دانشگاه نیز واقع شده است. پیش‌تر و در جریان حوادث دی‌ماه 96 و نیز حوادث خیابان پاسداران و اغتشاشات دراویش که برخی افراد منتسب به چپ دانشگاه تهران حضور فعالی داشتند، ‌دانشگاه تهران رویکردی حداقلی در برخورد پیش گرفت؛ موضوعی که منجر به لیدری تجمع روز گذشته توسط برخی چهره‌های شاخص این جریان نیز شد.

هرچند رویکرد دولت و به تبع آن وزارت علوم و همچنین رئیس های دانشگاه ها نوعی ولنگاری و افسارگسیختگی فرهنگی- اجتماعی است و در جایگاه خود باید پاسخگوی عملکردشان باشند اما سوالی که پیش می آید این است که آیا شورای عالی انقلاب فرهنگی در قبال وضعیت فرهنگی دانشگاه ها مسئولیتی ندارد؟ آیا مسئولیت این شوار صرفا تا انتخاب رئیس دانشگاه است و پس از انتخاب آن دیگر مسئولیتی در قبال عملکرد افراد منتخب ندارد؟