هنر انقلاب باید به گفتمان عمومی در جامعه تبدیل شود

به گزارش حلقه وصل، در هفته هنر انقلاب فرصتی دست می‌دهد تا به بازخوانی آثار و اندیشه‌هایی پرداخت که بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عرصه‌ای برای ظهور و بروز پیدا کردند و به بیان دیگر آثار ارزشی که پیش از انقلاب دارای اهمیت نبودند، توانستند به گفتمان انقلاب اسلامی تبدیل شوند.

تربیت هنرمندان متعهد و متخصص  بعد از پیروزی انقلاب اسلامی عرصه را برای ورود و آموزش نسل جدیدی از هنرمندان باز کرده است.

هر چند که سالروز شهادت شهید آوینی(سید شهیدان اهل قلم) به پیشنهاد تعدادی از هنرمندان متخصص و متعهد به عنوان روز هنر انقلاب اسلامی انتخاب و معرفی شده است ولی باید گفت روز هنر انقلاب متعلق به یک فرد یا روز خاص نیست بلکه هنرمند با عنوان هنر انقلاب اسلامی یک جریان و سلوک فردی و اجتماعی را معرفی کرده و آن را  در قالب آثار هنری تجلی می‌نماید و نامگذاری روز شهادت شهید مرتضی آوینی به نام روز هنر انقلاب اسلامی، نمادی از وفاداری به هنر اصیل انقلابی است که با ابزار هنر و رسانه در صدد است مفهوم انقلاب را به دنیا صادر کند.  

هنر انقلاب یعنی سبک زندگی هنری

حنانه سادات موسوی کارشناس فرهنگی و هنرمند عرصه طراحی معتقد است: هنر انقلاب  یک هنر متعالی و ارزشمند است که هنرمندان انقلابی و متعهد در صدد هستند پیام انقلاب را به دنیا نشان دهند. یعنی در واقع هنر انقلاب اسلامی یک سبک زندگی هنری، مبارزاتی و دینی است که با زبان اندیشه و تصویر به همگان نشان داده می‌شود، به همین دلیل هم هنر انقلاب اسلامی در هر حال خروش علیه بی‌عدالتی‌ها و تبعیض‌ها محسوب می‌شود و نقد اجتماعی در آثار هنری انقلابی، ترقی‌خواه ،حماسی و خط‌‌شکن است.

وی ادامه می‌دهد: نامگذاری روزهای سال به مناسبت‌های مختلف کاری ارزشمند است که هر سال ما را متوجه این رویداد کرده و یادآوری می‌کند، هنر انقلاب همیشه پویا بوده و هنرمندان این عرصه قابلیت‌های بالایی را در خود جای داده و می‌توانند نه تنها در داخل کشور بلکه در سایر کشورهای آزادی‌خواه و اسلامی به عنوان یک سبک زندگی فرهنگی و هنری آن را بسط و گسترش دهند و برای رسیدن به این نقطه باید از تمامی ظرفیت‌های موجود و در اختیار در راستای تبیین آن بهره‌برداری کنند.

شهید آوینی الگوی انسان وارسته

کارشناس فرهنگی، شهید آوینی را الگویی از یک انسان معتقد، وارسته و آزاد از تعلقات دنیایی معرفی کرد و گفت: زبان هنر با ریاکاری و تزویر بیگانه است و شهید آوینی تصمیم گرفته بود چیزی که حدیث نفس باشد، ننویسد و دیگر از خودش سخنی به زبان نیاورد.

وی افزود: شهید مرتضی آوینی روز جمعه بیستم فروردین 1372 هنگامی که برای تولید مجموعه‌ای جدید از "روایت فتح" به همراه همکاران خود به فکه منطقه‌ عملیاتی والفجر مقدماتی رفته بود، بر اثر انفجار مین به شهادت رسید، هرچند که فیلم‌های "روایت فتح" تا آن زمان در میان مردم مشهور بود اما تا آن زمان کسی نمی‌دانست که سازنده آنها کیست، چرا که در "روایت فتح" و نه در هیچ‌کدام از فیلم‌هایی که او کارگردانی و تدوین کرده بود، نام عوامل  گفته نمی‌شد و" آوینی" به تصمیم خود وفادار مانده بود.

هنر انقلاب  باید به گفتمان عمومی در جامعه تبدیل شود

موسوی با اشاره به اینکه هنر انقلاب اسلامی باید به  یک گفتمان عمومی در جامعه تبدیل شود، ادامه داد: هنر انقلاب اسلامی معنامحور و ماندگار است و جای خالی گفتمان شهید آوینی در جامعه به شدت احساس می‌شود که نیاز است امروز نوع گفتمان شهید آوینی به بهترین شکل ممکن به نسل جوان معرفی شود و در این راستا زبان هنر می‌‌تواند ارزش‌های انقلاب و دفاع مقدس را برای همه نسل‌ها بازگو کند.

شهید آوینی نماینده یک تفکر است

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود سه گزاره «هنر»، «انقلاب» و «اسلام» را از مهم‌ترین ویژگی‌های هنرمند متعهد و انقلابی همچون شهید آوینی ذکر کرد و بیان داشت: شهید آوینی نماینده یک تفکر است، نماینده یک راه و جریان فکری و زندگی، وی تجمیع این سه گزاره بود.

این هنرمند عرصه طراحی در ادامه، انقلاب اسلامی را رستاخیز تاریخی عنوان کرد و افزود: با پیروزی انقلاب اسلامی شهید  آوینی تحت تأثیر این رستاخیز تاریخی، رهبر بزرگ و متعالی آن، دچار تحول و انقلاب شد و در مقام یک آرمان‌گرای انقلابی و حزب‌الهی، مسیر تازه‌ای را در زندگی خود در پیش گرفت، مسیری که او را در نهایت به اوج زندگی بر مدار اسلام، یعنی شهادت رساند.

مقام معظم رهبری نیز در بیانات متعدد خودشان بر هنر دینی و انقلابی تاکید کرده و در جمع هنرمندان به این موضوع اشاره کرده‌اند، به عنوان مثال در دیدار جمعی از اصحاب فرهنگ و هنر در سال 1380 فرموده‌اند،«نباید تصوّر کرد که هنر دینی آن است که حتماً یک داستان دینی را به تصویر بکشد یا از یک مقوله دینی - مثلاً روحانیت و غیره - صحبت کند، هنر دینی آن است که بتواند معارفی را که همه ادیان - و بیش از همه دین مبین اسلام - به نشر آن در بین انسان‌ها همت گماشته‌اند و جان‌های پاکی در راه نشر این حقایق نثار شده است، نشر دهد، جاودانه کند و در اذهان‌ ماندگار سازد.

وی تصریح کرد:این معارف، معارف بلند دینی است، این‌ها حقایقی است که همه پیامبران الهی برای آوردن آنها به میان زندگی بشر، بارهای سنگینی را تحمّل کردند.نمی‌شود ما این‌جا بنشینیم و تلاش‌های زبده‌ترین انسان‌های عالم را - که مصلحان، پیامبران و مجاهدان راه خدا بودند - تخطئه کنیم و از آن بی‌تفاوت بگذریم. هنر دینی این معارف را منتشر می‌کند؛ هنر دینی عدالت را در جامعه به‌صورت یک ارزش معرفی می‌کند، ولو شما هیچ اسمی از دین، هیچ آیه‌ای از قرآن و هیچ حدیثی در باب عدالت در خلال هنرتان نیاورید.»

شهید آوینی  از آئین آمد به آوینی رسید

مهدی لزیری یکی از هنرمندان شاخص هنرهای نمایشی کشور نیز گفت: شهید آوینی از آئین آمد به آوینی رسید یعنی در بحبوحه جنگ به تعالی رسید و بهتر است نیروهایی مثل سید مرتضی آوینی تکثیر شوند. هر هنرمندان می‌تواند راه شهید آوینی را ادامه دهد، چرا که هنر از دو دریچه سمعی و بصری تاثیرگذار است.

وی افزود: هنرمند انقلابی از دو دریچه سمعی و بصری می‌‌تواند بر دیگران و بر ماهیت جریانات تاثیرگذار باشد، چرا که هنر از این دریچه استفاده می‌کند و وظیفه هنرمند کنکاش  و تحلیل است یعنی یک بخشی از هستی را انتخاب و تحلیل کند تا آن را به نتیجه برساند.

لزیری اظهار داشت: شهید آوینی به عنوان یک مستندساز وارد جبهه شد و در این وادی به تعالی رسید یعنی یک بخشی از هستی را انتخاب کرد و در آن انتخاب به جایی رسید که سید شهیدان اهل قلم شد.

هنرمند عرصه هنرهای نمایشی ادامه داد: هنر انقلاب یعنی هر هنر در جایگاه خودش به تعالی برسد. به این منظور دفاع مقدس در چارچوب و محور خودش فعالیت کند، هنر سینما و تئاتر در جایگاه خود بوده و صدا و سیما و مطبوعات نیز در جایگاه اطلاع‌رسانی خود قرار گیرند، اگر هر هنرمند با شاخص‌های تعریف شده کار کند تداخلی پیش نمی‌آید

برداشت انسان از هنر برداشت دینی

« برداشت انسان از هنر برداشت دینی بود»، این جمله‌ای است که مهدی لزیری بر آن تاکید کرده و ادامه می‌دهد: هنر از بدو پیدایش با هنر دینی گره خورده است، برداشت انسان از هنر برداشت دینی بود و نظم و نظام حاکم بر کائنات ،هستی انسان را شگفت‌زده کرده و باعث می‌شود معقولات را در بیان محسوسات مطرح کند.

وی، هنر انقلاب را نمادی از وفاداری به اصل هنر دانست و گفت: هنر انقلاب اسلامی هنر متعهدانه است که می‌خواهد با ابزار هنر و رسانه مفهوم انقلاب را برای همگان تحلیل و تشریح کند.

قبای دنیا خیلی نازک است

لزیری با بیان اینکه قبای دنیا خیلی نازک است، ادامه داد: هنر متعهدانه انقلاب  در صورت تزویر و دورویی زود برملا می‌شود و بهتر است بگویم قبای دنیا خیلی نازک است هر کس این قبا را با ریاکاری و تزویر بر تن کند به راحتی معلوم می‌شود ولی آوینی اهل ریاکاری نبود و صداقت و پاکی در وجودش موج می‌زد و این موفقیت حاصل حضور وی در جبهه بود و حاصل این صداقت و آرامش می‌شود روایت فتح که فتح بزرگی بود.

وی با اشاره به وظایف دولتمردان در حمایت از هنر انقلاب خاطرنشان کرد: انقلاب یک حرکت و جریان است که با اندرون بدن انسان کار کرده و جای خودش را در بین انسان‌ها باز نموده و توان دفاع از آرمان‌ها و اهداف خودش را دارد، انقلاب یک جریان است که در بطن جامعه ریشه دوانده و برای تقویت آن دولتمردان وظایف گوناگونی دارند و حمایت از انقلاب وظیفه یک دولت خاص نیست.

این هنرمند هنرهای نمایشی کشور تاکید کرد: در این میان نقش اجتماعی دولت‌ها مهم است، به عنوان مثال، اگر یک دولتمرد در زمان ارائه یک اثر هنری حضور داشته باشد، حضور این فرد حمایت از آن اثر هنری انقلابی است و علاوه بر آن باید از هنر شاخص انقلابی حمایت‌های مادی نیز صورت گیرد.

وی با ذکر مثال در مورد فعالیت‌های حوزه هنری گفت: به عنوان مثال حوزه هنری در ابتدا قالب فعالیت‌های خود را مشخص کرده است که در چارچوب هنر انقلاب اسلامی، هنر دفاع مقدس و هنر بچه‌های مسجد حرکت می‌کند، بنابراین باید حوزه هنری از لحاظ کمی و کیفی تقویت شود تا هنرمندان در حوزه هنری به منصه ظهور برسند.

تئاتر یک منبر است

لزیری که به صورت تخصصی در هنر تئاتر کار می‌کند، با اشاره به فرمایش مقام معظم رهبری یادآور شد: تئاتر یک منبر است و حتی بالاتر از منبر، حضرت علی (ع) باید به منبر برود نه معاویه.اگر در کل ذات هنر آن کار را انجام دهیم و امام علی(ع) را به منبر ببریم، اصلا جایی برای معاویه باقی نمی‌ماند.

وی در ادامه با اشاره به دغدغه هنری خود در زمینه هنر تئاتر گفت: متاسفانه هنرمندان تئاتر با معضلی به نام عدم توجه به مسائل اخلاقی مواجه هستند که این موضوع متاسفانه رو به افزایش است در حالی که این موضوع نباید باشد، از یک طرف مشتاق هستیم افراد آموزش دیده تئاتر افزایش یابند ولی غافل از آنیم که عدم توجه به موضوعات اخلاقی زیاد شده‌اند و خواهش من این است که هنرمندان تئاتر به اخلاقیات توجه بیشتری داشته باشند، بی‌توجهی به مسائل اخلاقی شامل بی‌احترامی به بزرگترها، رعایت نکردن زمان ورود و خروج سر تمرینات تئاتر، نحوه پوشش و برخی دیگر از رفتارهای نامتعارف است، هر چند امیدوارم از این ابزار استفاده درستی صورت گیرد.

منبع: فارس