تحلیل نتایج انتخابات ترکیه

به گزارش حلقه وصل، انتخابات شهرداری‌های ترکیه٬ این بار در یک فضای بسیار پرتنش و امنیتی برگزار شد.

رجب طیب اردوغان رهبر حزب عدالت و توسعه و رئیس جمهور ترکیه که در این دوره از انتخابات همراه با دولت باغچلی رهبرحزب حرکت ملی٬ ائتلاف جمهور را تشکیل داده بود٬ با خشن‌ترین و تندترین شیوه ممکن٬ مخالفان را به باد انتقاد٬ اتهام و تحقیر گرفته و تلاش کرد با الفاظی همچون خائن٬ وطن‌فروش٬ تجزیه‌طلب و مزدور٬ آنان را به حاشیه براند.

مهم ترین هدف و انگیزه اردوغان از به‌کارگیری این ادبیات تند٬ ترس او از احتمال همراهی و همکاری نیروهای سیاسی هوادار پ.ک.ک با حزب جمهوری خلق بود. او می‌خواست با این تاکتیک٬ کاری کند که هواداران حزب جمهوری خلق و حزب خوب (دو حزب تشکیل دهنده ائتلاف ملت) بر سر خشم بیایند و رهبران خود را به خاطر همراهی با یک حزب وابسته به پ.ک.ک٬ مورد نکوهش قرار دهند و به حزب دیگری رای دهند. اما تدابیر اردوغان کارگر نیفتاد و همان بلایی که از آن می ترسید٬ بر سر او و حزبش آمد.

تحلیل آرای فعلی و قبلی حزب جمهوری خلق در استانبول٬ آنکارا و آدانا و همچنین میزان آرای کردهای وابسته به پ.ک.ک در این سه شهر٬ به روشنی نشان می‌دهد که شکست نامزدهای مورد حمایت اردوغان و باغچلی در این شهرها٬ به خاطر همراهی هواداران پ.ک.ک با مخالفین اردوغان بوده است.

جدول شماره ۱

تحلیل آمار مندرج در جدول شماره ۱ نشان می‌دهد که حزب جمهوری خلق در انتخابات سراسری ترکیه در سال ۲۰۱۸ میلادی٬ نزدیک به ۱۱ میلیون و ۳۵۰ هزار رای به دست آورده بود اما این حزب در انتخابات شهرداری‌ها در ۳۱ مارس ۲۰۱۹ میلادی صاحب نزدیک به ۱۴ میلیون رای شده است.

شواهد نشان می‌دهد که افزایش رای حزب جمهوری خلق صرفاً در سه استان آدانا٬ آنکارا و استانبول روی داده که به خاطر برخورداری از آرای هواداران حزب دموکراتیک خلق‌ها است.

حزب دموکراتیک خلق‌ها به عنوان یکی از نهادهای اقماری پ.ک.ک در این سه استان٬ به مظنور ضربه زدن به ائتلاف اردوغان و باغچلی٬ نامزد معرفی نکرد و از کردهای هوادار خود خواست به نامزدهای مخالف اردوغان رای دهند و چنین شد که رای کردهای هوادار پ.ک.ک از نزدیک به ۶ میلیون رای سال ۲۰۱۸ میلادی٬ در انتخابات سال ۲۰۱۹ به کمتر از ۲ میلیون رای کاهش پیدا کرد. شواهد نشان می‌دهد که دست کم دو ونیم میلیون نفر از کردهای هوادار پ.ک.ک در این ۳ استان به حزب جمهوری خلق رای داده‌اند و بخشی از کاهش آرای آنها نیز به خاطر پیروزی حزب عدالت و توسعه در شهرهای کردنشین بوده است. (بخشی ۶ میلیون رای حزب مزبور در انتخابات ۲۰۱۸ مربوط به کردهای خارج از ترکیه بود که قاعدتتا در انتخابات محلی٬ امکان رای دادن ندارند)

برای روشن‌تر شدن موضوع اهمیت رای کردهای مهاجر در ۳ استان مهم ترک‌نشین آدانا٬ آنکارا و استانبول٬ باید به آمارهای جدول شماره ۲ رجوع کرد:

جدول شماره ۲

آمارهای مندرج در جدول شماره ۲ نشان می‌دهد که حزب جمهوری خلق در انتخابات سراسری سال ۲۰۱۸ میلادی٬ در هر ۳ استان استانبول٬ آنکارا و آدانا٬ نتوانسته بیش از ۲۶ درصد از آرای مردم این استان‌ها را به دست آورد. اما در انتخابات اخیر آرای حزب جمهوری خلق در آدانا از ۲۶ درصد به نزدیک به ۵۴ درصد رسیده٬ آرای این حزب در آنکارا از ۲۶ به نزدیک به ۵۱ درصد افزایش پیدا کرده و در استانبول نیز از ۲۶ درصد به رقم تقریبی ۴۹ درصد رسیده است. سوال اینجاست؟ آیا معجزه‌ای برای حزب جمهوری خلق روی داده و به یک‌باره آراء آن ۲ برابر شده است؟ خیر. پاسخ دقیق این سوال در آمارهای جدول شماره ۳ آمده است:

جدول شماره ۳

تحلیل دقیق جدول شماره ۳ این است که کمال کلچداراوغلو رهبر حزب جمهوری خلق در این دوره از انتخابات با خانم مرال آکشنر رهبر حزب خوب ائتلاف ملت را تشکیل داد و افزایش آراء٬ طبیعی است. اما نگاهی به ارقام آراء حزب خوب٬ نشان می دهد که این حزب٬ نمی‌تواسنت به تنهایی آرای حزب جمهوری خلق را به حدی برساند که منجر به شکست اردوغان و باغچلی شود.

مجموع آرای حزب جمهوری خلق و حزب خوب (با توجه به آمار سال ۲۰۱۸) در آدانا به ۳۸ درصد٬ در آنکارا به ۳۸ درصد و در استانبول به ۳۴ درصد می رسید و قطعاً با این حساب در برابر ائتلاف جمهور (اردوغان و باغچلی) شکست می خوردند. اما وقتی که آراء حزب دموکراتیک خلق‌ها را با مجموع رای آن دو حزب جمع می‌کنیم٬ به روشنی به این نتیجه دست می‌یابیم که رای کردهیا هوادار پ.ک.ک در این ۳ استان به داد ائتلاف ملت٬ یعنی ائتلاف مخالف اردوغان رسیده و توانسته کاری کند که دو پایتخت سیاسی و اقتصادی ترکیه یعنی آنکارا و استانبول و همچنین یک استان پرجمعیت ترک‌نشین آناتولی در مرز سوریه یعنی استان آدانا٬ به دست مخالفین اردوغان بیفتد.

وضعیت کردهای هوادار پ.ک.ک در مناطق کردنشین ترکیه

اگر چه کردهای هوادار پ.ک.ک در سه کلان‌شهر بزرگ ترکیه باعث شکست آکپارتی شدند اما در مقابل٬ نه تنها امتیازی به دست نیاوردند بلکه تعدادی از شهرهای کردنشین را نیز از دست دادند.

حزب دموکراتیک خلق ها به عنوان مهم‌ترین نهاد اقاری پ.ک.ک در انتخابات محلی سال ۲۰۱۴ میلادی توانسته بود ۱۰۳ شهرداری در مناطق کردنشین و ترک‌نشین ترکیه را در اخیتار بگیرد اما در این دوره از انتخابات٬ تنهاتوانسته ۵۸ شهرداری در اخیتار بگیرد. همزمان با این شکست سنگین٬ کنترل شهرداری مرکزی شهرهای آگری٬ شرناخو بتلیس به عنوان سه کانون مهم هواتداران پ.ک.ک به سدت نامزدهای مورد حمایت اردوغان افتاده و شهر کردهیا زازای علوی یعنی درسیم یا تونجلی که قبلاً در دست شاگردان اوجالان بود٬ حالا یک شهردار مستقل کمونیست را برای خود انتخاب کرده است.

نتایج نشان می‌دهد که در هیچکدام از استان‌های کردنشین جنوب و جنوب شرقی ترکیه٬ حزب عدالت و توسعه٬ فاقد شهرداری نیست. جدول زیر این موضوع را به روشنی نشان می‌دهد. در این جدول٬ حزب دموکراتیک خلق‌ها با نام اختصاری ه.د.پ و حزب عدالت و توسعه با نام اختصاری آکپراتی معرفی شده است:

جدول شماره ۴

جدول بالا مربوط به ۱۲ استان جنوب و جنوب شرقی ترکیه است که با اندکی تساهل و تسامح٬ می توان آنها را استا های ناب کردنشین نامید. اما در استا هیا دارای ترکیب جمعیتی ترکی – کُردی٬ شاهد وضعیت متفاوتی هستیم. به عنوان مثال در استان شانلی اورفا زادگاه اوجالان حزب عدالت و تسوعه دارای ۱۱ شهرداری و حزب دموکراتیک خلق ها دارای ۱ شهرداری است. همچنین یاران اردوغان در استان‌های الازغ (زادگاه صلاح الدین دمیرتاش) ٬ گازی عنتاب٬ ارزنجان٬ قهرمان مرعش٬ آدیامان و سیواس٬ مجموعاً توانسته ۵۰ شهرداری به دست بیاورد اما سایست‌مداران پیرو پ.ک.ک در کل این استان‌ها حتی ۱ شهرداری به دست نیاورده‌اند. بنابراین می توان گفت این دوره از انتخابات شهرداری‌های ترکیه٬ برای کردهای مخالف اردوغان و خود اردوغان٬ بازی شکست و باخت بود. با این تفاوت که کردهای هوادرا پ.ک.ک در مناطق کردنشین نیز بازی را واگذار کرده‌اند و اردوغان اگر چه در استان‌های بزرگ و استراتژیکی همچون استانبول٬ آنکارا و آدانا مغلوب شده است٬ اما اعتماد کردها را به سوی خود جلب کرده و تا سال ۲۰۲۳ نیز حاکمیت را رد دست دارد.

منبع: تسنیم