بزرگ‌ترین دستاورد محور مقاومت از نظر اندیشکده اسرائیلی چیست؟

به گزارش حلقه وصل: مؤسسه مطالعات راهبردی بگین سادات اسرائیل در مطالعه‌ای مشروح به دستاوردهای محور مقاومت از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی در 7 اکتبر 2023، در مقابل شکست اسرائیل می‌پردازد.

«ایتان شامیر»، پژوهشگر این مؤسسه مطالعاتی در پژوهش خود به بررسی دستاوردهای راهبردی محور مقاومت در برابر اسرائیل در سه سطح داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی می‌پردازد.

فروپاشی جامعه اسرائیل
شامیر که پیش‌تر رئیس بخش «ایدئولوژی امنیت قومی» در وزارت امور راهبردی اسرائیل بود و اکنون از جمله زبده‌ترین کارشناسان جنبش‌های مقاومت و ایدئولوژی‌های مبارزاتی این رژیم به شمار می‌آید، تأکید می‌کند که اسرائیل از هفتم اکتبر گذشته متحمل خسارات جانی سنگینی

به‌اندازه یک تیپ کامل ارتش اسرائیل شده است. 

این خسارات به گفته شامیر از کشته و زخمی‌شدن نیروهای یگان‌های ویژه گرفته تا فرماندهان ارشد عملیاتی و میدانی برجسته را شامل می‌شده و خاطرنشان می‌کند، در این محاسبات شهرک‌نشینان لحاظ نشده‌اند.

وی خاطرنشان می‌کند که حماس موفق شد، جامعه اسرائیل را متزلزل کند و شکاف‌ها و اختلافات داخلی آن را با مطرح‌شدن موضوع اسرا دوچندان کند. به همان ترتیب که ضربه بزرگی به شهرک‌نشینان  وارد کرد و موجب بروز نگرانی‌های بسیار زیادی در میان آنها شد. 

به باور شامیر بخش اعظم این نگرانی‌ها به دلیل تلفات انسانی زیاد ناشی از عملیات طوفان الاقصی بود که حتی از تلفات جنگ اکتبر 1973 نیز بسیار بیشتر بود و این باعث تشدید اختلافات و درگیری‌های داخلی در جامعه اسرائیل شد.

مهم‌تر اینکه، این اختلافات تنها حول محور اسرا و پایان‌دادن به جنگ نیست، بلکه موضوعات متعددی را شامل می‌شود که اگرچه پیش از طوفان الاقصی نیز مطرح بودند، اما طوفان الاقصی به آن عمیق و گستره بسیار بیشتری بخشید.

زیان‌های هنگفت اقتصادی
شامیر در پژوهش خود به زیان‌های مالی هنگفت اسرائیل از زمان آغاز عملیات طوفان الاقصی نیز اشاره و تأکید می‌کند که اوضاع اقتصادی اسرائیل از 7 اکتبر 2023 مرتب رو به وخامت است. اقتصاد اسرائیل با چالش‌های بسیار سخت و بزرگی به‌عنوان نتیجه مستقیم جنگ مواجه است و در رأس این چالش‌ها تأمین بودجه سرسام‌آور جنگ است.

بازتاب این مشکلات و چالش‌های اقتصادی را می‌توان در کاهش مستمر رتبه‌بندی اعتباری اقتصاد اسرائیل و پیش‌بینی رشد منفی برای آن ملاحظه کرد. کاهش مستمر رتبه‌بندی اعتباری بیانگر میزان سختی‌ها و مشکلاتی است که اسرائیل در حوزه‌های مختلف اقتصادی از جمله بازپرداخت بدهی‌ها و کسری بودجه با آن مواجه خواهد شد.

لطمه به وجهه بین‌المللی اسرائیل
وی تأکید می‌کند، جنگ اسرائیل در غزه لطمه بزرگی به وجهه اسرائیل در عرصه جهانی وارد کرد و بالعکس اعتبار بسیاری را برای فلسطینی‌ها به ارمغان آورد.

شامیر معتقد است، اکنون کشورها و سازمان‌های غیردولتی و بین‌المللی بسیاری از اسرائیل روی‌گردان شده‌اند و در حالی که زمانی حامی اسرائیل بودند، اکنون بر علیه آن هستند و این جدای از تظاهراتی است که هر روزه در نقاط مختلف جهان، به‌ویژه در کشورهای غربی علیه اسرائیل برپا می‌شود.

افزون بر آن شامیر به اقدامات قانونی و حقوقی اشاره می‌کند که در دو دادگاه دیوان کیفری بین‌المللی و دیوان بین‌المللی دادگستری در حال انجام است و در آنها شکایت‌هایی علیه اسرائیل و سرانش مطرح شده است.

شامیر تأکید می‌کند، شاید این شکایت‌ها به این زودی‌ها به نتیجه نرسند، اما کارزارهایی با آسیب‌ها و پیامدهای گسترده برای اسرائیل در آینده خواهند بود و سران اسرائیل را با مشکلات جدی در صحنه بین‌المللی مواجه خواهند کرد.

شامیر معتقد است، اسرائیل در عرصه بین‌المللی با چالش بسیار مهم دیگری تحت عنوان بسیج دانشجویان آمریکایی و اروپایی علیه این رژیم نیز مواجه است.

وی با اشاره به گستره عظیم این اعتراضات می‌گوید، از زمان جنگ ویتنام مشابه چنین اعتراض‌هایی را هرگز ندیده است. علاوه بر اینکه نباید «جنبش تحریم» را نادیده گرفت که هر روز بر گستره آن افزوده می‌شود.

وی به موارد فوق چالش ممنوعیت صادرات یا کمک‌های نظامی تعدادی از کشورهای اروپایی را نیز اضافه کرده و می‌افزاید: «هر روز بر تعداد کشورهایی که از اقدام اسپانیا در ممنوع کردن توقف کشتی‌های حامل تسلیحات برای اسرائیل در بنادرشان تبعیت می‌کنند، افزوده می‌شود.

برخی کشورهای اروپایی هم در حال بازنگری در صادرات تسلیحات به اسرائیل هستند.»

مطرح شدن مجدد مسئله فلسطین
شامیر تأکید می‌کند که طوفان الاقصی باعث شد تا مسئله فلسطین بار دیگر در رأس توجهات بین‌المللی و به‌عنوان پیش‌شرط هر تسویه منطقه‌ای قرار گیرد. این باعث شده تا پیشبرد هر طرح تسویه‌ منطقه‌ای بدون امتیازدهی اسرائیل در مسئله فلسطین غیرممکن باشد.

افزون بر آن، این جنگ باعث افزایش حمایت‌های جهانی از مسئله فلسطین شد، طوری که برخی از کشورها اعلام کردند، کشور و دولت فلسطین را به رسمیت می‌شناسند.

شامیر خاطرنشان می‌کند که بسیاری در اسرائیل بر این باورند که هدف اصلی طوفان الاقصی جلوگیری از عادی‌سازی روابط بین اسرائیل و عربستان سعودی بوده و نزدیکی این دو به یکدیگر بوده است، چون این اتفاق «قواعد بازی» را در منطقه تغییر خواهد داد.

بر اساس رصدهای شامیر با وجود گذشت حدود یک سال از جنگ نسل‌کشی اسرائیل در نوار غزه، حماس همچنان بر نوار حاکم است و رهبران آن مانند یحیی السنوار و محمد الضیف به هدایت مقاومت و رهبری آن ادامه می‌دهند و ده‌ها اسرائیلی را در بند دارند.

از بین رفتن بازدارندگی اسرائیل در مقابل محور مقاومت
وی تأکید می‌کند، یکی از موفقیت‌های راهبردی طوفان الاقصی گردآمدن محور مقاومت پیرامون حماس و پشتیبانی از آن است. در این چارچوب او به نقش حزب‌الله لبنان، انصارالله یمن و مقاومت عراق اشاره و خاطرنشان می‌کند، عملیات حزب‌الله در شمال فلسطین اشغالی خسارات سنگینی به اسرائیل وارد کرده و نقاط ضعف این رژیم و عدم توانایی آن را در متوقف کردن جنگ آشکار ساخته است.

شامیر با اشاره حملات انصارالله به کشتی‌های مرتبط با اسرائیل در دریای سرخ و حمله موشکی و پهپادی به ایلات، تل‌آویو و یافا و همچنین مقاومت عراق به اسرائیل خاطرنشان می‌کند، این حملات نشان‌دهنده فروپاشی و از بین رفتن بازدارندگی اسرائیل است.

وی تأکید می‌کند، علی‌رغم همه خشونت و قساوتی اسرائیل در جنگش در  غزه باز نمی‌تواند، قدرت بازدارندگی منطقه‌ای خود را بازگرداند.

وی معتقد است، عملیات نظامی یمن در دریای سرخ و عملیات «وعده صادق» ایران در پاسخ به ترور فرمانده سپاه قدس در سوریه و هدف قرار دادن کنسولگری ایران در دمشق نتوانست، آنگونه که باید توجه غرب را به خطر محور مقاومت برای موجودیت اسرائیل جلب کند و این نگرانی‌های جدی را در اسرائیل ایجاد کرده، چون نشان‌دهنده روند نزولی حمایت غرب از اسرائیل  است و این خطر محور مقاومت را برای اسرائیل بدون بازدارندگی دو چندان می‌کند.

شامیر بزرگ‌ترین دستاورد محور مقاومت را تخلیه شهرک‌های صهیونیست‌نشین برای اولین بار از زمان تأسیس اسرائیل در سال 1948 می‌داند و می‌گوید، حدود 200 هزار شهرک‌نشین از شهرک‌های پوشش غزه و شهرک‌های شمالی هم‌مرز با لبنان تخلیه شدند، در نتیجه «محور مقاومت با تخلیه کامل ده‌ها شهرک در مناطق شمال و جنوب اسرائیل به دستاوردی دست یافت که از سال 1948 تاکنون دست نیافته بود.