نشست ملی فعالان سواد رسانه‌ای کشور/ اسماعیلی: فضای رسانه‌ای کشور وارد یک جنگ‌ شناختی شده است

حلقه وصل: محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در «سومین نشست ملی هم‌اندیشی فعالان سواد رسانه‌ای کشور» در پیامی تصویری اظهار داشت: یکی از وظایف اصلی ما در مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی، توسعه سواد رسانه‌ای است. 

وی افزود: در گذشته سواد رسانه‌ای یک مزیت نسبی و موضوع محدود به یک عده افراد بود. امروز با توجه به فراگیری گسترده رسانه‌های اجتماعی و مجازی سواد رسانه‌ای به یک ضرورت تبدیل شده است.

*ضرورت ارتقای سواد رسانه‌ای و مصون‌بخشی مخاطب

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان این که در فضای رسانه‌ای یک نزاع و تقابل قوی و جنگ شناختی رخ داده است، اظهار داشت: در این جنگ طرفین تلاش می‌کنند حوزه دفاعی و آگاهی، طرف مقابل را دچار اختلال کنند.‌ امروز در جامعه بعضا با تروریسم رسانه‌ای مواجه هستیم. با توجه به تنوع گسترده شبکه‌های اجتماعی نیازمند ارتقای سواد رسانه‌ای و مصون‌بخشی مخاطب هستیم.

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: برگزاری این 2 رویداد برای این است که مسیر را با قدرت ادامه دهیم. دوستان برگزارکننده تلاش‌های خوبی کردند و من از حضور همه عزیزان تشکر می‌کنم. امیدوارم با کارهای قوی و متقنی که انجام شده بتوانیم خروجی‌های خوبی را برای مخاطبان فراهم کنیم.

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی نیز در «سومین نشست ملی هم‌اندیشی فعالان سواد رسانه‌ای کشور» گفت: شاید پیش از این موضوع سواد رسانه‌ای امری مستحبی بود، اما بعد از ایام کرونا همزمان با اینکه حضور در فضای مجازی رشد یافت، هم بهره‌گیری از مزیت‌های فضای مجازی و هم تهدیدات و مخاطرات، دامنگیر کسانی است که از فضای مجازی استفاده می‌کنند.

حامد حاجی‌ملامیرزایی افزود: سواد رسانه‌ای می‌تواند در این زمینه هم دانش و هم مهارت و هم ابزار‌های آن را معرفی کند تا مخاطرات فضای مجازی را به حداقل برساند.

وی با اشاره به اینکه سواد رسانه‌ای چه در بعد تولید و چه در بعد مصرف، می‌تواند محل اهمیت و اعتنای بیشتر باشد خاطرنشان کرد: اگر در مجموعه خبری، روابط عمومی و اصحاب نشر و تولید محتوا، دانش و مهارت سواد رسانه‌ای نداشته باشند، نمی‌توانند اخبار و محتوایی تولید کنند که بتواند اثربخش باشد و ذهنیت شناختی بر آن‌ها ایجاد کند. در حوزه مصرف نیز آحاد مصرف‌کنندگان در رابطه با اخبار و محتوای فضای مجازی که منتشر می‌شود، از نظر بهره‌برداری نیازمند همین دانش و مهارت برای بهره‌گیری بیشتر هستند.

*سواد رسانه‌ای در ادبیات دینی ما بسیار مورد توجه است

حاجی ملامیرزایی ادامه داد: حوزه سواد رسانه‌ای فقط یک دانش نوین نیست، بلکه یک الگو و مفهوم نظری مهمی است که در ادبیات دینی نیز بسیار مورد توجه قرار گرفته است. وقتی آیات قرآن را مرور می‌کنیم خداوند در سوره حجرات آیه ۶ می‌فرماید؛ «ای مؤمنان، هر گاه فاسقی خبری برای شما آورد تحقیق کنید، مبادا از روی نادانی به قومی رنجی رسانید و سخت از کار خود پشیمان گردید.» این آیه یکی از آیاتی است که ارتباط مستقیم با حوزه سواد رسانه‌ای دارد.

وی افزود: در ادبیات فقه و اصول باب وسیعی وجود دارد که اخبار و روایت و احادیثی که به دست می‌رسد، با چه اعتبار و شاخص‌هایی می‌تواند ملاک حجیت باشد. در همین آیه نیز ضرورت تحقیق و بررسی، نسبت به هر گونه اخبار و محتوا می‌تواند مورد توجه قرارگیرد.

رئیس مرکز توسعه فرهنگ و هنر در فضای مجازی همچنین به خطبه ۱۵۳ حضرت علی علیه‌السلام اشاره و بیان کرد: اگر محتوای شنیداری و دیداری را در گونه‌بندی اقسام سواد رسانه‌ای، ملاک عمل قرار دهیم و در نظر بگیریم، براساس فرمایشات امام علی (ع)، انسان آگاه و بصیر کسی است که اگر محتوا شنیداری است، هر گفتاری را موقع شنیدن با تدبر و تفکر بپردازد و اگر هم نگاه می‌کند با بصیرت باشد و عبرت‌ها و بخش مدیریت دانش حاصل از تجربه‌ها را مورد توجه قرار دهد.

*سه مرحله سواد رسانه‌ای در کلام حضرت علی (علیه السلام)

حاجی ملامیرزایی تصریح کرد: حضرت علی (ع) سه مرحله را در رابطه با موضوعات سواد رسانه‌ای بیان می‌کند؛ بخش اول شنیداری است، بخش دوم محتوای دیداری و مقایسه آن با عبرت‌ها و سوم صحت سنجی است که فرد را به گزاره‌های صحیح و تصمیمات دقیق هدایت می‌کند.

وی گفت: غرض از این نشست حضور حداکثری گونه‌بندی فعالیت‌های مختلفی است که در عرصه مهم سواد رسانه‌ای شکل می‌گیرد تا مشارکت ذینفعان و فعالان این حوزه را داشته باشیم و فاصله حاکمیت و شأن حکمرانی را هدایت و رهبری کنیم و بتوانیم در عرصه جنگ نرم توفیقاتی را شاهد باشیم.

بنا بر این گزارش، «سومین نشست ملی هم‌اندیشی فعالان سواد رسانه‌ای کشور» که در باغ زیبای تهران در حال برگزاری است به هم‌اندیشی، تبادل نظر، ارایه تجربیات و ایده‌های نوآورانه و خلاقانه و بررسی چالش‌ها و ارائه راه‌حل‌های حوزه سواد رسانه‌ای اختصاص دارد.

قرار است چهارمین همایش ملی سواد رسانه‌ای دی ماه امسال با موضوع اخبار جعلی، توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در تهران برگزار می‌شود./فارس