دلایل لغو الحاقیه‌های توافق صلح اردن با اسرائیل

به گزارش حلقه وصل، تصمیم «عبدالله دوم» شاه اردن برای بازپس‌گیری بخش‌هایی از اراضی این کشور که از ۲۵ سال قبل تحت اشغال رژیم صهیونیستی بود، تحت تأثیر دو عامل یعنی فشارهای داخلی و وضعیت دشوار اقتصادی صورت گرفت با این حال تحلیلگران درباره بروز احتمالی تنش در روابط اردن و این رژیم هشدار داده‌اند.

ارتش رژیم صهیونیستی پس از جنگ سال ۱۹۶۷ بخشی از اراضی اردنی از جمله الغمر را اشغال کرد در حالیکه اراضی الباقوره یا همان نهاریم به عبری را در جریان یورش سال ۱۹۵۰ به خاک اردن اشغال کرده بود.

پس از امضای معاهده صلح بین رژیم صهیونیستی و اردن موسوم به «وادی عربه»، اردن طی دو الحاقیه با ابقای این اراضی مرزی در اشغال رژیم صهیونیستی به مدت ۲۵ سال موافقت کرد.

خبرگزاری فرانسه در گزارشی به بیان دیدگاه‌های برخی از کارشناسان و نمایندگان پارلمان درباره تصمیم شاه برای لغو این دو الحاقیه پرداخته است.

«عریب الرنتاوی» مدیر مرکز پژوهش‌های سیاسی قدس می‌گوید که «شاه اردن دو گزینه پیش‌رو داشت: ماجراجوئی با ایجاد بحران با اسرائیل و یا ایجاد بحران در داخل اردن که شاه اردن گزینه نخست را برگزید و به صدای مردم گوش داد.»

وی اشاره کرد که مردم اردن بنا به دلایلی از جمله اقتصادی در حالتی از فشار قرار دارد و تاب تحمل بحران‌های جدید را ندارد.

اردن از اوضاع اقتصادی دشوار و بدهی حدود ۴۰ میلیار دلار رنج می‌برد و چند روز پیش از تصمیم شاه اردن درباره لغو این دو الحاقیه، اردن شاهد برگزاری تظاهرات‌های مردمی و تحرکات نمایندگان، احزاب، سندیکاهای شغلی و فعالان سیاسی و حقوقی به منظور درخواست بازپس‌گیری اراضی اشغالی بود.

الرنتاوی همچنین گفت که منصرف شدن اردن از تصمیم خود غیرممکن است و در صورتیکه شاه اردن از تصمیم خود منصرف شود هزینه‌های سنگینی برای ثبات اردن و جایگاه دولت و رهبران آن خواهد داشت.

«محمد حسن» آموزگار یکی از مدارس نیز می‌گوید که ملت اردن از این تصمیم شجاعانه و جسورانه شاه خرسند است.

«کرک سوول» از مرکز تحقیقات «یوتیکا ریسک سرفز» معتقد است که این کمترین کاری است که عبدالله دوم انجام داده و تصمیم وی به خاطر مردم بوده است.

حدود چهار ماه پیش یک هیأت پارلمانی از فراکسیون معارض اسلامی «الاصلاح» متشکل از ۱۴ نماینده با هدف درخواست بازپس‌گیری این اراضی، از منطقه الباقوره بازدید کرد.

اردنی‌ها با کسب مجوز امنیتی می‌توانند وارد این منطقه شوند.

«صالح العرموطی» نماینده پارلمان که ریاست هیأت مذکور را بر عهده داشت، در مصاحبه با خبرگزاری فرانسه تأکید کرد که این یک تصمیم شاه، دولت، ملت و مجلس نمایندگان است و ما همه با قدرت ایستاده‌ایم و از این تصمیم در تمامی محافل بین‌المللی، پارلمان‌های اروپایی و عربی دفاع خواهیم کرد.

وی افزود: «ما حتی از این هم فراتر رفته و در آینده لغو تمامی توافقات با دشمن صهیونیستی را درخواست خواهیم کرد.»

حزب جبهه عمل اسلامی شاخه سیاسی اخوان‌المسلمین و یکی از برجسته‌ترین احزاب معارض اردن نیز از این تصمیم شاه اردن استقبال کرده و خواستار لغو معاهده وادی عربه شده است.

«گزینه خودکشی»

مساحت الباقوره حدود ۸۲۰ هکتار است که صهیونیست‌ها در آن به کشت و زرع گندم و جو مشغول هستند در حالیکه مساحت الغمر حدود ۴۲۳۵ هکتار است و صهیونیست‌ها عمدتا در این منطقه میوه‌جات و سبزیجات کشت می‌کنند و به نظر می‌رسد که رژیم صهیونیستی به این راحتی حاضر به پس دادن این اراضی نشود.

الرنتاوی در این باره می‌گوید که «اسرائیل در برابر اجرای این تصمیم اردن مانع‌تراشی خواهد کرد.»

وی افزود که اردن با یک نبرد سیاسی، دیپلماسی، رسانه‌ای، اقتصادی و حقوقی با اسرائیل مواجه خواهد شد.

به عقیده الرنتاوی، نتانیاهو خواهان مذاکرات برای تمدید این قرارداد به مدت ۲۵ سال دیگر است در حالیکه این مسئله برای اردن حکم «خودکشی» را دارد.

وی بر این باور است که بر خلاف ۱۵ یا ۲۰ سال گذشته، در اسرائیل دیگر دوستانی برای رهبران اردن وجود ندارد.

سوول نیز می‌گوید که در صورت پافشاری اردن بر تصمیم خود، اسرائیل راه‌های قانونی زیادی برای تعامل با این موضوع ندارد.

منبع: فارس