رئیسی چه عجله‌ای داشت؟ دیپلماسی را یک سال تعطیل می‌کرد(!)

به گزارش حلقه وصل، «روزنامه کیهان» در بخش اخبار ویژه خود نوشت: روزنامه «جمهوری اسلامی» که برخلاف نام مبارکش، پادویی جریان غربگرا و استحاله شده را می‌کند، در سرمقاله خود درباره سفرهای خارجی نوشت: «در این نوع سفرها چند اصل باید رعایت شوند تا اولاً سفر قابل توجیه باشد، ثانیاً دستاورد مشخصی داشته باشد و ثالثاً با حواشی منفی مواجه نشود. اینها منشور سفرهای خارجی مسئولین را تشکیل می‌دهند.

اولین اصلی که باید در سفرهای خارجی مسئولین رعایت شود، اینست که واقعاً به سفر نیاز باشد. به عبارت روشن‌تر، سفر برای سفر صورت نگیرد بلکه برای محقق ساختن هدف مشخصی انجام شود.

اصل دیگر اینست که سفر در زمان مناسبی انجام شود. منظور اینست که یک مسئول ارشد نباید به مجرد رسیدن به کرسی وزارت یا ریاست جمهوری، مبادرت کردن به سفرهای خارجی را برای خود مجاز بداند. او باید مدتی وقت خود را صرف شناختن جایگاهی که در آن قرار گرفته نماید، مدتی نیز برای شناخت روابط بین‌الملل وقت بگذارد؛ سومین اصل، سنجیدن جایگاه کشور مقصد، تمایل مسئولین آن و عوارض ناشی از سفر به آن کشور است. این سنجش اگر با کارشناسی دقیق صورت بگیرد می‌تواند در موفق بودن سفر و تضمین بی‌حاشیه بودن آن موثر باشد.

و اصل چهارم، بررسی امکان تحقق اهداف واقعی کشور از یک سفر خارجی به ویژه در سطح مسئولین ارشد است. این امکان اگر به درستی و با دقت بررسی شود و شوق و ذوق سفر کردن برای سفر کردن در آن دخالت نداشته باشد و با اموری از قبیل دست یافتن به ابزارهای تبلیغاتی همراه نباشد، می‌تواند سفر خارجی را با موفقیت قرین سازد و به دستاوردهای مشخصی برساند. در غیر اینصورت نه‌تنها دستاوردی برای یک سفر خارجی وجود نخواهد داشت، چه بسا زیان‌هایی برای کشور و برای خود مسئولینی که مبادرت به انجام چنین سفرهایی می‌کنند نیز به بار بیاورد و با حواشی زیادی نیز همراه شود.

با قطع نظر از بعضی اصول چهارگانه‌ای که برشمردیم، تردیدی نیست که سفر رئیس‌جمهور رئیسی به مسکو از نظر زمانی (اصل دوم) بسیار زود بود. فقط 5 ماه بعد از استقرار در کرسی ریاست‌ جمهوری برای کسی که سابقه اجرائی نداشته، زمان کافی برای رسیدن به موقعیت مناسب یک سفر خارجی مهم از نوع دوم نیست.

درباره این تحلیل گفتنی است؛ گویا نویسنده تصور می‌کند همچنان دولت سابق سر کار است که به عنوان مثال، سفارت ایران در کشور چین (بزرگ‌ترین شریک تجاری ایران) به مدت پنج ماه بدون سفیر می‌ماند و نه دولت طوری‌اش می‌شد و نه روزنامه مورد بحث! جالب اینکه همین روزنامه و سایر حامیان دولت سابق، بلافاصله پس از سر کار آمدن دولت جدید (و برخی از آنها حتی بلافاصله پس از انتخابات ریاست جمهوری امسال) فضاسازی روانی را آغاز کردند مبنی بر اینکه چرا دولت جدید تدبیری نمی‌اندیشد و فکری برای تحریم‌ها و تورم و... نمی‌کند! حالا اما یکی از همین‌ها می‌گوید اینکه رئیس‌جمهور پس از 5 ماه به یک سفر مهم خارجی رفته، تردد بوده (و احتمالا مثلا یک سالی را باید در حوزه دیپلماسی و سیاست خارجی وقت‌کشی می‌کرد؛ یا حداکثر مثلا باید مثل دوره تلف شده دولت سابق، عمر خود را به التماس از دلال‌های درجه 2 و 3 آمریکا می‌گذراند).

هنر آقای رئیسی این بود که در کنار مدیریت دولت در عرصه‌های دافع و سفرهای استانی و...، به دیپلماسی همت گماشت که از مهم‌ترین آنها، واردات انبوه واکسن به‌واسطه رایزنی با رئیس‌جمهور چین، حضور در نشست شانگهای و عضویت ایران در این سازمان و تسریع در انعقاد قرارداد سوآپ گازی ترکمنستان، ایران و جمهوری آذربایجان بود، که توانست قرارداد 5 سال معلق شده و بلاتکلیف را احیا کند و ضمن ارزآوری برای کشور و شکستن تحریم‌ها، مشکل گازی استان شمالی در فصل زمستان را هم برطرف کند.

اما درباره سفر مهم روسیه، ضمن اینکه سفر به‌خاطر دعوت چندباره آقای پوتین صورت گرفته و در بالاترین سطوح احترام بود (مقایسه شود با تصاویر و ویدئوهای سفر اردوغان، نفتالی بنت و مرکل این سفر غیر از دستاوردهای سیاسی، امنیتی و نظامی، حاوی دستاوردهای مهم اقتصادی هم بود؛ از جمله تصمیم به افزایش تجارت میان دو کشور تا سقف 10 میلیارد دلار، تصمیم برای تسهیل راه‌اندازی کریدور جنوب - شمال که در صورت برقراری کامل می‌تواند تا 20 میلیارد دلار ارزآوری داشته باشد. عملا تحریم‌ها را بی‌اعتبار کند، اختصاص اولین اعتبار برای ساخت نیروگاه سیریک، تصمیم بر حذف دلار از مبادلات تجاری طرفین، اختصاص 5 میلیارد دلار وام از سوی روسیه برای پروژه‌های مشترک اقتصادی دوجانبه با ایران.

یادآور می‌شود حجم تجارت ایران و روسیه ظرف 11 ماه گذشته و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، 89 درصد رشد داشته و به 4 میلیارد دلار رسیده است.