به نقد مخالفان علم دینی پاسخ ‌می‌دهم/فضای گفت‌وگو فراهم شود

به گزارش حلقه وصل، عطاءالله رفیعی آتانی عضو شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی با اشاره به رهیافت علوم انسانی اسلامی در مقابل فلسفه مادی گرایی علوم انسانی رایج گفت: موضوع علوم انسانی، انسان است و می خواهد رفتارهای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی انسان را توضیح و پیش بینی کند و به انسانها برای رویارویی با مسائل مختلف توصیه های لازم را ارائه دهد.

وی با اشاره به اینکه علوم انسانی رایج که در دوران جدید درغرب به وجود آمده، باور به خدا، ماوراءالطبیعه و هستی غیرمادی را حذف کرده است، افزود: این گفته به معنای آن نیست که علوم انسانی الزاماً منکر خداست زیرا بخش زیادی از دانشمندان این حوزه به خداوند باور دارند اما تعداد کمی از آنها هم به خدا باور ندارند. این افراد رفتارهای انسان را غیرالهی توضیح می دهند و انسان را بسیار مادی و زمینی و منقطع از ماوراء الطبیعه قلمداد می کنند.

رفیعی آتانی راه حل مواجهه با علوم انسانی غربی را بازگشت به فلسفه الهی و نگاه های بنیادین ارتباط دهنده جهان و انسان با خدا عنوان کرد و افزود: فلسفه الهی جهان را دارای مبدأ و مقصدی به نام خدا درنظر می گیرد. باید حوزه های بنیادین علم که مبتنی بر فلسفه مادی است، بر اساس فلسفه الهی توضیح داده شود که خدا را در جهان می بیند و آن را در چارچوب تئوری های خود درنظر می گیرد و برای انسان مبدأ و منتها قائل است و انسان را بخشی از جهانی قلمداد می کند که تحت اداره خدا قرار دارد.

عضو شورای سیاستگذاری مجمع عالی علوم انسانی اسلامی اضافه کرد: موارد مذکور مبنایی برای تبیین پدیده های انسانی در علوم انسانی فعلی است و ما در متن رخ نمایی چنین رویدادی قرار داریم.

وی با اشاره به اینکه علوم انسانی صحیح باید واقعیت انسان را به درستی توضیح دهد، افزود: طبق مبانی فلسفه الهی، علوم انسانی در متن اراده و تدبیر الهی شکل گرفته است بنابراین اگر واقعیت بدون خدا درنظر گرفته شود، واقعیات به طور کامل دیده نشده است.

رفیعی آتانی تاکید کرد: ما می خواهیم در علوم انسانی اسلامی، انسان را آنگونه که واقعاً وجود دارد، توضیح دهیم. انسان در متن اراده الهی در حال زندگی است اما علوم انسانی رایج همه وجود انسان را مادی و غیرالهی توضیح می دهد که ما آن را نمی پذیریم.

رفیعی آتانی با اشاره به اینکه عده ای معتقدند مدافعان علوم انسانی اسلامی با نظرات منتقدان خود به تندی برخورد می کنند، افزود: بعضی از منتقدان به موضوع تحول در علوم انسانی معتقدند که موافقان این جریان باید به نظرات آنان عمل کنند و آنها را بپذیرند درحالیکه این توقع به جایی نیست و موافقان تحول در علوم انسانی هم چنین انتظاری را نمی توانند از طرف مقابل داشته باشند.

وی ادامه داد: این درحالی است که نظام و ساختار علمی کشور در اختیار رویکرد علوم انسانی با نگاه دینی نیست و امکانات و دانشگاهی را در اختیار ندارد.

وی با تاکید بر اینکه موافقان تحول در علوم انسانی موافق نقد کردن و بیان نظریات خود هستند، افزود: من به عنوان شخصی که سالها در این حوزه مدیریت کرده ام اعلام آمادگی می کنم که به نقد مخالفان علم دینی پاسخ دهم هرچند اختیار پاسخ ندادن را هم می توانم داشته باشم. ضمن اینکه طرف مقابل هم چنین اختیاری را دارد. باید فضای گفت و گو را در این حوزه ترویج کرد و ما هم هیچ مانعی در این مسیر قرار نمی دهیم.

رفیعی آتانی در پایان سخنانش بیان کرد: با توجه به ظرفیت های فضای رسانه ای که در کشور وجود دارد، بیان نظرات موافق و مخالف با هیچ محدودیتی روبرو نیست و نمی توان جلوی بیان نظریات مختلف را سد کرد.