قبض‌های نجومی تلفن از کجا می‌آیند؟

به گزارش حلقه وصل، در سال‌های گذشته مشکلی با نام «Wangiri Fraud» یا «Wangiri Scam» برای اپراتورها به وجود آمده است که در آن مهاجم یک‌سری شماره‌های ویژه یا پرمیوم (premium) تهیه ‌و از آن‌ها به‌صورت رندوم به شماره‌های سراسر دنیا تماس‌هایی را برقرار و بلافاصله قطع می‌کند تا یک تماس از دست‌رفته (Missed Call) در گوشی قربانی مشاهده شود. شماره‌های پرمیوم شماره‌هایی هستند که جهت ارائه سرویس خاصی ایجاد شده‌اند و هزینه‌ی تماس با آن‌ها بیش‌تر از حالت معمولی است.

تعداد زیادی از مشترکان تلفن عادت دارند پس از هر تماس ناموفق، اقدام به برقراری تماس با فرد تماس گیرنده کنند؛ به دلیل آن‌که این تماس‌ها از سرشماره‌های بین‌المللی برقرار می‌شود، به محض تماس هزینه‌های سنگینی به مشترک ایرانی تحمیل می‌شود. برای جلوگیری از این نوع کلاهبرداری لازم است درصورت مشاهده تماس ازدست‌رفته (missed call) به کدهای تماس در زمان تماس دقت کنید و در صورتی‌که در زمان تماس روی صفحه گوشی به جز کدهای ۰۰۹۸ یا ۹۸+، کد دیگری شماره‌گیری شد، بلافاصله تماس را قطع کرده و شماره را بررسی کنید.

درحالی که در سال‌های گذشته، این نوع کلاهبرداری مرسوم شده و در برهه‌های مختلف زمانی کاربران را دچار مشکل می‌کند، محمدجواد آذری جهرمی - وزیر سابق ارتباطات و فناوری اطلاعات که پیش از حضور در مسند وزارت، در شرکت ارتباطات زیرساخت مشغول به کار بود، در کانال تلگرامی به این موضوع پرداخت و نوشته است: سال ۱۳۹۵ که مدیرعامل شرکت ارتباطات زیرساخت شدم، در همان ماه اول با یک صورتحساب بسیار کلان از سوی یک شرکت از کشورهای همسایه مواجه شدم. مطابق آن صورتحساب، باید حدود ۲/۵ میلیون دلار بابت مکالمات بین‌الملل به آن شرکت پرداخت می‌کردیم.

او در ادامه توضیح داد: از بخش فناوری خواستم تا ریز تماس‌های صادره‌ی ایران به آن کشور را تهیه و برایم بفرستد، لیست اکسل که رسید، شروع به تحلیل کردم، ۹۵ درصد کل تماس‌ها، تنها با حداکثر ۲۰ شماره تلفن گرفته شده بود؛ آن هم به مدت‌های طولانی. تقریبا مبدا همه‌ی تماس‌ها هم از تلفن‌های خانگی ایران بود. موضوع را در جلسه به کارشناسان توضیح دادم و آنها پاسخ دادند این تماس‌ها مشهور به TV Show هستند. کانال‌های ماهواره‌ای مردم را به تماس با خود تشویق می‌کنند و این تماس‌ها که عمدتا گران هم هستند، از سوی مشترک برقرار می‌شود.

همچنین در حالی که برخی از مشترکان برقراری چنین تماسی را تکذیب می‌کنند، آذری جهرمی دراین خصوص توضیح داد: با پیگیری مداوم، بالاخره در برخی مراکز مخابراتی، دستگاه‌های پیدا کردیم که به صورت غیرمجاز نصب شده بود و با جعل شماره مردم و تماس با این شماره تلفن‌های گران قیمت، مبالغ زیادی را به جیب سوداگران می‌ریختند و از جیب مردم دزدی می‌کردند. سود هم به جیب یک شبکه‌ی مافیایی می‌رفت. یک محاسبه سرانگشتی نشان داد که در تنها در آن سال مبلغی معادل ۱۰۰ میلیارد تومان از مردم کلاهبرداری شده بود.

او خاطرنشان کرد: اول که سازمان تنظیم مقررات از اپراتورها خواست که آن تماس‌ها را از صورتحساب‌های صادره‌ی مردم حذف شود، سپس دستور دادم صورتحساب شرکت خارجی هم پرداخت نشود و پیگیری حقوقی آغاز شود؛ دست آخر هم یک سیستم مقابله با کلاهبرداری (Fraud Management System) در شرکت زیرساخت نصب شد. دو سال و اندی قبل، در راستای پیگیری سیاست رفع انحصارها، با مصوبه‌ی کمیسیون تنظیم مقررات، انتقال مکالمات بین‌الملل از انحصار شرکت زیرساخت خارج و به اپراتورهای ایرانی سپرده شد. حالا خود اپراتورها باید از این نوع کلاهبرداری‌ها جلوگیری کنند.

آذری جهرمی با اشاره به اعتراض کاربران نسبت به دریافت قبض‌های نجومی بیان کرد: چندی است در اینستاگرام، پیام‌های زیادی از مردم دریافت می‌کنم که از دریافت قبض‌های نجومی شاکی هستند. سئوال در مورد تماس‌های از دست رفته(Missed Call) از کشورهای خارجی (به‌ویژه آفریقایی) که هزینه تماس با آنها گران است هم در توئیتر زیاد شده است. ترکیب این دو اتفاق، به من هشدار می‌دهد که احتمالا پای یک کلاهبرداری حساب‌شده در میان است. بخش مهمی از کشف اینگونه دزدیها، این است که شهروندان نسبت به قبض‌های نجومی غیرعادی خود بی‌تفاوت نباشند و حتما شکایتشان را از طریق سامانه‌ی ۱۹۵ ثبت کنند.