وضعیت نامناسب سفره‌های دهک‌های پایین

به گزارش حلقه وصل، براساس تازه‌ترین آمارهای منتشر شده مرکز آمار از نرخ تورم ماهانه، نرخ تورم کل کشور در مهرماه امسال برابر با ۴۵.۵ درصد بود. تحلیل دهکی نرخ تورم در نخستین‌ماه پاییز نشان می‌دهد دهک دوم با ۴۸ درصد و دهک هشتم با ۴۵.۲ درصد، بیشترین و کمترین افزایش قیمت را در مهرماه تجربه کرده‌اند.

بر اساس گزارش مرکز آمار، نرخ تورم کل کشور در مهرماه در دهک‌های مختلف هزینه‌ای در بازه ۴۵.٢ درصد برای دهک‌ هشتم تا ۴۸ درصد برای دهک دوم نوسان دارد. محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» بین ۶۲.۴ درصد برای دهک دوم تا ۵۹.۴ درصد برای دهک دهم است. همچنین محدوده تغییرات تورم دوازده ماهه در گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» بین ۴۴ درصد برای دهک دهم تا ٣٣.٩ درصد برای دهک اول است.

فاصله تورمی در گروه عمده خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات نسبت به ماه پیش ٠,٩ واحد درصد کاهش و در گروه عمده کالاهای غیر خوراکی و خدمات کاهش ۳.۶ واحد درصدی نسبت به ماه پیش را نشان می‌دهد.

سبد غذایی کوچک‌تر برای کم‌درآمدها

بررسی نرخ تورم گروه‌های عمده یعنی «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» و «کالاهای غیر خوارکی و خدمات» نشان می‌دهد افزایش قیمت سبد غذایی خانوار برای دهک‌های پایین‌تر درآمدی ملموس‌تر بوده است. تورم گروه «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» در مهرماه برای دهک اول درآمدی به‌عنوان کم‌درآمدترین گروه ۶۲.۲ و برای دهک دهم درآمدی به‌عنوان پردرآمدترین گروه، ۵۹.۴ درصد بوده که می‌توان علت آن را در ترکیب سبد مصرفی خانوارهای این دو دهک، بررسی کرد.

ضریب اهمیت خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای دهک‌های درآمدی پایین‌تر، بیشتر است. به‌عنوان مثال دهک اول درآمدی به عنوان ۱۰ درصد کم‌درآمد جامعه، ۴۳.۳ درصد از هزینه‌های سبد مصرفی خانوار را به خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات اختصاص می‌دهد؛ این در حالی است که دهک دهم به ‌عنوان ۱۰ درصد پردرآمد جامعه، ۱۷.۲ درصد از هزینه‌های سبد مصرفی خود را به خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات اختصاص می‌دهد.

بنابراین می‌توان گفت، افزایش قیمت خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات برای خانوارهای کم‌درآمد ملموس‌تر از خانوارهای با درآمد بالاست و در مقابل، از آنجایی که ضریب اهمیت کالاهای غیر خوراکی و خدمات برای خانوارهای با درآمد بالاتر بیشتر است، افزایش قیمت این گروه از کالاها برای این خانوارها ملموس‌تر است. بر این اساس می‌توان گفت خانوارهای دهک‌های پایین‌تر، سبد غذایی خود را در مهرماه با قیمت بیشتری نسبت به شهریور تهیه کرده‌اند یا با هزینه‌ای معادل هزینه شهریور ماه، سبد غذایی کوچک‌تری داشته‌اند.

بار تورم مهرماه بر دوش کیست؟

براساس اعداد مربوط به تورم در میان دهک‌های مختلف، فاصله تورمی دهک‌ها در مهرماه به ٢,٨ درصد رسیده که نسبت به ماه پیش یعنی ٣.٩ درصد، ١.١ واحد درصد کاهش داشته است. فاصله تورمی در گروه عمده «خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات» نسبت به شهریورماه ٠.٩ واحد درصد کاهش و گروه عمده «کالاهای غیر خوراکی و خدمات» نسبت به ماه پیش ۳.۶ واحد درصد کاهش را نشان می­‌دهد.

با این حال مقایسه تورم ماهانه در ماه‌های شهریور و مهر در بین دهک‌ها نشان می‌دهد دهک نخست، افزایش اندک نرخ تورم را از شهریور به مهر تجربه کرده‌؛ براین اساس، نرخ تورم ماهانه دهک اول از ۴.۲ درصد به ۴.۳ درصد رسیده است. نرخ تورم ماهانه برای دهک‌های سوم تا دهم در حال کاهش بوده است. به‌عنوان مثال تورم دهک سوم از ۴.۱ درصد در شهریورماه به ۴ درصد در مهرماه رسیده و تورم دهک دهم از ۴ درصد در شهریورماه به ۳.۱ درصد در مهرماه کاهش یافته است. تورم دهک دوم در فاصله ماه‌های شهریور و مهر بدون تغییر و برابر با ۴.۱ درصد بوده است.