صحیح بود؟

تهیه‌کننده فیلم سینمایی «تک تیرانداز» گفت: پخش این فیلم از تلویزیون پیش از اکران در سینما به اصرار مدیران سازمان صدا و سیما بود. البته محدویت‌های کرونایی و مشکلات اقتصادی مردم، ما را برای این تصمیم مجاب کرد.

به گزارش حلقه وصل، نشست مجازی « در خدمت یا خسارت تلویزیون» با تأملی بر پخش تلویزیونی فیلم های «یدو» و «تک تیرانداز» پیش از اکران در سینما از سوی سایت راه نوشت با حضور ابراهیم اصغری تهیه کننده فیلم تک تیرانداز، حامد بامروت نژاد تهیه کننده سینما و فعال رسانه ای، بهنام حیدری، فعال فرهنگی، احسان دهقانی خبرنگار سینمایی و با اجرای سید رسول منفرد برگزار شد.

در این نشست ابراهیم اصغری، تهیه کننده فیلم « تک تیرانداز» بیان داشت: پخش فیلم سینمایی تک تیرانداز از تلویزیون به اصرار مدیران سازمان صدا و سیما بود، البته به نظرم تلویزیون باید برنامه ای برای مناسبت های مختلف داشته باشد تا در بزنگاه ها متقاضی اکران فیلم هایی نباشد که طبق عرف ابتدا باید در سینما باید پخش شود.
وی در ادامه تصریح کرد: مسئله دیگری که در اکران فیلم تک تیرانداز ما را مجاب به پخش آن از تلویزیون کرد این بود که در شرایط و محدویت های کرونایی و مشکلات اقتصادی، مردم چند ساعتی پای این فیلم بنشینند و فراغتی از مسائل و مشکلات داشته باشند و در کنار آن با شخصیت شهید زرین آشنا شوند.

فیلم های خارجی در صدا و سیما با چه قیمتی خریداری می شوند!؟
اصغری با بیان این که مدیران بازرگانی برای من و همکارانم شفاف کنند که فیلم های خارجی را با چه قیمتی خریداری می کنند و آیا متناسب با همین قیمت فیلم های ایرانی خریداری می شود یا خیر!؟، گفت: قیمت خرید فیلم‌های سینمایی که تلویزیون می دهد چیزی حدود 100 تا 150 میلیون است و این به نسبت هزینه های میلیاردری فیلم ها شاید منصفانه نباشد.

این تهیه کننده سینمای ایران افزود: در سال های اخیر به همه چیز تورم خورده جز قیمت خرید فیلم های سینمایی از تلویزیون و انتظار می رود که صدا و سیما به عنوان مرجع حمایت از فرهنگ و هنر این سرزمین رویه خود را در این زمینه تغییر دهد و حداقل هزینه خرید هر فیلم باید 10 تا 20 درصد هزینه تولید فیلم باشد.

رسالت صدا و سیما در برابر سینما رقابت نیست حمایت است
وی در ادامه گفت: تلویزیون رسالتش رقابت با سینما نیست، بلکه تلویزیون باید از سینما حمایت کند به خصوص سینمایی که در جهت منافع ملی گام بر می‌دارد.

در بخش دیگری از این نشست حامد بامروت نژاد، تهیه کننده سینما و فعال رسانه ای نیز با اشاره به صحبت های ابراهیم اصغری گفت: فیلمی که حداقل با دو یا سه میلیارد ساخته و بارها از تلویزیون پخش می شود با مبلغی بسیار اندک یعنی 150 میلیون خریداری می شود و این مبلغ مربوط به کمتر از 1 ماه پیش است که ما فیلم منطقه پرواز ممنوع را به تلویزیون فروختیم و اگر صدا و سیما قصد حمایت دارد قیمت خرید فیلم را متناسب با نرخ روز و قیمت واقعی تأمین سازمان به روزرسانی کند.

صدا و سیما راهبرد اشتباهی در برابر vod ها اختیار کرده است
وی با اشاره به بحث جلسه و پخش تلویزیونی فیلم های یدو و تک تیرانداز پیش از اکران در سینما اظهار داشت: این اقدام صدا و سیما نخست ضرر و خیانت کردن به سینماست و برداشت پول از جیب مردم و اسراف است و دلیل این اقدام صدا و سیما به نظرم رقابت با vod هاست و آن ها راهبرد اشتباهی را برای این رقابت انتخاب کرده اند و این راهبرد اشتباه آن ها را به اینجا رسانده است.

بامروت نژاد در ادامه گفت: از منظر سرمایه گذار و با منظر اقتصادی اقدام تهیه کنندگان این دو اثر کار پر سودی بوده چرا که «یدو» با شش جایزه و هفت نامزدی در جشنواره فجر و به عنوان بهترین فیلم جشنواره فجر و با توجه به این که دو ارگان حاکمیتی پشت آن بودند و با فرض داشتن سینمای مناسب در اکران با وجود تمام شرابط کرونایی می‌توانست امید داشت یک میلیارد در سینما بفروشد. در اکران آنلاین هم می‌توانست به فروش متوسط یک میلیاردی برسد. در پخش VODها و تک‌فروشی‌های مجازی به راحتی تا ۶۰۰ میلیون درآمد می‌رسد. فروش حق پخش تلویزیونی به میزان ۱۵۰ میلیون تومان هم وجود داشت که با کسر حق سینمادار و توزیع کننده و پخش کننده این فیلم می‌توانست در شرایط کرونایی متوسط یک میلیارد و ۸۵۰ میلیون بازگشت سرمایه از مردم و مخاطب نهایی داشته باشد.

اقدام صدا و سیما از این جیب به آن جیب بود
این تهیه کننده سینما در ادامه تصریح کرد: هزینه ای که صدا و سیما بابت این فیلم ها کرد از این جیب به آن جیب است و حتما سرمایه گذار از منظر اقتصادی با فروش فیلم به صدا و سیما برد کرده است.

صدا و سیما به خوابیدن چرخ سینما کمک کرد
وی با بیان این که معتقدم فروش فیلم ها به صدا و سیما از منظر سرمایه گذار با معیار اقتصاد سینما کار اشتباهی بوده است، گفت: فرض کنید حوزه هنری که سینما دار هم هست از یکی از این فیلم ها حمایت کرده بود، این جا تنها از فروش فیلم و بازگرداندن پولش سود نمی کند بلکه از چرخیدن چرخ سینما هم سود می برد و حتماً نهادی مثل حوزه هنری پیشنهاد پخش فیلمش از تلویزیون پیش از اکران در سینما را رد می‌کند چرا که چرخیدن چرخ سینما برای او مهم است و می گوید شاید این کار در نگاه اول به نفع من خواهد بود اما دارم به خوابیدن چرخ سینما کمک می کنم و چنین پیشنهادی به حوزه هنری برای فیلم مصلحت داده شد اما حوزه هنری قبول نکرد.

اکران آنلاین خروج مانع از به قهقرا رفتن سینمای ایران شد
بامروت نژاد در ادامه گفت: تصور کنید فیلم خروج سال گذشته به جای این که از سیر طبیعی استفاده کند با مبلغ خوبی به صدا و سیما واگذار می‌شد، اما دیگر چرخه‌ای تحت عنوان اکران آنلاین در vod ها را شاهد نبودیم و شاید این اتفاق رونق نمی‌گرفت و کارآمدی‌اش ثابت نمی‌شد و فیلم ها و سینمای ایران بیش از این ها به قهقهرا می رفتند و من معتقدم اکران فیلم یدو در همین وضعیت کرونایی می‌توانست به رونق چرخه اقتصادی سینما کمک کند و مخاطب را زنده نگه دارد و چرخه اقتصادی سینما ولو اندک اما به حرکتش ادامه دهد.

وی تصریح کرد: از منظر اقتصاد سینما پخش تلویزیونی فیلم ها امری اشتباه بود چون آقایان کانون پرورش فکری، بنیاد فارابی و انجمن سینمای دفاع مقدس شما باز هم فیلم خواهید ساخت و به این چرخه نیاز دارید و این چرخه را دارید کند می کنید.

اسراف سیما
بامروت نژاد با بیان این که اما از منظر صدا و سیما این کار یک اسراف تام و تمام بود چرا که باید پرسید پخش این دو فیلم در عید نوروز چه مزیت نسبی دارد؟ گفت: چه فوریتی دارد که رقم ۲میلیارد و نیم هزینه‌اش بصرفد. بگذارید منظورم از شرایط ویژه و مزیت نسبی را عرض کنم. فرض کنیم آمریکا لعنت الله علیه که حاج قاسم سلیمانی را هدف قرار می‌دهد و او را به شهادت می‌رساند. سینما فیلمی با این مضمون ضدآمریکایی و تقابل با آمریکا یا پرتره‌ای از شهید سلیمانی می‌سازد. حالا می‌ارزد سه تا چهار میلیادر هم هزینه کرد تا فیلم برای پخش در روز خاکسپاری یا هفتم حاج قاسم سلیمانی روی آنتن برود. «یدو» یا «تک تیرانداز» اگر سه ماه دیگر پخش می‌شد، چه می‌شد؟ چه فوریتی داشت که اکنون برایش چنین پولی از بیت‌المال هزینه می‌شود؟ آن هم در عید که چقدر فیلم سینمایی و سریال تولیدی آماده پخش وجود دارد. چه فوریتی داشت چنین هزینه‌ای برای پخش «یدو» در ایام عید شود؟

وی با بیان این که پول هنگفت پخش این فیلم ها از جیب بیت المال رفته در حالی که می توانست از جیب مخاطب هزینه شود، گفت: این کار به ضرر مردم و مخاطب است. فیلمی برای پرده سینما ساخته شده است. امکان دیدن فیلم روی پرده از مخاطب سینما گرفته شده و برای مخاطبی که به سختی امید داریم به سینما بازگردد. دستمان را از برگ‌برنده‌های خود خالی می‌کنیم. پولی از سهم بیت‌المالش هدر داده‌ایم و هدیه‌ای قلابی با پول خودشان برایشان فاکتور کرده‌ایم.

بامروت نژاد با بیان این که صحبت از اکران دوباره فیلم تا حدود زیادی بلا وجه است، گفت: صدا و سیما در رقابت با vod ها به راهبرد غلط رسیده است و این راهبرد غلط او را به این اسراف رسانده و می خواست به یک برندینگ برای خود برسد که از اساس اشتباه بود و او را به مراد دلش نخواهد رساند.

اهمیت راه اندازی نهضت نقد تلویزیون
پس از صحبت های بامروت نژاد، سید رسول منفرد، مجری این نشست راه برون رفت از برخوردهای سلیقگی در تلویزیون را راه اندازی نهضت نقد تلویزیون دانست و افزود: به رغم اهمیت این موضوع متأسفانه نقد تلویزیون در کشور نداریم و بعضا نقد سریال یا برنامه های تلویزیونی جسته و گریخته مشاهده می شود اما نقد تلویزیون وجود ندارد همانند ضعفی که در زمینه نقد سینما مشاهده می شود و به نظرم مسئله نهضت نقد تلویزیون مقوله ای است که صدا و سیما نیز باید با جدیت آن را دنبال کند.

وی با بیان این که توزیع در سینمای ایران همچنان جدی گرفته نمی شود، گفت : سازمان تماشای سینمای ایران دلگرمی کافی را برای تولید کنندگان ایجاد نمی کند و در موضوع توزیع سازمان صدا و سیما می تواند این مسیر را تسهیل کند و بخشی از این مسئله توزیع افزون بر فعالان فرهنگی متوجه نهادهای فرهنگی است.

سرمایه گذاری صدا و سیما در تولید فیلم های سینمای ایران
ابراهیم اصغری در ادامه این نشست با بیان این که در بحث رقابت تلویزیون باvod ها تلویزیون می تواند به سرمایه گذاری در فیلم های سینمایی بپردازد، اظهار داشت: سالانه حدود 100 فیلم سینمایی ساخته می شود و تلویزیون می تواند در مرحله تولید در ساخت این فیلم ها مشارکت داشته باشد و هزینه‌ای که بعضاً در تولید تله فیلم هایی بی مخاطب و فاقد جذابیت انجام می دهد را در این فیلم ها مشارکت دهد.

در فرانسه فیلم های سینمایی پس از 2 سال از اکران حق پخش از تلویزیون دارند
در بخش دیگری از این نشست بهنام حیدری، فعال فرهنگی با بیان این که پایان نامه دوران ارشد بنده پایان نامه ای تحت عنوان راهبردهای سازمان صدا و سیما برای جهانی شدن سینمای ایران بود، اظهار داشت: منظور ما از سینما صنعت فیلمسازی در کشور است که بخشی از آن در تلویزیون صورت می گیرد از سریال گرفته تا تله فیلم ها و بخشی دیگر در سینما اتفاق می افتد.

این کارشناس فرهنگی، با اشاره به پیدایش سینما و پس از آن پیدایش تلویزیون در جهان گفت: سینمای ایران پس از انقلاب سایه ای از سینمای طاغوتی را با خود به همراه داشت و آن چنان که باید و شاید با انقلاب مأنوس نبود.
وی در ادامه تصریح کرد: تلویزیون جمهوری اسلامی قرار بوده که در داخل و خارج تصویر مطلوبی از جمهوری اسلامی ایران را ارائه کند و به خاطر نقصی که ساختار حاکمیتی ما بر سینمای ایران دارد در هیچ برهه ای ارتباط منسجمی بین تلویزیون و سینما شکل نگرفته است.

حیدری با بیان این که در خارج از کشور به سبب این که همیشه حمایت با سینما بوده و این سینما بوده که مخاطب داشته، دولت ها همواره حمایت را به سینما و صنعت فیلمسازی دادند و بعد از آن تلویزیون مطرح شده اظهار داشت: مثلاً در دهه 40 و 50 حضور بازیگران سینمایی در برنامه های تلویزیونی ممنوع بوده و یا طبق طی یک قرارداد در فرانسه فیلم های سینمایی پس از 2 سال حق پخش از اکران حق پخش تلویزیونی دارند و قبل از این 2 سال تلویزیون ها حق پخش آثار سینمایی را ندارند.

وی در ادامه گفت: این قانون منع دو ساله پخش از تلویزیون پیش از اکران بدین سبب است تا فیلم ها در مسیر طبیعی چرخه سینما حاضر شوند و زنجیره پخش سینما به درستی اتفاق افتاد و مخاطب سینمایی که از این آثار اشباع شد از تلویزیون پخش خواهند و پخش این فیلم ها پیش از اکران در تلویزیون سبب می شود تا بخش عمده ای از مخاطبان سینمایی رغبتی به تماشای آن نداشته باشند.

مالیات تلویزیون برای سینما
این کارشناس فرهنگی در ادامه تصریح کرد: به دلیل خصوصی بودن اکثر شبکه های تلویزیونی بخشی از مالیاتی که این تلویزیون ها می‌پردازند برای تولید فیلم های سینمایی است.

حیدری با بیان این که در کشورهای دنیا اولویت با صنعت فیلمسازی است و پس از آن تلویزیون می تواند از این صنعت استفاده کند، اظهار داشت: در کشور ما فیلم های سینمایی جا پای صنعت سینما گذاشته‌اند و مطرح شدن سینما به واسطه برخی فیلم ها بوده، نه مسیر طبیعی که صنعت سینما طی می کند و آن چنان که باید و شاید ما نتوانسته‌ایم سینما را از دو بعد صنعتی و رسانه ای پیش ببریم.

وی با بیان این که تلویزیون در ایران به واسطه انحصاری بودنش نظارت استراتژیکی بر آن نیست، گفت: به خاطر این که فیلم های بسیاری در صف هستند و رقابتی که vodها با صدا و سیما ایجاد کرده اند، صدا و سیما خواسته در یک حرکت تدافعی هویتی برای خود ایجاد کند و به زعم تهیه کنندگان نیز آورده خوبی برایشان داشته است.

صدا و سیما و نقش بسیج کنندگی آن
این کارشناس مسائل فرهنگی در پاسخ به سؤالی مبنی چگونگی حمایت صدا و سیما از سینما اظهار داشت: ما در تعریفی که برای صدا و سیما داریم این است که صدا و سیما نقش بسیج کنندگی بین نهادها و ارگان های کشور را دارد تا بتواند این ظرفیت ها را همگرا کند و تا به امروز مهمترین فعالیت و خدمت صدا و سیما در رابطه با سینما یک حق پخش و یا چند تیزر تبلیغاتی بوده است.

وی با بیان این که اگر برگردیم به مأموریت صدا و سیما که نقش مهم آن همان بسیج کنندگی است، گفت: صدا و سیما مهمترین ارگان رسانه ای ماست که در فضای هنری و رسانه ای ین الملل وجود دارد و تعامل جدی با تولیدکنندگان، بازار ها و سرمایه گذاران خارجی دارد و آیا تا به حال به این فکر کرده که چگونه می تواند به صنعت سینمای ایران کمک کند؟