به گزارش حلقه وصل، آزاده جهاناحمدی، منتقد ادبی و فعال فرهنگی در یادداشتی برای کتاب «سور سوریه» به قلم محمدقائم خانی در انتشارات چاپ و نشر بین الملل نوشت:
فوکو میگوید: که گردش مدام دانش /قدرت اصلا یک طرفه نیست. قدرت از مبادله دو طرفه نشئت میگیرد مبادله کالا، مبادله افراد، مبادله اندیشهها. هرجا که قدرت در یک طرف عمل میکند در طرف دیگر نیروی مخالفی در جریان است؛ هرگاه شبکه تبادلات سازوکار انتظامی(مانند دوربین کنترل سرعت)ایجاد میکند، کسانی تحت این انتظام قرار گرفتهاند از طریق شبکههای تبادلی خود شیوههای مقاومت در برابر آن با روشهایی برای بیاثر کردن ترصد تمام دیدی ابداع میکنند. بنابراین، به گمان فوکو نظام نوشتار و عمل در سطوح نهادی و فردی همواره در تقابل جدلی هستند.محور بنیادین سورسوریه حول این نظریه فوکو شکل گرفته است.
دیدن سوریهی بعد از جنگ و نوشتن از او جان میدهد برای یک متن هندیوار پر از اشک، حسرت، فغان و افسوس و هر چیزی که بشود با آن دل را سوزاند و اشک را جاری ساخت. خود ابژه به خودی خود یک تله است. اما در این کتاب نویسنده بیآنکه گرفتار بازی با کلمات شود بیآنکه افسار احساسات را رها کند و اجازه ترکتازی به آن را بدهد فقط با وزن کلمه به مصاف روایت تلخی،سیاهی و مصیبت جنگ رفته است.
نویسنده پیش از پرداختن به حال سوریه به گذشته آن گریزی زده است که به هر روی حال فرزند گذشته است.خانی در این روایت و تصویرگری هر جا که لازم بوده بیپروا، با جسارتوبیگندهگویی و لفاظی و البته مبسوط تحلیل خودش را از گذشته و حال سوریه، از نسبت ایران شیعی و معاصر با سوریه بعد از جنگ و حتی نحوه حضور نیروهای نظامی ایران و روسیه در سوریه ارائه کرده است. در واقع در سورسوریه ما با روایت_تحلیل روبرو هستیم.
کتاب یک متن شسته و رفته از دیدهها نیست. دیدهها همه مولد تحلیل نسبتها با هم هستند.ایدئولوژی مسلط حاصل از گفتمان باعث حذف و یا ادغام گفتمانها وایدئولوژیهای دیگر میشود و در نهایت به فاشیسم منتهی خواهد شد. عملکرد هویت به منزله تکرار و بازتولید خود در دنیای مهاجرت استقرار مجدد جامعهی مرزی مهاجران جایی است که هومی_بابا افرادی را که جزو حد و مرزهای منسجم ملیت نیستند جای میدهد. این صرفا بازیافتن یک گذشتهی از دست رفته یا به یادآوری سنتهای فرهنگی فطری نیست، بلکه ایجاد هویت برای جامعهای تصوری است که مبتنی بر مفاهیم جغرافیایی، سیاسی یا اقتصادی ملیت نیست.
طی نظر بابا ادبیات جای مهمی است که چنین پدیدهای در آن وقوع می یابد. آنچه در خاورمیانه مولد مهاجرتهای آفاقی و انفسی قومیتی و ملیتی شد فقط و فقط در ادبیات و به واسطه ادبیات میتواند روایت شود. تمام قرائتهای رسمی از جنگ سوریه و حضور داعش را دور بریزید سورسوریه را بخوانید!